|
BİZE GÖRE
Ticaret hukuku açısından denetçi olma
koşulları
Veysi Seviğ - 10 Ağustos 2005 Çarşamba - Dünya
Daha önce tartışmaya açılmış bulunan Türk Ticaret Yasa Tasarısı Taslağı üzerine
yöneltilen eleştiriler dikkate alınarak tasarı taslağında yer alan madde
önerilerinin bir bölümünde değişiklik yapılmış bulunmaktadır.
Bu bağlamda üzerinde çok tartışılan konulardan birisi de "denetim" ile ilgili
yeni düzenleme önerileridir.
Tasarı taslağının 397'nci maddesi hükmü gereği olarak, "Anonim şirketin ve
şirketler topluluğunun finansal tabloları denetçi tarafından uluslararası
denetim standartlarına göre denetlenir. Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu
içinde yer alan finansal bilgilerin, denetlenen finansal tablolar ile tutarlı
olup olmadığı~ ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı da denetim kapsamı içindedir."
"Denetçinin denetiminden geçmemiş finansal tablolar ve yönetim kurulunun yıllık
faaliyet raporu düzenlenmemiş hükmündedir."
Öngörülen yasal düzenlemeye göre, "Denetçi, ancak üyeleri, yeminli mali müşavir
veya serbest muhasebeci mali müşavir olan bir bağımsız denetleme kuruluşu
olabilir. Küçük anonim şirketler en az iki yeminli mali müşaviri veya serbest
muhasebeci mali müşaviri denetçi seçebilirler. Bağımsız denetleme kuruluşunun
kuruluş ve çalışma esasları ve denetleme elemanlarının nitelikleri ayrıca bir
tüzükle belirlenecektir. (Tasarı Taslağı Madde: 400)
Aşağıdaki hallerden birinin varlığında yeminli mali müşavir veya serbest
muhasebeci mali müşavir, bağımsız denetleme kuruluşu, bunun pay sahiplerinden
biri ve yeminli mali müşavirin, serbest muhasebeci mali müşavirin, bağımsız
denetleme kuruluşunun veya onun pay sahibinin yanında çalışan veya burada
sayılanların mesleği birlikte icra ettikleri kişi veya kişiler, ilgili şirkette
denetçi olamayacaklardır. Buna göre yeminli mali müşavir ve/veya serbest
muhasebeci mali müşavir;
. Denetlenecek şirkette pay sahibi ise,
. Denetlenecek şirketin yöneticisi veya çalışanı ise veya denetçi olarak
atanmasından önceki üç yıl içinde bu sıfatı taşımış bulunuyorsa,
. Denetlenecek şirketle bağlantısı bulunan bir tüzel kişinin veya bir şirketin
veya bir ticari işletmenin kanuni temsilcisi, yönetim kurulu üyesi ya da
sahibiyse veya bunlarda yüzde yirmiden fazla pay sahibi ise,
. Denetlenecek şirketle bağlantı halinde bulunan veya böyle bir şirkette yüzde
yirmiden fazla paya sahip olan bir işletmede çalışıyorsa veya denetçisi olacağı
şirkette yüzde yirmiden fazla paya sahip bir gerçek kişinin yanında herhangi bir
şekilde hizmet veriyorsa,
. Denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veya finansal tablolarının
düzenlenmesinde denetleme dışında faaliyette ve katkıda bulunmuş ise ,
. Denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veya finansal tablolarının
çıkarılmasında denetleme dışında faaliyette veya katkıda bulunduğu için denetçi
olamayacak gerçek veya tüzel kişinin veya onun ortaklarından birinin kanuni
temsilcisi, çalışanı, yönetim kurulu üyesi, ortağı, sahibi ya da gerçek kişi
olarak bizzat kendisi ise,
. Yukarıda belirtilen nedenler dolayısıyla denetçi olamayan bir denetçinin
nezdinde çalışıyor ise,
. Son beş yıl içinde denetçiliğe ilişkin mesleki faaliyetle ..... kaynaklanan
gelirinin tamamının yüzde otuzundan fazlasını denetlenecek şirkete veya ona
yüzde yirmiden fazla pay ile iştirak etmiş bulunan şirketlere verilen denetim ve
danışmanlık faaliyetlerinden elde etmişse veya bunu cari yılda elde etmesi
bekleniyorsa,
denetçi olamayacaktır. Ancak Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve
Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) katlanılması güç bir durum
ortaya çıkarsa denetçilik mesleği ile ilgili olarak son beş yılda elde edilen
gelir nedeniyle öngörülen kısıtlamanın kaldırılabilmesi için belli bir süreyle
sınırlı olmak koşuluyla izin verebilecektir.
Tasarı taslağında yer alan öngörüye göre "Bir bağımsız denetleme kuruluşu, bir
şirket için altı yıl arka arkaya denetçi raporu vermişse, söz konusu bağımsız
denetleme kuruluşu veya o şirketin denetimi için özgülediği denetçi ile onunla
birlikte çalışan denetim takımı, (ekibi) en az dört yıl için değiştirilecektir.
Diğer yandan denetçi, denetleme yaptığı şirkete, vergi danışmanlığı ve vergi
denetimi dışında başka bir danışmanlık hizmeti veremeyecektir.
Bu koşullar işlem denetçileri içinde geçerli bulunmaktadır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|