|
BİZE GÖRE
Vazgeçilen alacaklar
Veysi Seviğ - 11 Mayıs 2005 Çarşamba - Dünya
Vergi Usul Yasası'nın 324'üncü maddesi hükmü gereği olarak "Konkordato veya sulh
yoloyla alınmasından vazgeçilen alacaklar, borçlunun defterinde özel bir
karşılık hesabına alınır. Bu hesabın muteviyatı (içeriği) alacaktan vazgeçildiği
yılın sonundan başlayarak üç yıl içinde zararla itfa edilmediği takdirde kâr
hesabına naklolunur." Bu tür alacaklara "Vazgeçilen alacaklar" denilmektedir.
Vazgeçilen alacağın temel özelliği;
. Konkordato veya,
. Sulh yolu ile
tahsilinden vazgeçilmiş olunmasıdır.
Diğer yandan aynı yasanın 322'nci maddesinde "Değersiz alacaklar"ın tanımı
yapılmıştır. Buna göre kazai bir hükme veya kanaat verici bir vesikaya göre
tahsiline artık imkan kalmayan alacaklar değersiz alacaktır.
Bir alacağın değersiz alacak haline gelebilmesi için tahsil olanağını yitirmiş
olması ve bu durumun kanıtlanması gerekir.
Bir başka anlatımla; Vergi Usul Yasası'nın 322. maddesinde kazai bir hükme veya
kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkan kalmayan alacakların
değersiz alacak olarak kabul edilerek mukayyet değerleri ile giderleştirilmesi
mümkündür.
Burada borçlu ile alacaklı arasında herhangi bir anlaşmanın yapılması mümkün
değildir. Bilakis değersiz alacak olarak kabul edilen hallerde borçlu ile
uyuşmazlık sürmektedir. Buna karşılık alacağın tahsiline imkan kalmamıştır.
Oysa vazgeçilen alacakta karşılıklı bir irade beyanından bahis edilebilir. Bu
irade beyanında alacaklı alacağından vazgeçme hakkını kullandığını beyan etmek
zorundadır. Bu beyan mutlak suretle yazılı olacaktır.
Örneğin "şirketten alacaklı olanların alacağından feragat ettiğine dair alacaklı
ve borçlu şirket tarafından karşılıklı imzalanacak mutabakat protokol ve
ibraname noter tarafından onaylanması halinde, anılan belge alacaklı açısından
kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkanı kalmayan değersiz alacak
haline gelecektir. Borçlu şirket açısından ise bu belgeye göre feragat edilen
tutar, vazgeçilen alacak olarak kabul edilecektir." (Maliye Bakanlığı özelgesi.
Bakınız; Kızılot, Şükrü "Danıştay Kararları ve Özelgeler" Yaklaşım Yayınları,
Ankara 2005, cilt 7. Sf:1150)
Maliye Bakanlığı'nın konuya ilişkin görüşüne göre vazgeçilen alacaklarda mevcut
bir protokol kabul edilebilir bir belgedir. Bu bağlamda alacaklı olanların
alacağından feragat ettiğine dair alacaklı ve borçlu tarafından karşılıklı
imzalanacak mutabakat, protokol ve ibranamenin noter tarafından onaylanması
halinde, anılan belge alacaklı açısından kanaat verici bir vesikaya göre
tahsiline artık imkan kalmayan değersiz alacağın varlığı kanıtlanmış olacaktır.
Böyle bir durumda alacaklı ve borçlu tarafından imzalanan mutabakat, protokol ve
ibranamenin noter tarafından onaylanması halinde anılan belge alacaklı açısından
Vergi Usul Yasası hükümlerine göre kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline
imkan kalmayan değersiz alacak haline geleceğinden vazgeçilen alacak miktarı
alacaklı yönünden değersiz alacak olarak muhasebeleştirilebilecektir. Bu aşamada
alacaklı söz konusu alacağı için kayıtlarında aşağıdaki maddeye yer verecektir.
/
689 Olağandışı gider ve zararlar
120 Alıcılar veya ilgili hesap
Diğer yandan borçlu kendisinden alınmasından vazgeçilen alacak için aşağıdaki
kaydı yapacaktır.
/
320 Satıcılar Hs.
546 Vazgeçilen borçlarımız karşılığı fon hesabı
Yasal düzenleme gereği borçlu yönünden, alacaklısının alacağından yasal
çerçevede vazgeçmiş olduğu söz konusu borcunu 3 yıl zarardan mahsup etmek
koşuluyla kayıtlarına alacaktır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|