|
BİZE GÖRE
İnternet ortamında yapılan bazı işler
kayıtdışı
Veysi Seviğ - 05 Ekim 2005 Çarşamba - Dünya
Son zamanlarda teknolojik olanaklardan yararlanarak özellikle yapılan aracılık
işlemleri giderek artmaya başlamıştır. Bu bağlamda internetten yapılan
satışlarda mal bedelinin aracının bankadaki kredi kartı hesabına yatırılması ve
burada komisyon düşülerek aracı tarafın mal bedelini satıcıya ödemesi söz konusu
olabilmektedir.
Bir başka anlatımla internette kendi sitelerinden yapmakta oldukları duyurularla
belli bir malın ve çoğu kez, araç, gayrimenkul, kitap, bilet ve benzeri
nitelikteki her vakit talebi olan varlıkların satışına aracılık edenlerin,
öncelikle sunmuş oldukları işle ilgili bedeli tahsil etmeye yönelik bir banka
hesabı gösterdikleri ve bu hesap aracılığı ile satış işlemini
gerçekleştirdikleri, kendi hesaplarından da mal bedeli üzerinden belli bir
komisyon kesmek suretiyle gerçek satıcıya ödeme yaptıkları gözlenmektedir.
Genellikle bu işleri yapanların büyük bir bölümü vergi mükellefi olmadığı gibi,
gerçekte söz konusu işleri ticari mahiyette yapanların da mükellefiyet tesis
ettirmeden bu tür ticari faaliyetleri sürdürdükleri bilinmektedir.
Bazı hallerde ikinci el mallara aracılık edildiği gibi yine bazı hallerde hizmet
sunumları için de aracılık faaliyeti yapılabilmektedir. Örneğin sınavlara
hazırlanmak için eleman aracılığı ile evlere hizmet için eleman temin edenler,
özel binek araçları ile belli bir ücret karşılığı sürücülü özel araç
kiralamaları bu tür faaliyetlerin en yaygın olanlarıdır.
Son zamanlarda emlak satışı da dahil olmak üzere internet aracılığı ile yapılan
pazarlama hizmetleri giderek artmaya başlamıştır.
Mükellefiyet tesis ettirilmeden yapılan bu tür işlerin vergi dışı kalması
dolayısıyla, kanımızca vergi idaresi tarafından bu tür faaliyetlerin gözlem
altına alınması yönünde belli bir çalışmanın yapılması da yaşanan gelişmeler
nedeniyle zorunlu hale gelmiş bulunmaktadır.
Bu tür faaliyetlerin belgeye bağlanmadan yapılması halinin ortaya çıkaracağı
hukuki sorunlar bir yana, bu tür faaliyetlerin yükümlülük tesis ettirildikten
sonra yapılması ve alınan komisyon bedellerinin de belgeye bağlanması yasal
açıdan zorunludur.
Konuya ilişkin olarak İstanbul Defterdarlığı tarafından verilen bir özelgede de
belirtildiği üzere "internetten yapılan satışlarda mal bedelinin aracı
mükellefin bankadaki kredi kartı hesabına yatırılması ve burada komisyon
düşülerek aracı tarafından esas bedelin satıcıya ödenenmesi durumunun
belgelendirilmesi gerekmektedir." (TC İstanbul Valiliği Defterdarlık Usul Gelir
Müdürlüğü B.07.4.DEF.0.34.2O/VUK-1/229-11637 21/07/2005-5504)
Söz konusu özelgeye göre "...Vergi Usul Kanunu'nun 229'uncu maddesinde -Fatura
satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı
göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen
ticari vesikadır, denilmekte olup aynı kanunun 231/5'inci maddesinde fatura
malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde
düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş
sayılır- hükmü yer almaktadır.
Aynı kanunun 232'nci maddesinde ise birinci ve ikinci sınıf tüccarlar kazancı
basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler;
1- Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara,
2- Serbest meslek erbabına,
3- Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara,
4- Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere,
5- Vergiden muaf esnafa,
sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da istemek
ve almak mecburiyetindedirler denilmektedir.
Buna göre, ikinci el eşya satışları tahsilatlarında alınan komisyonlar için her
müşteri adına ayrı ayrı fatura düzenlenmesi gerekmekte olup toplu fatura
düzenlenmesi mümkün değildir.
Söz konusu özelgeden de anlaşıldığı üzere bu durum, vergi yükümlüsü olanlar
içindir. Ancak buna karşılık internet aracılığı ile yapılan satış ve hizmet
sunumlarının büyük bir bölümünü gerçekleştirenler yükümlü değildir. Bu kişilerin
yine önemli bir bölümü potansiyel vergi numarasını kullanarak aracılık işleri
yapmaktadırlar.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|