|
|
|
|
|
Dört kocadan Dört aylık alınabilir |
|
04.11.2007 |
|
| ||
|
Dört kocadan Dört aylık alınabilir Ekrem Sarısu - 05 Kasım 2007 Pazar - Posta Dört kocadan Dört aylık alınabilir Soru: Emekli Sandığından emekli olup vefat eden eşimden dul aylığı almaktayım. Bağ - Kur emeklisi ile evlenirsem, ilk eşimden aldığım dul aylığım kesilir mi? Daha önce posta gazetesinde iki değil üç eşten de dul aylığı alınabilir demiştiniz. Beni bu konuda aydınlatır mısınız? S. Akoğlu / Konya Cevap: Evlenmeniz halinde ilk eşinizden dolayı almakta olduğunuz dul aylığınız kesilir. Allah(c.c) geçinden versin ama Bağ-Kur emeklisi olan ikinci eşinizi kaybetmeniz halinde, bu kez Emekli Sandığı ve Bağ-Kura başvurarak iki eşinizden dolayı da dul aylığı bağlatabilirsiniz. Daha önce yayımlanan “üç kurumdan da dul aylığı alabilirsiniz” başlıklı yazımıza olumlu ve olumsuz yönde pek çok tepki aldık. Hatta, sosyal güvenlik kurumlarımızdan yetkili arkadaşlarımızdan arayanlar bile oldu. Sorunuz vesilesiyle bu konuyu biraz açmakta yarar var. Söz konusu yazımızda üç kocadan üç aylık alınabileceğini belirtmiştik. Ancak işin doğrusu, bırakın üç kocadan üç aylığı, dört kocadan dört aylık da alınabilir. Bunlar SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun Geçici 20. maddesince kurulan Vakıf Emekli Sandıklarıdır. İzninize sığınarak sizin üstünüzden bir örnekleme yaparsak konu daha iyi anlaşılacaktır. İlk eşiniz nedeniyle Emekli Sandığından, ikinci eşiniz nedeniyle Bağ-Kur’dan dul aylığı alırken, SSK lı biriyle üçüncü evliliğiniz yaptığınızda, almakta olduğunuz dul aylığının ikisi de kesilecektir. Ancak, üçüncü eşinizi kaybettiğinizde bu kez başvurunuz üzerine, birinci eşinizden dolayı Emekli Sandığından, ikinci eşinizden dolayı Bağ-Kurdan, üçüncü eşinizden dolayı SSK’dan dul aylığı alırsınız. Üç ayrı kurumdan, üç ayrı dul aylığı alırken, 506 sayılı yasanın geçici 20. maddesince kuruluşmuş olan vakıf emekli sandıklarından birine tabi(özel bankalar vb.) bir beyle dördüncü evliliğinizi yaparsanız, dul aylığınızın üçü de kesilir. Ancak; dördüncü eşinizi de kaybederseniz, bu kez, talebiniz üzerine; birinci eşinizden dolayı Emekli Sandığından, ikinci eşinizden dolayı Bağ-Kurdan, üçüncü eşinizden dolayı SSK dan ve dördüncü eşinizden dolayı da vakıf emekli sandığından olmak üzere, dört dul aylığı alabilirsiniz. Kocalarından dolayı birden fazla aylık almak isteyen hanımların dikkat edeceği husus, eşlerini farklı sosyal güvenlik kurumlarından seçmeleridir. Yoksa aynı sosyal güvenlik kurumuna tabi kocalarından dolayı birden fazla aylık alamazlar. Ancak, kocalarından hangisiniz aylığı tutar itibariyle fazlaysa onun aylığını tercih edebilirler. Örneğin, birincin eşinden dolayı SSK’ dan dul aylığı alan bir bayan, SSK lı biriyle ikinci evliğini yaptığın da, birinci eşinden dolayı aldı dul aylığı kesilecektir. İkinci eşini kaybettiği zaman, iki eşinden dolayı çift dul aylığı alamayacak, eşlerinin birinden dolayı tek dul aylığı alacaktır. Ancak, hangi eşinin aylığı yüksekse onu tercih edebilecektir. İlk eşinden 500 YTL ikinci eşinden dolayı da 650 YTL aylık alma hakkı olduğunu varsaydığımızda, 650 YTL olan aylığı tercih edebilecektir. Daha önce üç kocadan üç aylık başlıklı yazımın üzerine sosyal güvenlik kurumu mensubu bazı arkadaşların bunun kaynağını sormuşlardı. Kaynak, yasalarımızın hiç birinde aksine bir hüküm olmamasıdır. Sosyal güvenlik kurumlarımızın bağladığı bu yöndeki aylıklar ve konuyla ilgili yargı kararlarıdır. Anneniz emekli olduğunda dul aylığı kesilmez aylık almaya devam eder Soru: Babam 9 yıl Bağ-Kur 7 yıl İsteğe Bağlı sigorta primlerini yatırdıktan sonra emekli olmadan vefat etti ve anneme ölüm aylığı bağlandı. Aylık bağlandığı zamanda annem çalışıyordu. SSK lı olarak emekliliğine 10 ay kaldı. Ölüm aylığını SSK üzerinden alıyor. Annem emekli olduğu zaman ölüm aylığını kestirmesi gerekir mi? ölüm aylığı almaya devam edebilir mi? Ahmet Ferhat DEMİRAL Cevap: Anneniz çalışsa da, emekli olsa da, eşinden dola, ölüm(dul) aylığı almaya devam eder. Eşlerin dul aylığı ancak evlendiği zaman kesilir. Boşandığı zaman ise ilk eşinden dul aylığı tekrar bağlanabilir. Hatta sosyal güvenlik kurumlarının farklı olması halinde her iki eşinden de dul aylığı alabilir. Faaliyet yoksa 04.10.2000 den sonrada Bağ-Kura kayıt olmaz Soru: Bir yakınımın durumu hakkında bilgi almak istiyorum. Kendisi 1994-1995 yılları arasında bir iş yeri açtı. Bu tarihler arasında vergi mükellefi olup vergilerini ödemiş. Ancak Bağ-Kur'a müracaat edip kayıt yaptırmamış. Emekli olabilmek için yurtdışı borçlanmasına başvuracak. Bunun için başlangıç tarihi olarak Bağ-Kur'u (1994) esas alınabilir mi? (Sicil numarası yok) Ayrıca yazılarınız da bahsettiğiniz Bağ-Kur Kanunu Geçici md.18'den faydalanabilir mi? Yani başlangıç tarihi 04.10.2000 olarak kabul edilebilir mi? Ya da bu durumda başka ne yapılabilir? Esra / İstanbul Cevap: Sorunuzda da belirttiğiniz gibi, Bağ-Kur sigortasına süresi içinde kayıt olmayanların sigortalılık hak ve yükümlükleri 04.10.2000 tarihinden itibaren başlatılıyor. Bu; 04.10.2000 tarihinden sonrada sigortalı olmasını gerektiren faaliyetine devam edenlerin, sigortalılıklarının bu tarihten itibaren başlatılacağı anlamına geliyor. Yoksa; bu tarihten önce faaliyetlerine son veren ve Bağ-Kur sigortalısı olmasını gerektiren bir işi olmayanların Bağ-Kura kayıt edileceği anlamına gelmiyor. Yakınızın Bağ-Kur sigortalısı olmasını gerektiren faaliyeti, 1995 yılında son ermiş ve 04.10.2000 tarihi itibariyle Bağ-Kurlu olmasını gerektiren bir faaliyeti olmadığından Bağ-Kur sigortalısı olması mümkün değil. Ancak; 2008 yılında uygulamaya konması için büyük çaba sarf edilen yeni sosyal güvenlik yasası, değiştirilmeden yürürlüğe konursa, yakınınız gibi vergi mükellefi olduğu halde Bağ-Kura kayıt olmayanların, vergi mükellefi olduğu sürelere ilişkin primleri, ödeme günündeki değerleri üstünden ödenmesi halinde, geçmiş günlerini kazanacaklar. Yeni yasayı gazeteniz Postadan takip edin. Yasa çıktığında bu sayfa geniş açıklamalar yapacağız. Anlaşılmayan bir husus olursa da yine sorarsınız. Kısa süreli çalışma ile aylık artışının önüne geçildi uzun süreli çalışma tartılmalı Soru: Son günlerde basında çıkan SSK ile ilgili haberleri yakından takip ediyorum. Benim babam 2000 senesi öncesinde SSK’dan emekli oldu ve daha sonra emekli iken 3-4 sene civarında iki tane ayrı işyerinde sigortalı olarak müdür pozisyonunda çalıştı. Gazetelerde çıkan haberlerde 2000 senesinde emekli olup daha sonra çalışanlar kapsamına girdiğini düşünüyorum ve şu anki emekli maaşının bayağı artacağını söyleniyor. Bununla ilgili nasıl bir yol izlemeliyiz. Bilgi verirseniz sevinirim. Emre Unlusoy Cevap: 2000 yılından sonra emekli olanlar, emekli aylığını kestirerek birkaç gün çalışması halinde, tekrar emekli aylığı bağlattığında, emekli aylıklarında yüzde 40 aşan oranda artış olduğunun ortaya çıkması üzerine, Hükümetin hazırladığı yasa tasarısı mecliste jet hızıyla görüşerek yasalaştı ve 23.10.2007 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe kondu(5698 sayılı yasa) Söz konusu yasa ile, kısa süre çalışarak aylık artışlarının önüne geçildi. Ancak; sosyal güvenlik kurumu kabul etmese de, yeni yasanın; aylığını kestirerek uzun süreli çalışan ve yüksek kazanç üstünden prim ödeyenlerin aylıklarında ciddi artışlara yol açma zafiyeti var. Konu henüz çok yeni ve üstünde tartışılıyor. Önümüzdeki aylarda olayın netleşeceğini umuyorum. Yetkililerin emekli aylıklarında artış istemediği çıkarttıkları son yasa ile netleşti. Yeni bir düzenleme ile, uzun süreli çalışmalarda da aylık artışının önüne geçileceğini tahmin ediyoruz. Bu aşamada beklemek ve izlemek gerekiyor. 517 gün prim öderseniz emekli olursunuz Soru: 07.10.1960 doğumluyum. 18.12.1980 tarihinde Bağ-Kurlu oldum. Bağ-Kura 1 yıl 1 ay 13 gün prim ödemem var. 21.01.1987 tarihinde Sigortalı olarak çalışmaya başladım. Bir yıl çalıştıktan sonra işimden ayrıldım. 02.06.1997 tarihinde başka bir işyerin de çalışmaya başladım ve halen aralıksız çalışmaya devam ediyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Yardımcı olup bilgi verirseniz memnun olurum. Fatmanur ASLAN Cevap: Sizin gibi 08.09.1981 tarihinden önce sigortalı olan bayanlar, eski yasa hükümlerine göre, yaş şartına tabi olmadan 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödeme şartlarıyla emekli olabiliyor. 517 gün daha prim ödeyerek, 4483 gün olan prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. (Ara vermeden prim öderseniz Mayıs 2009 ayında emekli olabilirsiniz) Aylığınız anneniz ve kardeşinize paylaştırılmaz Soru: Babamın 1999 da vefatı üzerine almakta olduğu aylık; annem, ben ve kardeşlerim arasında bölünerek ödenmeye başlandı. Ben 1 Mayıs 2005 tarihi itibariyle sigortalı işte çalışmaktayım, sigortalı işe girişimi SSK ya yazılı olarak bildirmem üzerine babamdan almakta olduğum maaş durduruldu. Fakat, benim almakta olduğum aylığın kardeşim ve annemin aylığına eklenmesi gerekmiyor mu? Bunu da daha önce SSK ya yazılı olarak bildirdim cevap verilmemesi üzerine, en son 30 Temmuz 2007 de tekrar bir dilekçe yazıp, sigortalı işe giriş belgemle birlikte Ankara ya gönderdim, hala bir bilgi yok. Kardeşim ve annemin aylığı artırılmadı. Sizden ricam beni bu konuda aydınlatabilir misiniz? Neslihan ÇAKIRLI-İZMİR Cevap: Sigortalı olarak çalışmaya başlamanızdan dolayı kesilen yetim aylığınızın, annenize ve kardeşinize verilmesi söz konusu değil. Şöyle’ ki; Annenizin aylık bağlama oranı yüzde 50, kardeşiniz ve sizin aylık bağlama oranınız da yüzde 25’dir. Dolayısıyla çalışmaya başladığınızdan dolayı kesilen yetim aylığınız, anne ve kardeşinizin aylığını etkilemez. Ancak; kardeşinizde çalışmaya başlar da, yetim aylığı kesilirse, anneniz tek olarak aylık alma durumunda kalacağından, aylık bağlama oranı yüzde 75 e yükselir. Bu durumda annenizin dul aylığı yeniden hesaplanır ve annenizin aylığı yüzde 25 oranında artar. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30 |
Ekrem Sarısu
Okunma: 1793 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
