|
BİZE GÖRE
Belediye Gelirleri Yasası değiştirilirken
Veysi Seviğ - 12 Ağustos 2005 Cuma - Dünya
Ülkemizde halen uygulanmakta olan Belediye Gelirleri Yasası, beklenen
verimliliği sağlamaktan uzaktır. Bu yasa ile birlikte uygulanan Emlak Vergisi
Yasası ise gerekli hukuki işlemlerin tapu kayıtlarına tam olarak yansıtılmaması
ve gayrimenkullerin değerini belirlemeye yönelik olarak sağlıklı bir sistem
oluşturulamadığı için teknik olarak yetersizdir.
Diğer yandan OECD ülkeleri içersinde yerel yönetim harcamalarının yerinden
karşılanması açısından Türkiye en yetersiz ülkelerden birisidir. Bir başka
anlatımla halen yürürlükte olan Emlak Vergisi Yasası ile Belediye Gelirleri
Yasası hem uygulama, hem de verimlilik açısından vergilendirme açısından
özelliğini yitirmiş bulunmaktadır.
Halen uygulanmakta olan Belediye Gelirleri Yasası dört kısımdan oluşmaktadır. Bu
kısımlar;
. Belediye vergileri,
. Belediye harçları,
. Harcamalara katılma payları,
. Çeşitli hükümlerdir.
Yukarıdaki ayırımdan da anlaşılacağı, üzere belediyeler ülkemizde, vergi, harç
ve harcamalara katılma payı altında belediye hudutları içersinde yaşayanlardan
pay almakta yani gelir sağlamaktadır. Emlak vergisi dışında Belediye Gelirleri
Yasası uyarınca belediyelerin almakta oldukları vergiler şunlardır.
. İlan ve reklam vergisi,
. Eğlence vergisi,
. Haberleşme vergisi,
. Elektrik ve havagazı (doğalgaz olarak değişiyor) tüketim vergisi,
. Yangın sigorta vergisi,
. Çevre temizlik vergisi,
Belediyeler tarafından alınan harçlar ise;
. İşgal harcı,
İşgal harcı içersinde "Motorlu taşıtların park etmeleri için il trafik
komisyonlarının olumlu görüşü alınarak belediyelerce şehir merkezlerinde tesis
edilen ve işletilen mahallerin çalışma saatleri içinde taşıtlar tarafından
işgali halihazırda işgaliye harcına tabidir. (Belediye Gelirleri Yasası Madde:
52/3)
. Tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcı,
. Kaynak suları harcı,
. Tellallık harcı,
. Hayvan kesimi muayene ve denetleme harcı,
. Ölçü ve tartı aletleri muayene harcı,
. Bina inşaat harcı, imar ile ilgili diğer harçlar,
. Kayıt ve suret harcı,
. İşyeri açma izni harcı,
. Muayene, ruhsat ve rapor harcı,
Belediye Gelirleri Yasası'nda yapılması öngörülen değişiklik ile söz konusu
yasanın teknik olarak daha anlamlı ve verimli hale getirilmesi öngörülmüş
bulunmaktadır. Bu bağlamda da halen Avrupa Birliği üyesi ülkelerde de yerel
yönetim gelirlerinin artırılmasına yönelik yeni mali kaynakların arandığı
gözlenmektedir.
Örneğin konmuşumuz Yunanistan'da 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren inşaat izni
verilen binalara yüzde 19 oranında emlak vergisi uygulanacaktır.
Bir süredir Türkiye'de Belediye Gelirleri Yasası'nda yapılması öngörülen
değişiklikler tartışılmaktadır.
Bu bağlamda örneğin belediye hudutları içersinde sokaklarda park eden araçlardan
belli bir harcın alınması söz konusudur. Kanımızca bu uygulamanın
başlatılmasında ülkemizde geç bile kalmıştır.
Cadde ve sokaklara park edilen araç başına aylık veyahut da yıllık olarak
alınması düşünülen harcın daha ciddi kurallara bağlanması ve denetiminin de
sağlıklı bir biçimde yapılması halinde hem gelir açısından ve hem de motorlu
taşıt sahipleri açısından günümüzde yaşanan ve kayıtdışı (haraç) mahiyetinde
ödenmekte olan otopark ücretlerinin belediyelerin daha verimli çalışmasına katkı
sağlayacak hale dönüştürülmesi sağlanmış olacaktır.
Belediye Gelirleri Yasası'nda yapılması düşünülen değişikliklerin verimli
olabilmesi için hem teknik yönden tarh, tahakkuk ve tahsilatının
kolaylaştırılması ve hem de belediye hudutları içersinde yaşayanlar arasında
adil olarak paylaşılabilmesi ile mümkün olabilecektir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|