|
BİZE GÖRE
Kirlilik Önlem Payı (KÖP) nedir?
Veysi Seviğ - 11 Temmuz 2005 Pazartesi - Dünya
"İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş Görevleri
Hakkındaki 2560 sayılı Yasa"nın 13'üncü maddesi uyarınca söz konusu kuruluşun
(İSKİ) gelirleri aşağıdaki kaynaklardan oluşmaktadır.
. Su satışı ve kullanılmış suların uzaklaştırılmasına tarifesine göre
abonelerden alınacak ücretler,
. Belediye Gelirleri Yasası uyarınca, su ve kanalizasyon tesislerinden
yararlananlardan ilgili belediye adına alınacak katılma payları,
. Hizmet alanındaki belediyelerin, İller Bankası'nca "Belediye ve İl Özel
İdarelerine Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkındaki Yasa
gereğince nüfus esasına göre dağıtılan paylardan bankaca tutularak İSKİ'ye
gönderilecek yüzde 10'lar,
. Büyük ve temel yatırım programları karşılığında devletçe yapılacak yardımlar,
. İSKİ'ye devredilecek tesis ve işletmelerden sağlanan gelirler,
. Şahıs, kurum ve kuruluşlar için yapılacak özel hizmetlerden alınacak
ücretlerle ortaklıklardan ve üretilen malların satışından elde edilecek
gelirler,
. Her türlü yardım ve bağışlar ile diğer gelirler.
Yasal düzenleme gereği İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları içersinde
ihtiyaç duyulan içme ve kullanma sularının temini ve temin edileceği yüzey ve
yeraltı suyu kaynakları ile bu kaynakların korunması "İstanbul Su ve
Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü"nün görevidir.
Ayrıca; atıksuların kanalizasyon şebekesine bağlanması, vidanjör ve benzeri bir
araç ile taşınarak kanalizasyon şebekelerine bağlanması, kanalizasyon şebekesi
bulunmayan yerlerde çevre kirlenmesine yol açmayacak bir şekilde arıtılarak
uzaklaştırılmasına ve uygun alıcı ortama verilmesiyle kanalizasyon şebekesi
arıtma tesislerinin kullanımı ve korunması ile ilgili usul ve esaslar İSKİ
Atıksuların Kanalizasyona Deşarj Yönetmeliği ile belirlenmiştir.
Bu yönetmeliğin 24'üncü maddesi uyarınca "Atıksu kaynakları atıksuları ile
ilgili ön arıtma kurmaları istendiği ve mehil verildiği halde" verilen mehil
içinde arıtma tesisi kurmayan, arıtma tesisi kurduğu halde işletmeyenlerle,
işlettiği halde limitleri sağlayamayanların, yönetmelikte öngörülen sağlanıncaya
veya atıksu kaynağı işletme yönetmelik esaslarına göre kaldırılıncaya veya
faaliyetine son verilinceye kadar Kirlilik Önlem Payı (KÖP) ödemeleri
gerekmektedir. Bir başka anlatımla "Kirlilik Önlem Payı;" Arıtma gerektiren
atıksu üreten kaynaklardan gerekli tedbirler alınana kadar veya yeterli ölçüde
olmadıklarının tespiti neticesi alınan bir cezadır.
Uygulamada yapılan denetimler sonucunda söz konusu "Kirlilik Önlem Payı" (KÖP)
kirliliğe neden olanlardan talep edilmektedir.
Ancak bu tür tarhiyatlara karşı açılan davalarda 2560 sayılı İSKİ Yasası'nın
"Gelirler" başlığını taşıyan 13'üncü maddesinde gelir kaynaklarının tadadi
olarak sayıldığını, bu gelirler arasında "Kirlilik Önlem Payı" adı altında bir
gelirin bulunmadığını ileri sürerek tarhiyatın kaldırılması talep edilmektedir.
Oluşan yargı kararlarına göre "Belediye Gelirleri Yasası'nda ve İSKİ Yasası'nda
öngörülmeyen bir mali yükümün yönetmeliğe dayanılarak istenilmesinde hukuka
uyarlık" bulunmamıştır.
Bir başka anlatımla "2560 sayılı yasada sayılan İSKİ'nin gelirleri arasında ve
Belediye Gelirleri Kanunu'nda ...yer almadığı, yasalarda öngörülmeyen mali
yükümlülerin yönetmelikle ihdası temel hukuk prensiplerine aykırı olduğundan
İSKİ Tarifeler Yönetmeliği'nin 23. maddesine dayanılarak yapılan tahakkukta
isabet görülmemektedir." Danıştay 9. Dairesi E. No: 2003/1309, K. No: 2004/5712)
Danıştay 9'uncu Dairesi'nin söz konusu kararı artık istikrar kazanmış
bulunmaktadır. Çünkü Danıştay 9'uncu Dairesi daha önce vermiş bulunduğu bir
kararda da İSKİ Atık Sularının Kanalizasyon Şebekesine Deşarj Yönetmeliği'nin
Kirlilik Önlem Payı'na (KÖP) ilişkin 24 maddesini iptal eden İstanbul 6. Vergi
Mahkemesi kararını onamıştır. (Danıştay 9. Dairesi E. No: 1999/4768 K. No:
2001/1715)
Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere özellikle İstanbul'da devamlı
olarak yaşanan akarsu, kıyı ve çevre kirliliği karşısında parasal yaptırım
açısından hukuksal bir tıkanıklık mevcuttur. Bunun temel nedeni yasa
tasarılarını hazırlayanların ve söz konusu çalışmalar yasallaştıktan sonra
ortaya çıkan boşlukları değişik şekillerde doldurmaya çalışanların hukuk
bilgisinden yoksun çözüm arayışlarıdır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
