|
Yeni yasa ile Bağ-Kurdan kurtulacaksınız
Ekrem Sarısu - 05 Mayıs 2008 Pazartesi - Posta
Soru:04.06.1979 doğumluyum.10.10.1995 yılında ilk kez sigortalı oldum ve 2 ay
primim yatırıldı.1999 yılında askere gittim 18 ay askerlik yaptım. 1 Ocak 2004
de bir dükkana ortak olarak maliyeden vergi levhası çıkarttım. 1 Nisan 2005
yılında maliyeden çıkış yaptım. Ben Bağ-Kura ne giriş, nede çıkış yaptım.
Bağ-Kura hiç uğramadım. 10 Aralık 2005 yılında kamu da işçi statüsünde SSK lı
olarak göreve başladım. Halen göreve devam ediyorum. Bu 15 aylık Bağ-Kur’u ne
yapayım. Bu benim karşıma ne zaman, ne şekilde çıkar? Ne yapayım?
M.Y.
Cevap: Bağ-Kur re’sen tescilinizi yapmamışsa, yeni yasa sizi Bağ-Kurdan
kurtaracak. Çünkü; yeni yasa sizin gibi Bağ-Kura kayıt ve tescilini
yaptırmayanlarının sigortalılık hak ve yükümlülüğünü yasanın yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren başlatacak. İsteyenler; vergi mükellefiyetleri olması şartıyla
04.10.2000 tarihinden yasanın yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan süreleri,
borçlanmaları ve borçlanma bedelini 6 ay içinde ödemeleri şartıyla, sigortalılık
süresi olarak kazanacaklar. Cumhurbaşkanında imzada olan yeni yasa yürürlüğe
girdiğinde bu yolla Bağ-Kurdan kurtulursunuz. Bundan sonrada karşınız çıkmaz.
Emekli aylığını prime esas kazanç ve prim ödeme süresi belirliyor
Soru: Eşim 15.01.1972 doğumlu olup SSK
başlangıcı 15.09.1990'dır. Şubat 2004 ayına kadar prim gün sayısı 1574'tür.
01.03.2004 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalığı başlamış olup, bugüne
kadar aylık primleri düzenli olarak ödenmiştir. İsteğe bağlı sigortalılığının
başlangıcından itibaren aylık ödediğimiz prim 300 YTL' dir. Emekli maaşının
fazla veya az olması ödediğimiz primle ne kadar alakalıdır? Aylık ödeme tutarını
arttırmamız mantıklı olur mu?Eşim ne zaman emekli olabilir?
Mustafa Zenginer
Cevap: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle eşiniz gibi, 11 yıldan fazla 12 yıldan az
süredir sigortalı olanlar emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5450
gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi bulunuyor. 2376 gün daha ğ,prim
ödeyerek, 3074 gün olan prim ödemesini 5450 güne tamamlaması şartıyla, 47 yaşını
dolduracağı 15.01.2019 tarihinde emekli olabilir. Emekli aylığını iki parametre
belirliyor. Birincisi üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı, diğeri de, aylık
bağlama oranı. Üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ne kadar yüksek olursa,
başka bir ifadeyle ne kadar yüksek turtada prim öderseniz, emekli aylığınızın
tutarına o derece yansır. Ayrıca, aylık bağlama oranını da, prim ödeme süresi
belirliyor. Ne kadar uzun süre prim ödenirse, emekli aylığı bağlama oranı o
derece artacağından, emekli aylığı tutarına olumlu yansıyacaktır.
Ya yardan ya serden geçmek gerekiyor
Soru: 09.06.1964 doğumluyum. 15.06.1978 de ilk
sigorta girişim var. Şu ana kadar 4182 gün sigorta pirimim oldu. 13.10.2000
yılında kendi iş yerimi açmam nedeniyle
(Kahvehane işletmecisiyim ) Bağ- Kur a pirim yatırmaya başladım. Bağ-Kurdan 50
yaşında emekli olursun diyorlar. SSK ya soruyorum, emeklilik yaşın geçmiş, gel
3,5 yıl daha pirim öde seni emekli edelim diyorlar. Benim normalde emekliliğim
geçti. Ne yapacağım şaşırdım. İşim nedeniyle ruhsatımı iptal edip SSK ya
geçemiyorum. Kahvehane ruhsatımı iptal edince aynı yere tekrar başkasının adına
veya kendi adıma ruhsat alamıyorum. Bağ-Kurda hiç boşluğum yok. Ben ne zaman ve
nasıl emekli olabilirim?
Nihat DUVAN
Cevap: Primi ödenmiş son yedi senede hangi kuruma fazla prim ödenmişse o
kurumdan emekli olunuyor. Son yedi yıl içinde Bağ-Kura, SSK dan fazla prim
ödediğinizden, bugün için Bağ-Kur şartlarıyla emekli olmak
durumunuzdasınız.Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) ödeme ve 51
yaş şartlarına tabisiniz. 01.03.2014 tarihine kadar prim ödeyerek, prim
ödemenizi 25 tam yıla çıkartmanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız
09.06.2015 tarihinde Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz.
SSK da ise; emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve
44 yaş şartlarına tabisiniz. SSK da devam etmiş olsaydınız 5000 gün prim ödemiş
olmak şartıyla 44 yaşınızı dolduracağınız 09.06.2008 tarihinde emekli
olacaktınız. Bugün için, SSK ya geçip 1260 gün(3.5 yıl) prim öderseniz son yedi
senede SSK ya fazla prim ödemiş duruma geçer ve 05.11.2011 tarihinde SSK dan
emekli olabilirsiniz. Ruhsatınızı iptal etmeden Bağ-Kurunuzu kapatabiliyorsanız,
kapatın. Bir yerde SSK lı olarak çalışmaya başlayın. Kısa bir süre sonra da
işyerinizi tekrar açın. Bu durumda SSK nız devam ettiği için, Bağ-Kurlu olmanıza
gerek yok. Ara vermeden 3.5 yıl prim ödediğinizde SSK dan emekli olur, işinize
de Bağ-Kura destek primi ödeyerek devam edersiniz. Ancak bu dolanbaçlı bir yol.
Dolanbaçlı yollarda her zaman sıkıntı yaşayabilirsiniz. Hesaplar tutmayabilir.
İstenmeyen sonuçlar doğabilir. Doğru olanı; ya işinize devam edip Bağ-Kurdan
emekli olmak. Ya da işinizi terk ederek SSK ya geçip SSK dan emekli olmaktır.
Anneniz Bağ-Kur prim borcundan birkaç yolla kurtulabilir
Soru: Annem şuan 45 yaşında hala SSK sı yatıyor. Fakat eskiden babam yüzünden
bilmeyerek üstüne aldığı bir şirketten dolayı Bağ-Kurlu olmuş ve borçlanmış. Bu
konuda ne yapabiliriz? Bağ-Kur’a olan borç yüzünden emekli olamıyor. Fakat
Bağ-Kurdan önce ve hala sigortası yatıyor. Ama SSK dan da emekli olamayacağı
söylendi. Eğer şirketi üstünden atabilirse, Bağ-Kur da yatan gün sayısını SSK ya
aktarabilir mi? Peki aktarırsa Bağ-Kur daki borç ne olur? SSK dan nerdeyse hiç
eksiği kalmadı. Bu konuda izleyebileceğimiz bir yol var mı? Şimdiden ilginiz
için teşekkür ederim.
Ahmet Dulkadir
Cevap: Annenizin Bağ-Kurdan kurtulabilme seçeneklerini şu şekilde
sıralayabiliriz:
1) Anneniz şirket ortağı olmadan önce SSK lıysa ve sigortası ara vermeden devam
etmişse, Bağ-Kurlu olmasına gerek yok. Ancak, sigortasına ara vermişse, Bağ-Kur
sigortalısı olmak zorunda. Bağ-Kurlu olduğunda emekli olmak için en az 7200 gün
prim ödemesi gerekir ve emekliliği uzar.
2) Annenizin 5 yıl veya daha fazla süre prim borcu varsa, Ek 19 ncu madde ve bu
madde uygulamasına ilişkin 2007/47 sayılı genelge hükümlerine göre,
sigortalılığını durdurarak prim borçlarını sildirebilir. Prim borcunu
sildirdiğinde tekrar prim tahakkuk etmemesi ve SSK dan emekli olabilmesi için
hissesini devretmesi gerekir.
3) Yukarıdaki iki seçeneğe durumu uygun değilse, üçüncü yolda mahkemeye
başvurmaktır. SSK dan emekliliğini talep edecek. Emekli etmezlerse, emekli
edilmesi için İş Mahkemesine dava açacak. Bu gibi durumlarda yargı, herhangi bir
sosyal güvenlik kurumuna emekliliği hak edecek kadar prim ödemesi olan
sigortalının, sigortasının iptal edilerek prim ödemediği kurumdan
borçlandırılmasını hukuka uygun bulmayarak, prim ödediği kurumdan emekli
edilmesi yönünde kararlar vermektedir.
48 yaşınız dolduracağınız 10.02.2011 de emekli olabilirsiniz
Soru: Doğum tarihim 10.02.1963 dir. 01.09.1981 tarihinde SSK lı olarak çalışmaya
başladım. Bugüne kadar askerlik borçlanması dahil 6653 gün prim ödemem var.
01.06. 2002 tarihinde Bağ-Kurlu oldum. 5 yıl 11 ay Bağ-Kura prim ödemem var ve
Bağ-Kura prim ödemeye devam ediyorum. Ne zaman emekli olurum?
Cemil Peker-Bursa
Cevap: SSK lı olarak devam etmiş olsaydınız, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş
şartlarıyla, 46 yaşınızı dolduracağınız 10.02.2009 da emekli olabilirdiniz.
Ancak, son yedi yılda Bağ-Kura fazla prim ödemeniz olduğu için, Bağ-Kurdan
emekli olacaksınız. Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme
ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. 08.12.2008 tarihine kadar prim ödeyerek, prim
ödemenizi 25 tam yıla çıkartmanız şartıyla, 48 yaşınızı dolduracağınız
10.02.2011 tarihinde Bağ-Kurdan emekli olabilirisiniz.
Başlangıç borçlanılan süre kadar geri gider, Bulgaristan’daki başlangıca
gitmez
Soru: 2 Mayıs tarihli yazınızda çıkacak olan yeni yasada, Bulgaristan'daki
çalışmaların borçlanma suretiyle ödenebileceğini belirtiyorsunuz. Eşim de, 1968
doğumlu ve 1989 göçmeni, Türkiye'de sigortalı işe başlangıç tarihi 01.09.1989,
Bu durumda bayan olduğu için 46 yaşında emekli olabilecek. Eşimin Bulgaristan'da
çalışma tarihi 1986 yılı. Bu durumda 1986 yılındaki çalışma sürelerini
borçlanırsak, SSK da işe ilk giriş tarihi 1986 olarak ve emekli olacağı yaş 43
olarak değişir mi? Merakla cevabınızı bekliyorum.
Ender Uzuner
Cevap: Borçlanma halinde eşinizin sigorta başlangıç tarihi, borçlanma süresi
kadar geri gider. Şayet eşinizin Bulgaristan’da 3 yıl çalışma süresi varsa,
borçlanması halinde, Türkiye’deki sigorta başlangıç tarihi 3 yıl geri gider ve
emekli olmak için aranan yaş haddi 43 e düşer. Eşinizin 2 yıl çalışması varsa
borçlanması halinde, başlangıcı 2 yıl geri gider ve emeklik yaşı 44 e, 1 yıl
çalışması varsa yine borçlanması halinde emekli olma yaşı 45 e düşer. Sonuç
olarak borçlanması halinde sigorta başlangıç tarihi, Bulgaristan’daki başlangıç
tarihine gitmez. Borçlandığı çalışma süresi kadar geri gider.
Bulgaristan çalışmanızı ve askerliğinizi borçlanıp 47 yaşında emekli olun
Soru: 1963 Bulgaristan doğumluyum. 1990 yılında Bulgaristan’dan Türkiye' ye göç
ettik ve 01.02.1991 yılında SSK girişim yapıldı. Prim ödeme gün sayım 5560 gün.
Bulgaristan da ise 5,5 yıllık çalışma sürem ve 24 aylık askerlik sürem var. Ne
kadar borçlanmam lazım?
Beysim Sever-İzmir
Cevap: Yeni sosyal güvenlik yasası; 01.01.1989 tarihinden yeni yasanın yürürlüğe
girdiği tarihe kadar zorunlu göçe tabi tutulan ve Türkiye’de ikamet eden
soydaşların, Bulgaristan’daki çalışma sürelerini borçlanmalarına imkanı tanıyor.
Yasa yürürlüğe girdikten sonra Bulgaristan’daki çalışma 5.5 yıl çalışma sürenizi
ve 2 yıl askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 7.5
yıl geri giderek 01.08.1983 olur ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık
süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz
yeterli olduğundan, borçlandıktan sonra prim ödemeseniz de, 47 yaşınızı
dolduracağınız 2010 yılında emekli olabilirsiniz.
Babanız son 3.5 yılda SSK ya prim ödeseydi emekli olabilirdi
Soru: Babam 1953 doğumlu. 1968 SSK Başlangıcı, 1984 Bağ-Kur başlangıcı, 1994 te
Bağ-Kurdan çıkışı var. Toplam primi 5800 iş günü var. Emekli olabilir mi?
Olmazsa, şu an akciğer kanseri malulen emekli olabilir mi?
Behiye Alan
Cevap: Babanızın son 3.5 yıl prim ödemesi SSK ya olsaydı, 25 yıl sigortalılık
süresi ve 5000 gün prim ödeme şartlarına tabi olarak istediği zaman SSK dan
emekli olabilirdi. Ancak, son yedi yılda Bağ-Kura SSK dan fazla prim ödemesi
olduğundan, Bağ-Kur şartlarıyla emekli olması gerekiyor. 9000 gün prim ödemesi
olmadığından Bağ-Kurdan da emekli olması mümkün değil. Malulen emekli olmak için
çalışma gücünün 2/3 nün(yüzde 66.66 sının) kaybedilmiş olması ve 1800 gün prim
ödemesi gerekiyor. Babanızın prim ödemesi yeterli olduğundan, çalışma gücünün
2/3 ü kaybettiğine dair sağlık kurulu raporu alabilirseniz, babanız malulen
emekli olabilir.
Yurtdışı sürelerini borçlanmadan kısmi aylıkla da emekli olabilirsiniz
Soru: 17.09.1969 doğumluyum ve 1987 ile 1995 yıllarında yurtdışında
çalışmışlığım var. Nisan 1996 dan itibaren de Türkiye’de SSK lı olarak
çalışıyorum, Ekim 2004 ile Kasım 2005 askerliğimi tamamladım ve Aralık 2005 den
itibaren devamlı SSK lı olarak çalışıyorum. Hem yurt dışı hem de askerliğimi
borçlandığımda, ne zaman emekli olabilirim? Bu borçlanma ne kadar mantıklı veya
değil? Bu arada yurtdışı çalışmam için hangi evrakları beyan etmem
gerekmektedir?
Erol Anlar
Cevap: Yurtdışı çalışma ve askerlik sürenizi yıl olarak verdiğinizden, sorunuz
varsayımlı cevaplayabiliyoruz. 6 yıl yurtdışı hizmetiniz ve 16 ay askerlik
yaptığınızı ve bu süreleri borçlandığınız varsaydığımızda, emekli olmak için, 25
yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödene ve 52 yaş şartlarına tabi
olursunuz.
Nisan 1996 dan sonra askere gidene kadar boşluğunuz yoksa, prim ödeme şartını
yerine getirdiğinizden bundan sonra prim ödemeseniz de 52 yaşınızı
dolduracağınız 17.09.2021 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Yurtdışı çalışma sürelerinizi borçlanmamanız halinde ise, Almanya ile aramızda
ikili anlaşma olduğundan, Almanya’daki sigorta başlangıcınız(18 yaşını
doldurduğunuzda çalışmaya başladığınız varsayılmıştır) Türkiye içinde başlangıç
sayılır ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve
50 yaş şartlarına tabi olarak, 50 yaşınızı doldurduğunuz tarihte yurtdışı kısmi
yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz.
Yurtdışı borçlanması için; nufüs hüviyet cüzdanının tasdikli sureti, yurtdışında
çalışıldığı gösterir çalışma belgesi, pasaportun 1,2 ve 3. sayfaları ile
Türkiye’ye son giriş yapılan bölümün noterce onaylanmış suretinin, borçlanma
talep dilekçesine eklenmesi gerekmektedir.
SSK ya 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor
Soru:1)26.02.1949 doğumluyum.29.04.1968'de SSK'lı oldum. Ancak, daha sonra esnaf
olduğumdan dolayı 18.11.1983'te Bağ-Kur sigortalısı oldum. Bağ-Kur sigortam
03.07.1991 sona erdi. 7 yıl 7 ay 15 gün Bağ-Kur prim ödemem var. 01.06.2002'den
itibaren tekrar SSK 'lı olarak tekrar çalışmaya başladım. Bağ-Kur hizmetimi
SSK'ya aktardım. Şu anda SSK ya 823 gün prim ödemem vardır. Ne zaman emekli
olabilirim?
2) Ayrıca, kalbimle ilgili bazı rahatsızlıklarım var. % 45 iş göremezlik raporum
olursa ve V.Dairesinden Vergi indirimi yazısı alırsam, yukarıda durumuma göre ne
zaman ve nasıl emekli olurum? Yol gösterirseniz çok sevinirim.
Ali Uysal
Cevap: 1)08.09.1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süredir sigortalı
olduğunuzdan dolayı, bu tarihte yürürlüğe giren ve emekli olma şartlarını
ağırlaştıran 4447 sayılı yasaya tabi olmadan, eski hükümlere tabi olarak, 25 yıl
sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödeme şartlarıyla veya 15 yıl sigortalılık
süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarıyla emekli olacaksınız. Tekrar
sigortalı olduğunuz 01.06.2002 tarihinden itibaren SSK ya 1260 gün(3.5 yıl) prim
ödemeniz halinde, SSK dan kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz(823 gün
prim ödemeniz tekrar sigortalı olduğunuz 01.06.2002 tarihinden sonra ise, 437
gün daha prim ödeyerek, 823 olan prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız
tarihte emekli olursunuz)
2) Vergi indirim hakkı almanız halinde de, tekrar sigortalı olduğunuz 01.06.2002
tarihinden sonra prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte özürlü
hakkıyla da emekli olabilirsiniz. Her iki alternatifte de aynı tarihte emekli
olabiliyorsunuz.
Yurtdışı çalışmanızı borçlanır, gerideki boş günleri borçlanamazsınız
Soru: 23.12.1949 doğumluyum 1971 yılında Almanya’ya işçi olarak gittim.1977
yılına kadar muhtelif yerlerde çalıştım ve sigortam bu tarihe kadar fiili olarak
ödendi.1977 yılında ülkeme kesin dönüş yaptım. Ve yaklaşık 1 yıl kadar sonra
Türkiye'ye devrolan sigortamdan tüm paramı alarak, sanırım sigorta haklarımı
öldürdüm. Şimdi 59 yaşındayım, size sormak istediğim, ilk olarak acaba ben
sigortaya başvurup ara farkları ödesem, emeklilik hakkım olur mu? Yoksa
haklarımı öldürmüş olmamdan dolayı, böyle bir şey mümkün değil mi?
Vahide Sazlı
Cevap: Almanya’daki çalışma sürelerinizi Bugün için günlüğü 3.5 ABD doları
üstünden borçlanarak kazanabilirsiniz. Ancak; yeni yasa borçlanma bedelini
artırıyor.(yaklaşık 5 dolar civarına çıkartıyor) Ancak, Almanya’daki geriye
yönelik borçlanma gibi bir uygulama olmadığından, gerideki prim ödenmemiş boş
günleri borçlanarak kazanamazsınız. Fakat borçlanmayla birlikte ileriye doğru
SSK lı olarak çalışıp prim ödeyebilirsiniz. Ancak, yeni şartlarda emekli olmak
sizin için zor. Şayet Almanya’ daki çalışma süreniz 6 yıl ve daha fazlaysa Mayıs
ayı içinde borçlanmanız halinde, borçlandığınız süreyi 10 tam yıla çıkartmanız
halinde(3600 gün) 15 yıllık sigortalılık sürenizi tamamlayacağınız tarihte
emekli olabilirsiniz. Örneğin; Almanya’ da 7 yıl çalışmanız olduğunu ve 20 Mayıs
2008 e kadar borçlanarak bedelini ödediğiniz varsayarsak, 3 yıl daha SSK ya
çalışarak prim ödedikten sonra 15 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız
20.05.2016 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Ablanız prim ödemesini 5300 güne tamamlamalı
Soru: Ablamın 1988 yılı girişli sigorta başlangıcı bulunmaktadır. 1995 ve 1997
yılları arasında toplam 780 gün sigortası mevcuttur. Bu duruma göre emekli
olabilmesi için gereken koşullar nelerdir. Yardımlarınız için teşekkür ederim.
M.Hakan Kılıç
Cevap: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle ablanız gibi 13 yıldan fazla 14 yıldan az
süredir sigortalı olanların emekli olabilmesi için; 20 yıl sigortalılık
süresi,5300 güm prim ödme ve 45 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Ablanız, 4520 gün
daha prim ödeyerek 780 gün olan prim ödemesini 5300 güne çıkarttığı tarihte, 45
yaşını da dolduruyorsa(başlangıcına göre doldurur) emekli olur.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |