|
Emekli aylıklarından vergi kesilmez
Ekrem Sarısu - 10 Haziran 2008 Salı - Posta
Soru: 13 Aralık 1985 işe giriş tarihim (sakat olarak) 2006 Mart ayında da emekli
oldum. Bu yıl zarfı içersinde vergi indiriminden yararlanamadım. Emekli
maaşımdan vergi kesintisi olmaması gerekirken raporlarım kurumum tarafından
işleme alınmamış. Bundan nasıl yararlana bilirim? Bu konuda lütfen beni
aydınlatabilir misiniz?
Aytaç Çolakoğlu
Cevap: Emekli aylıkları vergiye tabi olmadığından, emekli aylıklarından vergi
kesilmez. Aldığınız emekli aylığından vergi kesilmiyordur. Emekli olmadan önceki
aktif çalışma döneminizde sağlık raporunuzdaki özür derecenize göre, ücretinizin
belli kısmının vergiye tabi tutulmaması gerekirdi. Ancak Gelir vergisi
kanunundaki “ sakatlık indirimi” adlı haktan yararlanmak için, bulunduğunuz
yerdeki defterdarlık veya vergi dairesi başkanlığına başvurarak, idarenin sevk
edeceği sağlık kuruluşundan alınacak sağlık kurulu raporu üzerine vergi indirim
belgesi almak ve belgeyi ücretin vergilendirilmesinde dikkate alınması için
işverene ibraz etmek gerekiyor. İşgününün en az;
-yüzde 80 ini kaybedenler birinci derecede sakatlar için ücretin 600 YTL
si(2008 haddi),
-Yüzde 60 ını kaybedenler ikinci derecede sakatlar için ücretin 300 YTL si(2008
haddi),
-yüzde 40 ını kaybedenlerde üçüncü derece sakatlar için ücretin 150 YTL si(2008
haddi),
Sakatlık indirimi olarak gelir vergisine tabi tutulmaz. Şayet yükümlülüklerinizi
yerine getirmenize rağmen işverenin hatasından dolayı ücretiniz sakatlık
indirimi yapılmadan vergiye tabi tutulmuşsa veya sakatlık indirimi yapılmasına
rağmen, sağlanan vergi avantajı size işverence ödenmemişse, işverenden talep
edebilir, ödenmemesi halinde de dava açarak yargı yoluyla hakkınızı almaya
çalışabilirsiniz. Ancak; hakkınızı vergi indirim belgesini işverene ibraz
ettikten sonra aldığınız ilk ücret üzerine aramanız gerekirdi. Neden ücretim
vergiye tabi tutuldu? Ücretimden sakatlık indirimi yapılmadı diye. Yıllar sonra,
hakkını aramanız mahkemeye inandırıcı gelmeyebilir. Sonucun ne çıkacağı belli
olmaz.
Yasa borçlanma hakkı getirmedi
Soru: 2 Aralık 1987 de SSK lı oldum. 1990 dan
sonra evlendiğim için çalışmadım. 2006 yılında isteğe bağlı olarak SSK mı
ödüyorum. Yeni çıkan yasadan geçmişe dönük borçlanma yapıp yapamayacağım
konusunda beni bilgilendirirseniz sevinirim.
Gülhan Vardar
Cevap: Yeni yasa maalesef emekliliğe kolaylık getirmiyor. Prim borcu olanlara
borçlarını ödemek için kolaylık getiriyor. 1990 ile 2006 yılları arasındaki boş
günlerinizi borçlanarak kazanmanız mümkün değil.
5150 gün prim ödeyip 43 yaşınızı doldurmalısınız
Soru: Sigorta başlangıç tarihim 01 Aralık 1996 dır. 1997 de 3 ay bir yerde, daha
sonra ocak 1998 den Temmuz 2001 e kadar bir kurumda, Temmuz 2001 den Şubat 2004
e kadar yaklaşık 2.5 yıl ara boşluğum var. Şubat 2004 den beri de son işyerimde
Çalışmaya başladım ve halen çalışmam devam ediyor. SSK internet sayfasından prim
ödeme gün sayım 2996 olarak öğrendim. Değişen son yasalar sonrasında, emekli
olmak için kaç iş günü ve kaç yaşına kadar çalışmam gerektiği hususunda
bilgilendirmenizi rica ederim.
Aytül GAZİOĞLU
Cevap: Emekli olacağınız şartları yeni yasa değil. Bugünkü yasa belirliyor. Bu
açıdan yeni yasa emekli olacağınız yaşı, tarihi ve prim ödeme şartınızı
değiştirmiyor. 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sizin gibi 15 yıldan fazla 16
yıldan az süredir sigortalı olanlar emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık
süresi, 5150 gün prim ödeme ve 43 yaş şartlarına tabi bulunuyor. 2154 gün daha
prim ödeyerek, 2996 gün olan prim ödemenizi 5150 güne tamamlamanız şartıyla, 20
yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Aralık 2016 tarihinde 43 yaşınızı
dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 43 yaşınızı
dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Emekli aylığının prime esas kazanç ve prim ödeme gün sayısı belirliyor
Soru: Emekliliğime 5 yıl kaldı. Prim ödemeleri
150-900 YTL arasında değişmekte.
Bu ödemelere karşılık gelen emekli maaşları
konusunda, kurumdan herhangi
Bir bilgi alamadım. Şimdi 300 YTL ödeyerek
başladım. Bu primi her yıl artırılmalı mıyım? Örneğin bundan sonra 500 YTL prim
ödersem ileride ne kadar emekli maaşı alabilirim?
Turgay Kodaloğlu
Cevap: Aylık bağlama usulü sürekli değiştiriliyor. Yapılan değişikliklerde
tahmin edeceğiniz üzere, hep emekli aylıklarını azaltacak yöndeki düzenlemeler.
Çünkü değişiklikler sosyal güvenlik kurumlarının gelirlerini artırmak ve
giderlerini azaltmak için yapılıyor. Bu amaca yönelik olarak 1999 da 4447 sayılı
yasa ile yapılan düzenleme ile 1 Ocak 2000 tarihinden itibaren değiştirilen
emekli aylığı hesaplama usulü, bu kez de 5510 sayılı yasa ile 1 Ekim 2008
tarihinden itibaren tekrar değiştirildi. Dolayısıyla sorunuza kurumdan cevap
verilememesi gayet normal. Çünkü; sorunuzun ezbere verilecek bir cevabı yok.
Sorunuz; tüm çalışma sürenizde kuruma bildirilen ve üstünden prim hesaplanan
kazançlarınızın tespiti ve prim ödeme gün sayınızın belirlenmesi sonucu, 31
Aralık 1999 tarihine kadar olan süre için, bu tarike kadar uygulanan usule göre
bir kısmi aylık hesaplanmasını, 1 Ocak 2000 den 1 Ekim 2008 tarihine kadar olan
çalışma süresi için bir kısmi aylık hesaplanmasını, ayrıca 1 Ekim 2008 den
emekli olacağınız tarihe kadarda(tahmini kazanç bildirimleri üstünden) bir kısmi
aylık hesaplanmasını gerektirmektedir. Bilgisayar ve program desteği olmadan bu
tür bir hesaplamanın saatlerce süre alacağına hiç şüphe yoktur.
Ancak emekli aylığının tutarını belirleyen unsurları özetlersek ödeyeceğiniz
prim tutarına kendiniz karar verebilirsiniz. Emekli aylığının tutarını; ortalama
kazanç(OK) tutarı ile aylık bağlama oranı(ABO) belirliyor(Emekli aylığının
tutarı = OK x ABO). Bunlardan Ortalama kazanç tutarını; her ay kuruma bildirilen
ve üstünden prim hesaplanan kazanç Tutarı(bugün için en az 608.40 YTL en çok
3.954.60 YTL bildirilebilmektedir) belirliyor. Kuruma bildirilen prim hesabına
esas kazanç tutarı ne kadar yüksek olursa, emekli aylığı tutarına o kadar olumlu
yansıyor. Aylık bağlama oranını da prim ödeme gün sayısı belirliyor. Aylık
bağlama oranı da, ne kadar fazla prim ödenirse o kadar yüksek oluyor. Sonuç
olarak ne kadar fazla kazanç üstünden, ne kadar uzun süre prim öderseniz o kadar
yüksek emekli aylığı alırsınız.
Kayınvalideniz 11 yıl borçlanırsa hemen emekli olur
Soru: Kayınvalidem 10 Ağustos 1955 Bulgaristan
doğumlu. 12 Ekim 1989 yılında Türkiye' de sigortalı olarak çalışmaya başladı. 04
Haziran 2008 tarihine kadar SSK ya 1065 gün prim ödemesi var. Bulgaristan' da 11
yıl 6 ay belgelenmiş çalışması var. Bulgaristan' daki çalışma sürelerini en az
ne kadarını borçlanırsa, Türkiye' de en kısa sürede tam emekli olmaya hak eder?
Levent SAYAN
Cevap: Kayınvalideniz Bulgaristan çalışmasının 11 yılını borçlanması halinde,
sigorta başlangıç tarihi 11 yıl geri giderek, emekli olmak için 20 yıl
sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödeme şartına tabi olur. Borçlanma bedelini
ödediği tarihte şartları yerine getirmiş olacağından hemen emekli olabilir.
Af eksik günlere borçlanma hakkı getirmedi
Soru: Annem 1961 doğumlu. SSK başlangıcı 25
Aralık 1992 dir. İsteğe bağlı başlangıcı ise, 25 Ocak 1993 olup, 3600 gün
aralıksız prim ödedi ve 25 Ocak 2003 tarihinde isteğe bağlı sigortası durdurdu.
25 Eylül 2006 tarihinde yeniden isteğe bağlı sigorta primlerine ödemeye başladık
ve hala ödemeye devam etmekteyiz. Bu gün itibariyle 4200 günümüz oldu. 2003-2006
tarihleri arasında ki boşluğu bu aftan yararlanarak ödeme imkanımız var mı?
Emekli olmak için sigortalılık süresi 20 yıl mı gerekiyor? Yoksa 18 yıl mı
gerekiyor? 48 yaşında emekli olma imkanı var mı?
Bayram Akar
Cevap: Annenizin 2003-2006 tarihleri arasındaki prim ödememiş günlerini, af
kanunundan yararlanarak prim ödemek suretiyle kazanamazsınız. Çünkü; af kanunu
bu tür bir borçlanma imkanı getirmedi. Af kanunu; tahakkuk etmesine rağmen
süresinde ödenmeyen prim borçlarına ödeme kolaylığı getirdi. Annenizin prim
borcu olmadığından aftan yararlanması da söz konusu değil. Anneniz emekli olmak
için; 20 yıl sigortalılık süresi,5600 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi.
1200 gün daha pim ödeyerek 4200 gün olan prim ödemesini 5600 güne tamamlaması
şartıyla 20 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 25 Aralık 2012 tarihinde
emekli olabilir.
Askerlik borçlanması ile 52 yaşında emekli olursunuz
Soru: 1965 doğumluyum. 1 Kasım 1991 sigortalı
olarak çalışmaya başladım. 6000 iş gününe yakın prim ödemem var. Askerliğimi
borçlanarak bedelini yatırsam emekli olmama faydası olur mu? Askerliği de
yatırırsam ne zaman emekli olurum?
Emrah Gül
Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan borçlanmak
yararlı. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz
askerlik süreniz (askerliğinizin 18 olduğu varsayılmıştır) kadar geri gider ve
emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş
şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim
ödemeseniz de 52 yaşınızı dolduracağınız 2017 de emekli olabilirsiniz. Askerlik
borçlanması yapmazsanız, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olarak 53
yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
41 yaş 2 ayı dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz
Soru: 1984 yılının Eylül ayı itibariyle Hava Kuvvetlerinde Muvazzaf Astsubay
olarak işe başladım. 1984 yılının Eylül ayından 2000 yılının Ocak ayına kadar
Emekli Sandığında ve hava kuvvetleri bünyesinde toplam 16 yıl hizmet verdim.
Daha sonra kendi isteğim ile mecburi hizmet yılını doldurup istifa ettim.
Müstafi olarak ayrıldım. 2000 yılından sonra toplam olarak SSK da 1329 iş günü
hizmetim görülmektedir. Sorum şu; 16 yıl hava kuvvetleri görevim ve silahlı
kuvvetlere özel artı yıpranmalarım bulunmakla beraber, hangi kurumdan nasıl
emekli olacağım konusunda kimse bana net bilgi veremiyor. Bu konuda bilgi
vermenizi rica ederim
Ekrem Aravari
Cevap. Primi ödenmiş son yedi yılda(2520 günde) fazla prim ödenen(1260 gün)
kurumdan emekli olunuyor. Bugün için son yedi yılda SSK ya fazla prim ödemeniz
olduğu için, SSK dan emekli olmak durumundasınız. SSK da emekli olmak için; 25
yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz.
Ancak, Emekli Sandığı hizmetinizden dolayı 1380 gün fiili hizmet süresi zammı
almaktasınız. Fiili hizmet süresi zammı, sigorta başlangıç tarihinizi 1380 gün
geri götürerek, emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi 5000 gün prim
ödeme ve 45 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 1380 gün fiili hizmet süresi
zammı ayrıca yaş haddinden de indirildiğinden, emeklilik için aranan yaş
haddinizde, 41 yıl 2 aya düşmektedir. Sonuç olarak 25 yıllık süre ve prim ödeme
şartını yerine getirdiğinizden, 41 yaş 2 ayı dolduruyorsanız(doğum tarihinizi
bildirmemişsiniz. 41 yaşınızı doldurup 42 den 2 ay gün almışsanız) istediğiniz
zaman SSK dan emekli olabilirsiniz.
Başlangıç tarihinizi 1983 e götüremezsiniz
Soru: Doğum tarihim 17 Ağustos 1964 dür.
Askerliğimi yaptıktan sonra, sigorta başlangıç tarihim 1 Şubat 1986 olup bugüne
kadar 7500 gün prim ödemem var. 1983 senesinde işyeri açmıştım.(1 yıl kadar) Ama
Bağ-Kur' a giriş yapmadım. Fakat Vergi Dairesinde 1983 yılına ait mükellefiyet
kaydım var. Şimdi Bağ-Kur'a müracaat etsem, SSK başlangıcımı 1983 e çekme
imkânım olur mu? Bağ-Kur affı beni kapsıyor mu?
Ahmet
Cevap: Bağ-Kura süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık
hak ve yükümlülükleri 4 Ekim 2000 den itibaren başlatılmaktadır. Bu tarihten
önce Bağ-Kura kayıt ve tescil mümkün olmadığından, 1983 yılı için Bağ-Kura kayıt
yaptıramazsınız. Af yasası da bu imkân veren bir düzenleme içermiyor. Sonuç
olarak, sigorta başlangıç tarihinizi 1983 e götürmeniz mümkün değil.
17 yılı doldurmanız gerekiyor
Soru: 10 Temmuz 1977 doğumluyum. % 46 özürlü raporum var ve sigorta başlangıcım
01 Nisan 1996. Yeni yasaya göre ne zaman emekli olabilirim?
Atila
Cevap: Yeni yasa değil, bugünkü yasa şartlarıyla emekli olacaksınız. Sizin gibi
6 yıldan fazla 9 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3.
derece özürlüler emekli olmak için; 17 yıl sigortalılık süresi, 3920 gün prim
ödeme şartlarına tabi bulunuyor. Ara boşluğunuz yoksa prim ödeme şartını yerine
getirdiğinizden, vergi indirim hakkı almanız şartıyla bundan sonra prim
ödemeseniz de 17 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Nisan 2013
tarihinde yaş şartı aranmadan emekli olabilirsiniz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |