|
|
|
|
|
Mirası reddetseniz de dul-yetim aylığı bağlanır |
|
07.06.2008 |
|
| ||
|
Mirası reddetseniz de dul-yetim aylığı
bağlanır Ekrem Sarısu - 07 Haziran 2008 Cumartesi - Posta Soru: Devlet memuru emeklisi olan babam Nisan 2008 ayında vefat etti. Esnaf arkadaşına kefil oldu. Arkadaşı iflas etti. Borçları babamın sırtında kaldı. Bu sıkıntıdan da vefat etti. Babamın borçlarını ödeyecek maddi durumuz yok. Ödeyemeyeceğimiz tutarda borcu var. Mirasçısı olarak annemle birlikte mirası reddetmeyi düşünüyoruz. Ancak, mirası reddettiğimizde dul-yetim aylığı alamayacağımızı söylüyorlar. Yanlış hatırlamıyorsam, bir yazınızda, mirası reddedenlerin dul-yetim aylığını alabildiğini okumuştum. Mirası reddettiğimizde dul-yetim aylığı alabilir miyiz? Alabilirsek yasal dayanağını da belirtebilir misiniz? Herkes alamayacağımız söylüyor da. Mürüvet Aslan-İstanbul Cevap: Devlet memuru babanızın mirasını reddetseniz de, Emekli Sandığından annenize dul size de yetim aylığı bağlanır(bekarsanız, memur değilseniz ve emekli sandığından emekli aylığı almıyorsanız). Bu uygulamanın yasal dayanağını 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun “Dul yetim Aylığının Bağlanmayacağı Haller” başlıklı 77 nci maddesi oluşturuyor. Dul ve yetim aylığı bağlanmayacak halleri belirleyen 77 nci madde de, mirası reddedenler yer almadığından, mirası reddedenlere dul-yetim aylığı bağlanıyor. Geriye yönelik isteğe bağlı sigortalı olunmaz Soru: 30 günden az prim ödeyen de isteğe bağlı sigortalı olabilecek başlıklı yazınızı okudum. Bu konuda bir sorum olacak. 1976 doğum sigortaya giriş tarihim 1 Kasım 1994 dür. 29 Şubat 1995 tarihinden 29 Ağustos 1996 tarihine kadar 18 ay askerlik yaptım. Askerlik süremi borçlanarak bedelini ödedim. Yeni yasadan yararlanarak 1995, 1998, 1999, 2000 ve 2001 yılların (Aralık ayı hariç) primlerini isteğe bağlı sigortalı olarak ödeyebilir miyim? Şu an sigortalı çalışıyorum. Yeni yasada böyle bir imkan var mı? İşyerim ileriki günlerimin primlerini ödüyor. Bende bu yılların primlerini ödeyebilir miyim? Bilgilendirirseniz çok memnun olurum. Tarık Kandemir Cevap: Yeni yasayla, isteğe bağlı sigortalılıkta radikal değişiklikler yapılıyor. Bu değişikliklerden biri de, zorunlu sigortaya aylık 30 günden az prim ödeyenler ile, tam gün çalışmayanların isteğe bağlı sigortalı olabilmelerine imkan sağlanmasıdır. Bir ayda 30 günden az çalışması olanlar, ay içindeki 30 günden eksik olan günlerini, isteğe bağlı sigortaya prim ödeyerek 30 güne tamamlayabileceklerdir. Örneğin; Bir işyerinde kısmi süreli(partime) çalışan ve SSK ya aylık 20 gün bildirilen biri, bugünkü uygulama da ayın geri kalan 10 günü için isteğe bağlı sigortalı olamazken, yeni Yasa’nın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008’den itibaren yazılı başvuruda bulunması halinde, başvurusunu yaptığı günü takip eden günden başlayarak isteğe bağlı sigortalı olabilecek ve ayın eksik kalan 10 günü için isteğe bağlı prim ödeyerek, prim ödemesini her ay için 30 güne tamamlayabilecektir. 1 Ekim 2008 de yürürlüğe girecek ve bir ayda 30 günden az çalışanların eksik günlerini isteğe bağlı sigortalı olarak 30 güne tamamlamasına imkân sağlayan bu uygulama, geçmişteki primi ödenmeyen günlere prim ödenme imkânı getirmiyor. Bugünkü yasada, yeni yasada gerideki günlerin borçlanılarak kazanılmasına izin vermiyor. Maalesef geçmişteki günleri prim ödeyerek kazanamazsınız. Ancak; 1 Ekim 2008 den sonra bir ayda 30 günden az çalışma süreniz olursa eksik günleri isteğe bağlı sigortaya prim ödeyerek 30 güne tamamlayabilirsiniz. Genel sağlık sigortası 1Ekim de başlayacak Soru: 2 Mart 1969 doğumluyum, 1977 senesinde Almanya’ ya gittim ve 4 Aralık 2007 de Türkiye’ye kesin dönüş yaptım. İşe başlangıç tarihim 24 Nisan 1986 dür. Bir ay önce 6985 gün olan yurtdışı çalışma süremi, günlüğü 3.5 dolardan borçlanarak bedelini ödedim. 1) Türkiye’de sigortalı çalışmam gerekir mi? 2) Ne zaman emekli olabilirim? 3) Sağlık sigortası için ne yapmam gerekir? Cevaplarsanız çok memnun kalırım. Erdoğan Tek-Samsun Cevap: 1) Prim ödemeniz yeterli olduğu sürece çalışmanıza gerek yok. Tabi ki ne kadar uzun süre ve kadar yüksek kazanç üstünden prim öderseniz emekli aylığınızda o kadar yüksek olur. 2) Borçlanma bedelini 10 Nisan 2998 de ödediğinizi varsaydığımızda, bu tarih borçlanma süreniz olan 6985 gün geri gider ve sigorta başlangıç tarihiniz 15 Kasım 1988 olur. Bu başlangıca göre; emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına olursunuz. Prim ödemenizi yeterli olduğundan 51 yaşınızı dolduracağınız 2 Mart 2020 tarihinde emekli olabilirsiniz. 3) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık sigortası Kanunu ile getirilen, Genel sağlık sigortası uygulaması 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren uygulamaya girecek. Genel sağlık sigortasının uygulamaya girmesinden sonra çalışsın çalışmasın, herkes genel sağlık sigortalısı olacak. Genel sağlık sigortasına prim ödeyerek sağlık yardımı alacak. 1 Ekim den itibaren genel sağlık sigortalısı olarak sağlık yardımlarından yararlanırsınız. Yeni yasa emekli olacağınız tarihi değiştirmiyor Soru: 23 Haziran 1971 doğumlu bayanım. SSK girişimin tarihim 1 Eylül 1992 dir. O günden bu yana primlerim düzenli olarak yatıyor. Bir dönem isteğe bağlı devam ettirdim. Bu arada yasalardaki değişikliklerden de nasibimi aldım. Emeklilik yaşım uzadı. Şu anda toplam prim günüm 5426 dır. Sorum şu; Emekli olmak için kaç gün daha prim yatırmam gerekiyor? Hangi tarihte emekli olacağım? Son çıkan yasa değişikliğinden etkileniyor muyum? Reyhan Çoban Cevap: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sizin gibi, 9 yıldan fazla 10 yıldan az süredir sigortalı olanlar, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi bulunuyor. 174 gün daha prim ödeyerek, 5426 gün olan prim ödemenizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 23 Haziran 2020 tarihinde emekli olabilirsiniz. Yeni sosyal güvenlik yasasından, emekli olacağınız tarih ve emekli olma şartları açısından etkilenmiyorsunuz. Annenizin aylığı 24 ay sonra yükseltilir Soru: Annem dul maaşı alıyor. Nişanlıyım. Şuanda sigortalı çalışıyorum. Ama işten ayrılıp yetim maaşımı alacağım. Evleneceğim zaman, çeyiz parası alabilir miyim? Kaç ay yetim maaşı almam gerekiyor? Çeyiz parası almam için. Ve ben çeyiz parası alıp yetim maaşından çıktıktan sonra annemin maaşı normale döner mi? Elif Gündoğdu Cevap: Yetim aylığı alırken evlenmeniz halinde evlenme yardımı alabilirsiniz. Yetim aylığı alacağınız sosyal güvenlik kurumunu belirtmemişsiniz. Emekli Sandığı ise 12 aylık tutarında ( 1 Ekimden sonra 24 aylık tutarında), SSK ise 24 aylık tutarında evlenme yardımı alabilirsiniz. Bağ-Kur ise, bugün için evlenme yardımı alamazsınız. Ancak, yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 den itibaren Bağ-Kurdan yetim aylığı alanlarda 24 aylık tutarında evlenme yardımı alacaklar. Evlenme yardımı almak için yetim aylığı alıyor olmak yeterli. Evlenmeniz nedeniyle kesilen yetim aylığınız üzerine, evlenme ödeneği verilen sürenin bitimini takip eden ödeme döneminden(24 ay sonra) itibaren, annenizin aylığı yeniden hesaplanarak eski tutarına yükseltilir. Eşiniz ev hanımı olarak Bağ-Kura prim ödeyebilir Soru: Eşim 1973 doğumlu ev hanımıdır. 1993 yılında sigorta başlangıcı yapılmış, 355 gün prim ödendikten sonra, işi bırakmış ve halen çalışmamaktadır. Eşim isteğe bağlı sigortaya prim ödemek istiyor. Ancak; SSK sitesine girdiğimi de, 1080 gün prim ödemesi olmadan isteğe bağlı sigortalı olamayacağını öğrendim. Eşimin isteğe bağlı sigortalı konumuna geçebilmesi için SSK-Bağ-Kur kanalı ile, geçmiş yıllara ait veya bundan sonra yapılacak ödemelerle isteğe bağlı sigortalılığa geçebilmesi konularında bizi aydınlatırsanız seviniriz. Yücel ELİBÜYÜK Cevap: 1080 gün prim ödemesi olmayanlar SSK ya isteğe bağlı sigortaya prim ödeyemiyor. Eşinizin 355 gün prim ödemesi olduğu için SSK da isteğe bağlı sigortaya prim ödeyemez. Ancak, yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağı sigorta sadece Bağ-Kurda devam edeceğinden eşinizin SSK da isteğe bağlı sigortalı olup olmamasının bugün için fazla bir önemi bulunmuyor. Eşiniz ev hanımı olarak herhangi bir şarta bağlı olmaksızın Bağ-Kur’a isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. Eşiniz Bağ-Kurda isteğe bağlı sigortalı olduğunda, seçeceği basamağın gelir tutarının yüzde 20 si oranında prim öder. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren de prime esas kazancın asgari tutarı (1 Ekimde geçerli olan tutarı 638.70 YTL) ile azami tutarı(4.151.50 YTL) arasında belirleyeceği kazanç tutarının yüzde 32 si oranında prim ödeyecek. Buna mukabil isteğe bağlı sigortalılar bugün alamadığı sağlık yardımını 1 Ekim 2008 den itibaren alacaklar. Dolayısıyla eşinizde bu tarihten itibaren sağlık yardımı alacaklar. Aylığınız kesilip kesilmeyeceğine SSK karar verecek Soru: 2005 yılında bekar olarak vefat eden oğlumdan SSK emekli aylığı bağlandı. Şu anda bir evlilik yapmayı düşünüyorum. Benim sorum emekli maaşım kesilir mi? Sorumu cevaplarsanız sevinirim NEVİN Cevap: SSK; sigortalının ölümü halinde, sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmayan ve bu kurumlardan her ne ad altında olursa olsun gelir ve aylık almayan ve geçimi sigortalı tarafından sağlanan ana ve babasına ölüm aylığı bağlar. Nitekim, size de bağlanmış. Ölüm aylığı alırken evlenmeniz halinde, durumunuzu SSK ya bildireceğinize dair taahhütname imzaladınız. Evlendiğinizi SSK ya bildirmek zorundasınız. Eşinizin ve sizin geçinebilmek için aldığınız aylığı muhtaç olup olmadığınızı araştıracak ve aylığınızın kesilip kesilmeyeceğine SSK karar verecek. Mali durumu sizden kötü biriyle evlenmeyeceğinize göre, bize göre SSK aylığınızı keser. İki aylık bağlanmaz ancak aylık bağlama oranı yüzde 50 uygulanır Soru: Boşanmış bir bayan ikisi de Emekli Sandığı iştirakçisi olan anne ve babasından ayrı ayrı iki adet yetim aylığı alabilir mi? Yoksa tek mi bağlanır? Bağlanırsa yüzde kaç oranında olur. Emekli Sandığı mensubu bir kişinin kişisel borcundan dolayı emekli ikramiyesine el konulabilir mi? Yani haczedilir mi? Emekli maaşına haciz gelebilir mi? Nisan AKSU / Antalya Cevap: Boşanmış bayan, Emekli Sandığı iştirakçisi olarak çalışmıyor ve emekli sandığından kendi çalışmasından dolayı, gelir ve aylık almıyorsa, anne ve babasından dolayı, Emekli Sandığından yetim aylığı alabilir. Ancak, ana ve babasından ayrı ayrı iki yetim aylığı alamaz. Tercih ettiği(yüksek olan aylığı) alır. Başka aylık alan yoksa(sorunuzdan olmadığı anlaşılıyor), aylık bağlama oranı yüzde 50 dir. Emekli Sandığından alınacak olan emekli ikramiyesine ve emekli aylığına haciz konabilir. 43 yaşınızı dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz Soru: İlk defa 1986 da sigortalı olarak çalışmaya başladım. Bugüne kadar toplam olarak 6068 gün prim ödemem var. Bu şartlar altında ne zaman emekli olabilirim? Damla Cevap: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sizin gibi 15 yıldan fazla 16 yıldan az süredir sigortalı olanlar, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 43 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Prim ödemeniz yeterli olup, 20 yıllık sigortalılık sürenizi de doldurduğunuzdan 43 yaşınızı da dolduruyorsanız istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. 43 yaşınızı doldurmuyorsanız, 43 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 6566 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
