|
BİZE GÖRE
Mükelleflerin bilgi verme zorunluluğu
Veysi Seviğ - 08 Temmuz 2005 Cuma - Dünya
Vergi Usul Yasası'nın 148'inci maddesi uyarınca "Kamu idare ve müesseseleri,
mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzel kişiler,
Maliye Bakanlığı'nın veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların
isteyecekleri bilgileri vermeye mecburdurlar.
Bilgiler yazılı veya sözlü istenir. Sözlü istenen bilgileri vermeyenlere
keyfiyet yazı ile tekit ve cevap vermeleri için kendilerine münasip bir mühlet
tayin olunur. Bilgi istenmek üzere ilgililer vergi dairesine zorla getirilemez."
Söz konusu yasal düzenleme tüm gerçek ve tüzel kişileri, Maliye Bakanlığı veya
vergi incelemesine yetkili olanların isteyecekleri bilgiyi vermekle yükümlü
tutmuştur.
Bilgi istemede herhangi bir şekil şartı yoktur. Bilgi yasal düzenleme gereği
olarak yazılı veya sözlü istenebilir. Ancak bilgi verilmemesi veya eksik veyahut
da yanlış bilgi verilmesi halinde ceza uygulamasına gidilebilmesi için bilginin
yazılı olarak istenmesi ve bu konuda kendisinden bilgi istenene münasip bir süre
verilmesi gerekmektedir.
Vergi Usul Yasası'nın mükerrer 355'inci maddesi gereği olarak kamu idare ve
müesseselerinde bilgi verme görevini yerine getirmeyen yöneticiler de dahil
olmak üzere söz konusu yasanın 148'inci maddesinde yer alan bilgi verme
zorunluluğuna uygun davranmayanlar hakkında özel usulsüzlük cezası
uygulanmaktadır.
Yasal düzenleme gereği olarak bilgi vermeyenler ile bilgiyi eksik ve/veya yanlış
verenler hakkında cezai işlem yapılabilmesi için, bilgi istenmesiyle ilgili
olarak yapılacak tebliğlerde bilginin verilmesi için belirlenen süre içersinde
cevap verilmemesi, eksik veya yanıltıcı bilgi verilmesi halinde haklarında ceza
hükümlerinin uygulanacağı hususunun ilgililere yazılı olarak bildirilmesi
gerekmektedir.
Dolayısıyla sözlü olarak; kendilerinden bilgi istenenlerin bilgi vermemeleri
veya bilgiyi eksik veyahut da yanıltıcı vermeleri halinde uygulanabilmesi için
kendilerinden yazılı olarak bir defa bilgi istenmesi ve bağlamda kendisinden
bilgi istenen kişiye konuya ilişkin cezai hükümlerin bildirilmesi gerekir.
Vergi Usul Yasası'nın mükerrer 355'inci maddesi uyarınca; bilgi vermeyenlere
eksik veya yanıltıcı bilgi veren;
* Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabına 1.180 YTL,
* İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit
edilenler hakkında 550 YTL,
* Birinci ve ikinci sınıf tüccarlarla, serbest meslek erbabı ve defter tutan
çiftçiler dışında kalanlara 270 YTL,
özel usulsüzlük cezası kesilmektedir.
Uygulamada son zamanlarda Vergi Usul Yasası'nın 148'inci maddesine göre
kendilerinden bilgi istenenlerden bir bölümünün istenen bilgiyi vermediği bu
nedenle kendilerinden yazılı bilgi istendiği, ancak buna rağmen söz konusu
kişilerden bilgi alınmadığı saptanmıştır.
Bu nedenle bir çok yükümlüye istenen bilgiyi vermediği için Vergi Usul
Yasası'nın mükerrer 355'inci maddesi uyarınca ceza uygulanmaktadır.
Kendilerinden bilgi istenenlere bilgi vermedikleri gerekçesi ile kesilen özel
usulsüzlük cezalarının önemli bir bölümü idarenin hatasından kaynaklanmaktadır.
Başlangıçta idare bilgiyi yazılı olarak istemeyi tercih etmektedir. Bu bağlamda
bilgi isteme yazıları muhatabına değil, muhatabı temsil eden kişilere veyahut da
adreste bulunanlara teslim edilmektedir. Bu aşamada bilgi isteme yazısını alan
görevlinin çoğu kez tebligatları kanuni temsilcilere teslim etmemekte yine bazı
hallerde söz konusu yazılı metinler kaybolmaktadır.
Son yıllarda bilgi isteme yazılarının gerçek muhatabına ulaştırılması konusunda
yeteri kadar titiz davranılmamaktadır. Bunun sonucunda bilgi isteme yazılarının
gerçek muhatabına ulaşıp ulaşmadığı konusu da idarece yeterince
araştırılmamaktadır.
Ancak kesilen özel usulsüzlük cezalarının muhatabı doğrudan kendisinden bilgi
istenen kişi olmaktadır.
Günümüzde bir çok kişi bilgi isteme yazısına süresi içersinde cevap vermediği
için özel usulsüzlük cezası ödemek zorunda kalmaktadır.
Özel usulsüzlük cezalarının; ceza ile ilgili ihbarnamenin tebliğ tarihinden
itibaren otuz gün içersinde vergi dairesine yazılı olarak başvurması ve ödemesi
halinde cezanın üçte biri nispetinde indirim yapılmaktadır. Ancak dileyen
mükellefler kendilerine usulüne uygun tebligat yapılmadığı varsayımından
yararlanarak yargı yoluna başvurma hakkına sahip bulunmaktadır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|