|
BİZE GÖRE
Hangi işlemler BSMV'ye tabidir?
Veysi Seviğ - 08 Haziran 2005 Çarşamba - Dünya
Gider Vergileri Kanunu'nun yürürlükte bulunan ikinci kısmının birinci bölümü
"Banka ve sigorta muameleleri vergisi" ile ilgili düzenlemeleri içermektedir.
Söz konusu yasanın 28'inci maddesi gereği olarak banka ve sigorta şirketlerinin
Finansal Kiralama Kanunu'na göre yapmakta oldukları işler hariç olmak üzere, her
ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün işlemler dolayısıyla kendi
lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar
banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi tutulmaktadır.
Bankerlerin yapmış oldukları banka muamele ve hizmetleri dolayısıyla kendi
lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar da
banka muameleleri vergisine tabidir. Bu bağlamda kendileri veya başkaları
hesabına menkul kıymet alıp satmayı, alım-satım tavassut etmeyi veya alıp
sattıkları menkul kıymet karşılığı borçları ödemeyi taahhüt etmeyi meslek haline
getirenlerin bu faaliyetleri dolayısıyla lehlerine kalan paralar ile mevduat
faizi vermek veya sair adlarla faiz ve benzeri menfaatler sağlamak üzere devamlı
olarak para toplama işiyle uğraşanların topladıkları paralara sağladıkları gelir
ve menfaatler üzerinden komisyon, ücret, hizmet karşılığı gibi adlarla alınan
paralar da söz konusu verginin kapsamına girmektedir.
Diğer yandan yasal düzenlemeler çerçevesinde ikraz yani borç para verme
işleriyle uğraşanlarla yukarıda belirtilen iş ve hizmetlerden herhangi birini
devamlı olarak yapanlar banker olarak kabul edilmekte olup, bu işlerle
uğraşanların lehlerine kalan paralar da söz konusu verginin kapsamındadır. Ancak
herhangi bir kişinin sadece altın alım ve satımı ile uğraşması halinde bu
kişinin banker sayılması söz konusu olamaz. Bir kişinin banker sayılabilmesi
için özellikle kredilendirme işlemi yapması yani borç para vermesi ve bu işi
meslek haline dönüştürmesi gerekmektedir.
Banka ve sigorta muameleleri vergisinin yasal oranı yüzde 15'dir. Ancak söz
konusu yasanın 33'üncü maddesinin son fıkrası hükmü gereği olarak Bakanlar
Kurulu, vergi oranını bankalar arası mevduat muameleleri, bankalar ile Sermaye
Piyasası Kanunu'na göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasası
muameleleri ve diğer banka ve sigorta muameleleri için ayrı ayrı veya birlikte
yüzde 1'e, bankalar arası kambiyo muamelelerinde ise sıfıra kadar indirmeye ve
belirlenen oranları aşamayacak şekilde yeniden tespit etmeye yetkilidir.
Halen uygulanmakta olan banka ve sigorta muameleleri vergisi oranları aşağıda
belirtilmiştir.
. Bankalararası mevduat muameleleri sonucu lehe kalan paralar üzerinden yüzde 1,
. Bankalar ile Sermaye Piyasası Kanunu'na göre kurulan aracı kurumlar arasındaki
borsa para piyasası muameleleri sonucu lehe alınan paralar üzerinden yüzde 1,
. Devlet tahvili ve Hazine bonoları ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı
İdaresi ve Özelleştirme İdaresi'nce çıkarılan menkul kıymetlerin geri alım ve
satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında lehe alınan
paralar üzerinden yüzde 1,
. Devlet tahvili ve Hazine bonoları ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı
İdaresi ve Özelleştirme İdaresi'nce çıkarılan menkul kıymetlerin vadesi
beklenmeksizin satışı nedeniyle lehe alınan paralar üzerinden yüzde 1,
. Kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden binde 1,
. Bankalar arası kambiyo satış muamelelerinde satış tutarı üzerinden 01.08.2002
tarihinden itibaren binde sıfır,
. Diğer banka ve sigorta muamelelerinde lehe alınan paralar üzerinden yüzde
5'dir.
Yasal düzenleme gereği olarak kambiyo işlemlerinde verginin oranı binde bir
olarak belirlenmiştir.
Banka ve sigorta muameleleri vergisini banka ve bankerlerle sigorta şirketleri
öder. Bir başka anlatımla söz konusu verginin mükellefi vergiye tabi işlemi
gerçekleştirenlerdir.
Söz konusu verginin matrahından gider ve vergi adı altında herhangi bir indirim
yapılamaz. Yasal düzenleme gereği alınan banka ve sigorta muameleleri vergisi
matraha dahil edilemez.
Banka ve sigorta muamelesi vergisi mükellefi olanlar herhangi bir vergi
döneminde, vergiye tabi muameleleri bulunması dahi, bu durumu beyanname verme
süresi içersinde, vergi beyannamesi ile bildirmek zorundadırlar.
Yasal düzenleme gereği her mükellef, bir ay içindeki vergiye tabi işlemlerini
bir beyanname ile ertesi ayın 15'inci günü akşamına kadar muamelenin yapıldığı
yer vergi dairesine bildirmek zorundadır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|