|
BİZE GÖRE
Emeklilere vergi iade uygulaması kaldırılıyor
Veysi Seviğ - 03 Ocak 2005 Salı - Dünya
Geçtiğimiz yılın son gününde Sayın Başbakan; "Ulusa Sesleniş" konuşmasında
emeklilere fiş ve fatura karşılığı yapılan vergi iadesinin kaldırılacağını
açıklamıştır. Sayın Başbakan'ın bu açıklamasından da anlaşılacağı üzere
01.01.2006 tarihinden itibaren tüm emeklilere aylıklarının yüzde 4'ü oranında
seyyanen zam yapılmak suretiyle vergi iadesinin kaldırılmasından doğan kayıpları
karşılanmış olacaktır.
Gerçekte uygulamada emeklilerin fiş ve fatura toplamada karşılaştıkları
zorluklar dikkate alındığında, bu bağlamda katlandıkları zorluklardan onları
kurtarmak kanımızca isabetli bir davranıştır.
Öncelikle 2005 yılı harcamalarından dolayı son defa "vergi iadesi" bildiriminde
bulunacakların bu haktan yararlanabilmeleri için dikkate alacakları esaslar
aşağıda özetlenmiştir.
Vergi iadesinden sosyal güvenlik kurumlarından;
. Emekli, malul, dul ve yetim maaşı alanlar,
- Emekli aylığına hak kazanmış olanlardan emekli olmadan veya emekli aylığı
almakta iken vefat edenlerin aylık bağlanan ana ve babaları,
- Bütçe Kanunu'ndaki vatani hizmet tertibinden aylık alanlar,
- Şehit, dul ve yetim sıfatıyla dul ve yetim aylığı alanlar,
- Dünya Olimpiyat ve Avrupa Şampiyonluğu Kazanmış Sporculara ve Bunların
Ailelerine Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alanlar,
- 65 yaşını doldurmuş, muhtaç, güçsüz, kimsesiz ve sakat Türk vatandaşları,
- İstiklal Madalyası aylığı alanlar,
- Özel emekli sandıklarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlar
yararlanmaktadır. Vergi iadesinden yararlandırılması öngörülenlerin eşleri,
çocukları ve bakmakla yükümlü oldukları kimselerin mal ve hizmet alımları da
vergi iadesi uygulaması kapsamındadır.
Vergi iadesinden yararlandırılması öngörülen harcamalar ise;
. Sadece parça alımına ilişkin bir harcama olmamak kaydıyla dayanıklı tüketim
mallarının bakım ve onarım giderleri,
. Şehir şebekesine bağlı su alım bedelleri ile sigara ve alkollü içkiler, bira
hariç olmak üzere yapılan yiyecek ve içecek harcamaları,
. İkamet edilen konuta ait yakacak ve kira giderlerinin yüzde 20'si,
. Sosyal güvenlik kurumları veya işverenler tarafından karşılanmayan sağlık
giderleri,
. Eğitim, öğretim, anaokulu ve kreş giderleri,
. Vekalet ücretleri,
. Belediye sınırları içinde yapılan yolcu taşıma giderleri ile araba kiralama
giderleri hariç olmak üzere karayolu ile yapılan yolcu ve yük taşıma giderleri,
. Otel, motel ve pansiyon konaklama ücretleri,
. Tiyatro, sinema, konser verilen yerler gibi mahallere yapılan giriş ücreti
ödemeleri,
. Altın, gümüş ve platin, kıymetli taş (pırlanta ve yakut gibi) yarı kıymetli
taş (akik, kehribar), tabii ve suni inci alımları, bunlardan mamul her türlü
ziynet eşyası ve her türlü mücevherat alımları ile süs ve ziynet eşyası alımları
tutarının yüzde 20'si,
. Temizlik madde ve malzemeleri, her türlü kadın ve erkek tuvalet ve ıtriyat
madde ve malzeme alımları, kolonya, çiçek, kozmetik madde alımları, kuaför ve
berber ücretleri, fotoğraf, film ve tab ücreti, fotokopi, pil, ampul, floresan
alımları, mutfakta kullanılan LPG alımları, duvar kağıdı dahil konutların boya
ve badana giderleri, parça alımları hariç olmak üzere elektrik ve su tesisatı
tamir ödemeleri vergi iadesinden yararlandırılmaktadır. Ancak vergi iadesinden
yararlanacak hak sahiplerinin; harcamalarını ticari, zirai veya mesleki kazancın
elde edilmesine ilişkin bir harcama niteliğinde olmaması gerekmektedir. Bu
harcamalar, kişilerin tüketimine yönelik gerçek alışverişi yansıtmak zorundadır.
Dolayısıyla, makul ve olağan ölçüler dışında bir ton, 500 kg kuru fasulye, 50 kg
ıspanak, 100 kutu aspirin gibi alımlar için düzenlenmiş bulunan belgelerin vergi
iadesinden yararlandırılması mümkün değildir.
Aşağıda belirtilen konularda yapılan harcamalar vergi iadesi kapsamına
girmemektedir.
. Dayanıklı tüketim malı niteliğinde olan otomobil, motorlu bisiklet gibi özel
binek araçları ve her türlü deniz araçları ile yat, kotra ve her türlü tekneler
ile bunların bakım ve onarım giderleri,
. Dayanıklı tüketim malları; mobilya ve mefruşat, her türlü halı, kilim gibi yer
döşemelerine ait mallar; her türlü müzik aletleri, tabanca ve av tüfeği
alımları; radyo, televizyon, bilgisayar, vb. gibi elektrikli araç ve gereçleri
daktilo ve benzeri nitelikte olan ve beklenen (iktisadi) ömrü bir yıldan fazla
olup, hane halkının kullanımına tahsis edilen diğer dayanıklı tüketim malları
için yapılan harcamalar,
. Gayrimenkul alımları ile binaların boya ve badana giderleri dışındaki bakım ve
onarım giderleri, binalara yapılan kalorifer ve benzeri nitelikteki tesisata ait
giderler ile her türlü inşaat malzemesine ait harcamalar vergi iadesinden
yararlandırılmamaktadır.
Vergi iadesi kapsamına giren mal ve hizmet alımları; fatura, perakende satış
vesikaları, perakende satış fişi, yolcu taşıma ve giriş biletleri ödeme
kaydedici cihazlara ait satış fişleri, serbest meslek makbuzu ve kamu idare ve
müesseseleri tarafından düzenlenen belgeler ile kanıtlanacaktır. Ayrıca kurumlar
vergisinden muaf kurumların düzenlemiş bulundukları belgeler de vergi iadesinden
yararlandırılmaktadır. Ancak bu belgeler üzerinden mutlaka "Kurumlar vergisinden
muaftır" ibaresinin yer alması gerekmektedir.
Emekli ve emekliler gibi işleme tabi tutulanlara yapılan vergi iadesi oranı
yüzde beş olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda sosyal güvenlik kurumlarından
emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alan hak sahiplerinin ocak-aralık ayları
içerisinde elde ettikleri toplam gelirleri, ilgili dönemin net geliri olarak
kabul edilmektedir.
Mevcut düzenlemeler çerçevesinde hak sahiplerine vergi iade bildirimi vermeden,
daha sonra hesaplanacak vergi iade tutarlarından mahsup edilmek üzere üçer aylık
dönemler halinde elde ettikleri aylıklarının yüzde 4'ü oranında avans ödemesi
yapılmaktadır.
Avans ödeme dönemleri ocak-mart, nisan-haziran, temmuz-eylül aylarını kapsamakta
olup, söz konusu ödemeler, avans dönemini izleyen ayın sonuna kadar aylıklarını
aldıkları banka şubeleri tarafından hak sahiplerine nakden veya hesaben
ödenmektedir. Ancak ekim-aralık dönemine ilişkin vergi iadeleri, ibraz edilecek
bildirim üzerine ödenmekte olup, bu dönemde avans ödemesi yapılmamaktadır. Avans
ödemeleri ise hak sahiplerinin izleyen yılın ocak ayında vermiş oldukları
bildirim üzerinden hesaplanacak iade tutarından mahsup edilmektedir.
Sayın Başbakan'ın yapmış olduğu açıklamadan da anlaşılacağı üzere 2006 yılı
başından itibaren emekliler vergi iadesi uygulamasına son verilmesi nedeniyle
aylıklarını yüzde 4 oranında zamlı olarak alacaklar ve dolayısıyla 2006 yılında
vergi iadesi için belge toplama ve vergi iade zarflarını düzenleme zahmetinden
kurtulmuş olacaklardır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|