Yeni yasa kıdem tazminatına dokunmuyor

24.11.2007

Arşiv Arama

Önceki Sayfa

Soru: 01.03.1992 tarihinde Tarım Bağ-Kur’una kaydı olup, hiç prim ödemeden 21.03.1994 tarihinde vefat eden sigortalının eşine, prim borcunu ödeyip, askerlik hizmetini borçlanarak, ölüm aylığı bağlanabilir mi? 04.10.2000 tarihinden önce ölenlerden 3 tam yıl hizmeti olanların hak sahiplerine, ölüm aylığı bağlanıyormuş. Bu konu hakkında açıklamalarınızı bekliyoruz.

Bayram ATALAY-Antalya

Cevap: Bağ-Kurda ölüm aylığı (dul-yetim aylığı) bağlanmasında aranan “3 tam yıl prim ödeme süresi”, 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 19. maddesiyle 04.10.2000 tarihinden itibaren “5 tam yıla” çıkartılmıştır. Ancak; Anayasa mahkemesi 619 sayılı Kararnamenin bu hükmünü 26.10.2000 tarihinde iptal etmiş, yasal boşluk doğmaması için, iptal kararının 08.08.2001 tarihinde yürürlüğe girmesine karar vermiştir.

08.08.2001 tarihine kadar yasal düzenleme yapılmadığından kararname hükmü bu tarihte yürürlükten kalkmıştır. Daha sonra 02.08.2003 tarihinde 4956 sayılı yasa ile 3 yıllık süre tekrar, 5 yıla çıkartılmış ve geriye yönelik olarak 08.08.2001 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe konmuştur.

Bu gün için; en az 5 tam yıl(1800 gün) prim ödemesi olan Bağ-Kurlunun, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmaktadır. Sorunuzdaki hanım; 04.10.2000 tarihine kadar veya yasal boşluk oluştuğu 08.08.2001-02.08.2003 tarihleri arasında başvuruda bulunmuş olsaydı, ölüm aylığı bağlatabilirdi. Nitekim; aynı durumda olanlara mahkeme kararıyla da olsa, ölüm aylığı bağlandı. Ancak, bugün için Bağ-Kur 3 yılla ölüm aylığı bağlamaz, yargıda da davayı kazanmak çok zor. Ancak; yeni yasa 2008 de değiştirilmeden yürürlüğe konursa, Bağ-Kur sigortalılarının hak sahiplerine de, SSK da olduğu gibi 900 gün prim ödemesiyle ölüm aylığı bağlanacak(Hazırlanan kanun tasarısı ile, 900 gün, 1800 güne çıkartılıyor. Ancak, TBMM’sinden geçmeyeceğini tahmin ediyoruz). Yasa çıktığında gerekli açıklamaları yapacağız. Gazeteniz Postadan takip edin. Yasa çıktında ölüm aylığı bağlatabilirsiniz.

Askerlik süresi 660 gün ise borçlanıp aylık bağlatabilirsiniz

Soru: Arkadaşım 1994 yılında sigortaya başladı, 240 gün pirim yatırdı. 1998 yılında
da vefat etti. Bir kızı var. Askerlik borçlanması yaparak, emekli yapılabilir mi? Çocuğuna aylık bağlatılabilir mi?

Senayi

Cevap: Bugünkü yasaya göre; ölen sigortalının eş ve çocuklarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için, 5 yıllık sigortalılık süresi ve 900 gün prim ödemesi gerekiyor. Arkadaşınızın 660 gün askerlik süresi varsa borçlanmanız halinde, hem sigortalılık süresini 5 yıla çıkartır hem de, prim ödeme gün sayısını 900 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Şayet 660 gün askerliği varsa bir an önce borçlanıp aylık talebinde bulunun. Çünkü; 2008 de uygulamaya konmaya çalışılan yeni yasada 900 gün prim şartının, 1800 güne çıkartılması için tasar hazırlandı.

Yeni yasa özürlüden vergi indirimi istemiyor

Soru: 10.06.1992 SSK Girişim ve 2500 iş günüm var. %46 özürlü raporu aldım. Serbest bölgede bir fabrikada çalışıyorum. Serbest bölgede vergi verilmediği için, vergi muafiyet kağıdı almadım. Yeni yasaya göre, durumum ne olacak? ne yapmam gerekir? Ne zaman emekli olabilirim?

Şaban İSPİRLİ/İzmir

Cevap: Değiştirilmeden yürürlüğe girerse, yeni yasa özürlülerden vergi indirim hakkı aramıyor. Ancak uygulama esasları henüz belli değil. Belki yasa yürürlüğe girmeden önce sizin gibi sigortalı olanlardan arayabilirler. Vergi indirim belgesi almanızda yarar var. Vergi indirim hakkı almış ve 6.8.2003 tarihi itibariyle 9 yıldan fazla 11 yıldan az süredir sigortalı olan lll. derece özürlüler emekli olmak için, 16 yıl sigortalılık süresi ve 3760 gün prim ödeme şartlarıyla emekli olabiliyor. Ara vermeden 1260 gün daha prim ödeyerek, 2500 gün olan prim ödemenizi 3760 güne çıkartacağınız Haziran-2011 tarihinde emekli olabilirsiniz.

90 günle aylık bağlanmaz

Soru: Babam 1962 doğumlu. 1983 yılında yani, askere gitmeden vefat etti. 1979 yılında sigorta girişi yapılmış. Ara ara ödenmek kaydıyla toplam 90 gün prim ödemesi var. Vefat ettiği tarihte sigortalı değilmiş. Ben bekarım. Bu kadar bir sigortadan maaş vb. bir yardım alabilir miyim? Böyle bir durumun yasada yeri var mıdır? Beni aydınlatır mısınız?

E.N

Cevap: Ölüm aylığı bağlanabilmesi için 5 yıl sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödemesi gerekiyor. Hem sigortalılık süresi, hem de prim ödemesi yetersiz olduğundan, malesef aylık bağlatmanız mümkün değil.

5 yıldan az borcu olan prim borcundan kurtulamıyor

Soru: 10.06.1961 doğumluyum. Şuan ev hanımıyım. Sigorta başlangıç tarihim 1979.
Çeşitli yerlerde çalıştım. Önce sigortalı sonra Akbank'ta çalıştım. Ardından yine sigortalı çalıştım. Bunların toplamı 3200 prim günü çıktı. Geçen sene sigortaya başvurdum. “Ya yaşını bekle, ya dışarıdan öde” dediler. Eşimin işyerine ortaktım, onları toplattım. ( 4 yıl- 9 ay- 15 gün çıktı) taksitlendirme yaptım. Bağ-Kur borcuna af çıktı diyorsunuz, bu beni kapsıyor mu? 1 sene sigortaya prim ödedim. 2007 Haziran ayında sigortaya emeklilik için gittim. 5326 günüm var. Fakat 2,5 sene daha prim ödemem gerektiğini söylediler. Şimdi ne yapmam, nasıl emekli olmam gerekiyor?

Mualla Bilim

Cevap: 08.09.1999 tarihi itibariyle sizin gibi, 18 yıldan fazla süredir sigortalı olanlar, emekli olmak için; eski yasa hükümlerine göre, 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödeme şartlarına tabi bulunuyor. Ancak; son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olunduğundan, SSK dan emekli olmanız için, yukarıdaki şartlardan ayrıca, Bağ-Kur sigortanızdan sonra SSK ya 1260 gün (3.5) yıl prim ödemeniz gerekiyor. 1 yıl prim ödediğiniz için, 2.5 yıl daha prim ödemeniz istenmiş. 2.5 yıl daha prim ödeyerek, son yedi yılda SSK ya fazla prim ödemiş durumuna gelerek, emekli olabilirsiniz.

Af yasası olarak tanımladığınız, 2007/47 sayılı genelge hükümlerince, Bağ-Kur sigortasını durdurarak prim borcundan kurtulmak için, 5 yıl ve daha fazla prim borcu olması gerekiyor. 5 yıldan az prim borcunuz olduğu için, bu genelgeden yararlanamazsınız.

08.09.1999 dan sonra sigortalı olanlar yeni yasaya göre emekli olacaklar

Soru: Ben 11 Mart 1970 doğumluyum. 1994 - 1995 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Sigortalı ilk işe giriş tarihim 12 Eylül 2000' dir. 2175 günüm var ve halen çalışmaktayım. Askerlik borçlanmamı yaparsan ne zaman? yapmaz isem ne zaman emekli olabilirim? Birde askerlik borçlanması tutarı ne kadar ve nasıl bir ödeme yapılıyor. Beni bilgilendirirseniz çok sevinirim.

M.A-Manisa

Cevap: 08.09.1999 tarihinden sonra sigortalı olanlar, 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarıyla emekli olabilirisiniz. Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yaptığınızdan, askerliğinizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri giderek, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. 3260 gün prim ödeyerek, askerlik borçlanması dahil 2715 gün olan prim ödemenizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 11.03.2028 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Ücret ödenmemesi işçiye sözleşmeyi fesih hakkı verir

Soru: 08-05-2006 tarihinde bir atölyede çalışmaya başladım 16-06-2006 tarihinde sigortalı oldum. Fakat; son 4 aydır maaşımı alamamam (temmuz-ağustos-eylül-ekim) ve hatta bayan olan patronumun maaşları almadığımızı bilmeyen eşine yalan söylemem konusunda (maaşları aldığıma dair) bana baskı yapması sonucu işi bırakmak zorunda kaldım. 3 haftadır işe gitmiyorum, işe gitmediğimin ilk 15 günü içerisinde, sigortamın durdurulduğunu öğrendim. Bu süre zarfında ise, bana sadece 500 YTL gibi bir ücret ödendi. Bunun karşılığında hiçbir şey imzalamadım. Şimdi öğrenmek istediğim; benim 1,5 yıllık kıdem tazminatı hakkım var mıdır? (işten kendim ayrıldığım için hakkım olmadığını söylüyorlar) Ayrıca kullanmadığım 15 günlük izin parasını da alabilir miyim? Bunun için ne yapmam gerekiyor?

Gülperi Yenigün

Cevap: Normal şartlar altında kendi isteğiyle işten ayrılan kıdem tazminatı alamaz. Ancak; işverenin 4 ay ücret ödememesi, iş akdinizi feshetmeniz için haklı bir sebep oluşturur. Çünkü; 4857 sayılı İş Kanununun işçinin haklı nedenle işçinin derhal fesih hakkını düzenleyen 24/II-e maddesinde “ ..işveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse..” hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre; 4 ay ücret ödenmediğini kanıtlayabilirseniz. Kıdem tazminatı alabilirsiniz. Ancak, tahmin edebileceğiniz gibi, işveren kıdem tazminatı ödemeyeceğinden, hakkınız İş Mahkemesine dava açmak suretiyle almaya çalışacaksınız.

SSK emekli öğretmene yetim aylığı ödemez

Soru: Merhaba Ekrem bey, ben posta gazetesindeki yazılarınızı takip eden bir okurunuzum. Emekli bir öğretmenim. 1994 ten yılından beri emekli sandığından maaş almaktayım. Bir süre önce eşimden boşandım. Babam SSK emeklisi. Başvursam dul ve yetim aylığı bağlanır mı? Çift maaş alabilir miyim? Yardımcı olursanız sevinirim.

Mehtap Kurt

Cevap: SSK, sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmayan, bu kurumlardan kendi çalışmalarından dolayı gelir ve aylık almayan bekar, evlense de boşanan veya dul kalan kız çocuklarına ana ve babalarından dolayı yetim aylığı bağlar. Kendi çalışmalarınızdan dolayı emekli sandığından aylık aldığınızdan dolayı SSK dan yetim aylığı alamazsınız. Ancak; tersi yani siz SSK lı babanız emekli sandığı mensubu olsaydı, emekli sandığından babanızdan dolayı yetim aylığı alabilirdiniz. Çevrenizde çift aylık alanlar bu durumda olanlardır. Niye çift aylık alamıyorum demeyin diye, bu hususu da belirtmeden geçemedik

İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz !

Ekrem Sarısu

Okunma: 1997

Diğer Yazıları

Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı