|
|
|
|
|
Yeni yasa gemi çalışanının yıpranmasını kaldırdı ancak size olumlu yansıyor |
|
02.05.2008 |
|
| ||
|
Yeni yasa gemi çalışanının yıpranmasını
kaldırdı ancak size olumlu yansıyor Ekrem Sarısu - 02 Mayıs 2008 - Posta Soru: 15 Aralık 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihi 01.02.1982 SSK’lı olarak işe başladım. 4440 gün SSK, 720 gün isteğe bağlı SSK sigortam var. Toplam 5160 gün sigortam var. 3266 gün A-2 ve A-3 deniz hizmetim var. denizde geçen ve A-3 e yatan prim ödememi 3600 güne tamamladığımda, ne zaman emekli olurum? Yeni Sosyal Güvenlik Yasası beni etkiler mi? Emekli olduğumda maaşımda azalma olur mu? Mehmet Büyüktürk Cevap: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sizin gibi 20 yıldan fazla 21.5 yıldan az süredir sigortalı olanlar emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz bile, 46 yaşınızı dolduracağınız 15.12.1010 tarihinde emekli olabilirsiniz. İtibari hizmet süresi alan işinize 334 gün daha prim ödeyerek, 3266 gün olan A-2, A-3 e prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız halinde, 900 gün itibari hizmet süresi alırsınız. 900 gün(2.5 yıl) sigortalılık sürensize eklenir emekli olacağınız yaş haddinden düşer. 46 yaş şartınız 43.5 a düşer ve A-2, A-3 e prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz(ara vermeden Prim öderseniz(Nisan 2009 ayı sonunda). Ancak yeni yasa itibari hizmet süresi alan işlerin kapsamını daraltıyor. Maalesef gazeteciler gibi gemi adamları da yemi yasadan sonra itibari hizmet süresi alamayacak. Ancak kazanılmış haklarda 3600 gün prim ödeme şartı aranmadan korunuyor. Şayet Cumhurbaşkanınca onaylanır da yürürlüğe girerse, bundan sonraki gemi adamı olarak çalışmanızdan dolayı itibari hizmet süresi alamayacaksınız. Ancak bugünkü yasaya göre 3600 günü tamamlamadığınızdan dolayı itibari hizmet süresi alamadığınız 3266 gün A-2 ve A-3 prim ödemeleriniz için 816 gün(2 yıl 3 ay 6 gün) itibari hizmet süresi alabileceksiniz. Bu durumda itibari hizmet sürenizi 46 yaştan indirdiğimizde emekli olacağınız yaş haddi 43 yaş 8 ay 24 güne düşeceğinden, bu yaşı dolduracağınız 09.09.2008 de emekli olabileceksiniz. Anneniz Yeni yasaya Bulgaristan çalışmasını borçlanıp emekli olur Soru: Annem 30.01.1945 doğumludur.1989 yılında Bulgaristan’dan göç ettik.1.12.1990 yılından SSK başlangıcı olmuştur. Toplam 2426 günü bulunmaktadır ve hala isteğe bağlı ödeme yapmaktayız. Bulgaristan da 13 yıl çalışmıştır. Bu 13 yılı satın alıp burada emekli olması için kullanabilir miyiz? Orda çalıştığı günler burada emekli olması için faydalı olur mu? Eğer olursa ne kadar ücret gerekir ve ne zaman emekli olabilir? Sayfo Dayı Cevap: Yeni sosyal güvenlik yasası sizin gibi 1989 da zorunlu göçe tabi tutulan Bulgaristan göçmeni soydaşlarımıza, Bulgaristan’daki çalışma sürelerini borçlanma yoluyla kazanma imkanı getiriyor. Bu düzenleme yasanın resmi gazetede yayımlandığı gün yürürlüğe girecek. Annenizin Bulgaristan’daki çalışma sürelerinden 1174 gününü borçlanarak, 2426 gün olan prim ödeme gün sayısını 3600 güne tamamlamanız halinde, hemen kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilir. Bugünkü asgari ücrete göre 1174 gün borçlanma karşılığında 7.619 YTL ödersiniz. Yeni yasa 6 ay içinde borcunu ödemeyenin borcunu da gününü de siliyor Soru: Büyük bir kitle olan bağ-kurlular eski borçlarını ödemek için kuruma müracaat ettiklerinde ödeyemeyecekleri kadar büyük cezalarla karsılaşıyorlar. Örneğin en düşük basamaktan bir Bağ-Kurlu vatandaş 2 yıl borcunu aksattığında 8500 YTL cezayla karşılaşmaktadır. Bu cezaların affı ya da tecili gibi bir çalışma var mıdır? Osman Önder Ulukartal Cevap: Bağ-kur prim borçlarının affı ya da yeniden yapılandırılması gibi bir çalışma en azından bugün için yok. Ancak, Ek 19 ncu madde ve bu madde uygulaması yönelik olarak yayımlanan 2007/47 sayılı genelge hükümlerine göre, 5 yıl ve daha fazla prim borcu olanlar, sigortalılıklarını durdurmak suretiyle prim borçlarını sildirebiliyor. Ancak 5 yıldan (60 aydan) az prim borcu olanlar bu imkandan yararlanmıyor. Cumhurbaşkanında onay için bekleyen 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda da 5 yıldan fazla prim borcu olanlar 6 aylık süre veriliyor. 6 ay içinde borcunu ödemeyenlerin prim borçları silinmesini öngörüyor. Buna mukabil silinen borca ilişkin günlerde sigortalılık süresi olarak dikkate alınmıyor. Yurtdışı borçlanması yapabilirsiniz ancak aylık için kesin dönüş şart Soru: 10 Kasım 1962 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1981 dir. 1990 yılına kadar toplam 142 gün prim ödemem var. 600 gün askerlik süremi 2006 da borçlandım. İki taksitini ödedim. Diğer taksitlerini de Nisan-Mayıs 2008 aylarında ödeyeceğim. 1) Prim ödememi 1080 güne tamamlayıp isteğe bağlı emekli olabilir miyim? 2) 1991’den beri yurt dışında(İsviçre de) çalışmaktayım. 3.5 yıl işsizliğim var. 3) 4 yıl önce eşimle birlikte İsviçre vatandaşlığını aldık.(aynı zamanda Türk vatandaşıyım) Nasıl ve ne şekilde emekli olabilirim? Kahraman Cevap: 1) 1080 günle emekli olunmaz. 1080 gün prim ödemesi olan isteğe bağlı sigortaya prim ödeyebilir. 1080 gün prim ödemeniz olmadığından isteğe bağlı sigortaya prim ödeyemezsiniz. 2) Yurtdışı çalışma sürelerinizi ve çalışma sürenizin arasında ve sonundaki bir yıla kadar olan işsiz kaldığınız süreleri günlüğü 3.5 ABD doları üstünden borçlanabilirsiniz. 3) 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sizin gibi, 20 yıldan fazla 21.5 yıldan az süredir sigortalı olanlar emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Yurtdışı çalışma sürenizin 4333 gününü borçlanarak prim ödemenizi 5075 güne çıkartmanız halinde, 46 yaşınızı dolduracağınız 10 Kasım 2008 tarihinde emekliliği hak edersiniz. Ancak, emekli aylığı bağlanması için yurtdışından kesin dönüş yapmanız şart. Tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışanın emekli aylığı kesilir Soru: SSK’dan emekli işçiyim 01.02.2008 tarihinde işe başladım. 29.02.2008 tarihinde işten ayrıldım. Rahatsızlığım nedeni ile gittiğim muayenede bana emekliliğimin kesildiğini söylediler ve muayene olamadım daha sonra günü geldiği halde maaşımı alamadım SSK ya başvurduğumda çalıştığım şirket beni tüm sigorta kollarına bağlı sigortalı prim ödemiş olduğumdan kesildiğini söylediler. Bir aylık maaşım kesilir mi ve maaşım ne kadar süre içinde bağlanır? Ahmet Cevap: Tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışanların emekli aylıkları kesilir. Sosyal Güvenlik Destek primi ödeyerek çalışsanız emekli aylığınız kesilmeyecekti. Bir ay değil daha fazlada aylığınız kesilebilir. İşinizden ayrıldığınız tarihten itibaren yeniden emeklilik talebinde bulunsaydınız, talep tarihinizi takip eden aybaşından itibaren emekli aylığınız bağlanırdı. İşten ayrıldıktan sonra aylık talebinde bulunmadığınız anlaşılıyor. Şayet aylık talebinde bulunmamışsanız, vakit geçirmeden aylık bağlanmasını talep edin. 10,15 gün içinde aylığınız bağlanır. Eşiniz en erken 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir Soru: Eşim 1971 doğumlu. Çiftçi Bağ-Kuruna Ocak 2007 ayından itibaren prim ödemeye başladı. Ne zaman emekli olabilir? Hakkı Çetintaş Cevap: Eşiniz emekli olmak için 25 tam yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Ocak 2032 ayına kadar prim ödeyerek prim ödemesini 25 tam yıla tamamlaması hainde, Ocak 2032 ayında emekli olabilir. Ayrıca, Ocak 2022 tarihine kadar prim ödeyerek prim ödemesini 15 tam yıla tamamlaması şartıyla 60 yaşını dolduracağı 2031 de Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilir. Evlilik nedeniyle işinden ayrılan bayan ödediği primlerin yarısını geri alabilir Soru: Eşim 15 Haziran 2006 yılında işe girdi. 10 Eylül 2007 de evlilikten dolayı işten kendi isteği ile işten ayrıldı. Yaklaşık 420 gün primi var. SSK' ya başvuru yaparsak ödenen primleri geri alabilir miyiz? Alabilirsek ortalama ne kadar alabiliriz? S. Yurtseven Cevap: Evlik nedeniyle işinden ayrılan veya işinden ayrıldıktan sonra bir yıl içinde evlenen bayan sigortalıya, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına adına yapılan prim ödemesinin yarısı, talebi üzerine “toptan ödeme” adı altında geri verilir. Eşiniz yazılı olarak talep ederse, 420 gün prim ödemsinin yarısını toptan ödeme olarak geri alabilir. Ancak, ödediği prim tutarını bilmediğimizden, geri alacağı tutarı belirtmemiz mümkün değil. Ancak, asgari ücretten prim ödediğini varsayarsak, yaklaşık 900 YTL prim iadesi alabilir. Prim iadesi aldığı zaman eşinizin 420 gün süresi, prim ödenmiş gün olarak dikkate alınmaz. Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz Soru:16.03.1963 doğumluyum. 28.08.1982 yılından beri aralıksız sigortalı olarak çalışmaktayım. Şu andaki çalıştığım işyerine giriş tarihim 31.12.1999. Bu iş yerinden 25 yılım dolduğu için ayrılmak istiyorum. Kıdem-ihbar ve izin paralarımı talep edebilir miyim? Saygılarımla. Ufuk Koçar-MUĞLA Cevap: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sizin gibi, 18.5 yıldan fazla 20 yıldan az süredir sigortalı olanlar, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Prim ödemeniz yeterli olduğu için bundan sonra prim ödemeseniz de 47 yaşınızı dolduracağınız 16.03.2010 tarihinde emekli olabilirsiniz. Prim ödeme ve süre şartını yerine getirdiğinizden, işyerinizden kıdem tazminatınızı alarak ayrılabilirsiniz. Bunun için SSK dan emekli olmak için süre ve prim şartını yerine getirip yaş haddinin dolmasını beklediğinize dair bir yazı alarak işverene ibraz etmeniz yeterli olacaktır. İşten ayrılırken kullanmadığınız izin sürelerinin parasını, varsa ücret alacaklarınızı da kıdem tazminatıyla birlikte almanız mümkün. İhbar tazminatı almanızı gerektirir bir durum olmadığından, ihbar tazminatı alamazsınız. Emeklilik şartlarınızı 2004 yılındaki yasa belirliyor Soru: 1998 yılında meslek lisesi son sınıfta staj yaptım ve 1999 yıl yaz ayında 3 ay sigortalı olarak görev yaptım. Daha sonra üniversiteye gittiğim için işi bıraktım ve 2004 yılında öğretmen olarak göreve başladım. Emeklilik hakkı için 1998 yılına ait kanundan faydalanabiliyor muyum? Böyle bir durumda emeklilik süresi ne kadar olur? Şafak Cevap: Meslek lisesinde okurken zorunlu stajda yapılan sigortada uzun vadeli sigorta kollarına prim yatmadığından emeklilik açısından başlangıç sayılmaz ve stajyere hiçbir fayda sağlamaz. Yalnız 1999 daki prim ödemeniz fiili hizmet olarak emekli sandığı sürelerinize eklenebilir. Emekli olmak için öğretmenliğe başladığınız 2004 yılındaki kanunlara tabisiniz. en az 25 tam yıl fiili hizmette bulunmanız şartıyla 60 yaşını dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 2454 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
