|
Vergi tarifesinde değişim
Veysi Seviğ - 10 Nisan 2006 Pazartesi - Dünya
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde görüşülerek kabul edilen ve Gelir Vergisi
Yasası'nda değişiklik yapılmasını öngören yasa ile ücret geliri elde edenler ile
ticari, mesleki kazanç sahiplerinin, menkul ve gayrimenkul sermaye iradı ile
diğer kazanç ve irat elde edenler için uygulanan tarife birleştirilmektedir.
Yeni uygulanması öngörülen tarife ile ücret geliri elde edenler dışında kalan
gelir sahiplerinin vergi yükü düşürülmekte, buna karşılık ücret gelirleri
üzerindeki vergi yükünde tarifedeki dilimlerin genişletilmesinden kaynaklanan
pek önemsenmeyecek yük azalması dışında ciddi bir azalma olmamaktadır.
Örneğin yıllık matrah toplamı 10.200.- YTL olan bir ücretlinin bu matrahı
üzerinden hesaplanan gelir vergisi 1.710.- YTL iken bu yük yeni tarife ile
1.690.- YTL'ye düşmektedir.
Buna karşılık diğer gelir grupları üzerinde mevcut bulunan vergi yükü yeni
uygulanması öngörülen tarife ile düşürülmektedir.
TBMM onayından geçen yasal değişiklik ile uygulanması öngörülen gelir vergisi
tarifesine göre 01.01.2006 tarihinden itibaren elde edilen kazanç ve iratların;
. 7.000.- YTL'ye kadar olanı yüzde 15,
. 18.000.- YTL'ye kadar olan kısmının 7.000.- YTL'si için 1.050.- YTL,
fazlasının yüzde 20,
. 40.000.- YTL'ye kadar olan kısmının 18.000.- YTL'si için 3.250.- YTL, fazlası
için yüzde 27,
. 40.000.- YTL'den fazlasının 40.000.- YTL'si için 9.190.- YTL, fazlası için
yüzde 35, oranında gelir vergi hesaplanması öngörülmüştür.
Bu tarife uyarınca örneğin içinde bulunduğumuz 2006 yılında 15.000.- YTL kazanç
elde edecek olan bir ticari faaliyet sahibi, bu geliri için 2.650.- YTL gelir
vergisi ödeyecektir. Oysa bu kişi aynı kazancı için geçtiğimiz 2005 yılında
3.420.- YTL gelir vergisi ödemiştir.
Geçen yıl 15.000.- YTL kazanç elde eden kişi üzerindeki vergi yükü yüzde 22.8
iken bu yük yeni tarife ile yüzde 17.5'e düşürülmektedir.
Diğer taraftan orta gelir grubu içersinde kalan ve yılda 48.000.- YTL beyan eden
bir ticari kazanç sahibi 2005 yılı içinde 14.220.- YTL gelir vergisi ödemek
zorunda kalmıştır. Bu kişi 2006 yılında aynı miktar gelir elde etmesi halinde
11.990.- YTL ödeyecektir. Bu mükellefin 2005 yılında yüzde 29.63 olan vergi yükü
yeni tarifeye göre yüzde 24.98'e düşmektedir.
Gelir Vergisi Yasası'nda yer alan düzenlemeler nedeniyle her gelir grubunun
kendisine özgü kuralları çerçevesinde matrah hesaplanabilmektedir. Bu bağlamda
"matrah" belirlenmesi gelir gruplarına göre farklı farklı olabilmektedir. Ancak
biz brüt gelire göre vergi yükü hesaplaması yerine yukarıdaki örneğimizde ticari
kazanç matrahını dikkate alarak vergi yüklerini hesaplamış bulunuyoruz.
Yeniden belirlenen gelir vergisi tarifesi ile 2006 yılında vergilendirmeye esas
alınacak en düşük gelir vergisi oranı yüzde 15'e, en yüksek oran da yüzde 35'e
indirilmektedir. Geçtiğimiz yıl geçerli olan gelir vergisi tarifesine göre en
düşük oran yüzde 20, en yüksek oran yüzde 40'tır. Yeni düzenlemeden de
anlaşılacağı üzere en alt gelir grubu ile en üst gelir grubunda gelir vergisi
oranları beşer puan indirilmiş ve ayrıca gelir vergisinde vergilendirmede
basamak sayısı azaltılmıştır.
Yeni tarifenin yürürlüğe girmesi ile birlikte geçici vergi oranında da düşme
olacaktır.
Gelir Vergisi Yasası'nın mükerrer 120'nci maddesi uyarınca ticari ve mesleki
kazanç sahipleri gelir vergisi tarifesinin ilk gelir dilimine uygulanan oranda
geçici vergi ödemekle yükümlü kılınmıştır. Bu nedenle gelir vergisi tarifesinin
ilk dilimine uygulanması öngörülen oranın yüzde 15'e çekilmesi sonucunda geçici
vergi oranı da bu orana inmiş olacaktır.
Ücret gelirleri üzerindeki kamu paylarının büyüklüğü yakınma konusu olduğu, bu
durumun kayıtdışılığı özendirdiği bilinmektedir.
Buna rağmen ücret gelirlerinin üzerindeki kamu paylarının düşürülmesine yönelik
herhangi bir düzenleme gündeme getirilmemektedir. Ücret geliri elde edenlere
yönelik kayıtdışılık her geçen gün artarken bu konuya ilişkin herhangi bir
iyileştirmeye gidilememesi ayrı bir tartışma ve değerlendirme konusudur.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
