|
BİZE GÖRE
"Ecrimisil Kurumu"
Veysi Seviğ - 18 Kasım 2005 Cuma - Dünya
"Ecr-i Misil (Ecrimisil) Hazine'ye ait bir taşınmaz malın, idarenin rızası
dışında ve bu malı kullanmamakla bir zarara uğrayıp uğramadığı söz konusu
edilmeksizin bu maldan işgal, tasarruf veya her ne şekilde olursa olsun kusuru
aranmaksızın yararlanması sebebiyle idarece istenen ve fuzuli şagil tarafından
ödenen tazminat"tır. (Kardeş, Selahattin "Ansiklopedik Hazine Malları", Maliye
Bakanlığı, 2004, Ankara, Sf: 207)
"Türk Hukuk Lugatı"nda da Ecrimisil "Bir malın kullanılmasından doğan menfaatin
para ölçüsüyle takdiri" olarak tanımlanmıştır. Başbakanlık Basımevi, Ankara 4.
Baskı Sf: 80)
Gerçekte "Kamu mallarından yararlanma, kural olarak, genel, serbest ve
meccanidir. Özel yararlanma ise, izne tabi ve kural olarak bir bedel
karşılığında mümkündür. Oysa, bazı kamu mallarından herhangi bir hukuki sebebe
dayanmaksızın yararlanıldığı bilinmektedir. Bu tür yararlanma, özel, fakat
izinli olmadığı için hukuka aykırılık oluşturmaktadır. Bu özel yararlanmanın bir
karşılığının olması; bu hukuka aykırılığın bir yaptırımının bulunması
gerekmektedir. Nitekim, kamu malları hukukunda, Hazine'nin özel mülkiyetinde
bulunan taşınmaz malların veya da devletin hüküm ve tasarrufu altında olan
yerlerin geçerli bir hukuki sebebe dayanmaksızın elde tutulması/kullanılması
halinde ecrimisil alacağı istenilmesi/ödenmesi gerekmektedir. Kamu malları
hukukunda ecrimisil kurumunun işletilmesinden kaynaklanan ihmal edilmeyecek
sayıda sorun veya da uyuşmazlık söz konusudur. Bu sorun veya da uyuşmazlıkların
çözüme kavuşturulması, her şeyden önce, bu kurumun bilinmesini gerekmektedir." (Karakoç,
Yusuf "Kamu Malları Hukukunda Ecrimisil Kurumu" Yetkin Yayınları, 2005 Önsöz)
Uygulamada kamu taşınmazlarının işgali değişik biçimlerde olmaktadır. Bu nedenle
de Hazine'nin bu tür işgaller nedeniyle ecrimisil talep etme hakkı doğmakta ve
bunun sonucunda uygulama açısından "ecrimisil" istemi gündeme gelmektedir.
Konu Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi değerli
meslektaşımız Prof. Dr. Yusuf Karakaş tarafından incelenmiş ve "Kamu Malları
Hukukunda Ecrimisil Kurumu" başlıklı bir kılavuz kitapçık hazırlanmış
bulunmaktadır.
İki bölüm ve 179 sayfadan oluşan bu kitapçıkta;
. Kamu Malları Hukukunda Ecrimisil Kurumu,
. Ecrimisil Kurumu'nun İşletilmesinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar,
hukuki açıdan ayrıntıları ile incelenmiş bulunmaktadır.
"Ecrimisil alacağını doğuran olay fuzuli işgalden kaynaklanmaktadır." Buna göre
"Hazine'nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ile devletin hüküm ve
tasarrufu altında olan yerler, yetkili makamlardan herhangi bir izin
alınmaksızın, arada kira sözleşmesi gibi bir hukuki dayanak olmaksızın işgal
edilmektedir." (Age Sf: 74). Ecrimisil uygulanabilmesi için işgal ve tasarrufun
oluşum biçimi önemli değildir. Dolayısıyla geçerli herhagi bir hukuki sebebe
dayanmayan her türlü işgal ecrimisil alacağının talep edilebilmesi için
yeterlidir.
Ecrimisil alacağını yaratan kişi "fuzuli şagil"dir. Bu bağlamda da ecrimisil
alacağının yükümlüsü, Hazine'nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ile
devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerleri geçerli herhangi bir hukuki
sebebe dayanmaksızın elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişidir.
Ecrimisil alacağının hesaplanması, tebliği, tahakkuku ve tahsili ise ayrı bir
özellik arz etmektedir. Bu bağlamda da izlenen yöntem ve uygulama Sayın
Karakoç'un çalışmasında ayrıntılı olarak yer almaktadır. (Sf: 90-96).
"Kamu Malları Hukukunda Ecrimisil Kurumu" kitapçığı Yetkin Yayınları arasında
yer almaktadır. Söz konusu kitapçığı edinmek isteyenler "Yetkin Basım Yayım ve
Dağıtım AŞ Strasburg Caddesi No: 31/A 06430 Sıhhiye/Ankara" adresine bizzat
başvurabilecekleri gibi 0 (312) 231 42 34 (35) numaralı telefon aracılığı ile
veya "e-posta:yetkin@yetkin.com.tr" adresinden de istemde bulunabilirler.
Kitapçık ekinde yer alan kaynakça, konuya ilgi duyanlar açısından yapacakları
çalışmalar için kolaylık sağlayacak niteliktedir. Ayrıca Sayın Karakoç'un
çalışma içeriğinde bazı konulara yaklaşımı ve değerlendirmesi ortaya çıkan
uyuşmazlıkların giderilmesinde kolaylık sağlayacak bir özellik arz etmektedir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|