|
BİZE GÖRE
Beyanname üzerinde indirim konusu yapılacak
harcamalarda düzeltme
Veysi Seviğ - 14 Eylül 2005 Çarşamba - Dünya
Beyanname üzerinde yapılabilecek indirimler Gelir Vergisi Yasası'nın 89'uncu
maddesinde sayılmak suretiyle belirtilmiş bulunmaktadır. Bir başka açıdan söz
konusu yasa maddesinde "Diğer İndirimler" başlığı altında gelir vergisinin
matrahının tespiti aşamasında yapılması öngörülen indirimler bentler halinde
sayılmak suretiyle saptanmış bulunmaktadır.
Söz konusu indirimlerin kendisine özgü özellikleri bulunmaktadır. Bu bağlamda
yükümlüler dilerlerse bu tür harcamalarını indirime konu edebilirler. Bu açıdan
da indirim konusu harcamaların her birisinin kendisine özgü özel bir niteliği
dikkate alınmakta ve indirim bu niteliklere göre yapılabilmektedir.
Bu harcamalardan herhangi birisini yapan bir kişi eğer beyanname üzerinde söz
konusu harcamasını indirim konusu yapmazsa, bu takdirde söz konusu hakkından
yararlanmadığı sonucu çıkar. Ancak bazı hallerde yükümlüler konuya yeterince
nüfus edemedikleri için bazı indirim konusu harcamalarını değerlendirememekte,
bilahere konuyu kavradıkları vakit özellikle geçmiş yıllarda yapmış oldukları bu
tür harcamalar için indirim konusu yapamadıkları miktarları herhangi sir şekilde
düzeltme istemi ile indirim konusu yapma olanaklarının olup olmadığını öğrenmek
istemektedirler.
Bilindiği üzere; Vergi Usul Yasası'nın 116'ncı maddesinde yer alan tanımlamadan
da anlaşılacağı üzere "vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan
hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması"
halleri "halleri "vergi hatası" olarak kabul edilmektedir.
Bir görüşe göre "yapılması mükellefin ihtiyarına bırakılmış olan hususlarda,
mükellefin tercihinin kendi aleyhine olacak şekilde kullanılması sebebiyle,
fazladan ödediği vergi, vergi incelemesi suretiyle dahi ıshal edilemez. (Özbalcı-Yılmaz
"Vergi Usul Kanunu Yorum ve Açıklamaları" Ocak 2003-Sf: 366-367)
Konuya ilişkin olarak verilen bir özelgede "beyanname üzerinde sehven indirim
konusu yapılamayan eğitim harcamalarının düzeltme beyannamesi ile indirim
indirim konusu" yapılabileceği öngörülmüş bulunmaktadır. Buna göre;
"... eğitim ve sağlık harcamalarının kanunla belirlenen kısmının yıllık gelir
vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirden indirilebilmesi mükelleflere
kanunla tanınmış bir haktır. Bu hakkın hata sonucu kullanılmamış olması hiç
kullanılmayacağı anlamını taşımamaktadır. Dolayısıyla ...gelir vergisi
beyannamesinde sehven indirim konusu" yapılmayan eğitim harcamalarının mevcut
yasal düzenlemede öngörülen şekilde belgelendirilmesi ve ödendiğinin
kanıtlanması halinde ilgili yıllar için verilecek düzeltme beyannameleri ile
indirim konusu yapılması mümkün olabilecektir. (Vergi Dünyası Eylül 2005, Sf:
189-190)
Dolayısıyla, Gelir Vergisi Yasası'nın 89'uncu maddesinde sayılmak suretiyle
indirim konusu yapılması mümkün olan bir harcamanın ilgili dönemde herhangi bir
nedenle indirim konusu yapılmaması halinde yükümlü bilahare söz konusu
harcamaları ilgili dönemde düzeltme yolu ile indirim konusu yapılmasına talep
edebilecektir.
Vergi Usul Yasası düzeltme istemini, vergilendirilmelerinde hata yapılan
yükümlülerin yazılı başvurusuna bağlamıştır. Bu durumda olayımızda olduğu gibi
kendi yanılgısı ile yasal hakkını kullanmayan yükümlünün düzeltme istemini
yazılı olarak ilgili vergi dairesine vermesi gerekmektedir. (Vergi Usul Yasası
Madde: 122) Yasal düzenleme gereği olarak düzeltme isteminin posta ile taahhütlü
olarak da gönderilmesi mümkün bulunmaktadır. Düzeltme istemi zaman aşımı süresi
içersinde yapılabilir.
Düzeltme istemi, olayımızda olduğu gibi yükümlü lehine sonuç doğuracak nitelikte
ise işlem yönelgesi gereği vergi dairesi doğrudan düzeltmeyi yapabilmek için
inceleme talep etmektedir. Böyle bir durumda da yükümlünün indirim konusu
harcamaları ile ilgili belgeleri konuyu inceleyen elemana incelemeye yönelik
olarak ibraz etmesi gerekmektedir.
Düzeltme istemini alan birim kendi görüşünü de ekleyerek istemi, düzeltmeye
yetkili mercie iletmekle görevlidir.
Maliye Bakanlığı; söz konusu özelgeden de anlaşıldığı üzere düzeltme kapsamını
yükümlünün hukuki hakları çerçevesinde dikkate alarak genişletmiş bulunmaktadır.
Ancak bazı hallerde yasal düzenlemeden kaynaklanan sınırlamalar dolayısıyla bu
hakkın kullanılması mümkün olamamaktadır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|