|
|
|
|
|
Yeni yasa bağlanan aylıklara dokunmuyor |
|
02.03.2008 |
|
| ||
|
Yeni yasa bağlanan aylıklara dokunmuyor Ekrem Sarısu - 02 Mart 2008 Pazar Posta Soru: Emekli olmaya hak kazanmış durumda olmama rağmen halen sigortalı olarak çalışmaktayım. Eşimin vefat etmesi nedeniyle öteden beri dul aylığı almaktayım. Çıkması beklenen sosyal güvenlik reformunun çift emekli maaşı almayı ortadan kaldıracağı, ancak önceden kazanmış olanların haklarının devam edeceği halk arasında konuşulmaktadır. Bu durumda benim konumum nedir? Sosyal güvenlik reformu çıkmadan önce emekli olmalı mıyım? Sadiye YILDIRIM / Sinop Cevap: Haziran 2008 de uygulamaya konacağı açıklanan yeni sosyal güvenlik yasası emeklilik şartlarını ağırlaştırmakta ve bugünkü yasaya göre sigortalıların bazı haklarını geri götürmektedir. Ancak; geri götürülen ve alınan hakların çoğu yasa yürürlüğe girdikten sonra sigortalı olanları kapsayacak. Özellikle, yasa çıkmadan önce bağlanan gelir ve aylıklar husun da, kazanılmış haklar korunuyor. Bu aylıklar eski hükümlere göre alınmaya devam edecek. Ancak; yeni yasanın pek çok maddesinin değiştirilmesi için hazırlanan yasa tasarısı TBMM sinde önümüzdeki günlerde görüşülecek. Bu görüşmeler sırasında bir değişiklik yapılması da mümkün. Pek çok konu Yasa çıktığında netleşecek. Gerekli açıklamaları yapacağız. Gazeteniz Posta’dan takip edin. Soydaşlara borçlanma piyangosu Soru: Ben 1989 yılında zorunlu göçe tabi tutularak Bulgaristan'dan göç ettim.24.01.1965 doğumluyum.Türkiye'de işe giriş tarihim: 06.06.1990 dır. Yedi ay çalıştıktan sonra yedi yıl boşluğum var ve tekrar 1997 yılından beri sigortalı olarak çalışmaktayım. Şu ana kadar toplam 3260 prim günüm var. Bizim gibi Bulgaristan'dan göç etmiş vatandaşların Bulgaristan'da çalışmış olduğumuz günlerimizi günlüğü 3.5 $ üzerinden ödeyebilmek için yasa çıkmış. Bu doğru mudur? Eğer böyle bir yasa varsa, sigorta başlangıç tarihi olarak hangisi geçerli olacaktır. Bulgaristan'da işe giriş tarihim: 12.02.1984 yılı ve 1989 yılına kadar beş buçuk yıl çalıştım. Bunları ödersem; ne zaman emekli olurum? Kaç yaşında ve kaç prim gün gerekiyor? Gülten Ateş-Gebze Cevap: Bulgaristan’dan göç eden ve Türkiye’de sigortalı olarak çalışan soydaşlarımızın, Bulgaristan’daki çalışmalarını borçlanabilmeleri için henüz yasa çıkmadı. Ancak, Haziran 2008 ayında yürürlüğe konacağı açıklanan yeni sosyal güvenlik yasası ile, soydaşlarımıza Bulgaristan’daki çalışmalarını borçlanmalarına imkan sağlanıyor. Söz konusu yasanın TBMM sindeki görüşmeleri sırasında bir değişiklik yapılmazsa, Bulgaristan’daki çalışma süreleri borçlanılabilecek. Bugün yurtdışı çalışma süreleri günlüğü 3.5 ABD doları üstünden borçlanılabiliyor. 30 günlük borçlanma tutarı döviz kuruna göre aylık 120 ila 130 YTL arasında değişiyor. Ancak, yeni yasa çıktığında 30 günlük borçlanma için en az asgari ücretin yüzde 32 si tutarında borçlanma bedeli ödenecek. Bugünkü asgari ücrete göre, 30 günlük borçlanma için yaklaşık 195 YTL ödenecek. Bu yeni yasa ile borçlanma bedelinin yüzde 55 artacağı anlamına geliyor. Ayrıca, bugün sigortalının istediği zaman ödeyebildiği borçlanma bedeli, yeni yasadan sonra üç ay içinde ödemesi zorunlu olacak. Emekli olmak için bugünkü yasaya göre; 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. 2190 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5450 tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz(aralıksız prim öderseniz Nisan-2014 ayında). Yeni yasa imkan sağlarda, Bulgaristan’daki çalışmalarınıza borçlanırsanız, sigorta başlangıç tarihiniz borçlanma süreniz kadar geri gider ve emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 41 yaş şartlarına tabi olur ve istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Emekli Bağ-Kurdan yetim aylığı alamaz Soru: Annem emekli sandığından emekli maaşı, babamdan dolayı da SSK dan dul maaşı almaktadır. Bu arada dedem(eşi vefat etmiş)de vefat etti. O da Bağ-Kurdan maaş almaktaydı. Şimdi dedemin maaşı anneme bağlanır mı? Ayrıca, dedem maaş almasına 2 gün kala vefat etti. Bizim o maaşı almamız doğru olur mu? Dr. Sabri ÇOLAK Cevap: Bağ-Kur; sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmayan, kendi çalışmalarından dolayı bu kurumlardan gelir ve aylık almayan, bekar evlenmiş olsa da boşanan veya dul kalan kız çocuklarına ana ve babalarından dolayı yetim aylığı bağlar. Anneniz; Kendi çalışmasından dolayı Emekli Sandığından aylık aldığından, dedenizden dolayı Bağ-Kurdan yetim aylığı alamaz. Dedenizin vefatından sonra aylığını almanız doğru olmadığı gibi, yasalda değildir. Çeyiz parası alana 2 yıl yetim aylığı bağlanmaz Soru: 2006’nın Kasım ayına kadar babamın yetim aylığını 5 yıl aldım. 2006’nın Kasım ayında evlendim. 24 maaş tutarında çeyiz parası verdiler. Yalnız para banka hesabımdayken kocamın ihaneti yüzünden, 2006 Aralık ayın da anlaşmalı olarak boşandım. Şu an ayrı yaşıyorum. 24 ay sonra 2009 Aralık ayında tekrar yetim maaşı alabilecek miyim? N.Kahveci Cevap: SSK dan yetim aylığı alırken evlenmesi nedeniyle, aylıklarının 2 yıllık tutarında evlenme yardımı(çeyiz parası) alanlar, 2 yıl içinde boşanarak dul kalmaları halinde, 2 yıl dolmadan yetim aylığı bağlanmaz. Boşanarak dul kalmanız nedeniyle, yetim aylığınızı tekrar bağlatabilirsiniz. Ancak; evlenme yardımı aldıktan sonraki 2 yıl içinde boşanmalarda, 2 yıllık süre dolana kadar aylık bağlanmadığından en erken, Aralık 2008 ayında aylık bağlatabilirisiniz. Gelirinize göre evde bakım yardımı alabilirsiniz Soru: Yüzde 80 oranında zihinsel engelli bir çocuğum var. Kamu kuruluşunda çalışmaktayım. Engelli çocuktan hariç, 2 çocuğum daha var. Ve aynı evde annemle birlikte kalıyorum. Anneme ben bakıyorum. Hiç bir güvencesi yok. Evde toplam 6 kişi yaşıyoruz. Gelirlerimizin Aralık ayı toplamı 1.790.00 YTL’ dir. Çocuktan dolayı vergi indiriminden yararlandığımdan fazla maaş alıyorum. S.H. İl Müdürlüğünü aradığımda, brüt asgari ücretin değil de, 435 YTL netinden hesaplanacağını söylediler. Fakat siz yazınızda brüt üzerinden diye söylüyorsunuz. Gelir toplamı mı 6 ya böldüğümde 298 YTL oluyor. Acaba evde bakım yardımı alabilir miyim? Hüseyin Düzenli Cevap: Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünün aktardığı doğru. Ağır engelliye evde bakım yardımı alabilmek için, aile bireylerinin her türlü geliri toplamının, kişi başına bölündüğünde, kişi başına düşen gelirin, asgari ücretin net tutarının 2/3 ünden az olması gerekiyor. Sanırım bir yanlış anlaşılma olmalı. Yazılarımızda asgari ücretin net tutarının 2/3 ünü vurguluyoruz. Çocuğunuz ağır engelliyse ve hayatını devam ettirebilmesi için başkasının sürekli bakımına muhtaçsa, ailedeki birey sayısına göre kişi başına düşen 298 YTL gelir tutarı, bugünkü asgari ücretin net tutarının (bekar için 481.5 YTL) 2/3 ü olan 321.00 YTL den az olduğu için, evde bakım yardımı alabilirsiniz. Prim ödemesini 3600 güne tamamlamalısınız Soru: 1954 doğumluyum 52 yaşındayım. Sigortalı oluş tarihim 01.04.1985’dir. İsteğe bağlı ilk ödeme tarihi 01.02.1999 son ödeme tarihim ise 25.06.1999’dur. Sigortalı oluş tarihi ve isteğe bağlı ödemeden vazgeçtiğim tarihleri bildirmiş olup her iki sigorta toplamım gün olarak 630 gündür. İsteğe bağlı ödemeye devam edebilir miyim? Ödemeye devam edersem ne zaman emekli olurum? Nadiye DEMİRCİ / Ankara Cevap: SSK dan en erken kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz. Kısmi aylıkla emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz.2970 gün daha prim ödeyerek, 630 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz(ara vermeden prim öderseniz Temmuz 2016 ayında) Askerliğiniz başlangıçtan önceyse borçlanın sonraysa borçlanmayın Soru: 15.07.1963 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 15.12.1986 şuandaki toplam primim 5651 gündür. Ne zaman emekli olabilirim? Askerlik ödemesini yapsam olur mu? Askerlik ödemesi ne kadar tutar. Prim sayım yeterli mi? Şaban / Bursa Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinizden önce yapmışsanız borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz askerlik süreniz kadar(20 ay kabul edilmiştir) geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 15.07.2011 tarihinde emekli olabilirsiniz. Şayet askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinizden sonra yapmışsanız, borçlanmanıza gerek yok. Bu takdirde 25 yıl süre, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olur, bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 15.07.2013 tarihinde emekli olabilirsiniz. 3600 günle 58 yaşında emekli olursunuz Soru: 26.08.1953 doğumluyum. SSK başlangıcım 09.07.1990 yılı. Toplam gün sayım 4500 gün. Kısmi yaşlılıktan, ne zaman emekli olacağım? Askerlik borçlanmasını ödersem bana bir faydası olur mu? Mehmet MUTLU / İstanbul Cevap: Kısmi yaşlılık aylığı için aranan; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 24.05.2008 ile 23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler, 58 yaşını doldurduğunda emekli olabiliyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız 10.10.2011 tarihinde emekli olabilirsiniz. Askerlik süreniz kadar erken emekli olursunuz Soru: 01.01.1964 doğumluyum. SSK başlangıcım 01.04.1976’dır. Toplam prim günüm 3730 gündür. Halen özel şirkette çalışmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim? Eğer askerliğimi 18 ay ödersem nasıl bir farklılık olur. 1984/1986 yıllarında askerliğimi yaptım. Durmuş DERİN / Kırklareli Cevap: 08.09.1999 tarihi itibariyle, 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuzdan, bu tarihte yürürlüğe konan ve emekli olma şartlarını ağırlaştıran 4447 sayılı yasadan etkilenmeden, emekli olmak için, eski yasaya tabi olarak 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. 1270 gün daha prim ödeyerek, 3720 gün olan Prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması, prim ödemenizi askerlik süreniz kadar artıracağından, askerlik süreniz kadar erken emekli olursunuz. Ekim 2012 sonunda emekli olabilirsiniz Soru: 26.04.1959 doğumluyum. SSK girişim 02.10.1989 yılı eğer 24 ay askerliğimi borçlandığım takdirde ne zaman emekli olabilirim? Şu an 3000 gün primim gözükmekte. Sami ERDEN / İstanbul Cevap: Askerliğiniz borçlanırsanız, başlangıç tarihiniz 24 ay geri giderek, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1655 gün daha prim ödeyerek, askerlik dahil 3720 gün olan prim ödemenizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Ekim 2012 ayı sonunda) İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 2285 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
