|
BİZE GÖRE
Bankacılık Yasası yürürlüğe girdi
Veysi Seviğ - 22 Kasım 2005 Salı - Dünya
Finansal piyasalarda güven ve istikrarın sağlanmasına, kredi sisteminin etkin
bir şekilde çalışmasına, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunmasına
ilişkin usul ve esasları belirleyen 5411 sayılı "Bankacılık Kanunu" 15 kısım,
171 ana, 23 geçici maddeden oluşmaktadır. (01.11.2005 gün ve mükerrer 25983
mükerrer sayılı Resmi Gazete)
Söz konusu yasanın üç maddesi hariç (90,91 ve 168'inci maddesinin (B), (C), (D)
ve (E) fıkrası) diğer maddeleri 01.11.2005 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş
bulunmaktadır.
Yeni yasal düzenleme uyarınca bankalar faaliyetleri açısından; mevduat bankası,
katılım bankası, kalkınma ve yatırım bankası, fon bankası olarak ayrı ayrı
tanımlanmıştır. Buna göre Bankacılık Yasası uyarınca;
. Kendi nam ve hesabına mevduat kabul etmek ve kredi kullandırmak esas olmak
üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki
kuruluşların Türkiye'deki şubeleri "Mevduat Bankası",
. Özel cari ve katılma hesapları yoluyla fon toplamak ve kredi kullandırmak esas
olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile yurt dışındaki bu nitelikteki
kuruluşların Türkiye'deki şubeleri "Katılım Bankası",
. Mevduat veya katılım fonu kabul etme dışında kredi kullandırmak esas olmak
üzere faaliyet gösteren ve/veya özel yasalarla kendilerine verilen görevleri
yerine getiren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların
Türkiye'deki şubeleri "Kalkınma ve Yatırım Bankası."
. Temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi ve denetimi fona intikal eden
bankalar ile fonun çoğunluk hissesine sahip olduğu bankalar "Fon Bankası"
olarak tanımlanmıştır.
Diğer yandan "Bankacılık faaliyetleri, kurulu bulunulan ülke harici ile sınırlı
tutulan veya ülke genelinde uygulanan ekonomik ve mali mevzuata tabi olmayan ya
da kurulu bulunulan ülkede yerleşik olanlardan mevduat ve fon kabulünün
yasaklandığı bankacılık faaliyetleri ise "Kıyı Bankacılığı" olarak kabul
edilmiştir.
Bankacılık Yasası'nda yer alan tanımlama gereği "İçlerinde en az bir tanesi bir
kredi kuruluşu olmak şartıyla bağlı ortaklıklarının tümü veya çoğunluğu kredi
kuruluş ve finansal kuruluş olan şirket "Finansal Holding Şirketi"
sayılmaktadır. Bu bağlamda da "Kredi kuruluşları dışında kalan ve sigortacılık,
bireysel emeklilik veya sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak veya
"Bankacılık Yasası'n"da yer alan faaliyet konularından en az birini yürütmek
üzere kurulan kuruluşlar ile kalkınma ve yatırım bankaları ile finansal holding
şirketleri "Finansal Kuruluş" olarak kabul edilmektedir.
"Bankacılık Yasası"nda yer alan kısımlar ise şunlardır:
. Genel hükümler, (Madde: 1-5)
. İzne tabi işlemler, (Madde: 6-21)
. Kurumsal yönetim, (Madde: 22-42)
. Koruyucu hükümler, (Madde: 43-59)
. Mevduata ve Katılım Fonu toplamaya ilişkin hükümler, (Madde: 60-65)
. Denetim ve alınacak önlemler, (Madde: 65-72)
. Kanuni yükümlülükler, (Madde: 73-76)
. Kalkınma ve yatırım bankaları ve finansal holding şirketi, (Madde-77-79)
. Kuruluş birlikleri, (Madde: 79-81)
. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na ilişkin hükümler, (Madde: 82-105)
. Faaliyet izni kaldırılan ve fona devredilen bankalara ilişkin hükümler,
(Madde: 106-111)
. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na ilişkin hükümler, (Madde: 111-144)
. Diğer hükümler, (Madde: 144-145)
. Yaptırımlar, soruşturma ve kovuşturma hükümleri; (Madde: 146-167)
. Son hükümler, (Madde: 168-171)
. Geçici hükümler, (1-23)
Geçici birinci madde uyarınca "Bu kanuna göre çıkarılacak yönetmelik, tebliğ ve
kararlar yürürlüğe girinceye kadar, kaldırılan hükümlere dayanılarak çıkarılan
düzenlemelerin, bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam"
olunacaktır. Ayrıca "Bu kanunda öngörülen düzenlemeler bir yıl içersinde
yürürlüğe" konulacaktır.
Yapılan yeni düzenlemeye göre 01.11.2005 tarihinde, Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurumu tarafından daha önce faaliyet izni verilmiş olan tüm bankalar
bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki kanunlara göre uygun olarak
yapmakta oldukları faaliyetlerine devam" edeceklerdir. Bu bağlamda bankalar
Bankacılık Yasası'nın yürürlüğe girmesinden itibaren iki ay içinde faaliyet
gösterdikleri alanları bildiren beyannameyi Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumu'na vereceklerdir. Ancak bankalar faaliyetlerini yeni düzenleme
çerçevesinde genişletmek istedikleri takdirde öncelikle kurumdan izin almak
zorundadırlar.
Bankalar ve finansal holding şirketleri durumlarını yeni düzenlemeye bir yıl
içinde intibak ettirmek zorundadır.
Halen faaliyette bulunan özel finans kurumları, bir yıl içerisinde ticaret
unvanlarını katılım bankası ibaresini de kapsayacak şekilde değiştirmek ve
mevcut durumlarını "Bankacılık Yasası"nın finansal raporlamayla ilgili
hükümlerine intibak ettireceklerdir. Bu nedenle de Özel Finans Kurumları Birliği
Türkiye Katılım Bankaları Birliği olarak kabul edilecektir.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yetkilendirilen Bağımsız
Denetim Kuruluşları da durumlarını 31.12.2006 tarihine kadar, verdikleri
hizmetlerden doğabilecek zararları karşılamak amacıyla 31.12.2006 tarihine kadar
sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadırlar. Bu uygulamaya yönelik usul ve
esaslar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından ayrıca
belirlenecektir.
Bankacılık Yasası kendi içersinde ayrı bir "Yaptırımlar, soruşturma ve
kovuşturma hükümleri" kısmını içermektedir. (Madde: 146-167) Bu kısım kendi
içersinde idari para cezaları, suçlar ve kovuşturma usulü olarak üç bölüm
halinde hükümlendirilmiştir.
Söz konusu yasanın geçici 23'üncü maddesi, Sosyal Sigortalar Yasası'nın geçici
20'nci maddesi kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret
odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler
personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile malullük, yaşlılık
ve ölüm sigortasından aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak
sahiplerinin herhangi bir işleme gerek kalmaksızın 2006 yılının Ocak ayı sonuna
kadar Sosyal Sigortalar Kurumu'na devredilmesini öngörmektedir. Bu madde ile söz
konusu yasa içersinde yer alan diğer bazı maddelerin hukuk tekniği ve Anayasa
hukuku açısından değerlendirilmesi ayrı bir yazı konusunu oluşturmaktadır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|