|
BİZE GÖRE
Damga vergisinde sürekli mükellefiyet ve
beyan
Veysi Seviğ - 06 Haziran 2005 Pazartesi - Dünya
Damga Vergisi Yasası'nı 15'inci maddesi uyarınca söz konusu vergi makbuz
karşılığı, istihkaktan kesinti yapılması veya basılı damga konulması
şekillerinden birisiyle ödenmektedir. Aynı yasanın 22'nci maddesi ise makbuz
karşılığı ödeme şeklini belirlemiş bulunmaktadır. Buna göre;
. Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar
tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisi ertesi ayın yirminci günü
akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve yirmi altıncı
günü akşamına kadar ödenir.
. Yakarıdaki haller dışında, kağıdın düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün
içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirimde bulunarak aynı süre içinde
damga vergisinin ödenmesi gerekmektedir.
Yasal düzenleme gereği Maliye Bakanlığı uygulamaya ilişkin usul ve esasları
belirlemeye, lüzum göreceği işlemlere ilişkin kağıtlara ait verginin yukarıda
belirtilen sürelere bağlı kalmaksızın ve beyanname aranmaksınız kağıdın
düzenlenmesinden önce veya noterce işleme tabi tutulması sırasında ödenmesi
zorunluluğunu getirmeye, vergiyi işlem anında ilgili kamu kurum ve kuruluşuna
makbuz karşılığı ödettirmeye yetkili bulunmaktadır.
Damga Vergisi Yasası'nın 22'nci maddesi uyarınca sürekli damga vergisi
mükellefiyeti tesis ettirilmesi durumunda, damga vergisinin gelir ve kurumlar
vergisi yönünden bağlı bulunulan vergi dairesine beyan edilip ödenmesi
gerekmektedir.
Makbuz usulü ödeme kapsamına alınmış bulunan mükellefler düzenledikleri
kağıtlara ait ödemeleri "damga vergisi defteri"ne kayıt edeceklerdir. Bu
bağlamda istihkaktan kesinti yapanlarda, bu kesintileri damga vergisi defterine
kayıt etmek suretiyle ödemekle yükümlüdürler.
Damga Vergisi Yasası'nın 24'üncü maddesinin üçüncü fıkrası gereğince zorunlu
veya ihtiyari olarak sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirenler için
taraf oldukları işlemlere ilişkin kağıtlara ait verginin beyan edilmesi ve
ödenmesi bakımından sorumluluk getirilmiştir.
Buna göre; zorunlu veya ihtiyari olarak sürekli damga vergisi mükellefiyeti
tesis ettiren mükellefler ile diğer kişiler arasında düzenlenen ve damga
vergisine tabi olan kağıtlara ati verginin tamamı sürekli damga vergisi
mükellefiyeti tesis ettiren mükellefler tarafından yasal süresi içinde beyan
edilip ödenecektir.
Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 43 seri numaralı Damga Vergisi Genel
Tebliği'nin 4'üncü bölümünde belirtildiği üzere; verginin zamanında beyan edilip
ödenmemesi veya eksik ödenmesi durumunda, vergi ceza ve fer'ileri işleme taraf
olan ve damga vergisini sürekli makbuz verilmesi suretiyle ödemek zorunda olan
mükelleflerden aranmakta ve alınmaktadır.
Bu gibi durumlarda mükelleflerin vergi aslı için karşı tarafa rücu hakkı
bulunmaktadır. Örneğin sürekli damga vergisi mükellefi olan bir kurum ile bir
gerçek kişi arasında düzenlenen sözleşmenin damga vergisinin beyan edilip
ödenmesinden damga vergisi mükellefi olan kurum sorumludur. Bu nedenle
sözleşmeye ait gerçek kişinin üstleneceği damga vergisinin beyan ve ödemesini
sürekli damga vergisi mükellefi olan kurum gerçekleştirecektir.
Sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunanlar bir ay içinde vergiye tabi olan
işlemler ile nispi ve maktu damga vergisini ertesi ayın 20'nci günü akşamına
kadar ilgili vergi dairesine bir beyanname ile bildiri, tarh ve tahakkuk
ettirilen vergiyi 26 günü akşamına kadar makbuz mukabili ödemek zorundadırlar.
Ancak makbuz karşılığı ödenecek damga vergisi yoksa, bu takdirde damga vergisi
beyannamesinin verilmesi de söz konusu olmayacaktır. Ancak sürekli damga vergisi
mükellefiyeti tesis ettiren mükelleflerin, beyan edilecek herhangi bir işlemleri
yoksa bu takdirde de durumu süresi içersinde vergi dairesine bildirmeleri
gerekmektedir.
Sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirenlerin bir ay içinde eğer
vergiye tabi herhangi bir işlemleri bulunmuyorsa, bu takdirde bu mükelleflerin
bağlı oldukları vergi dairelerine boş beyanname verme zorunluluklarının bulunup
bulunmadığı konusu ise son günlerde uygulamada tartışma konusu haline gelmiş
bulunmaktadır.
Söz konusu yasal düzenlemede de hükme bağlandığı üzere "... bir ay içinde
düzenlenen kağıtların vergisi, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi
dairesine bir beyanname ile bildirilir..." Bu hükümden de anlaşılacağı üzere
damga vergisi beyannamesinin verilmesi zorunluluğu vergiye tabi işlemin
bulunmasına bağlanmıştır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|