|
Çok borca ödül az borca ceza
Ekrem Sarısu - 18 Mart 2008 Salı - Posta
Soru: Sizden yardım istiyorum. Doğum tarihim
01.03.1961 dir. 01.08.1984 yılında SSK ya girdim. 1998 yılında çiftçi SSK lı
oldum. 1999 da dükkan açtım. Dükkandan dolayı Bağ-Kura soktular. 01.02.2001
yılında SSK’ ya girdim. 14.04.2001 de Bağ-Kur’u durdurdum. Halen SSK lı olarak
çalışıyorum. Askerlik süremi borçlanıp 01.03.2008 de emekli olmam gerekiyordu.
Ancak; 29 aylık Bağ-Kur borcunu kapatmadan emekli olamıyorum? Bağ-Kur’dan hiç
bir hizmet almadım. Güne de ihtiyacım yok. Yazılarınızda bahsettiğiniz 19
.maddeye göre prim borcunu nasıl sildirebilirim? Ve nasıl emekli olabilirim? Bu
konuda yardımcı olabilir misiniz?
D.Naim Can
Cevap: Prim borcunuz 5 yıldan az olduğu için, maalesef sildiremezsiniz. Sizin
gibi pek çok mağdur var. 5458 sayılı yasa ile değiştirilen Bağ-Kur Kanunun Ek 19
ncu madde hükmüne göre, çıkartılan 2007/47 sayılı genelgeyle yapılan düzenleme,
çok yerinde ve pek çok sıkıntıyı giderecek nitelikte. Ancak, eşit ve adil değil.
5 yıl ve daha fazla prim borcu olanlar, hatta; 15, 20 yıl sigortalılığı
süresince hiç prim ödememiş olan, Bağ-Kurun semtine uğramayanların prim borcu
silinirken, sizin gibi 5 yıl ve daha az prim borcu olanların borcu silinmiyor.
Başka bir anlatımla, çok borcu olan ödüllendiriliyor. Az borcu olan
cezalandırılıyor. Bu düzenleme her şeyden önce Anayasamızın eşitlik ilkesine
aykırı. Yetkililer siz ve sizin gibilerin feryadına kulak vererek acilen tek
maddelik bir yasa ile, 5 yıl şartını kaldırmalı. Ve sizin gibi 5 yıldan az prim
borcu olanlarında borçlarının silinmesine imkan tanınmalı. TBMM sinde görüşme
sırasını bekleyen yeni yasaya eklenecek tek bir madde ile bu sorun çözülür.
Yeni bir düzenleme yapılmazsa prim borcunuzu ödemeden başka çareniz yok. Yalnız,
Bağ-Kur prim borçlarına ilişkin dönem için, SSK ya prim ödemişseniz, İş
Mahkemesine dava açarak belki Bağ-Kur primlerinden kurtulabilirsiniz.
Eski Memurlar yeni yasaya tabi değil
Soru: Halen Telekom Müdürlüğünde (A.Ş) Emekli Sandığına tabii çalışmaktayım. 20
yılımı ve yaş sınırını' da 08.02.2008 yılında doldurdum. Yani hem senemi hem
yaşımı doldurarak emekliliği hak etmiş durumdayım. Yeni hazırlanan Sosyal
Güvenlik Tasarısında kıdem ikramiyesi ve emekli aylıkları ile ilgili birçok yazı
ve haber okuduk. Tazminatların verilmeyeceği veya bağlanacak ayalıkların düşük
olacağı İle ilgili, kişisel durumum yukarıda belirttiğim şekilde olup, Bu
tasarıda tarafıma etkileyen bir durum olabilir mi?
Kemal
Cevap: Mecliste Genel kurulda görüşülme sırasını bekleyen yeni yasada şayet bir
değişiklik yapılmazsa, emekli ikramiyelerinin verilmeyeceği ve yasa çıktığı
tarihte hak edilen aylıkların düşürüleceği gibi bir düzenleme yok. Emekli
Sandığına tabi olarak çalıştığınıza göre memur olmalısınız. Yasa çıktığı tarihte
sizin gibi memur olanlar, yeni yasaya tabi olmayacak. Bugünkü gibi Emekli
Sandığına tabi olmaya devam edecekler. Ancak, yasa yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren memur olarak çalışmaya başlayanlar, yeni yasaya tabi olacak. Sonuç
olarak yeni yasaya tabi değilsiniz. Bugün tabi olduğunuz yasaya tabi olarak
çalışmalarınıza devam edeceğinizden, ne aylığınız azalması ne de emekli
ikramiyenizin kaldırılması gibi bir durum yok. Rahat rahat çalışmanıza devam
edin.
SSK dan ve Bağ-Kur dan aylık alabilirsiniz
Soru: 2000 yılında SSK emeklisi eşim vefat etti. Eşimden SSK dan dul maaşı
almaktayım. Vefat eden babamdan Bağ-Kur'dan maaş alabilir miyim?
Filiz Korsan
Cevap: Bağ-Kur; sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmayan ve bu
kurumlardan kendi çalışmalarından dolayı gelir ve aylık almayan bekar, evlenmiş
olsa da boşanan veya dul kalan kız çocuklarına ana ve babalarından dolayı yetim
aylığı bağlar. Sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmıyorsanız, kendi
çalışmanızdan dolayı bu kurumlardan gelir ve aylık almadığınızdan, Bağ-Kurdan
babanızdan dolayı yetim aylığı alabilirsiniz. Eşinizden dolayı SSK dan aldığınız
dul aylığı, Bağ-Kurdan yetim aylığı almanıza mani olmaz.İki aylığı da
alabilirsiniz.
Zorunlu başlayınca isteğe bağlı biter
Soru: 24.07.1971 doğumluyum. 01.10.1989 tarihinde SSK başlangıcım var. O dönemde
450 gün prim ödedim. Daha sonra isteğe bağlı sigortaya başvurdum ve 5 yıldan
beri prim ödemeye devam ediyorum. Şimdi vergi mükellefi olmam gerekiyor. İsteğe
bağlı sigortaya devam etsem de, Bağ-Kurlu olmasam olmaz mı?
Ayşe Taç
Cevap: Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna zorunlu sigortalı olarak
çalışmaya başlayanların isteğe bağlı sigortası, çalışmaya başladığı günden
itibaren sona erer. Vergi mükellefi olarak ticari faaliyete başlamanız, Bağ-Kur
sigortalısı olma zorunlu doğurur. Bu durumda da, SSK İsteğe bağlı sigortanızı
kapatmanız gerekir. Bağ-Kurlu olmadan SSK ya isteğe bağlı sigortaya prim ödemeye
devam etmeniz halinde, ileride sorun yaşarsınız. Ancak; isteğe bağlı değil de,
bir yerde çalışarak SSK sigortanızı devam ettirirseniz, ara vermediğiniz sürece
Bağ-Kur sigortalısı olmanıza gerek yoktur.
Üç taksit veya cari yıl primi ödenmezse yapılandırma bozulur
Soru: 11.04.1996 taksici şoför olarak Bağ-Kur kaydımı yaptırdım. 15.08.2005
yılında oda kayıtlarım silindiği için işimi ve Bağ-Kur terk ettim. Borçlarımı
yeniden yapılandırma yasasından yararlanarak 36 ay taksit yaptırdım.
Taksitlerimi düzenli şekilde ödüyorum. 26.05.1993 yılında ailem tarafından
kurulan A.Ş nin kurucu ortağıydım ve halen ortaklığım devam etmektedir.
Bağ-Kur’a başvurarak bu ortaklığıma dayanarak sigortamın yeniden başlatılmasını
istedim. Gelen yazıda 26.05.1993 yılında Bağ-Kur umun yeniden başladığını, fakat
pirim ve basamak farkı olarak 6250 YTL yi 1 ay içerisinde ödemem istendi. Bilgi
almak içim Bağ-Kura gittim. Ama net bir bilgi verilmedi. Sadece öde gel dendi.
Sizden öğrenmek istediğim bu 6250 YTL, 1993 yılından ne zamana kadar olan borç
olabilir? Ayrıca yapılandırmış olduğum pirim borçlarım ne olacak bozulacak mı?
Yoksa ben bunları yatırmaya devam mı edeceğim? Bu borcu nasıl ödemem gerekir?
Yapılandırmış olduğum eski borçlarımla birleştirip, tekrar yapılandırma yapmam
mümkün mü?
Ali Özdemir-Ankara
Cevap: Süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yatırmayanların sigortalılık
hak ve yükümlülükleri 04.10.2000 tarihinden itibaren başlatılıyor. 26.05.1993
den itibaren sigorta tesciliniz mümkün değil. 15.08.2005 tarihine kadar da
Bağ-Kur sigortalısı olduğunuza göre, bu borç muhtemelen 15.08.2005 tarihinden
bugüne kadar olan prim borcudur. Ancak, en doğru bilgiyi Bağ-Kur dosyanızdan
öğreneceğinize hiç şüphe yok. Bizimki sadece tahmin. Yapılandırma başvuruları
2006 yılında sona erdi. Bu borcu yapılandırmanız mümkün değil. Borcu Bağ-Kur’un
istediği sürede ödemeniz lazım. Aksi takdirde eski taksitlendirmenizde
bozulabilir. Çünkü, yapılandırmanın bir şartı da cari yıl primlerinin günü
gününe ödenmesidir. Art arta üç taksit veya cari yıla ilişkin üç ayın primi
ödenmediğinde taksitlendirme bozulmaktadır.
Geçimi sağlanan ana ve baba sağlık yardımı alır
Soru: Babam Bağ-Kur’dan emekli idi. Yaklaşık iki yıl önce Tokat Bağ-Kur’da
yapılan
inceleme sonucunda, çalışanlar ve bir kısım emeklinin hakları donduruldu.
Mahkeme devam etmekte. Sorum şu; ben yaşlı babamı ve annemi kendi sigortam (SSK)
üzerinden sağlık güvencesine almak istiyorum, bunun için bir engel çıkar mı?
Çıkarsa ne tür bir yol izlemeliyim?
Naci
Cevap: Sigortalısının anne ve babanızın sağlık yardımından yararlanabilmesi
için, anne ve babasının geçiminin sigortalı tarafından sağlanması gerekir. Anne
babanızın herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olarak çalışmıyor,
buralardan gelir ve aylık almıyor ve geçimi tarafınızdan sağlanıyorsa, anne ve
babanız sigortanızdan sağlık yardımı alabilir. Engel çıkartırlarsa anne
babanızın geçimi sağladığınızı kanıtlarsınız sorun çözülür.
Rapor alabilirseniz hemen, yoksa 2015 de emeklisiniz
Soru: 1965 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 01.04.1988. Toplam 4900 çalışma
günüm var. 2 senedir rahatsızlığımdan dolayı çalışamıyorum. Fakat işyeri SSK’mı
yatırıyor. Ne zaman emekli olabilirim?
Hakan TURAN / İstanbul
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50
yaş şartlarına tabisiniz. 475 gün daha prim ödeyerek, 4900 gün olan prim
ödemenizi 5375 güne çıkartmanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 2015 de
emekli olabilirsiniz. Ancak; 2 yıldan beri rahatsız olduğunuzu ve çalışamadığını
belirtiyorsunuz. Şayet; çalışma gücünüzün 2/3 nü( yüzde 66.66 sını)
kaybettiğinize dair sağlık kurulu raporu alabilirseniz, 1800 günden fazla prim
ödemeniz olduğundan, malulen de emekli olabilirsiniz.
Askerliğinizi yeni yasa çıkmadan borçlanın
Soru: 16.04.1967 doğumluyum. 03.04.1990 yılında Türkiye’de SSK’lı olarak işe
başladım. Halen devam etmekteyim. Askerliğimi Bulgaristan’da 2 yıl olarak
yaptım. Askerlik borçlanmasını ödersem kaç yaşında ve hangi tarihte emekli
olabilirim?
Erol GÜLER / Bursa
Cevap: Askerlik sürenizi borçlanırsanız başlangıç tarihiniz 2 yıl geri gider ve
emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş
şartlarına tabi olursunuz. Ara vermeden prim ödememişseniz prim ödemeniz yeterli
olup, bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 16.04.2017
tarihinde emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanmazsanız, 5525 gün prim
ödemeniz şartıyla 52 yaşınızı dolduracağınız 16.04.2019 tarihinde emekli
olabilirsiniz. Gördüğünüz gibi askerlik borçlanması 2 yıl erken emekli olmanızı
sağlıyor. Ayrıca askerliğinizi yeni yasa yürürlüğe girmeden bugünkü şartlarda
borçlanmanız yararınıza.
25 yıl prim ödeme ve 50 yaş şartına tabisiniz
Soru: 01.01.1966 doğumluyum. 01.03.1989 tarihi ile 31.12.1989 tarihleri arasında
SSK’lı idim. 06.03.1990 tarihinden itibaren Bağ-Kur’luyum. Ne zaman emekli
olabilirim (askerliğimi borçlanırsam)?
Hikmet KALE / Mersin
Cevap: Askerliğinizi borçlanmanız halinde, 01.06.2002 tarihi itibariyle prim
ödeme gün sayınız askerlik süreniz(18 ay kabul edilmiştir) kadar artar ve emekli
olmak için; 25 Tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz.
4 yıl 8 ay daha prim ödeyerek, 20 yıl 4 ay olan prim ödemenizi 25 tam yıla
çıkartmanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 01.01.2016 tarihinde emekli
olabilirsiniz.
Toplu para ödeyerek geçmiş günler kazanılmaz
Soru: Şuan cezaevinde mahkumum. 2000 yılında sigorta girişim yapılmıştı ama 2 ay
kadar yattı ve iş değiştirmem sonucu sigortam durduruldu. Sonrasında ise
cezaevinde olduğum için 2001 yılından beri yatmıyor ve ben buradan çıktıktan
sonra o sigorta ücretlerini toplu para olarak yatırıp devam etme şansımın olup
olmadığını öğrenmek istiyorum.
Fırat DURGUN / Erzurum
Cevap: Sosyal güvenlik mevzuatımız, geride kalan primi ödenmemiş günleri, toplu
para ödeyerek kazanmaya izin vermiyor. Maalesef 2000 den bugüne kadar olan
günleri, toplu para ödeyerek kazanmanız mümkün değil. Başlangıç tarihinize göre
emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 60
yaşınızı dolduracağınız tarihe kadar nasıl olsa prim ödemenizi 7000 güne
tamamlar ve emekli olursunuz.
Haczedilemezlik şikayetinde bulunun
Soru: Bağ-Kur emeklisiyim. Vergi borcumdan dolayı emekli maaşımın tamamı, vergi
dairesince bloke edilmiş durumda. Hiçbir yerden gelirim olmadığı gibi, maaşımı
da alamıyorum ve geçinemiyorum. Ne yapmam gerekiyor?
Nermin SARI / İzmir
Cevap: 1479 sayılı Bağ-Kur kanununun 67 nci maddesine göre, Bağ-Kur emekli
aylıkları; nafaka borçları haricindeki borçlar için haczedilemez, başkasına
devir ve temlik edilemez. Ancak, sigortalılara veya hak sahibi kimselerine
kurumca fuzuli ödendiği anlaşılan her türlü aylık yardımlar (ilgilinin dava açma
hakkı saklı kalmak kaydıyla) emekli aylığından kesilmek suretiyle geri alınır.
Yasaya göre; nafaka borcu ve kurumun yanlışlıkla fazla ödediği istihkaklar
dışındaki borçlar için, Bağ-Kur emekli aylığı haczedilemez. Bu vergi borcuda
olsa fark etmez. Bulunduğunuz yerdeki İcra Mahkemesine haczedilemezlik şikayetin
de bulunduğunuzda, haciz kaldırılır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
