|
BİZE GÖRE
Beyana tabi diğer ücretler
Veysi Seviğ - 16 Haziran 2005 Perşembe - Dünya
Gelir Vergisi Yasası'nın 61'inci maddesinde yer alan tanımlamadan da
anlaşılacağı üzere "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak
çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile
temsil edilebilen menfaatlerdir."
Yasal düzenleme gereği olarak "ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı mali
sorumluluk tazminatı, tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye,
gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık
münasebeti niteliğinden olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde
tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez."
Vergilendirme ve tespit şekli bakımından ücretler iki kısma ayrılmaktadır.
. Gerçek ücretler
. Diğer ücretler
Tevkif yolu vergilendirilmemiş ücret gelirleri ise yıllık gelir vergisi
beyannamesi ile beyan edilir.
Gelir Vergisi Yasası'nın 95'inci maddesi uyarınca aşağıda yazılı hizmet
erbabının ücretleri hakkında vergi kesintisi yapılmamaktadır.
. Ücretlerini yabancı bir ülkedeki işverenden doğrudan doğruya alan hizmet
erbabı,
. Gelir Vergisi Yasası'nın 16'ncı maddesinde hükme bağlandığı üzere yabancı
elçilik ve konsolosluklarda çalışan ve fakat diplomatik muaflık kapsamında
bulunmayan memur ve hizmetlilerin yalnız bu işlerinden dolayı aldıkları
ücretler,
. Maliye Bakanlığı tarafından yıllık beyanname ile bildirilmesinde zaruret
görülen ödemeler,
yıllık beyanname ile bildirilir.
Yabancı ülkede bulunan işverenler tarafından Türkiye'de mukim şahıslara
hizmetleri karşılığında yapılacak ödemelerin Türkiye'de vergi tevkifatına tabi
tutulması mümkün değildir. Bu nedenle, yabacı ülkelerde bulunan işverenlerden
alınan ücretler varsa Türkiye'de elde edilen kazanç ve iratlarla birlikte bir
beyanname ile ikametgahının bulunduğu yerin vergi dairesine beyan edilmesi
gerekir. Ancak bu bağlamda ücretin ödendiği ülke ile Türkiye arasında "Çifte
Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması" olup olmadığı hususunun dikkate alınması
gerekmektedir.
Yabancı ülkedeki işverenlerden alınan ücretin doğrudan doğruya orada alınması
veya Türkiye'ye gönderilmiş olması veyahut da bankaya yatırılmış bulunması
vergilendirmeyi etkilememektedir.
Gelir Vergisi Yasası'nın 23'üncü maddesinin 14'üncü bendi gereği olarak kanuni
ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan dar yükümlü özelliğini taşıyan işverenlerin
yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin Türkiye dışında elde ettiği
kazançları üzerinde döviz olarak ödediği ücretler, gelir vergisinden istisna
edilmiştir. Dolayısıyla Gelir Vergisi Yasası'nın 23'üncü maddesinin 14'üncü
bendi kapsamındaki ücretler yıllık beyanname ile bildirilmez. Ödenen ücretlerin
istisnaya tabi tutulabilmesi için;
. Kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan yani dar yükümlü olan kurumlar
tarafından ödenmesi,
. Ücretlerin dar yükümlü kurumun yurtdışı kazançlarından ödenmekte olması,
. Yapılan ücret ödemesinin Türkiye'de gider veya maliyet olarak kayıtlara
alınmış bulunması,
. Döviz olarak ödenmesi, gerekmektedir.
Yabancı ülkelerden Türkiye'de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları ile
elçilik ve konsolosluklarına mensup olan ve o ülkenin uyruğunda bulunan
memurları dışında kalan memur ve hizmetlilerin yalnızca bu işlerinden dolayı
aldıkları ücretler, karşılıklı olmak koşuluyla, gelir vergisinden bağışık
tutulmuştur.
Karşılıklılık anlaşmasının bulunması halinde bu ilkelere uymayan ülkenin
Türkiye'deki temsilciliklerinde çalışan memurlar istisnadan
yararlandırılmamaktadır. Bu durumda, ücret geliri elde edenler toplam
ücretlerini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile oturdukları mahallin vergi
dairesine bildireceklerdir.
Diğer yandan Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından, daha önce fazla kesilmiş
bulunan ve hak sahiplerine geri verilmesi gereken sigorta primleri, işveren
tarafından geri verilmediği gibi primleri geri veren Sosyal Sigortalar Kurumu da
işveren konumunda olmadığından, her iki tarafın sorumlu sıfatıyla bu primlerden
vergi kesmekle mükellef tutulması mümkün değildir. Bu nedenle bu şekilde yapılan
ödemelerin de vergi dairesine yıllık beyanname ile bildirilmesi gerekmektedir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
