|
BİZE GÖRE
Temerrüt faizi KDV'ye tabi midir?
Veysi Seviğ - 21 Ekim 2005 Cuma - Dünya
Uygulamada İcra-İflas Yasası kapsamında takibe alınan borçların tahsili
aşamasında 3095 sayılı kanuni faiz ve temerrüt faizine ilişkin kanun hükümleri
çerçevesinde icra daireleri tarafından hesaplanmak suretiyle yürütülen
faizlerin; katma değer vergisine tabi olup olmadığı hususu devamlı duraksama
yaratmaktadır.
Katma değer vergisi uygulaması açısından "banka ve sigorta muameleleri vergisi
kapsamına giren işlemler" istisna kapsamındadır. (Katma Değer Vergisi Yasası
Madde: 17/4-e)
Banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi işlemler ise yürürlükten kaldırılan
Gider Vergileri Yasası'nın halen yürürlükte bulunan hizmet vergileri ile ilgili
hükümleri içersinde yer almış bulunmaktadır.
Katma Değer Vergisi Yasası'nın 1/1 maddesi gereği olarak "ticari, sınai, zirai
faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler"
katma değer vergisine tabi tutulmuş bulunmaktadır. Bu bağlamda yasal düzenleme
gereği olarak söz konusu faaliyetlerin devamlılığı da önem arz etmektedir.
"Ticari, sınai, zirai faaliyet ile serbest meslek faaliyetinin devamlılığı
kapsamı ve niteliği Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre, Gelir Vergisi
Kanunu'nda açıklık bulunmadığı hallerde Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili
mevzuat hükümlerine göre tayin ve tespit edilir."
Aynı yasanın 10/a maddesine göre de, "Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde,
malın teslimi veya hizmetin yapılması, 'vergiyi doğuran olay' olarak tanımlanmış
olup 20'nci maddesinde de matrahın işlemlerin karşılığı olduğu belirtilmiştir.
Bedel deyimi ise "malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar
adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun
alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para
ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade eder."
Diğer yandan aynı yasanın 24/c maddesinde de vade farkları ile fiyat farkının ve
benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaatin matraha dahil olduğu hususları
hükme bağlanmıştır.
Yukarıya aktarılan yasal düzenlemeler çerçevesinde icra yoluyla tahsil edilen
veya açılan davalarda mahkemeler tarafından hükmolunan faiz alacakları katma
değer vergisine tabi olup temerrüt faizi üzerinden katma değer vergisi
hesaplanarak bu işlemin faturaya bağlanması gerekmektedir.
Bir başka açıdan, söz konusu faiz alacağı bankacılık işleminden kaynaklanmadığı
için bu bağlamda uygulanması gereken banka ve sigorta vergisine mevzuu
oluşturmamaktadır. Bir başka açıdan borcun ödenmesinde ortaya çıkan gecikme
nedeniyle hesaplanan faiz, bu bağlamda ana paranın zaman farkına yönelik bir
eklentisi olmaktadır.
Vadeli satışlarda uygulanan vade farkı da bu nedenle katma değer vergisine tabi
tutulmaktadır.
İcra daireleri tarafından katma değer vergisinin ayrıca tahsil edileceğinin
belirtilmemesi halinde, katma değer vergisinin ayrıca hesaplanıp
hesaplanmayacağı yolunda ortaya çıkan duraksamalar da uygulamada tartışma ve
değişik görüşlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Bu bağlamda verilmiş bulunan bir özelgede de ifade edildiği üzere "İcra
daireleri tarafından katma değer vergisinin ayrıca tahsil edileceği
belirtilmediği hallerde verginin, icra daireleri tarafından belirlenen faiz
bedeline iç yüzde oranı uygulanmak suretiyle hesaplanması gerekmektedir.
(İstanbul Defterdarlığı 12.08.2005 gün ve KDV. MUK. B.07.A DEF 0.34.18.24.5806
sayılı özelge)
Bazı hallerde işletmeden çekilen veya işletme sahiplerine verilen borç paraların
da aynı şekilde değerlendirilmesi ve bu paralar için aylık dönemler halinde faiz
taahakkuk ettirilerek katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Bir işletmenin uzun süre ortaklarına veyahut da iş sahibine karşılıksız borç
vermesini kabullenmek günün ekonomik yaşam koşullarıyla örtüşmeyen bir durum
olarak kabul edilmektedir.
Ticari işletmelerin her ne koşulda ve özellikte olursa olsun müşterilerinden
vade farkı, faiz ve benzeri namlar altında almış olduğu bedeller de bu bağlamda
faiz yürütülmesine ve yürütülen faiz üzerinden de katma değer vergisi
hesaplanmasına konu olmaktadır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|