|
BİZE GÖRE
Küçük ve orta büyüklükteki işletme ölçüsü (KOBİ
tanımı)
Veysi Seviğ - 30 Kasım 2005 Çarşamba - Dünya
Bakanlar Kurulu'nun 2005/9617 sayılı kararı ile kabul edilen "Küçük ve Orta
Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında
Yönetmelik" Resmi Gazete yayımlanmış bulunmaktadır. (18 Kasım 2005 gün ve 25997
sayılı Resmi Gazete)
Yönetmeliğin 18'inci maddesi uyarınca Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bu
yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin esasları belirlemeye ve tebliğ çıkarmaya
yetkili olup, söz konusu yönetmelik Resmi Gazete'de yayım tarihi olan 18 Kasım
2005'ten altı ay sonra yürürlüğe girecektir.
Yönetmeliğin 4'üncü maddesinde yer alan tanımlamaya göre "İşletme: Yasal statüsü
ne olursa olsun, bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olup, bir
ekonomik faaliyette ulunan birimleri" ifade etmektedir. Bu bağlamda "İkiyüzelli
kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali
bilançosu yirmibeş milyon Yeni Türk Lirası'nı aşmayan ve ...yönetmelikte mikro
işletme, küçük işletme ve orta yükümlükteki işletme olarak sınıflandırılan
işletmeler "KOBİ" olarak tanımlanmaktadır.
Küçük ve orta çaplı işletmeler kendi içersinde üç gruba ayrılmaktadır. Buna
göre;
. On kişiden az çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali
bilançosu bir milyon Yeni Türk Lirası'nı aşmayan küçük ölçekli işletmeler "mikro
işletme", (X)
. Elli kişiden az çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali
bilançosu beş milyon Yeni Türk Lirası'nı aşmayan işletmeler "küçük işletme",
. İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış
hasılatı ya da mali bilançosu yirmibeş milyon Yeni Türk Lirası'nı aşmayan
işletmeler "orta büyüklükteki işletme" olarak kabul edilecektir.
Diğer yönden KOBİ'ler, çalışan sayıları veya mali bilgilerinin tespitine yönelik
olarak; diğer işletmeler ile olan sermaye veya oy hakkı ilişkilerine göre
bağımsız işletmeler, ortak işletmeler ve bağlı işletmeler olarak üçe
ayrılmaktadır. (Yönetmelik madde: 7)
Bu ayırıma göre;
. Gerçek veya tüzel kişilerin sahip olduğu ve yönetmelik hükümleri gereği olarak
veya bağlı işletme sayılmayan bir işletme:
- Başka bir işletmenin yüzde 25 veya daha fazlasına sahip değilse,
- Herhangi bir tüzel kişi veya kamu kurum ve kuruluşu veya birkaç bağlı işletme
tek başına veya müştereken bu işletmenin yüzde 25 veya daha fazla hissesine
sahip değilse,
- Konsolide edilmiş hesaplar düzenlemiyorsa ve konsolide hesaplar düzenleyen
başka bir işletmenin hesaplarında yer almıyorsa ve bu nedenle bağlı bir işletme
değilse,
bağımsız işletme olarak kabul edilecektir.
. Bir işletmenin tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte hakim etki
yaratmayacak şekilde, başka bir işletmenin oy hakları veya sermayesinin yüzde
25'inden fazlasına ve yüzde 50'sinden azına sahip olması, yahut kendisinin oy
hakları veya sermayesinin yüzde 25'inden fazlasına ve yüzde 50'sinden azına
başka bir işletmenin hakim etki yaratmayacak şekilde sahip olması durumunda
bunlar ortak işletme sayılacaktır.
. Bir işletme;
- Başka bir işletmenin sermaye ve oy haklarının çoğunluğuna sahip olma,
- Başka bir işletmenin yönetim, yürütme veya denetim kurulu üyelerinin
çoğunluğunu atama veya azaltma yetkisine sahip olma,
- Başka bir işletmenin hissedarı veya ortağı olup, bu işletmenin diğer veya
ortaklarıyla yaptığı anlaşma ile bunların oy haklarının çoğunluğunu tek başına
kontrol etme hakkına sahip olma,
şartlarından en az birini taşıması halinde bağlı işletme sayılacaktır.
Müşterek hareket eden gerçek kişi veya gerçek kişi grupları yoluyla bağlı
işletme ilişkilerinden bir veya birkaçına sahip olan işletmeler, faaliyetlerinin
bir kısmını veya tamamını aynı piyasa veya yakın piyasalarda
gerçekleştiriyorlarsa bağlı işletme sayılacaktır.
Bir işletmede çalışanların toplam sayısı, o işletmedeki yıllık iş birimlerinin
toplam sayısına göre belirlenecektir. Hangi süre ile olursa olsun, yılın veya
günün belirli bölümlerinde veya mevsimlik işlerde çalışan kişiler yıllık iş
biriminin kesirlerini oluşturacaktır. Doğum izni ve birinci dereceden
yakınlarının ölümü veya hastalık nedeniyle kullanılan izinler dikkate
alınmayacaktır.
Uygulama açısından;
- İlgili işletmede çalışan işçi, işveren vekilleri ve işverenler ile işletme
sahipleri,
- İşletmede düzenli olarak iş gören ve bunun karşılığında bir ücret alan
ortaklar,
çalışan olarak dikkate alınacaktır. Ancak çıraklık ve mesleki eğitim sözleşmesi
kapsamında işletmede mesleki eğitim gören çıraklar ve staj yapan öğrenciler
çalışan sayısına dahil edilmeyecektir.
(X) Mali bilanço: Bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile
bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren mali tabloyu ifade etmektedir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|