|
Afta son gün 28 Temmuz 2008 izdiham
başlamadan başvurunuzu yapın
Ekrem Sarısu - 08 Haziran 2008 Pazar - Posta
Afta son gün 28 Temmuz 2008 izdiham başlamadan başvurunuzu yapın
Soru: En son 5763 sayılı yasa hakkındaki
müjdeli haberinizi sevinçle okudum. Bu sevinç kardeşim adına idi.Çünkü
yatıramadığı primler ve faizleri yüzünden emekli olamıyordu.Bu piyangodan
yararlan, git Bağ Kur' a dilekçeni ver dedim.Gitti (yazınızın çıktığı ertesi
gün) ancak kurum bize talimat verilmedi deyip kardeşimi geri çevirmişler. Kurum
ne zaman dilekçeleri kabul edecek? Kardeşim 12 basamakta. Bu yasa ile emekli
olursa ne kadar aylık bağlanır. Hemen bağlanır mı? Bankalar maşlarına mahsuben
kredi verecekler mi? Lütfen aydınlatırsanız kardeşim adına çok sevineceğim.
N.Dolunay
Cevap: Burası hukuk devletidir. Hukuk devletlerinde talimatlara göre değil
yasalara göre iş yapılır. Af olarak adlandırılan ödeme kolaylığı yasası 26 Mayıs
2008 de yürürlüğe girdi. Kardeşinizin başvuru dilekçesini talimat gelmedi diye
almamaları yanlış ve keyfi bir uygulamadır. Ancak talimat dedikleri genelge,
nihayet düzenlenerek İl müdürlüklerine gönderildi. Tabi bu arada vatandaşında
Devletinde yaklaşık 10 iş günü kayboldu. Zaten başvuru süresi iki ayla sınırlı
tutulmuş. Artık kurumlara izdihamdan ne girilebilir ne de çıkılabilir. 2006 daki
izdihamdan ders alınmadığından yine başvuru süresi sınırlı tutuldu. Kalabalık
başlamadan kardeşiniz hemen başvurusunu yapsın. Piyango diye adlandırdığımız,
büyük avantaj peşin ödemede. Haziranda başvuru yapıp, prim aslı ile Haziran ayı
sonuna kadar hesaplanacak olan gecikme cezası ve zammının yüzde 15 ini
ödediğinde, gecikme cezası ve zammının yüzde 85 silinecek. Borcunu ödediğinde
kardeşinize aylık bağlanır. Uzamaz. Bankaların şu an da bu yönde bir açıklaması
yok. Ancak, Bankalar elindeki parayı satacak yer arıyor. Her bankadan kredi
alınabilir.
Çakışan sürelere ilişkin primleri geri alabilirsiniz
Soru: 6 Kasım 1996 – 31 Mayıs 2004 tarihleri arasında hem Bağ-Kur hem de SSK'ya
prim ödedim. Dolayısıyla bu dönemde primlerim çakıştı. 31 Mayıs 2004'de SSK
hizmetim sona erdi. Bağ-Kur hizmetim halen devam ediyor ve hiç bir kuruma
borcumda yok. Bu çakışan dönemlerim ile ilgili ne yapmalıyım? Fazla yatırılan
paramı iade alabilir miyim? Yardımcı olursanız sevinirim.
Engin ALUÇ
Cevap: Vergi mükellefi olarak kendi adınıza bağımsız çalışmanız varsa, zorunlu
olarak Bağ-Kur sigortalısı olmak durumundasınız. Bağ-Kur sigortalısı iken SSK’lı
olamazsınız. Olsanız bile SSK sigortalılığınız sayılmaz. 5458 sayılı yasa ile
yapılan düzenleme kadar sizin gibi, olması gereken kurumun dışındaki kuruma prim
yersiz prim ödeyenlerin primler ölüyordu. Ancak; 5458 sayılı yasanın 16.
maddesiyle yapılan düzenleme sonucu, 01.04.2006 tarihinden itibaren çakışan
süreler, hizmetlerin çakıştığı süreye ilişkin prim borcuna mahsup edilmek üzere,
sigortalının asıl olması gereken sosyal sigortalar kurumuna devredilme imkanı
getirildi. Ancak, prim borcunuz olmadığına göre, SSK ya ödediğiniz primlerin
iadesini talep edebilirsiniz. Ancak, ödeme tarihi üstünden 10 yıl geçen primleri
geri alamazsınız. Ödeme süresi üstünden 10 yıl geçmeyen primlerin işçi hissesini
alabilirsiniz(işverende başvurması halinde işveren hissesini geri alabilir)
Yabancı uyruklular 4 Ekim 2000 e kadar Bağ-Kurlu olamıyordu
Soru: Ben 1957 ve eşim 1953 Bulgaristan doğumluyuz. Eşim 1995 ben ise 1996
yılında Türkiye’ye geldik. Yabancı uyruklu gibi teskere aldık ve Eylül 1996
yılında şirket kurduk. 15 Eylül 1996 tarihinden itibaren ikimizde SSK’ya kayıt
yaptırdık 31 Ocak 2002 yılında Türk Vatandaşlığına geçtik SSK kartlarımız
yenilendi ve sigorta sicil no.larımız aynı kaldı. İlk günden 15 Eylül 1996
kesintisiz SSK primlerimiz ödüyoruz. Türkiye’ye geldiğimizde sigorta kanunlarını
bilmediğimizden dolayı muhasebecimizin bizi yönlendirdiği şekilde işlem yaptık.
Bir iki yıl sonra muhasebecimiz işveren gibi Bağ-Kur’lu olmamız gerekiyor mu
diye sorduğumuzda “başta T.C. vatandaşı değildiniz ve SSK’ya giriş yapıldı
sonrada böyle devam ettik sakıncası yok” dedi. Bizim SSK’ya mı yoksa Bağ-Kur’ a
mı ödeme yapmamız gerekiyor.
Gülçay URAL
Cevap: Muhasebeciniz doğruyu yapmış 4 Ekim 2000 den önce yabancı uyruklular
Bağ-Kur sigortalısı olamıyordu. SSK sigortalısı olmuşsunuz. Burada yanlış bir
işlem yok. Ayrıca, Şirket ortaklarının Bağ-Kur sigortalı olması gerekiyor.
Ancak; şirket kurmadan sigortalı olmuş ve ara vermeden sigortalılığınız devam
ediyorsa(ki öyle olduğunu belirtiyorsunuz) Bağ-Kur’lu olmanıza gerek yok. Ancak,
şirket ortaklığınız devam ettiği için SSK sigortanıza bir gün bile ara verseniz,
Bağ-Kur sigortası zorunluluğu doğar ve Bağ-Kur sigortanızı kapatmadığınız sürece
bir daha SSK’lı olamazsınız.
Babanız geriye doğru prim ödeyemez
Soru: Babamın sigortası hakkında bilgi almak istiyorum. Babam yaklaşık 8.5 yıl
boyunca Bağ-Kur’a prim ödemişti. Daha sonra Bağ-Kur’a dilekçe verip sigortasını
kapatmış. 3-4 yıl önce Bağ-Kur’a gittim, babam emekli olabilir mi? diye sordum.
Daha 6.5 yıl ödeme yapması gerektiğini, toptan ödeme yapamayacağımızı
söylediler. Babam 1948 doğumlu yani 60 yaşında. Yeni konuna göre ben kalan 6.5
yıllık süreyi toptan ödeyebilir miyim? Ya da babamı emekli edebilmem için ne
yapmam gerekir? Bu konuda yardımcı olabilir misiniz?
HÜSEYİN
Cevap: Sosyal güvenlik mevzuatımızda primi ödenmemiş geçmişteki günleri
borçlanarak kazanmak gibi bir uygulama yok. Maalesef yeni yasada borçlanma
imkanı getirmedi. Babanızın 6.5 yıl prim eksiğiniz borçlanarak, babanızı emekli
etmenizi mümkün değil. Ancak, babanız Bağ-Kura isteğe bağlı sigortaya 6.5 yıl
daha prim ödeyerek 8.5 yıl olan prim ödemesini 15 tam yıla çıkartacağı tarihte
emekli olabilir.
Bulgaristan çalışmanızın 10 yıl 3 ayını borçlanıp emekli olabilirisiniz
Soru: 1943 doğumluyum. 1989 yılında Bulgaristan’dan zorunlu göç ettim. Oradaki
sigorta başlangıcım 1961 olup, toplam 11 yıl çalışmam vardır. Türkiye de sigorta
giriş tarihim 26 Ağustos 2003 olup, 1500 gün prim ödemem var. Yurt dışındaki kaç
günümü borçlanırsam emekli olabilirim? Veya emekli olmak için nasıl bir yol
izlemem gerekir?
Bayram Korkmaz
Cevap: En erken kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz. Sizin gibi, 8
Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olanlar, kısmi yaşlılık aylığı ile emekli
olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, en az 4500 gün prim ödeme 60 yaş
şartlarına tabi bulunuyor. Bu şartlarla, en az 4500 gün prim ödemeniz şartıyla,
25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 26 Ağustos 2028 tarihinde emekli
olabilirisiniz. Ancak; yeni yasa ile Bulgaristan’daki çalışmanızın 10 yıl 2
ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 10 yıl 3 ay geri gider
ve kısmi aylıkla emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim
ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak, borçlanma bedelini ödediğiniz tarihte
emekli olabilirsiniz.
Eşinizin başlangıcı 1987 ye götürülemez
Soru: Eşim 1987 yılından vergi mükellefi. Ama bağ-Kur kaydı yaptırmamış. Bundan
önce çıkan afta gidip görüşmüştük kabul edilmedi. 2000 yılından kaydı alındı.
1987 yılından vergi mükellefi olduğu için, yeni çıkan yasada bu konuyla ilgili
yapabileceğimiz bir şey var mı? bize yol gösterir misiniz?
Gönül Koç
Cevap: Af yasası emeklilik değil, prim borcu olana af getiriyor. Eşinizin yeni
yasadan yararlanabilmesi için ortada tahakkuk etmiş ancak ödenmemiş bir prim
borcu olması gerekir. Maalesef eşinizin Bağ-Kur kaydının 1987 den yaptırılması
mümkün değil. Süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların
sigortalılık hak ve yükümlülükleri 4 Ekim 2000 tarihinden itibaren başlatılıyor.
Nitekim eşinizin de sigortası 4 Ekim 2000 den başlatılmış.
Maalesef başlangıcın 1987 de kaydırılması için bir yol yok. Ancak; dava açıp
başlangıç tarihinizin 1987 ye götürülmesini talep edip, sigorta başlangıç
tarihinizin 4 Ekim 2000 den başlatılmasına ilişkin yasanın Anayasaya aykırı
olduğunu ve iptal edilmesi gerektiğini iddi,a edersiniz. Mahkeme hakimi bu
iddiayı yerinde görürse söz konusu yasanın iptali için Anayasa Mahkemesine
gidebilir. Bu tamamen hakimin takdiridir. Anayasa Mahkemesi de düzenlemeyi iptal
ederse eşinizin başlangıç tarihi 1987 ye gidebilir. Ancak bu yol, çok istisnai
olup, garantisi yoktur.
Borçlanmaya gerek yok babanız zaten borçlu
Soru: Yeni çıkan SSK ve Bağ-Kur prim affı
olarak bilinen son yapılandırma kanunu hakkında kafamız bir hayli karışık. Size
danışmak gereği duyduk.
Babam 8 Eylül 1963 doğumlu. İlk sigorta başlangıcı Şubat 1982 de SSK da olmuş ve
1838 gün prim ödemiştir.Bağ- Kur' a 10 Nisan 1989 yılında kayıt yaptırmış ve 5
yıl 4 ay 22 gün prim ödedikten sonra 1994 yılında Bağ-Kuru terk etmiştir. Ama
2000 yılında yeniden Bağ-Kura giriş yapmış ama hiç prim ödememiştir. Nakliyeci
olan babamın vergi dairesinde faaliyeti devam ediyor. Esnaf ve sanatkarlar odası
ile, şoförler odası ise 2005 yılına kadar faaliyetinin devam ettiğini resmi
olarak belgelediler. Sorum şudur ki 2000 ile 2005 yıllarını borçlanabilir?( gün
kazanı mı elde edebilir mi?) Son günlerde toplumu meşgul eden Bağ-Kur ve SSK
affından babam bu durumu ile faydalanabilir mi? Şartları nelerdir? Yapmamız
gereken işlemler nelerdir?
Hakan GÖNEN
Cevap: Babanızın vergi mükellefiyeti devam ettiğine göre nakliyecilik
faaliyetine de devam ettiğinden, Bağ-Kura primlerini tahakkuk etmiştir. Prim
ödemediğinden, prim borcu gecikme zam ve cezasını alarak çoğalmıştır. Babanız
vergi kaydını sonlandırmadığı sürece prim borcuda tahakkuk etmeye devam eder.
Babanız için borçlanma yapmaya gerek yok. 5763 sayılı ödeme kolaylığı yasasından
yararlanarak prim borçlarını ödeyerek, babanızın günlerini kazanabilirsiniz.
Sosyal güvenlik Kurumu Aftan yararlanmak için son günün 28 Temmuz 2008 Pazartesi
günü olduğunu açıkladı. En geç 28 Temmuz 2008 tarihine kadar aftan yararlanmak
için yazılı başvuru yaparak prim aslı ile, başvurulu yapılan ay sonuna kadar
hesaplanacak olan gecikme zammı ve cezasının yüzde 15 ini ödemeniz halinde,
gecikme zammı ve cezasının yüzde 85 ini sildirebilirsiniz. Peşin ödeme olarak
adlandırılan bu ödeme şekli büyük avantaj sağlıyor. Borcunuzu peşin ödeme bakın.
Mali durumunuz müsait değilse bile borçlanarak, peşin ödemeyi tercih etmekte
yarar var. Ancak peşin ödeyemezseniz, prim aslı ile, başvurulu yapılan ay sonuna
kadar hesaplanacak olan gecikme zammı ve cezasının yüzde 45 ini 12 ay taksitle
ödemeniz halinde, gecikme zammı ve cezasının yüzde 55 ini sildirebilirsiniz.
Prim aslı ile gecikme cezası ve gecikme zammının yüzde 70 ini 24 ayda ödemeniz
halinde ise, gecikme cezası ve zammının yüzde 30 unu sildirebilirsiniz.
Bulunamayan kayıtlar sizin sorununuz değil
Soru: 1988 tarihinde Bağ-Kurlu oldum. 1994 kadar devam etti. 1995 de sigortalı
olarak işe başladım. Halen sigortam devam ediyor. 1988 ile 1994 arasını
sigortaya dahil etmek istiyorum. Sorun şurada, Sakarya’da oturduğum için, 1999
depreminde vergi dairesi yıkıldığı için vergi kaydıma rastlanmıyor. Bağ-Kur
ısrarla kaydımı istiyor. Olmayınca buradaki hizmetimi saydıramıyorum. Ne
yapabilirim?
Muharrem
Cevap: Bağ-Kur kendi kayıtlarından sigortalılığınızı çıkartması gerekir.
Sakarya’daki Bağ-Kur dairesi yıkılsa bile, Bağ-Kur Genel Müdürlüğü’nde aynı
kayıtlar vardır. Genel müdürlükteki kayıtlardan sigortalığınızı çıkartabilirler.
Ayrıca, vergi mükellefiyet kayıtları VEDOP projesi çerçevesinde Maliye
Bakanlığının Ankara’daki Merkez teşkilatında elektronik ortamda mevcuttur. Vergi
kaydınızı Ankara’dan da çıkartması gerekir.
Ayrıca, kamuya mal olmuş 100 yılın en büyük felaketi gibi mücbir bir sebep
ortadayken, bulunmayan kayıtlar sizin sorununuz değil. Bulunduğunuz yerdeki
Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğünden Bağ-Kurdan hizmetlerinizin neden
birleştirilmediğinde dair bir yazı alıp, İş Mahkemesine dava açarak sorununuzu
yargı yoluyla çözebilirsiniz.
47 yaşınızı dolduracağınız 3 Ocak 2009 da emekli olabilirsiniz
Soru: 3 Ocak 1962 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 4 Haziran 1984 dür. Sigorta
Müdürlüğünün önerisiyle 20 ay olan askerlik süremin 7 ayını borçlandım ve
bedelini ödedim. Prim gün sayım 7395 dir. Ne zaman emekli olabilirim?
Mesut UZUNOĞLU
Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız anlaşılıyor.
Askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 7 ay geri götürerek, emekli
olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına
tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim
ödemeseniz de, 47 yaşınızı dolduracağınız 3 Ocak 2009 tarihinde emekli
olabilirsiniz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
