|
BİZE GÖRE
Teşvikli çalışanların vergi indirimi
Veysi Seviğ - 19 Ağustos 2005 Cuma - Dünya
Gelir Vergisi Yasası'nın mükerrer 121'inci maddesi gereği olarak "Gerçek
ücretlerin vergilendirilmesinde, mükellefin kendisi, eşi ve çocukları ile ilgili
eğitim, sağlık, gıda, giyim ve ikamet edilen konuta ait kira harcamalarının
yıllık toplam tutarının, yıllık matrahı kadarı söz konusu yasa maddesinde yer
alan oranlar dikkate alınmak koşuluyla bir sonraki yıl hesaplanan aylık gelir
vergisi kesintisinden mahsup edilmektedir.
Gelir Vergisi Yasası'nın mükerrer 123'üncü maddesi uyarınca aynı yasanın
mükerrer 121'inci maddesinde yer alan miktarları artırmaya Bakanlar Kurulu
yetkili kılınmıştır. Bu bağlamda Bakanlar Kurulu'nun 2004/8295 sayılı kararı ile
2005 yılında vergi indirimine esas alınacak tarife aşağıdaki şekilde belirlenmiş
bulunmaktadır.
. 3.300 YTL'ye kadar yüzde 8,
. 6.600 YTL'nin 3.300 YTL'si için yüzde 8, aşan kısmı için yüzde 6,
. 6.600 YTL'den fazlasının 6.600 YTL'si için yüzde 7, aşan kısmı için yüzde 4.
Yukarıdaki tarifeye göre hesaplanacak vergi indirim miktarları ertesi yılda
ödenecek gelir vergisinden mahsup yolu ile çalışanlara yansıtılmaktadır.
Diğer yandan "Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ve Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılması Hakkında"ki yasa hükmü çerçevesinde çalışanların vergi indirimi
hesaplamaları uygulamada bazı sorunlara neden olmuş bulunmaktadır. Bu konuda
Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan "Yatırımların ve İstihdamın Teşviki" ile
ilgili (2) seri numaralı genel tebliğ 6'ncı bölümünde açıklama ve dolayısıyla
yönlendirme yapılmış bulunmaktadır. Ancak buna rağmen uygulamada sorun devam
etmektedir.
Söz konusu tebliğin 6'ncı bölümünde yapılan açıklamaya göre;
Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile ilgili olarak 5084 sayılı yasa kapsamında
çalışanlar "...ücretlerini vergisi kesilmiş olarak aldıklarından Gelir Vergisi
Kanunu'nun mükerrer 121. maddesinde düzenlenmiş olan vergi indiriminden
yararlanacaklardır.
5084 sayılı kanun kapsamında bulunan illerdeki işyerlerinde, yeni istihdam
sağlayan işverenlerin, bu istihdam nedeniyle hesaplanacak gelir vergisinin
tamamı veya bir kısmı verecekleri muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden
gelir vergisinden terkin edilmektedir. Muhtasar beyannamelerde yapılacak terkin
sonrası kalan vergi tutarından, halen çalışmakta olan ücretliler için hesaplanan
vergi indirimi tutarı mahsup edilecektir. Dolayısıyla ücretlilere mahsup edilen
vergi indirimi tutarı kadar ödeme yapılmış olacaktır.
Ancak, muhtasar beyannamede öncelikle 5084 sayılı kanun gereğince yararlanılan
gelir vergisi terkin edileceğinden terkin sonrası kalan tutar, hesaplanan toplam
vergi indirimi tutarının o ayda mahsup edilebilecek olan kısmını karşılayamaması
durumu ortaya çıkabilecektir. Bu durumda, muhtasar beyannamede mahsup konusu
yapılmayan vergi indirimi tutarı, vergi dairesince harcamaların vergi indirimi
konusuna girip girmediği, belgelerin geçerli belge olup olmadığı ve vergi
indirimi tutarının doğru hesaplanıp hesaplanmadığı hususlarının tespitine
ilişkin gerekli incelemenin muhtasar beyannamenin verildiği ayı takip eden
ikinci ayın sonuna kadar bitirilmesi gerekir. Müteakkip aylarda yeniden inceleme
yapılmayacak, işveren muhtasar beyanname ekinde -vergi indirimine ait bordro-nun
bir örneğini vergi dairesine ibraz edecek ve bu bilgilere göre o aya ilişkin
vergi indirimi tutarı beyannamenin verildiği ayın sonuna kadar işverene nakden
iade edilecektir. İşveren nakden aldığı vergi indirimi tutarını 3 gün içinde hak
sahibine ödeyecektir.
Ancak, işverenler diledikleri takdirde vergi indirimi tutarını nakit iadeden
önce ücret ödemelerini gerçekleştirdikleri tarihte çalışanlarına
yansıtılabileceklerdir."
Maliye Bakanlığı tarafından tebliğ ile yapılan açıklama ve yönlendirme yukarıda
aynen yer almış olmasına karşın tarafımıza ulaşan bilgilerden anlaşılacağı üzere
söz konusu yasa kapsamında çalışanların vergi indiriminden yararlanabilmek üzere
yapmış oldukları bilgilenme başvurularına çoğu kez "siz vergi ödemiyorsunuz,
onun için siz bu haktan yararlanamazsınız" şeklinde yanıt verildiği
öğrenilmiştir.
Diğer yandan söz konusu yasa uygulaması kapsamında bulunan yerel vergi
yönetimleri de konuya ilişkin yeterli bilgi sahibi olmadıklarından bugüne kadar
"vergi indirimi" ile ilgili bu özel durum yeterince açıklığa
kavuşturulamamıştır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|