|
BİZE GÖRE
Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Yasası ve
vergi bağışıklığı
Veysi Seviğ - 19 Ekim 2005 Çarşamba - Dünya
"Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı" ile ilgili 5403 sayılı yasanın geçici ikinci
maddesi hükmü gereği olarak "çiftçi kayıt sisteminin oluşturulması amacı ile
veraset yoluyla intikal eden arazilerinin ilgililerin isteği üzerine veraset
intikal ve cins tashihi işlemleri için" 19.07.2005 tarihinden itibaren iki yıl
süre ile veraset ve intikal vergisi, tapu harcı, döner sermaye ücreti ile konuya
ait her türlü vergi ve kesinti alınmayacaktır.
Bu hüküm uygulamada duraksama konusu olmuş, özellikle tapu işlemlerinde sorun
yaratmaya başlamıştır.
Maliye Bakanlığı tarafından Veraset ve İntikal Vergisi Yasası uygulaması ile
ilgili olarak 2 numaralı sirkülerle söz konusu uygulamaya yönelik hususlar
açıklanmış bulunmaktadır. Şöyle ki;
Veraset ve İntikal Vergisi Yasası'nın 19'uncu maddesinin ikinci ve üçüncü
fıkraları gereği "Tescil tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde sonucu ilgili
vergi dairesine bildirmek üzere, intikal eden gayrimenkullerin tescil işlemi,
veraset ve intikal vergisinin tahakkuku beklenmeksizin yapılır." Ancak; yasal
düzenleme gereği "intikali yapılan gayrimenkule isabet eden veraset ve intikal
vergisi tamamen ödenmedikçe devir ve ferağı yapılamaz ve üzerinde herhangi bir
ayni hak tesis edilemez. Tapu memurları vergi dairelerince verilmiş ilişik kesme
belgesi olmaksızın devir ve ferağ işlemi yapamazlar, aksi halde verginin
ödenmesinden mükellefler ile birlikte sorumlu olurlar."
Diğer yandan söz konusu yasa maddesi gereği olarak "mükelleflerce tahakkuk eden
vergiye karşılık 6183 sayılı kanunun 10'uncu maddesinde yazılı cinsten teminat
gösterildiği takdirde intikal eden gayrimenkullerin bir kısmının veya tamamının
devri ve ferağına izin verilebilir. Teminat olarak gösterilecek gayrimenkullerin
değeri 6183 sayılı yasanın 90'ıncı maddesinde yazılı komisyonlar tarafından aynı
yasanın 91'inci maddesine göre tespit edilmektedir. Bu aşamada 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa'nın 5'inci maddesinde yazılı menkul
mallar teminat olarak kabul edilmemektedir.
Harçlarla ilgili yasaya bağlı (4) sayılı tarife; "Tapu ve Kadastro İşlemlerinden
Alınacak Harçlar" başlığını taşımakta olup, söz konusu tarifenin "Tapu
İşlemleri" ile ilgili olan 1/3 maddesinde "gayrimenkullerin ve mülkiyetten gayri
ayni hakların, kanuni ve mahsıp (asıl) mirasçılara intikalinde, bağışlamadan
rucularda ve vasiyetlerin infazında veya binde 9, aynı tarifenin 13/c maddesinde
"kayıt harici kalmış olan gayrimenkuller" dışında kalan "her nevi cins ve kayıt
tashihinde (düzeltmesinde) emlak vergisi değeri üzerinden onbinde 5 oranında
harç alınması öngörülmüş bulunmaktadır.
Buna karşılık "Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı" ilgili 5403 sayılı yasanın
geçici 2'nci maddesinde "çiftçi kayıt sisteminin oluşturulması amacıyla,
ilgililerin isteği üzerine tarım arazilerinin veraset intikal ve cins tashihi
işlemleri için; veraset ve intikal vergisi, tapu harcı, döner sermaye ücreti ve
her türlü vergi ve kesintiler"in söz konusu yasanın yürürlüğe giriş tarihi olan
19.07.2005 tarihinden itibaren iki yıl süre alınmayacağı hususu hükme bağlanmış
bulunmaktadır.
Veraset ve intikal vergisi uygulaması ile ilgili 2 sayılı sirkülerde de
belirtildiği üzere 19.07.2005 tarihinden itibaren iki yıllık süre içinde;
. İlgililerin isteği üzerine tarım arazilerinin veraset ve cins tashihi
işlemleri için veraset ve intikal vergisi alınmayacağından, tapu sicil
müdürlükleri tarafından mirasçılar adına devir işlemlerinin yapılması esnasında
ilişik kesme belgesinin aranmaması,
. Söz konusu yasada tanımı yapılan tarım arazisi olan gayrimenkullere ilişkin
ilgililerin isteği üzerine yapılacak cins tashihi işlemleri ile veraseten
intikal eden gayrimenkullerin tapuya tescili işlemlerinde alınması öngörülen
tapu harcı ile her türlü vergi kesintilerinin aranılmaması gerekmektedir.
Ancak buna rağmen uygulamada konuya ilişkin olarak duraksamaların devam etmesi
beklenmekte olup, uygulamaya yönelik olarak durumun bir tebliğ ile
duyurulmasında yarar vardır.
Not: Yarın 20 Ekim 2005 Perşembe günü Marmara Üniversitesi Bahçelievler
Kampusu'nda Prof. Dr. Erol Zeytinoğlu Konferans Salonu'nda merhum Prof. Dr.
Salih Şanver anısına "Vergi Suç ve Cezaları" konulu tartışmalı, herkese açık bir
toplantı düzenlenmiştir. Duyurulur.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|