|
Keyfinizi bozmadan çalışın ne aylığın
düşecek ne kıdem tazminatınız
Ekrem Sarısu - 13 Nisan 2008 Pazar - Posta
Soru: 1954 doğumluyum. 1979 yılında SSK’lı olarak işe başladım. Halen aktif
olarak çalışıyorum. 10.000 gün primim bulunuyor. Bizim teşkilatımızdan emekli
olanlar 1250 veya 1300 YTL emekli maaşı alıyorlar. Biz birkaç arkadaş üç dört
yıl daha çalışmak istiyoruz. Çıkacak olan sosyal güvenlik yasası üç yıl sonra
bizim bu emekli maaşlarını şimdiki duruma göre yükseltir mi? Yoksa düşürür mü?
Ayrıca kıdem tazminatını şimdiki duruma göre daha mı az alırız yoksa daha fazla
mı? Bunlarla ilgili ne gibi kazanç ve kayıplarımız olur?
V.D.-İzmir
Cevap: Yeni yasa yürürlüğe girdiği tarih itibariyle sigortalı olanlara, yasanın
yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan çalışma süreleri için bugünkü yasa
hükümlerine göre, bir kısmi aylık hesaplanacak. Yasanın yürürlüğe girdiği
tarihten emekli olunan tarihe kadar geçen çalışma süreler içinde, yeni yasa
hükümlerine göre bir kısmi aylık hesaplanacak. İki kısmi aylığın toplamı emekli
aylığını oluşturacak. Dolayısıyla yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibariyle hak
edilen aylıklarda geriye gidiş söz konusu değil. Zaten geriye gidiş olsa bile,
bu kazanılmış haklarının sigortalının elinden alınması anlamına gelir ki, bu
hukuki olmaz. Çalışmaya devam etmek istiyorsanız yasadan çekinmenize gerek yok.
İstediğiniz kadar çalışabilirsiniz. Yeni yasa kapsamında çalışma sürenize bağlı
olarak, Yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibariyle hak ettiğiniz aylıktan fazla
tutarda emekli aylığı alacaksınız.
Kıdem tazminatı İş Kanununun konusuna girdiğinden bu yasanın içinde değil.
Ancak, kıdem tazminatını işveren yerine, oluşturulacak fon tarafından ödenmesine
ilişkin olarak hazırlanan yasa tasarısı taslağının Başbakanlıkta olduğu
söyleniyor. Söz konusu taslakta epeyce eksik ve noksanlık olduğundan, TBMM si
komisyonlarında ve Genel kurulunda ciddi değişikliklere uğrayacağına hiç şüphe
yok. Bu yasanın çıkıp çıkmayacağı, ve ne zaman çıkacağı belli değil. Dolayısıyla
bu tasarı taslağına dayanarak yorum yapmakta sağlıklı olmaz. Ancak, tasarı
yasalaşsa bile, Türkiye bir hukuk devletidir. Sigortalıların Kazanılmış
haklarını kimse elinden alamaz. Almaya niyetlenseler bile, sistemin sigorta
görevi gören güvenceleri vardır. Örneğin, Anayasa Mahkemesi gibi. Sonuç olarak
hak ettiğiniz kıdem tazminatınıza da kimse dokunamaz. Keyfinizi bozmadan
çalışmanıza bakın.
17 yaşını dolduran kızınızı sigortalı yaptırabilirsiniz
Soru: 20.03.1991 doğumlu kızımı şuan SSK lı bir işe giriş yaparsam eski yasanın
avantajlarından faydalanabiliyor mu? Çalışabileceği sektörlerde bir kısıtlama
var mı? Ve 1 ay çalışıp sonra çıkışını yaptırdığımızda, bir sorun olabilir mi?
Birde çıkıştan sonra isteğe bağlı sigortalı olarak devam edebilir miyiz?
A.Alver
Cevap: 15 yaşını doldurmuş ancak, 18 yaşını doldurmamış çocuklar “genç işçi”
statüsünde, “Çocuk Ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul Ve Esasları Hakkında
Yönetmenlik” hükümlerine göre, yönetmenliğe ekli, Ek 2 de belirlenen işlerde,
örneğin, çiçek satış işi, büro işyerlerinde yardımcı eleman, esnafların yanında
satış elemanı, çay işleme işleri, vb. hafif işlerde çalıştırarak kızınızı
sigortalı yaptırabilirsiniz. Sigortalı olduğu işyerinde gerçek olarak çalışmış
olması koşuluyla, 1 günde, 10 günde, 1 ayda çalışıp ayrılabilir. Herhangi bir
sorun yaşanmaz. SSK ya isteğe bağlı sigortaya prim ödeyebilmek için, 1080 gün
prim ödemiş olmak gerektiğinden, SSK ya isteğe bağlı prim ödeyemezsiniz.
Oğlunuz Özel sektörde çalışacaksa işine yarar
Soru: 1988 doğumlu Üniversite 1. sınıfta Türkçe öğretmenliği bölümünde okuyan
oğlum için, yeni sigorta yasası çıkmadan sigorta yaptırmam ne gibi avantaj veya
dezavantajlar sağlar? İleride öğretmen olduğunda önce sigorta yaptırmamın
faydası olur mu?
Nedret Öztürk
Cevap: Oğlunuzu yeni yasadan önce sigortalı
yaptırmanız halinde, SSK lı olarak emeklilik açısından bugünkü yasa şartlarına
tabi olur. Şayet oğlunuz eğitimini tamamladığı zaman, özel sektörde çalışacaksa,
yapılan sigorta 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarıyla emekli olmasını
sağlar. Oysa yeni yasa kapsamın da sigortalı olsaydı 7200 gün prim ödeme ve 65
yaş şartlarıyla emekli olabilecekti. Ancak, oğlunun Devlet memuru olarak
hayatını devam ettirecekse, yapılan sigortanın emeklilik açısından bir faydası
olmaz. Ancak kaç gün prim ödemişse, sigortalılık süresi Emekli Sandığına
aktarılır, ve emekli sandığında emekli olmak için aranan 25 tam yıl fiili hizmet
süresi o kadar azalır.
Yasa çıktığında çift aylık alanın aylığı kesilmeyecek
Soru: Ocak 1998 den itibaren eşimden dolayı Emekli Sandığından dul maaşı, Mart
1998 den itibaren de babamdan dolayı SSK dan yetim maaşı almaktayım. Bir ara
kesildi. Sonradan kesilenler faizi ile geri ödendi. Şimdi ise yeni yasayla bu
maaşların birisinin kaldırılacağı rivayeti dolaşmaktadır. Hakikaten doğru mu?
Verilen hakkımızı tekrar geri alabilirler mi? Sizden istirhamım bu konuyu
aydınlatmanız.
Tüzün Şentürk
Cevap: Yeni yasa her ne kadar emekliliği zorlaştırıyorsa da, kazanılmış hakları
koruma anlayışı da var. Yeni yasa yürürlüğe girdiği tarihte, dul ve yetim aylığı
alanlar, durumlarında değişiklik olana kadar aylıklarını almaya devam edecekler.
Durumlarında değişiklik olduğu tarihten sonra yeniden dul ve yetim aylığı
bağlatma şartları doğduğunda ise, aylık yeni yasa şartlarıyla bağlanacak.
Yeni yasa çıktığında durumunuzda değişiklik olmadığı sürece iki aylığı da almaya
devam edeceksiniz. Ancak durumunuzda bir değişiklik olduğunda, Örneğin,
evlendiğinizde her iki aylıkta kesilecek. Boşanıp tekrar aylık talebinde
bulunduğunuzda ise, iki aylıktan tercih ettiğiniz aylık bağlanacak
610 gün prim ödeyip 50 yaşını bekleyeceksiniz
Soru: 15.03.1973 doğumlu bayanım. İki sorum olacak.
1) 03.10.1988 yılında ticaret lisesi 2 .ve 3. sınıfta haftanın 3 günü bankada
çalıştığım staj emekliliğe sayılır mı?
2) 01.07.1993 yılında özel şirkette(bu sigorta numarasına ilaveten) sigortalı
olarak 15.03.1995 yılına kadar çalıştım. 15.03.1995 yılından 30.04.2008 yılına
kadar özel bir bankada çalıştım 9 aylık ücretsiz iznim var (doğumdan dolayı)
30.04.2008 yılında işten ayrılıyorum. Prim ödeme gün sayısı ne kadardır? Ne
zaman emekliliğe hak kazanırım? Yaştan dolayı emekli maaşı için ne kadar
beklerim? Prim günümü doldurmak için daha ne kadar yıl çalışmam gerekir? Bu
sorularıma acil cevap verirseniz çok sevineceğim .
Nurgül Yaşar
Cevap: 2) Staj döneminde kişiyi emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortalarına prim ödenmediği için, emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Bu
döneminde hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yapılarak stajyerin
hastalanması, iş kazası ve meslek hastalığı riskleri sigortalanmış olur. Bu
dönemde verilen sigorta sicil numarası ve sigorta kartı emekli olana kadar
kullanılır.
2) 01.07.1993 tarindeki başlangıcınıza göre; emekli olmak için; 20 yıl
sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi
bulunuyorsunuz. 610 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 5675 güne tamamlamanız
şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 15.03.2023 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Yaş haddinden emeklilikte 58 yaşına tabisiniz
Soru: 11.06.1955 doğumluyum. 1975-1977 yılarında askere gittim. Askerden sonra
01.09.1981 de sigortalı olarak işe başladım. Bugüne kadar 3502 günüm var. Ne
zaman emekli olabilirim? 3600 günden emekli olmak istersem, kaç yaşında
olabilirim? Beni aydınlatırsanız çok memnun edersiniz.
Ümit Sakıcı
Cevap: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sizin gibi, 20 yıldan fazla 21.5 yıldan
az süredir sigortalı olanlar, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,
5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartına tabi bulunuyor. 1498 gün daha prim
ödeyerek prim ödemenizi 5075 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Yaklaşık 100 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız
şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 11.06.2013 tarihinde Kısmi yaşlılık aylığı
ile emekli olabilirsiniz.
Babanız prim ödemesini 3600 güne tamamladığında emekli olabilir
Soru: Babam 1945 doğumlu. 1970 yılından 27 gün sigortası var. Babam en kısa
sürede nasıl emekli olabilir? Askerlik borçlanması bir fayda sağlar mı?
Aysel
Cevap: Babanız 08.09.1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süredir sigortalı
olduğundan, bu tarihte yürürlüğe giren 4447 sayılı yasaya tabi olmadan, eski
yasa hükümlerine göre emekli olacak. Eski yasaya göre babanıza en uygun olanı
kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmasıdır. 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün
prim ödeme ve 55 yaş şartları yerine getirildiğinde Kısmi yaşlılık aylığı ile
emekli olunabiliyor. Babanızın yaş ve süre sorunu olmadığından askerlik
süresini(24 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, 2853 gün daha prim ödeyerek prim
ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.
Yasa çıkana kadar evlenmezseniz çeyiz yardımı alırsınız
Soru: SSK ve Bağ-Kur anlaşması ne zaman yapılacak? Şu anda Bağ-Kurdan yetim
aylığı alıyorum. Evleneceğim zaman evlilik yardımı alabilir miyim?
A.D.
Cevap: TBMM sinde görüşmeleri devam eden yeni sosyal güvenlik yasası Bağ-Kurdan
yetim aylığı allan kız çocuklarının evlenmeleri halinde, 24 aylık tutarında
evlenme yardımı(çeyiz parası) almalarını öngörüyor. Yasa yürürlüğe girdiğinde,
sizin gibi Bağ-Kurdan yetim aylığı allan kız çocukları evlendiklerinde 24 aylık
tutarında çeyiz yardımı alacaklar. Evliliğinizi yasa yürürlüğe girene kadar
erteleyin. Kısa süre daha sabredip evlenirseniz 24 aylık tutarında evlenme
yardımı alırsınız.
57 yaşını dolduracağınız tarihte memuriyetten emekli olacaksınız
Soru: Doğum tarihim 01.01.1974 Kamuda çalışıyorum. Memuriyete giriş tarihim
20.02.2001 dir. Memuriyetten önceki SSK sigortası başlangıç tarihim ise,
20.10.1997 dir. SSK ya 698 gün prim ödemem var. Askerlik hizmetimi
03.03.1994-03.09.1995 tarihleri arasında er olarak 18 yaptım. Memur olarak
askerlik borçlanması yapıp ödedim. Yeni kanuna göre; ben ne zaman? Kaç yaşımda
emekli olacağım?
E.Gursal
Cevap: Öncelikle yeni yasaya göre değil, bugünkü mevcut yasa şartlarıyla emekli
olacağınız belirtelim. Anayasa mahkemesinin iptal kararından sonra, sizin gibi
yasa yürürlüğe girdiği tarihte memur olanlar, yeni yasa kapsamından
çıkartıldılar. Yeni yasanın yürürlüğe gireceği tarihten sonra ilk defa memur
olacaklar, yeni yasaya tabi olacaklar. Sizi ve sizin gibi eski memurlar bugünkü
5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa tabi olarak emekli olacaksınız. Emekli olmak
için; 25 yıl fiili hizmet süresi ve 57 yaş şartına tabisiniz.12.09.2022 tarihine
kadar çalışarak fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 57
yaşınızı dolduracağınız 01.01.2031 tarihinde emekli olabilirsiniz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
