|
|
|
|
|
Bugünde 1 Ekimden sonrada emekli olsanız yetim aylığı alamazsınız |
|
11.06.2008 |
|
| ||
|
Bugünde 1 Ekimden sonrada emekli olsanız
yetim aylığı alamazsınız Ekrem Sarısu - 11 Haziran 2008 Çarşamba - Posta Soru: 657 tabi devlet memuru bekâr bir bayan olup, emekliliğe hak kazanmama rağmen halen göreve devam etmekteyim. Babam SSK emeklisi olarak geçen yıl vefa etti. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren kız çocukları kendileri emekli olduğu takdirde babalarından/yada annelerinden yardım alamayacaklar gibi bir duyum aldım. Bu duyumun geçerliliği var mı? Eğer yeni yasaya göre geçerli olacaksa hemen emekli olursam 1 Ekim 2008 öncesi olduğu için babamın maaşını almam söz konusu olabilir mi? Benim 657 (Emekli Sandığından) emekli olmam engel midir? Bana söylenilen eğer ben SSK emeklisi olup, babam Emekli Sandığından emekli olsa imiş, alabilirmişim. Bu bilginin aslı nedir? Kısacası hemen emekli (Emekli Sandığı) olursam, babamdan (SSK emeklisi) maaş alabilir miyim? Gülseren TEZCANER Cevap: Duyumlarınız doğru. Yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 den sonra bekar, evlenmiş olsa da boşanan veya dul kalan kız çocuklarının babalarından dolayı gerek sağlık yardımı alması gerekse yetim aylığı alması konusunda radikal değişiklikler yapıldı. Ancak; bu değişiklikler yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibariyle kazanılmış olan haklara dokunmuyor. 1 Ekim itibariyle ana veya babadan dolayı alınan yardımlar, bu tarihten sonra da alınmaya devam edecek. Değişiklikler yeni yasa kapsamında bağlanacak gelir ve aylıkları kapsıyor. Durumunuz yeni yasa ile ilgili değil. Bu gün uygulanan yasayla ilgili. SSK sizin gibi sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışan veya bu kurumlardan gelir ve aylık alan bekar, evlenmiş olsa da boşanan veya dul kalan kız çocuklarına ana ve babalarından dolayı yetim aylığı bağlamıyor. Nitekim; memur olduğunuz için babanız 2007 de vefat etmesine karşın size de yetim aylığı bağlamamış. Çalıştığınızdan dolayı bağlanmayan aylık emekli olduğunuz zaman bağlanmaz. Bugün emekli olsanız da, 1 Ekimden sonra emekli olsanız da, SSK yetim aylığı bağlamaz. Ancak, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığında farklı uygulamalar sözkonusu. Siz SSK lı, babanız Emekli Sandığı iştirakçisi olsaydı, babanızın vefatından sonra Emekli sandığı SSK lı olarak çalışmanıza rağmen yetim aylığı bağlardı. Çünkü; Emekli Sandığı, sandığa tabi olarak çalışmayan veya sandıktan emekli aylığı almayan bekar kız çocuklarına, diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışsalar veya bu kurumlardan emekli aylığı alsalar da yetim aylığı bağlıyor. Sonuç olarak, bugünde emekli olsanız 1 Ekimden sonrada emekli olsanız SSK dan babanızdan dolayı yetim aylığı alamazsınız Kıdem tazminatınızı da alabilirsiniz ödenen primlerin yarısını da Soru:28 Mart 2008 tarihinde evlendim. Eski yasaya göre 1 sene içinde çalıştığım işyerinden istifa edersem kıdem tazminatımı alabiliyordum. Yeni yasa çıkmadan evlendiğim için, bu durum geçerlimidir? Yoksa istifa durumumda tazminat alamıyor muyum? Nilüfer Aydoğan Cevap: Yeni yasa kıdem tazminatında değişiklik yapmadı. Kıdem tazminatının değiştirilmesini öngören değişiklikler istihdam paketi olarak adlandırılan yasa tasarısının içindeydi. Ancak daha sonra bu tasarıdan da çıkartıldı. Sonuç olarak, kıdem tazminatında ne sosyal güvenlik yasasıyla, ne de istihdam paketi olarak adlandırılan yasa ile herhangi bir değişiklik yapılmadı. Nikâh tarihinizden itibaren bir yıl içinde evlilik nedeniyle işten ayrılma talebinizle işverene başvurarak, kıdem tazminatınızı alıp işinizden ayrılabilirisiniz. Ayrıca isterseniz, aynı gerekçe ile SSK ya başvurup işveren ve kendiniz tarafından adınıza adınıza yatırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primlerin yarısını da “toptan ödeme” adı altında geri alabilirisiniz. Eşinizin son 3.5 yılda SSK ya prim ödemeli Soru: Eşim 9 Aralık 1974 doğumlu. İlk işe başlama tarihi 1 Aralık 1990 olup Kasım 2007 den bu tarafa İsteğe Bağlı Prim ödüyor. Prim günü 1500 oldu. Öğrenmek istediğim iki konu var. Yeni yasada isteğe bağlıların durumu ne olacak? Prim günü ve emeklilik yaşı değişecek mi? Serkan Dikmen Cevap: Yeni yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren isteğe bağlı sigorta sadece Bağ-Kurda devam edecek. Bu tarihten itibaren isteğe bağlı sigortaya ödenen primler Bağ-Kura ödenmiş gibi dikkate alınacak. Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Eşiniz isteğe bağlı sigortaya prim ödemesine devam etsin. 1 Ekime kadar prim ödemesi 1620 gün olur. Bu tarihten itibaren isteğe bağlı sigortaya 2570 gün prim ödesin(yaklaşık 7 yıl 50 gün), sonra SSK lı bir işe girerek 1260 gün(3.5 yıl) prim ödeyerek prim ödemesini 5450 güne tamamlaması halinde, 47 yaşını dolduracağı 9 Aralık 2021 de SSK dan emekli olabilir. 10 Temmuz 2011 de emekli olabilirsiniz Soru: Doğum tarihim 13 Nisan 1957 dir. İlk işe giriş tarihim 10 Mart 1988 dir. 16 Mart 1979 ile 16 Kasım 1980 tarihleri arasında askerlik yaptım. Askerlik süremi borçlanıp bedelini ödedim. 1 Aralık 2006 tarihine kadar 5964 gün prim ödemem var. 1 Aralık 2006 tarihinde tarımsal faaliyette olduğum için zorunlu olarak 10 ay Bağ-Kur sigortalısı oldum. Bağ-Kura toplam 300 gün prim ödemem var. İlgili yerlerden kayıtlarımı terk ettim ve yeniden 1 Kasım 2007 tarihten itibaren sigortalı olarak çalışmaya başladım. Ve halen çalışmaya devam ediyorum. Sigorta müdürlüğüne müracaat ettim. Emekli olabilmem için sigortalı olarak 3.5 yıl daha prim ödemem gerektiğini söylediler. Bu bilgi doğru mu? Ne zaman emekli olurum? N. BAYDAR Cevap: Askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 20 ay geri götürerek emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 10 Temmuz 2011 tarihinde emekli olabilirsiniz. SSK nın verdiği bilgi doğru. Süre olarak 3.5 yıla ihtiyacınızın olduğu belirtmişler Muhtemelen bu bilgiyi 5 ay önce vermişlerdir. Çünkü bugün için emekli olmanıza yaklaşık 3 yıl 1 ay var. Borçlanmayla gün kazanılamıyor Soru: 1964 doğumluyum. 1983'te sigortam başladı. 2002'nin Kasım ayında isteğe bağlı sigortaya geçtim. 2003' ün Eylül ayından 2006' nın Şubat ayına kadar yatırmadım. 2006' nın Haziran ayında tekrar SSK lı oldum. 2008' in Nisan ayına kadar sigortalı çalıştım.2008' in Nisan ayında işten ayrıldım isteğe bağlıya prim ödemeye başladım.2003' ün Eylül ayı ile 2006' nın Haziran ayına kadar olan süreyi, yeni kanuna göre isteğe bağlı borçlanarak ödeyebilir miyim? Prim gün sayım 2798 dür. Gültaze Babayiğit Cevap: Sosyal güvenlik mevzuatımızda primi ödenmemiş geçmişteki günleri borçlanarak kazanmak gibi bir uygulama yok. Maalesef yeni yasada borçlanma imkanı getirmedi. Eylül 2003 ile Haziran 2006 tarihleri arasındaki dönemi borçlanarak prim ödemeniz ve bu günleri kazanmanız mümkün değil. Babanız 3600 günle emekli olması avantajlı Soru: Babam 20 Ocak 1956 doğumlu. İlk işe giriş tarihi 1 Mart 1965 dir. 1982 yılında işçi olarak Suudi Arabistan’a gitmiş ve 1,5 yıl çalışmış. Şu anda 2915 gün pirim ödemesi var. Henüz askerlik borçlanması yaptırmadık. Yeni çıkan yasaya göre, geriye dönük ödeme yapabilir miyiz? Yapabilirsek ne zaman emekli olabilir? Hamide Çilli Cevap: Babanızın yeni yasalık bir durumu yok. Babanız 1.5 yıllık yurtdışı çalışma süresini ve askerlik süresini istediği zaman borçlanabilir. Babanızın sigorta başlangıç tarihi doğruysa, 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan eski yasa hükümlerine tabi olarak, yaş haddine tabi olmadan 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödeme şartlarıyla emekli olabileceği gibi, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarıyla kısmi yaşlılık aylığı ile de emekli olabiliyor. Babanızın kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olması, en az maliyeti olan yol. Askerlik süresini(600 gün askerlik yaptığı hesabına göre) borçlanıp 85 gün daha prim ödeyerek prim ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla yurtdışı çalışma süresini borçlanmaya gerek kalmadan, 55 yaşını dolduracağı 20 Ocak 2011 tarihinde kısmi yaşlılık aylığı ile de emekli olabilir. Başlangıç önemli bir gün bile emeklilik şartlarını değiştiriyor Soru:1959 doğumluyum. 1976 ilk sigorta başlangıç tarihim. 2000 gün prim ödemişliğim var. Şu anda 600 gün askerlik borçlandım. İsteğe bağlı prim yatırmaktayım. Bağ-Kura hiç kayıt olmadım. Vergi başlangıç tarihim (11 Eylül 1994) ile vergi bitiş tarihim (31 Aralık 1997) arasındaki Bağ-Kuru borçlanarak ödeme imkanım var mı? Eğer Bağ-Kuru borçlanamazsam, sigortadan 3600 günden kaç yaşında emekli olabilirim? Abdullah Konya Cevap: Bağ-Kura süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri, 4 Ekim 2000 tarihinden itibaren başlatılmaktadır. Vergi mükellefiyetiniz bu tarihten önceki dönemi kapsadığından, Bağ-Kur sigortalısı olamazsınız. Dolayısıyla 11 Eylül 1994-31 Aralık 1997 dönemi için prim ödeyemezsiniz. Sigorta başlangıcınızı tarih yerine yıl olarak vermişsiniz. Başlangıçtaki bir gün bile emeklilik şartlarını değiştirebiliyor. Şayet sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1976 dan önceki bir tarihse, Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 900 güm daha prim ödeyerek askerlik borçlanması dahil 2600 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 2014 de emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1976 dan sonra ki bir tarihse, en geç 24 Mayıs 2011 tarihine kadar 900 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 2017 de emekli olabilirsiniz. Yasa 4 Ekim 2000 den öncesi için tescile izin vermiyor Soru: Sorunum 1975-1982 yılları arasında ticari faaliyetimin Bağ-Kur tarafından geriye dönük borçlandırma yapılmaması. 2006 yılındaki aftan istifade etmek için bağ-kur'a tüm belgelerimi teslim ettim. Sonuç 21.5 yıllık Bağ-Kurlu olduğum söylendi. En son ticari faaliyetimi 2005 yılına kadar sürdürdüm. 10 yıllık prim ödemem var. 11.5 yıllık borçluyum. 1975-1983 yılları arasında ticari taksim vardı. Bu faaliyetimi Bağ-Kur a belgelendirdiğim halde, 1975-1982 arası Bağ-Kur borçlanması yapılamayacağı söylendi. Bu yıllar arasında prim ödemem yok. Bu yılları borçlanmam mümkün müdür? Şayet mümkünse, 2006 yılındaki af imkânını değerlendirememiş olamamamdan dolayı mağduriyetim ne olacak? Mehmet Mustafa AŞIK Cevap: Bazı yükümlülükleri kanunda öngörülen süreler içinde yerine getirmemek ileride büyük kayıplara neden olabiliyor. Süresi içine Bağ-Kura kayıt yaptırmadığınızdan emekli olamıyorsunuz. Çünkü; Bağ-Kura süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri 4 Ekim 2000 tarihinden itibaren başlatılıyor. Bu tarihten önce Bağ-Kura kayıt ve tescil mümkün değil. Kurumun verdiği bilgi doğru, maalesef 1975-1982 yılları arası için Bağ-Kura kayıt ve tescil yaptırarak bu günleri kazanamazsınız. 5 yıl içinde alınmayan yetim aylığı zamanaşımına uğrar Soru: Babam 1988 Temmuz ayında vefat etti. Vefat ettiği zaman bekardım ancak, maaş bağlatmadım. Şimdi geçmişte almadığım maaşlarımın topluca ödenmesini talep edebilir miyim? Ve bu maaş hakkımı anneme devredebilir miyim? Ve maaş alan kardeşim evlendikten sonra maaşını anneme devretmedi? Şuanda alması gereken maaş hakkını anneme devir yapabilir mi? Y.Y. Cevap: Ölüm aylığının 5 yıl içinde bağlatılması gerekir. Aksi taksirde ölüm aylığı zamanaşımına uğrar. 5 yıldan sonra ise aylık talep tarihini takip eden aybaşından itibaren bağlanır. Babanızın ölümünden itibaren 5 yıl içinde aylık talebinde bulunsaydınız, ölümünü takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanır ve 5 yıl içindeki aylıkları da toplu olarak alabilirdiniz. Bugün için, 1988 den beri aylık almanız gibi bir durum olamaz. Aylık bağlama şartlarını taşıyorsanız, aylık talep tarihinizi takip eden ay başından itibaren ölüm aylığı bağlanır. Bu aylığı annenize devredemezsiniz. Ancak, aylık bağlatırsanız yüzde 25 siz annenize de yüzde 50 oranında aylık bağlanır. Aylık talep etmediğiniz takdirde, annenizden başka aylık alan yoksa, annenizin aylık oranı yüzde 75 olacağından, aylığınızı zımnen annenize devretmiş olursunuz. Kız kardeşiniz evlendiğinden dolayı yetim aylığı kesilmiş. Evlilik nedeniyle aylık hakkı ortadan kalkmış. Ortada annenize devredecek bir hakkı olmadığından devride söz konusu olmaz. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 3773 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
