|
|
|
|
|
2006 yılı borç yapılandırması bozulanlara yeni şans |
|
06.06.2008 |
|
| ||
|
2006 yılı borç yapılandırması bozulanlara
yeni şans Ekrem Sarısu - 05 Haziran 2008 Perşembe - Posta Soru 1961 doğumluyum. 1983 yılından itibaren 1996 senesine kadar SSK lı olarak görev yaptım. Daha sonra 2000 yılında esnaf olarak Bağ-Kur sigortalısı oldum. Taksitlerimi zamanında yatıramadığımdan dolayı borçlandım. 2006 da çıkan yapılandırma yasasından yararlanarak borcumu taksite bağlattım. Ancak, taksitlerimde düzenli ödeyemediğimden taksitlendirmem iptal edildi. Fakat ben hala taksitleri ödüyorum. Yeni af yasasından yararlanmam mümkün mü? Peşin ödeme yaparak % 85 lik indirim den yararlanabilir miyim? Ne yapmam gerekiyor? Ve yeni yasadan yararlanarak ödeyemediğim taksiti ödeme imkânım var mı? Menderes Ercan Cevap: 26 Mayıs 2008 tarihli Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5763 sayılı ödeme kolaylığı yasası, sizin gibi 2006 daki ödeme kolaylığından yararlanarak prim borcunu taksite bağlatmamsına karşın, taksitlerini süresi içinde ödemediğinden dolayı taksitlendirmesi iptal edilenlere, ödeme kolaylığından yararlanmak için iki seçenek sunuyor. 1- Bozulan 2006 yapılandırmasının tekrar hayata geçirilme imkanı. Bunun için,Yasanın yürürlüğe girdiği tarihe kadar ödenmemiş olan taksit tutarlarını hesaplanacak gecikme zammıyla birlikte başvuru tarihini takip eden aydan itibaren 6 ay içinde ödenmesi halinde, 2006 daki yapılandırma tekrar ihya edilerek, kalan taksit vadelerinde ödenebilecek. 2-Yeni yapılandırmadan yararlanma imkanı; 2006 da yapılandırılan borç için ödenen taksitler borçtan usulüne uygun olarak mahsup edildikten sonra, kalan borç için, 5763 sayılı yasa ile getirilen ödeme kolaylığından yararlanarak borçlarını ödeyebilecekler. Örneğin; başvuru tarihini takip eden ay sonuna kadar prim aslı ile, başvuru yapılan ay sonuna kadar hesaplanan gecikme zammının yüzde 15 inin ödenmesi halinde, gecikme cezası ve zammının yüzde 85 i silinecek. Bu iki seçenekten birini tercih ederek, bağlı olduğunuz Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğüne en geç 31 Temmuz 2008 e kadar yazılı olarak başvurmanız, ödeme kolaylığından yararlanmanız için yeterli olacaktır. Eski eşinizle evlenseniz de evlenme yardımı alabilirsiniz Soru: Dul ve yetim aylığı alan biriyim. Bir haber duydum bunu aslını öğrenmek istiyorum yardımcı olursanız sevinirim. Dul ve yetim aylığı alan bir kişi evlenirse bir kereye mahsus olmak üzere iki senelik maaşının toplamını toplu olarak alabileceğini duydum. Böyle bir şey var mı? Ve bu evliliği eski eşimle yaparsam aynı şartlar geçerlimi? Ya da başka birimi olmalı? Bana yardımcı olursanız sevinirim. Gülsün Genç Cevap: Anne ve babalarından dolayı SSK dan yetim aylığı alan kız çocukları evlenmeleri halinde, yetim aylıkları kesilir. Talepleri üzerine de 24 aylık tutarında evlenme yardımı(çeyiz yardımı) alırlar. İki yıl içinde boşanmaları halinde iki yıl dolana kadar tekrar yetim aylığı bağlanmaz. Evlenmeniz halinde 24 aylık tutarında evlenme yardımı alabilirsiniz. Evleneceğiniz kişi konusunda herhangi bir kısıt yok. Doğal olarak boşandığınız eski eşinizle de evlenebilirsiniz. Evlenme yardımı da alabilirsiniz. Prim ödeme gün sayısı tek başına emekli aylığını belirlemez Soru: 25 Nisan 1960 doğumluyum. 1 Aralık 1978 tarihinde SSK ya giriş yaptım. Daha sonra Bağ-Kura geçtim ve 12. basamaktan 5520 gün prim ödedim. Daha sonra SSK ya dönüş yaptım. SSK ya 2313 gün prim ödememle birlikte, toplam prim gün sayım 7833 gündür.(SSK primleri asgari ücretten yatırılmıştır.) 1 Nisan 2008 tarihinde emekliliğe başvuru yaptım. 575.54 YTL emekli aylığı bağlandı. 5300 günden emekli olanların almış olduğu kişilerin aylık maaşı 600 YTL dir. Bağlanan aylık doğrumudur? Muhsin Köksal Cevap: Emekli aylığını belirleyen iki unsur var. Bunlardan biri üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı (primleriniz asgari kazanç üstünden hesaplanmış), diğeri de; aylık bağlama oranıdır(prim ödeme süresin uzunluğuna göre değişiyor). SSK ya bildirilen ve üstünden prim hesaplanan kazanç tutarının yüksek olması, emekli aylığına olumlu yansır(bugün için kazancın tavan tutarı 3.954.60 YTL dir). Prim ödeme gün sayısı ne kadar fazla olursa, aylık bağlama oranı da o kadar fazla olacağından, emekli aylığı tutarına olumlu yönde etki eder. Örneğin, 9000 gün prim ödeyen birinin aylık başlama oranı yüzde 65 iken, 7200 gün prim ödeyen birinin aylık bağlama oranı yüzde 55 dir. SSK ya tavan kazanç tutarı üstünden prim ödeyen biri, kendisinden 2000, 3000 gün fazla prim ödeyen birinden fazla tutarda emekli aylığı alabilir. 5400 gün prim ödeyerek sizden fazla tutarda emekli aylığı alan kişi, primlerini yüksek kazanç tutarı üstünden ödemiştir. Asgari kazanç tutarı yerinde daha yüksek kazanç tutarı üstünden prim ödemiş oldaydınız, daha yüksek aylık almanız mümkündü. Ancak, yinede şüpheniz varsa bir yıl içinde İş Mahkemesine dava açarak kurumun aylık hesaplamasına itiraz edebilirsiniz. Babadan sağlık yardımı 1 Ekimden sonra tarihe karışıyor Soru: Bilgi Üniversitesindeki panelinizi izledim. Ancak, yoğunluktan sorumu soramadım. Oradaki verdiğiniz söz üzerine sorumu gönderiyorum. 2009 Şubat ayında işyerimden tazminatımı almaya hak kazanacağım. (Prim ve hizmet sürem doluyor yaşı bekleyeceğim) Yaşım 2014 nın Ocak ayında dolmakta. Ancak aradaki sürede çalışmayı düşünmüyorum ve evli değilim. Kendi aylığımı almaya hak kazanacağım tarihe kadar babamın (Emekli Sandığı) ya da annemin(SSK) sağlık karnelerinden adıma çıkarttırarak yaralanabilir miyim?(Sadece birisi tabi ki) Sezgin Özcan’ın verdiği cevaptan sanki sağlık yardımı alabilirim sonucunu çıkartıyorum. Acaba yanılıyor muyum? Ayşenur Uysa Cevap: Yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren 18 yaşını, ortaöğrenimde 20, yüksek öğrenimde 25 yaşını tamamlayan çocukların ana ve babaları üstünden sağlık yardımı alma devri sona erecek. Bugün uygulanmakta olan yasaya göre, kız çocukları yaşları ne olursa olsun evlenmediği ve sigortalı olarak çalışmadığı sürece, anne ve babalarının sigortasından sağlık yardımı alabiliyor. 1 Ekimden 2008 den itibaren yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, 18 yaşını dolduran kız çocuğu eğitim yapmıyorsa genel sağlık sigortası primi ödeyerek sağlık yardımı alabilecek. Ancak; aile içinde kişi başına düşen ortalama aylık geliri asgari ücretin 1/ 3 az olanların genel sağlık sigortası primi Devletçe ödeneceğinden bu kişiler genel sağlık sigortası primi ödemeden sağlık yardımı alabilecekler. Kişi başı ortalama aylık geliri asgari ücretin 1/3 ü ile asgari ücret arasında olanlar, asgari ücretin 1/3 ünün % 12 si oranında(1 Ekimden sonra asgari ücret aylık 638.70 YTL olacağından, aylık 26.30 YTL), kişi başı ortalama aylık geliri asgari ücret ile asgari ücretin iki katı arasında olanlar asgari ücretin yüzde 12 si kadar( 638.70 x % 12 = 76.70 YTL), kişi başı ortalama aylık geliri asgari ücretin iki katından fazla olanlar ise, asgari ücretin iki katının yüzde 12 si oranında( 638.70 x 2 x % 12 = 153.30 YTL) genel sağlık sigortası primi ödeyecekler. Şubat 2009 da işinizden ayrılıp, emekli olacağınız tarihi evde çalışmadan beklemeniz halinde, anne ve babanın sigortasından sağlık yardımı alamazsınız. Belirtilen şekilde genel sağlık sigortası primi ödeyerek sağlık yardımı alabilirsiniz. Bugün işinizden ayrılmış olsanız, Sezgin Özcan üstadın verdiği cevaptaki okur gibi, yeni yasanın uygulamaya gireceği 1 Ekim 2008 tarihinde “kanunen bakılmakla yükümlü olunan kişi” olacağınızdan, emekli olana kadar veya evlenene kadar babanızın sigortasından sağlık yardımı alabilirsiniz. 493 gün prim ödeyip 52 yaşı bekleyeceksiniz Soru: 1972 doğumluyum 17 Eylül 1990 tarihinden itibaren sigortalı olarak çalışıyorum. 5032 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Mustafa Tümbal Cevap: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sizin gibi, 11 yıldan fazla 12.5 yıldan az süredir sigortalı olanlar, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi bulunuyor. 493 gün daha prim ödeyerek, 5032 gün olan prim ödemenizi 5525 güne tamamlamanız şartıyla 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı sigorta sadece Bağ-Kurda olacak Soru: Bildiğim kadarıyla herhangi bir kişinin şu an mevcut yasaya göre 1080 gün SSK prim ödemesi varsa, İsteğe Bağlı Sigorta Prim ödeme talebi kabul ediliyor. Fakat 5510 sayılı kanun ile İsteğe Bağlı sigorta koşullarında değişikliğe gidilecek diye biliyorum.Bu konuda İşverenime açıklama yaptım. Size bu konuda mutabakat amacı ile danışmak istiyorum. Yeni uygulanacak İsteğe Bağlı Sigorta Koşulları ile ilgili ve yürürlük tarihi ne zaman geçerli olacağı konusunda bilgilendirirseniz çok sevinirim. Ahmet Ekici Cevap: Sorunuzda da belirttiğiniz gibi bugün için, 1080 gün prim ödemesi olan SSK isteğe bağlı sigortaya prim ödeyebiliyor. Ancak, yeni yasa ile isteğe bağlı sigorta uygulamasında yapılan radikal değişiklikler 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek. Bu değişiklikleri şu şekilde özetleyebiliriz. - 1 Ekimden sonra isteğe bağlı sigorta Bağ-Kurda devam edecek. - Zorunlu sigortada(SSK, Bağ-Kurda) ayda 30 günden az prim ödemesi olanlar, eksik günlerini isteğe bağlı sigortaya prim ödeyerek tamamlayabilecekler. - İsteğe bağlı sigorta prim oranı yüzde 32 ye yükselecek. - İsteğe bağlı sigortalı sağlık yardımlarından yararlanacak. - İsteğe bağlı sigortalılar ana, baba, eşi ve çocuklarının sigortasından sağlık yardımı alamayacak(bugünkü uygulamada alıyorlardı) - İsteğe bağlı sigortaya giriş kolaylaşacak. Anneniz Bulgaristan çalışmasının 26 aynı borçlanırsa emekli olur. Soru: 1989'da zorunlu göç ile Bulgaristan'dan Türkiye'ye geldik. Annem 4 Ağustos 1961 doğumlu. 9 Ağustos 1990'dan itibaren sigortalı olarak çalışmaya başladı. Bugüne kadar 4914 iş günü bulunuyor. Annem Bulgaristan'daki çalışma günlerinden ne kadar borçlanarak ne zaman emekli olabilir? (Bulgaristan'daki çalışma süresi 1979-1989 yılları arası).Bir de annem şuan SSK ya isteğe bağlı prim ödemesi yapıyor. Bulgaristan'dan çalışmasını borçlandığı zaman isteğe bağlı prim ödemesine devam etmesi gerekir mi? Sibel T. Cevap: Anneniz emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi bulunuyor. 536 gün daha prim ödeyerek, 4914 gün olan prim ödemesini 5450 güne tamamlaması şartıyla, 20 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 9 Ağustos 2010 da emekli olabilir. Anneniz Bulgaristan’daki çalışmasının 26 ayını borçlanması halinde, sigorta başlangıç tarihi 26 ay geri gider ve emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi,5300 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabi olur. Ve borçlanma bedelini ödemesi şartıyla 9 Haziran 2008 de emekli olabilir. Anneniz borçlandıktan sonra, isteğe bağlı sigortaya prim ödemesine gerek yok. Zaten borçlanma bedelini ödediği zaman emekli olacak. Prim affı emeklilik affı gibi anlaşıldı Soru: Eşim 1999 yılında SSK' lı olarak işe başlamış fakat bu güne kadar çalıştığı bazı iş yerlerinde, SSK primleri yatırılmamıştı. Şu anda bir kamu kuruluşunda sözleşmeli olarak çalışıyor. Söz konusu af kapsamında geçmişe dönük olarak prim eksiği olan aylar için ödeme yaparak bu eksiği tamamlamamız söz konusu olabilecek mi? Güneş Akın Cevap: 26 Mayısta yürürlüğe giren 5763 sayılı yasa ile prim borcu olanlara getirilen ödeme kolaylığı düzenlemeleri, toplumda borçlanma yasası olarak yanlış anlaşıldı. Sizin gibi pek çok sayıda okurumuz, primi ödenmemiş geçmişte kalan günlere borçlanma yapılıp yapılamayacağını soruyor. Maalesef yasa geçmişteki günler için borçlanma hakkı getirmiyor. Ancak, Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmalarına rağmen, 20, 25 yıl hiç prim ödememiş olanlara sonuç olarak da olsa böyle bir hak tanınmış oluyor. Çünkü; bu kişiler geçmişte hiç prim ödemediği günlerin primlerini bir miktar gecikme zammı ile birlikte ödeyerek emekli olabilecekler. SSK ya isteğe bağlı prim ödeyenlerden sigortalılığı sonlandırılmadan devam edenlerde, prim borçlarını yasadan yaralanarak ödeyebilecekler. İşverenler SSK prim borçlarını yasadan yararlanarak ödeyebilecekler. Ancak, SSK lı çalışana böyle bir hak yok. Sonuç olarak, eşiniz geride primi ödenmemiş günleri borçlanarak kazanması mümkün değil. Ara boşluklar yeni yasadan istifadeyle doldurulamıyor Soru: 04 Temmuz 1968 doğumluyum. 05 Ocak 1991' den itibaren SSK 'lı olarak çalışmaya başladım. 05 Ocak 1995' den itibaren de isteğe bağlı sigortaya kayıt oldum. Ancak, İsteğe bağlı sigortaya 1 defa prim ödedim. Başka ödemedim. 5 Ekim 2004 tarihinden itibaren de bir şirkette SSK' lı olarak çalışıyorum. Ara boşluğunu ödeme şansım var mı? Yeni çıkan yasadan yararlanabiliyor muyum? Yaşar Kayıkçı-Azdavay / Kastamonu Cevap: İsteğe bağlı sigortaya art ardına üç ay prim ödenmediği zaman isteğe bağlı sigorta, primi ödenen en son ay itibariyle sona eriyor. İsteğe bağlı sigortaya bir ay prim ödediğinize göre, prim ödediğiniz ay sonu itibariyle isteğe bağlı sigortanız kapatıldığından, prim borcunuz yoktur. Ortada prim borcu olmayınca, yeni çıkan ödeme kolaylığı yasasından yararlanmanız da söz konusu olamıyor. Çünkü, yasa prim borcu olanlara, primlerini ödemek için kolaylıklar getiriyor. Maalesef ara boşlukları prim ödeyerek doldurmanız mümkün değil. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 1931 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
