|
BİZE GÖRE
Kıymetli evrak hukuku açısından elektronik
imza
Veysi Seviğ - 05 Mayıs 2005 Perşembe - Dünya
Borçlar Kanunu'nun 14'üncü maddesi uyarınca "İmza, üzerine borç alan kimsenin el
yazısı olmak lazımdır." Elektronik İmza Kanunu'nun 22 maddesi ile söz konusu
yasa maddesine yapılan ekleme uyarınca da "Güvenli elektronik imza elle atılan
imza ile aynı ispat gücüne haizdir."
Türk Borçlar Kanunu Tasarısı'nın 15'inci maddesinde öngörüldüğü üzere "İmzanın,
borç altına girenin el yazısıyla atılması zorunludur. Güvenli elektronik imza da
el yazısıyla atılmış imzanın bütün hukuki sonuçlarını doğurur.
İmzanın el yazısı dışında bir araçla atılması ancak örf ve adetçe kabul edilen
durumlardan ve özellikle çok sayıda çıkarılan kıymetli evrakın imzalanmasında
yeterli sayılabilir."
Usulüne göre onaylanmadıkça veya imza ettikleri sırada metnin içeriğini
bildikleri ispatlanmadıkça, körlerin imzaları onları bağlamaz.
Açığa atılan imzanın üzerine sonradan yazılan metnin, imza atanın iradesine
uygun olduğu kabul edilir. Durumun özelliği aksini göstermedikçe, imzayı atan
yazılan metnin anlaşmaya aykırı olduğunu ispatlamakla yükümlüdür."
Diğer yandan yürürlükte bulunan Türk Ticaret Kanunu'nun 668'inci maddesinde
hükme bağlandığı üzere "Poliçe üzerindeki beyanların el yazısı ile imza edilmesi
lazımdır.
El yazısı ile olan imza yerine mihaniki herhangi bir vasıta veya el ile yapılan
veyahut tasdik edilmiş olan bir işaret yahut resmi bir şahadet name
kullanılamaz.
"Amaların el yazısı ile imzalarının usulen tasdik edilmiş olması lazımdır."
Türk Ticaret Kanunu Tasarısı'nın 756. maddesinde öngörüldüğü üzere;
. Poliçe üzerindeki beyanların el yazısı ile imza edilmesi gerekir.
. El ile atılan imza yerine, mekanik bir araç veya el ile yapılan veya
onaylanmış bir işaret veya kamusal belgeleme kullanılamaz.
. Körlerin el yazısı ile imzalarının yönetimine göre onaylanmaları gerekir.
Türk Borçlar Kanunu ile elektronik imzanın geçerli olacağı kabul edilmesine
karşılık gerek uygulamadaki Türk Ticaret Kanunu ve gerekse yeni Türk Ticaret
Kanunu Tasarısı'nda elektronik imzanın poliçesinin düzenlemesi aşamasında kabul
edilmesine yönelik bir düzenlemeye yer verilmemiş bulunmaktadır.
Oysa Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 295/A maddesi uyarınca da "Usulüne göre
güvenlik elektronik imza ile oluşturulan elektronik veriler senet hükmündedir.
Bu veriler aksi ispat edilinceye kadar kesin delil sayılır."
Dava sırasında bir tarafı kendisine karşı ileri sürülen ve güvenli elektronik
imza ile oluşturulmuş veriyi inkar ederse "bu takdirde ilgili yasa maddesi
uygulanacaktır."
Yukarıda belirtilen hükümler çerçevesinde Borçlar Kanunu ile Hukuk Usulü
Muhakemeleri Kanunu'nda yapılan yeni düzenlemelerle elektronik imzayı kabul
ederken, Türk Ticaret Kanunu ve tasarısı özellikle senet düzenlenmesi aşamasında
elektronik imzayı kabullenmemiş, bunu açıkça uygulamada bulunan Türk Ticaret
Yasası'nda değişiklik yapılmak suretiyle ve yeni hazırlanan Türk Ticaret
Yasası'nda yer alan hüküm önerileri arısında "elektronik imza" kavramına yer
verilmeyerek belirtmiş bulunmaktadır.
Türk Ticaret Kanunu'nda yer alan düzenleme gereği olarak herhangi bir kişi borç
senedini elektronik imza kullanmak suretiyle imzalayamayacaktır. Bir başka
anlatımla kıymetli evrak hukuku açısından elektronik imza geçersiz kabul
edilmiştir.
Türk Ticaret Kanunu Tasarısı'nda yer alan hüküm bir anlamda emredici
niteliktedir. Dolayısıyla el ile atılan imza yerine onaylanmış bir işaret veya
kamusal belgeler ile imza atılması mümkün değildir.
Eğer poliçe ve dolayısıyla senetlerin elektronik imza ilkesi dışında bırakılması
gerekli görülüyorsa bu özelliğin yasa maddelerinde ayrıca belirtilmesi kanımızca
gereklidir.
Elektronik imza uygulaması ile ilgili yasal düzenleme 23 Ocak 2004 gün ve 25355
sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış bulunmaktadır. Söz konusu yasa Resmi
Gazete'de yayım tarihinden altı ay sonra yürürlüğe girmiş bulunmasına karşılık
gerekli düzenlemeler henüz tamamlanamamıştır
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
