|
BİZE GÖRE
Hangi ödemeler ücret olarak vergiye tabidir?
Veysi Seviğ - 29 Haziran 2005 Çarşamba - Dünya
Gelir Vergisi Yasası'nın 61'inci maddesinde yer ala tanımlamaya göre "Ücret,
işverene tabi ve belli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı
verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen
menfaatlerdir."
Ücretin ödenerek, tazminat, kasa tazminatı, mali sorumluluk tazminatı, tahsisat,
zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye gider karşılığı veya başka adlar
altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı
ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini
değiştirmez.
Buna göre aşağıdaki ödemeler ile mahiyeti itibariyle bunlara benzeyen ödemeler
ücret olarak vergilendirilmektedir. (Ayrıntılı bilgi için bakınız: Mali Mevzuat
Platformu 15 Mayıs 2005, Sf: 26-34, İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası aylık
yayını)
* Hizmet erbabına ödenen temettü ikramiyesi, kıdemli işçiliği teşvik ikramiyesi,
bayram harçlığı da olmak üzere her çeşit ikramiye ve bu mahiyetteki primler,
* Genellikle işe yeni alınan hizmet erbabının şahsına ödenmek veya başka bir
kuruma olan borcunu yüklenmek şeklinde yapılan transfer ücreti ödemeleri,
* Muvazzaf askerlik hizmetine giderken ödenen askerlik yardımları ile ihtiyat
askerlikte yapılan yardımlar,
* Personel lehine yapılan hayat, ölüm, kaza gibi şahıs sigortası primlerinin
işverence karşılanan kısmı,
* Yıpratıcı işlerde çalışanlara verilen yıpranma tazminatları,
* İstisna dışında kalan yemek bedelleri veya ayın olarak verilen erzak,
* İstisna dışında kalan giyim yardımı veya aynen verilen giyim eşyaları,
* İstisna kapsamı dışında kalan iç ve dış yokluklar,
* Kasa tazminatları,
* Hafta tatili ve genel tatil ücretleri,
* Hizmet erbabının fazla mesai ücretleri,
* Üretim artırılması, kalite geliştirilmesi, malzeme tasarrufu, işe devamlılığı
teşvik gibi amaçlarla ücretle birlikte teşvik ücreti, devam primi gibi adlarla
ödenen primler,
* İstisna dışında kalan ve hizmet erbabına verilen konut kirası karşılıkları
veya konut tahsisi suretiyle sağlanan menfaatler ile bunların ısıtma, aydınlatma
ve benzeri giderleri,
* İhbar önellerine riayet edilmeksizin işten çıkarılan işçilere ödenen ihbar
tazminatları,
* Tahsil masrafları bizzat karşılanan bursiyerler dışında stajyerlere yapılan
ödemeler,
* Bir yerden bir diğer yere gönderilen hizmet erbabına yapılan ödemeler,
* İstisna dışında kalan işyerlerine gidip gelme ödemeleri,
* İstisna dışında kalan çocuk zammı ödemeleri,
* Vardiya zammı,
* Öğrenim yardımları,
* Her tür ve tutarda yakacak yardımları,
* Sünnet ve düğün yardımları,
gelir vergisi kesintisine tabi tutulacaktır.
TC Emekli Sandığı veya Sosyal Sigorta Kurumu'ndan emekli olması nedeniyle,
emekli aylığı dışında elde ettikleri gelir vergisine tabi ücretlerinden bu
kurumlar için aidat veya prim kesilmeyen hizmet erbabının şahıs sigorta primi
ödemesi halinde, bu tür şahıs sigorta primleri TC Emekli Sandığı'na hizmet
erbabı hissesi olarak ödenen en yüksek emekli aidatının bir aylık tutarını
aşmaması koşuluyla, ücret matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilir.
Ancak ücretlilerin gerek kendi adına ve gerekse eşi ya da bakmakla yükümlü
olduğu çocukları adına Sosyal Sigortalar Kurumu ya da Bağ-Kur gibi kurumlara
yaptıkları borçlanma ve/veya isteğe bağlı sigorta primi ödemeleri ücretin safi
tutarının tespitinde indirim olarak dikkate alınmamaktadır.
Uygulamada hizmet erbabına yapılan ödemelerin vergi matrahının hesaplanmasında
duraksamaya düşüldüğü görülmektedir. Bu bağlamda ücret olarak vergilendirilmesi
öngörülen ödemeler yukarıda sayılmak suretiyle belirtilmiş bulunmaktadır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|