|
BİZE GÖRE
Menkul kıymet yatırım fon ve ortaklık
kazançlarına stopaj uygulaması
Veysi Seviğ - 24 Ağustos 2005 Çarşamba - Dünya
Kurumlar Vergisi Yasası'nın 8'inci maddesinin 8/4 maddesi gereği olarak;
. Portföyünün en az yüzde 25'i hisse senetlerinden oluşan menkul kıymetler
yatırım fonları (döviz yatırım fonları hariç) ile aynı nitelikteki menkul
kıymetler yatırım ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları,
. Yukarıda belirtilen özelliği taşımayan menkul kıymetler yatırım fonları (döviz
yatırım fonları hariç) ile menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının portföy
işletmeciliğinden doğan kazançları,
. Risk sermayesi yatırım fonları ve ortaklıklarının kazançları,
. Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları,
. Emeklilik yatırım fonlarının kazançları, (Bu kazançlar Gelir Vergisi
Yasası'nın 94'üncü maddesine göre tevkifata tabi tutulmaz.)
kurumlar vergisinden müstesna tutulmuştur.
Yukarıda belirtilen istisna, aynı yasanın 24'üncü meddesi ile Gelir Vergisi
Yasası'nın 94'üncü maddesi uyarınca yapılması öngörülen tevkifatla ilgili
değildir. Bir başka anlatımla söz konusu maddelerde yer alan ve kesinti
suretiyle vergilendirmeyi öngören düzenlemeyle ödenecek vergi ile kurumlar
vergisi uygulaması açısından öngörülen istisna (bağışıklık) birbirleriyle
bağlantılı değildir.
Diğer yandan Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 67'nci maddesinin (8) numaralı
fıkrası hükümü gereği olarak "Sermaye Piyasası Kanunu"na göre kurulan menkul
kıymetler yatırım fonları ile menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının kurumlar
vergisinden istisna edilmiş olan portföy kazançları, dağıtılsın dağıtılmasın
01.01.2006 tarihinden itibaren yüzde 15 oranında vergi tevkifatına tabi
tutulacaktır.
Dolayısyla 01.01.2006 tarihinden itibaren menkul kıymetler yatırım fon ve
ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan ve kurumlar vergisinden bağışık
tutulmuş bulunan kazançları üzerinden yüzde 15 oranında tevkifat yapılacaktır.
Ancak yasal düzenleme gereği olarak "Risk sermayesi yatırım fon ve ortaklıkları,
gayrimenkul yatırım fon ve ortaklıklarının kurumlar vergisinden istisna tutulan
kazançları tevkifat kapsamı dışında bırakılmış bulunmaktadır."
01.01.2006 tarihinden itibaren menkul kıymet yatırım fon ve ortaklıklarının
portföy kazançları üzerinden Gelir Vergisi Yasası'nın 67/8 maddesi uyarınca
ayrıca bir tevkifat yapılmayacaktır.
Mevcut düzenlemeler çerçevesinde 31.12.2005 tarihine kadar sadece (B) tipi
olarak tanımlanan yatırım fon ve ortaklıklarının portföy kazançları üzerinden
alınan yüzde 10 oranındaki gelir vergisi stopajı 01.01.2006 tarihinden itibaren
menkul kıymetler kuruluşları arasında herhangi bir ayrım yapılmaksızın yüzde 15
oranında yapılacaktır. Bu bağlamda yapılacak olan tevkifat gelir elde eden
kişinin gerçek ve tüzel kişi, dar veya tam mükellef, vergiden bağışık olması
açısından önem arzetmeyecektir.
Portföy kazançları üzerinden bu kurumların yapmış oldukları tevkifat tutarından,
bu kurumların yaptıkları işlemler üzerinden kesinti suretiyle ödemiş oldukları
vergi mehsup edilecek, mahsup edilmeyen bir tutarın kalması halinde de bu tutar
kendilerine ret ve iade edilecektir.
Sermaye Piyasası Yasası'na göre kurulan menkul kıymetler yatırım fonları (borsa
yatırım fonları hariç) katılma belgelerinin fona iadesi ile menkul kıymetler
yatırım ve ortaklıklarının hisse senetlerinin alım satımından elde edilen
gelirler ise her hangi bir tevkifata tabi tutulmayacaktır. Bu fon ve
ortaklıkların katılma belgelerinin ilgili fona iadesinden ve/veya hisse
senetlerinin alım-satımından elde edilen kazançları ticari faaliyet kapsamında
elde edilmemiş olması koşuluyla yıllık beyannameye dahil edilmeyecektir. Bu
gelirler için ayrıca beyanname verilmesi de söz konusu değildir.
Menkul kıymet yatırım fonlarından olan borsa fonlarının kurumlar vergisinden
bağışık tutulmuş olan portföy kazançları ise Gelir Vergisi Yasası'nın geçici
67'nci maddesinin (8) numaralı fıkrası kapsamında tevkifata tabi
tutulmayacaktır. Bu fonların katılma belgelerinin alım-satımından sağlanan
kazanç; bankalar veya aracı kurumlar tarafından geçici 67'nci madde kapsamında
yüzde 15 oranında tevkifata tabi tutulacaktır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|