|
Bağ-Kura prim ödemeniz SSK dan emekli
olmanıza mani değil
Ekrem Sarısu - 17 Haziran 2008 Salı - Posta
Soru: Benim sorum isteğe bağlı konusunda olacak yazılarınızda isteğe bağlılığın
(isteğe bağlı sigortalılık başlangıcı daha önce olsa bile) yeni çıkarılan 5754
sayılı yasa ile, 1 Ekim tarihi itibariyle ödenen primlerin Bağ-Kur hizmeti gibi
dikkate alınacağını bahsediyorsunuz. Bu konunun 5754 sayılı yasada hangi maddede
olduğunu belirtebilir misiniz? Peki bu durumda hali hazırda isteğe bağlı prim
ödeyen ve emekliliğine 7-8 ay gibi bir zaman kalan sigortalının 1 Ekimden sonra
ödeyeceği primler, Bağ-Kura ödenmiş gibi olması halinde, bu sefer Bağ-Kur
emeklilik şartlarına tabi olacak?
S.Şahin
Cevap: Yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 tarihinden sonra, isteğe
bağlı sigorta sadece Bağ-Kur’ da devam edecek. SSK da isteğe bağlı sigorta
olmayacak. Dolayısıyla, SSK ya isteğe bağlı sigortaya prim ödemekte olanların 1
Ekim 2008 den itibaren ödedikleri primler Bağ-Kura ödenmiş gibi
değerlendirilecek. Bu tarihten itibaren isteğe bağlı sigortaya 1260 gün(3.5 yıl)
prim ödeyenler, Bağ-Kurdan emekli olmak zorunda kalacaklar. Bu açıdan 1 Ekimden
sonra isteğe bağlı sigortaya 1259 günden fazla prim ödememek gerekiyor. 1259 gün
prim ödedikten sonra, sigortalı bir işte prim ödemeye devam edenler SSK dan
emekli olabilecekler. 1 Ekim 2008 den sonra isteğe Bağlı sigortaya prim
ödeyenlerin prim oranı 7 puan artarak yüzde 25 den yüzde 32 ye çıkacak. Buna
karşılıkta, sağlık yardım alabilecekler.
5510 sayılı yasanın 50-53 ncü maddeleri bu hükümleri içermektedir. İsteğe bağlı
sigortaya prim ödeyenlerden emekli olmasına veya prim ödeme şartını yerine
getirmesine 1260 günden (3.5 yıldan) az süre kalanlar için bir sorun yok. Çünkü,
primi ödenen son yedi yıl içinde fazla prim ödenen kurumdan emekli olunduğundan
1 Ekim 2008 den sonra isteğe bağlı sigortaya dolayısıyla Bağ-Kura 1259 gün ve
daha az prim ödeyenler SSK dan emekli olabilecekler. Ancak 1260 ve daha fazla
prim ödendiğinde Bağ-Kur şartlarıyla emekli olma zorunluluğu doğar ki Bağ_kur
erkek sigortalıda en az 9000 gün kadın sigortalıda da 7200 gün prim aramaktadır.
Bu açıdan SSK dan emekli olmak isteyen isteğe bağlı sigortalılar 1 Ekimden sonra
1259 günden fazla prim ödemeleri gerekiyor. 1259 günden sonra SSK ya geçerek
eksik günlerini çalışarak tamamlamaların lazım. Emekli olmak için 7, 8 ay eksik
priminiz varsa, isteğe bağlı sigortaya ödeme yapmanızda bir sakınca yok. 7,8 ay
isteğe bağlı ödemeniz Bağ-Kur da da değerlense, SSK dan emekli olabilirisiniz.
Aftan yararlanmak için prim borcu olması gerekiyor
Soru: 1 Kasım 1997 tarihinde isteğe bağlı olarak dilekçe ile başvuruda bulundum.
1 Haziran 2006 tarihine kadar hiçbir ödeme yapmadım. Bu tarihten itibaren ise
isteğe bağlı olarak primlerimi her ay düzenli olarak yatırmaktayım. Çıkan bu af
yasasının bana bir faydası olacak mı? İsteğe bağlı 2003-2006 tarihleri
arasındaki prim borcu ödemesindeki aftan yararlanabilecek miyim? Bu konuyla
ilgili ne yapmam gerekiyor. Beni bilgilendirirseniz çok memnun olurum.
Dilek Korkmaz
Cevap: İsteğe bağlı sigorta, art ardına üç ay prim ödenmediği zaman
kendiliğinden sona eriyor. 1997 de isteğe bağlı sigortaya kayıt olup prim
ödemediğiniz için, isteğe bağlı sigortanız sonlandırılmış. Sonlandırılan
sigortaya da prim tahakkuk ettirilmediğinden, prim borcunuz yok. Prim borcunuz
olmadığı içinde af kanunundan yararlanamıyorsunuz.
Gazetecilerin yıpranması kalktı ancak hak ettiği yıpranmayı alacak
Soru: 212'li yasaya tabiiyim. 1962 doğumlu olduğum halde ancak 1993 yılında
SSK'lı oldum. Şu ana kadar 4400 günlük primim yattı. Bunların yaklaşık 4000 günü
212'ye tabii olduğumdan 2-A, ya da 3-A olarak geçiyor. Diğer günlerim ise 1-A
olarak kayıtlarda bulunuyor.
1-Yıpranma kalktı ama benim eski haklarım korunacak mı?
2- 46 yaşında olduğuma göre ben tahmini ne zaman emekli olacağım?
3- Askerliğimi yedek subay olarak yaptığım için Emekli Sandığı'nda da kaydım
var. Hizmet birleştirmesi yapmam için ne gerekiyor.
4-Net maaşım 1700 (Brüt 2.100 civarı) Gazetede tam 6 yıldır çalışıyorum. Bugün
işten çıkarılırsam tahmini ne kadar tazminat alırım.
Saygılarımla
I.B.
Cevap:1) Yasa basın çalışanlarının itibari hizmet süresini(yıpranma payı)
kaldırdı. Ancak, yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 tarihine kadar
kazanılmış haklar korunuyor. Bu tarihe kadar hak edilen itibari hizmet
sürelerine dokunulmuyor. Hatta bugün için, basın işinde en az 3600 gün prim
ödendiğinde kazanılan itibari hizmet süresi, 3600 gün prim ödeme şartı aranmadan
kazanılacak. Basın işindeki 4000 gün prim ödemenizden dolayı 1000 gün itibari
hizmet süresi kazanmış durumdasınız.
2) 1000 gün itibari hizmet süresi, sigortalılık sürenize eklenirken, emeklilik
için aranan yaş haddinizden düşülecek. Sigorta başlangıç tarihinizi yıl olarak
vermiş ve askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Sorunuza; 1 Temmuz 1993 tarihinde
sigortalı olarak çalışmaya başladığınız ve bu tarihten önce 16 ay askerlik
yaptığınız varsayımına göre cevap vereceğiz. 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle
sizin gibi 9.5 yıldan fazla 11 yıldan az süredir sigortalı olanlar emekli olmak
için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi
bulunuyor. 1000 gün itibari hizmet süresi, bugün için 16 yıl 5 ay 14 gün olan
sigortalılık sürenizi 19 yıl 2 ay 24 güne yükseltmektedir. Ayrıca emekli
olacağınız yaş haddini de 50 yaş 2 ay 20 güne düşürüyor. Bu durumda 720 gün daha
prim ödeyerek, askerlik dahil 4880 gün olan prim ödemenizi 5600 güne
tamamlamanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Nisan 2014
ayında emekli olabilirsiniz.
3)Emekliliği hak ettiğinizde hizmet birleşmesi için bir dilekçe vermeniz yeterli
olacaktır.
4) Gazeteciler daha önce çalıştığı işyerinden(aynı türden basın işinde) kıdem
tazminatı almamışsa, basın işinde geçen tüm çalışmalarını son işyerinden
alabiliyor. İşverenler daha önceki işyerlerindeki tazminat yüküne girmemek için,
iş akdini ona göre yapıyorlar. Daha önceki basın çalışmalarınızdan dolayı kıdem
tazminatlarınızı aldığınız varsayarsak, 6 yıl çalıştığınıza göre 12.600
YTL(2.100 x 6) kıdem tazminatı alırsınız.
Bulgaristan çalışmanızın en az 15 yılını borçlanmanız gerek
Soru: 1946 doğumlum. 1962 yılında Bulgaristan’da çalışma hayatına başladım ve 24
yıl hizmet verdim. 1989 yılında Türkiye ye göç ettim. Türkiye’ de herhangi bir
(SSK ve Bağ-Kur)sosyal güvencem bulunmamaktadır.(Bulgaristan’dan da emekli
değilim) Yeni af yasasından bende yararlanabilir miyim? Bulgaristan’da çalışmış
olduğum günleri Türkiye’de geri ödeme yapıp faydalanma imkanım olur mu? Eğer
bana buradan emekli olma imkanı verilirse, ben hangi yasa ve koşullardan
emeklilik hakkı alabilirim? Bu yasa benim içinde geçerli olursa, neler yapmam
gerek?
İsmail Gencebay
Cevap: Bulgaristan çalışma sürenizi borçlanarak emekli olmanız mümkün. Hemen SSK
lı bir işe girerek çalışmaya başlayın(5, 10 gün de olabilir) ve Bulgaristan
çalışmanızın 15 yılını borçlanmanız halinde, 15 yıl sigortalılık süresi 3600 gün
prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak, borçlanma bedelini ödediğiniz gün
kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz.
Memur haklı 54 2010 da emekli olabilirsiniz
Soru:14 Şubat 1956 doğumluyum. İlk sigorta başlangıç tarihim 1 Ağustos 1988 dür.
İsteğe bağlı sigortalı olarak 16 Ekim 1998 tarihine kadar toplam 3869 gün prim
ödedim. 506 sayılı kanununda 4447 sayılı kanunla değiştirilen hükmüne göre, yaş
haddinden 15 Şubat 2008 tarihinde emekli olmam gerektiğini sanıyordum. SSK ya
gittiğim zaman görevli memur 15.02.2010 da gelmem gerektiğini söyledi. Sizin
vereceğiniz tarihe göre hareket edeceğim. Ne zaman emekli olabilirim?
Nevin Kınık
Cevap: Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için aranan 15 yıl sigortalılık
süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarınız sizin gibi, 24 Mayıs 2005 ile
23 Mayıs 2008 tarihleri arasında yerine getiren bayan sigortalılar, 54 yaşını
doldurduğunda emekli olabiliyor. Sigortadaki memurun değdiği gibi 54 yaşınızı
dolduracağınız 14 Şubat 2010 tarihinde kısmi yaşlılık aylığı ile emekli
olabilirsiniz.
Nisandan beri çalışanın verilmeyen giriş bildirgesi bugün verilebilir
Soru: 2 Haziran 2003 doğumlu bir oğlum var. Haberle dinlediğim kadarıyla 30
Nisan 2008 tarihine kadar çocuklarımızı sigortalı yaptırabiliyormuşuz. Bunun
gerçekten doğruluk payı var mı? Varsa benim eşim kaplumbağa üretim çiftliğinde
çalışıyor burada nasıl gösterebiliriz?
Ceran
Cevap: Çocuğunuz yaşındaki çocuklar, sadece sanatçıların yaptığı işlerde,
örneğin, TV reklam filmi, sinema filmi, TV dizilerinde bir sözleşmeye dayanarak,
fiilen çalışmaları halinde sigortalı olabilirler. Bazı küçük çocukların TV
dizilerinde, sinema filmlerinde ve reklam filmlerinde rol aldığını görüyoruz. Bu
çocukların bağlı oldukları ajanlar ve yapımcı şirketler vasıtasıyla sigortalı
yaptırılabilirler. Hatta sigorta yaptırılmaları zorunludur. Sonuç olarak
çocuğunuz kaplumbağa üretim çiftliğinde sigortalı gösterilemez.
Bu gün bir çocuğun veya büyüğün 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle herhangi bir
işyerinden sigortaya girişi yapılamaz. Ancak, 30 Nisan 2008 dan önceki bir
tarihte, işe başlayan ve fiilen çalışmasına rağmen bugüne kadar sigortaya girişi
bildirilmeyen bir kişi veya çocuk, bugün SSK ya bildirilebilir. Ancak, bu
durumda işverene 904 YTL idari para cezası kesilir. Ayrıca işveren Haziran ayı
sonuna kadar yapacağı bildirimde, Mayıs Nisan 2008 ayına ilişkin kuruma verdiği
Hizmet ve prim belgesi için iptal bildirgesi vermesi gerekir ki, bu da bir
asgari ücret tutarında(608.40 YTL) idari para cezasını gerektirir.
Kız çocukları 1 Ekimden sonrada sağlık yardımı alacaklar
Soru: 1981 doğumluyum. İki yıllık meslek yüksekokulunu bitirdim. Babamın
üzerinden emekli sandığı karnesini kullanıyorum. Astım hastasıyım ve bronşektazi
ameliyatı olmam gerekiyor. Ameliyatım Eylül ayında olacak. Fakat yeni yasanın
başlangıç tarihine denk geliyor. Bir işe girsem bile her ay kontrollerim oluyor
ve çok sık tıkandığım için, sürekli izin almam gerekiyor. Bu yüzden sürekli
çalışmamda mümkün olmuyor. Yeni yasa çıktıktan sonra emekli sandığından
faydalanabilir miyim? Faydalanmam için ne gibi işlemler yapmam gerekiyor.
Z.Yalçın
Cevap: Yüksek öğrenimi bitirdiğiniz halde babanızın sigortasından sağlık yardımı
aldığınıza göre, bayan olmalısınız. Yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008
tarihi itibariyle, bakılmakla zorunlu kişi konumunda olup ana ve babasının
sigortasından sağlık yardımı almakta olanlar, durumlarında bir değişiklik
olmadığı sürece bugün olduğu gibi, 1 Ekimden sonrada ana veya babalarının
sigortasından sağlık yardımı almaya devam edecekler. Bugünkü yasaya göre, sosyal
güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmadığınız ve bekar olduğunuzdan dolayı,
bakılmakla zorunlu kişi olarak babanız tabi olduğu emekli sandığından, sağlık
yardımı alıyorsunuz. 1 Ekimden sonrada bugün olduğu gibi babanızın üstünden
sağlık yardımı alacaksınız. Evlenmeniz veya sigortalı bir işe girmeniz halinde
ise, sağlık yardımını kendi sigortanızdan almaya başlayacaksınız. İşsiz
kaldığınızda veya boşandığınızda, bugün olduğu gibi tekrar babanızın
sigortasından sağlık yardımı alamayacaksınız. Sigorta primini cebinizden
ödeyerek, sağlık yardımını genel sağlık sigortasından alacaksınız.
İlk sigortalı olduğunda hasta veya özürlü olan malulen emekli olamıyor
Soru: Sigorta girişim Ekim 2001 dir. M.S. hastası olduğum için özürlüyüm.
Bildiğim kadarıyla 1800 gün prim ödediğimde, doktorum yüzde 75 oranında özürlü
raporu verirse emekli olabilirim. Aslında ben kendimi yüzde 75 özürlü
hissediyorum. Ama maalesef doktorum yüzde 40 özürlü raporu veriyor. Bu durumda
ne zaman emekli olabilirim?
Ferah
Cevap: 1800 gün prim ödemek ve çalışma gücünün 2/3 nü (yüzde 66.66 sını)
kaybetmiş olmak şartıyla malulen emekli olunabilir. Ancak; ilk defa sigortalı
olduğu tarihte hastalığı veya özrü bulunanlar malulen emekli olamıyor. Sağlık
kurulundan yüzde 66.66 özürlü olduğunuza dair heyet raporu alsanız bile,
sigortalı olduğunuz tarihte hastalığınız mevcut olduğundan malulen emekli
olamazsınız. Ancak, yüzde 40 özürlü raporu ile vergi indirim hakkı alarak,
özürlülere tanınan haktan yararlanabilirsiniz. 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle
sizin gibi 3 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3 ncü
derece özürlüler emekli olmak için; 19 yıl sigortalılık süresi, 4240 gün prim
ödeme şartlarına tabi bulunuyor. Vergi indirim hakkı alırsanız, 1840 gün daha
prim ödeyip 2400 gün olan(ara vermeden prim ödediğiniz hesabıyla) prim ödemenizi
4240 güne tamamlamanız şartıyla, 19 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız
Ekim 2020 ayında emekli olabilirsiniz.
58 yaşınızı doldurduğunuz tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Şubat 1983 dür. Bugüne kadar 2829
gün prim ödemem var. 3600 günü doldurduğumda kaç yaşım da emekli olabilirim?
Gültaze Babayiğit
Cevap: Kısmi yaşlılık aylığı için aranan 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün
prim ödeme ve 50 yaş şartlarını sizin gibi, 24 Mayıs 2011 tarihinden itibaren
dolduranlar 58 yaşını doldurduğu tarihte(doğum tarihiniz 23 Mayıs 1964 ve öncesi
bir tarihse 56 yaşında) emekli olabiliyor. 771 gün daha prim ödeyerek 2829 gün
olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız
2022 de emekli olabilirsiniz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz.
|
