|
Sigortalı çalışanın yetim aylığını SSK ve
Bağ-Kur keser Emekli Sandığı kesmez
Ekrem Sarısu - 21 Temmuz 2008 Pazartesi - Posta
Soru: Bekâr olduğumdan dolayı Babamdan yetim aylığı alıyordum. Fakat 21 Haziran’
dan itibaren sigortalı olarak çalışmaya başladım. Bunu sigortaya bildirmem
gerekiyor mu? Ayrıca öğrenmek istediğim başka konuda, ileride SSK'lı çalışmak
istemezsem, tekrar Babamdan kalan maaşımı almam mümkün olabilir mi?
Cemile Çetin
Cevap: Hangi kurumdan yetim aylığı aldığınızı bildirmemişsiniz. Emekli
sandığından yetim aylığı alıyorsanız, sigortalı olarak çalışsanız da, yetim
aylığınız kesilmeyeceğinden, bildirim yapmanıza gerek yok. Ancak, yetim
aylığınızı Bağ-Kur veya SSK’ dan alıyorsanız
Babanızdan yetim aylığı bağlatırken, evlenmenizi ve sigortalı olarak çalışmaya
başladığınızı Bağ-Kura/SSK ya bildireceğinize dair taahhütname imzaladınız.
Çalışmanızı SSK bildirerek, yetim aylığınızı kestirmeniz gerekiyor. Aksi halde,
Bağ-Kur/SSK tespit ettiğinde yersiz ödediği yetim aylıklarını kanuni faiziyle
birlikte geri alır. İşsiz kaldığınızda kestirdiğiniz aylığınız yeniden
bağlatabilirsiniz.
Bağ-Kur prim borcunu silmezse dava açın
Soru: Babam 1960 doğumlu olup, Temmuz 1978 de Sigortalı olarak çalışmaya
başlamış, 244 gün prim ödedikten sonra 5 Şubat 1988 tarihinde Bağ-Kur
sigortalısı olmuştur. 1993 yılının 4. ayına kadar aralıklı olsa da Bağ-Kur
primlerini yatırdı. 1994 yılından sonra Bağ-Kur primlerini hiç yatırmadı. 2006
yılında Bağ-Kur borçlarını yapılandırma çerçevesinde, 6 ay Bağ-Kur primi ödedi
ve 6 aydan sonra ödeyemedi. Şimdi ise Sosyal Güvenlik Kurumunun yayınladığı
genelge kapsamında Bağ-Kur affından yararlanmak istiyor. Fakat; 44.104.- YTL
borcu gözüküyor. Peşin ödeme kapsamında 20.000.- YTL’ ye tekabül ediyor. Babam 1
Şubat 2007 den sonra sigortalı olarak çalışıyor. Mayıs sonuna kadar 420 gün prim
ödemesi var. Bunun yanında sizin dünkü gazetedeki yazınızda “.. Bağ-Kur borcu 5
yıldan fazla olan mükelleflerin yeni gelen yasa yayınlanacak genelge
çerçevesinde Prim borçları silineceğinden…” bahsetmişsiniz.
Bu yasadan nasıl faydalanabiliriz? Ve bizim için uygun olan durumu
bildirebilir misiniz?
Onur Özal
Cevap: 5 yıl ve daha Bağ-Kur prim borcu olanların, sigortalılıklarını
durdurarak, prim borçlarının silinmesi için, bugün itibariyle yürürlükte iki
yasa maddesi var. Ancak, gelin görün ki, 5 yıldan fazla prim borcu olduğundan
sigortasını durdurarak prim borcunu sildirmek isteyenlerin talepleri
karşılanmıyor. Sebep ise tamamen keyfi uygulama.
Keyfi uygulamaya 8 Mayıs 2008 tarihli Resmi gazetede yayımlanan 5754
sayılı yasa ile 5510 sayılı yasaya eklenen geçici 17 nci madde hükmünün yol
açtığını sanıyoruz. Çünkü; bu maddeye göre, Sosyal Güvenlik
Kurumu bir genel tebliğ çıkartacak ve Bağ-Kur’a 5 yıl ve daha fazla prim borcu
olanlara, 6 ay içinde prim borcunu ödemediği takdirde sigortalılıklarının
durdurulacağını duyuracak. 6 ay içinde borcunu ödemeyenlerin de sigortalılığını
durdurarak prim borçları silinecek. Silinen borca ilişkin olan süreler de
sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek. Yasa 8 Mayıs 2008 tarihili
resmi gazetede yayımlanmasına ve neredeyse tamamına yakın kısmı 1 Ekim 2008 de
yürürlüğe girecek olmasına karşın, bu madde genel hukuk kurallarına da aykırı
şekilde geriye yönelik olarak 30 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe kondu. Ancak,
Bağ-Kur Kanunu Ek Madde 19 uncu madde hükmünü de 30 Nisan 2008 de, yani aynı
tarihte yürürlükten kaldırmadıklarından, prim borcu silinmesine ilişkin iki
madde çıktı ortaya. Ancak, gelin görün ki iki maddeye rağmen sigortalının talebi
karşılanmıyor. İşi yapılmıyor. Pek çok sigortalı mağdur ediliyor.
Babanız SSK dan emekli olması avantajına. SSK da emekli olmak için; 25 yıl
sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabi bulunuyor.
Bağ-Kura başvurarak 31 Ekim 1997 tarihine kadar prim borcunuzu ödeyin. Bu
tarihten sonraki prim borçlarınızı yazılı talepte bulunarak Ek 19 ncu maddeye
göre; sildirin.(Şayet talebinizi ret ederek prim borcunuzu silmezlerse, İş
Mahkemesine dava açın. Prim borcunuzu yargı yoluyla sildirebilirsiniz.) Prim
borcunuzu sildirdiğiniz tarih itibariyle Bağ-Kur sigortanızı kapattırın. Bundan
sonra babanız; 840 gün daha prim ödeyerek 1 Şubat 2007 den sonra 450 gün olan
prim ödemesini 1260 güne(3.5 yıl) çıkartacağı tarihte emekli olabilir.(ara
vermeden prim öderse Ekim 2010 ayında).
Mevcut yasamız kadınlara avantaj sağlıyor
Soru:1955 doğumluyum. 1978 de SSK lı olarak çalışmaya başladım. Şu anda askerlik
borçlanması dâhil 3508 gün prim ödemem bulunmakta. 475 gün Bağ-Kur’a prim ödemem
bulunuyor. Halen SSK’lı olarak çalışmaktayım. Daha önce gazetede çıkan bir
yazınızda 1956 doğumlu ve SSK 1987 yılında giriş yapmış bir kişiye 54 yaşında
3600 pirimle kısmi yaşlılık aylığına hak kazanacağını belirtmiştiniz. Acaba,
bende 54 yaşımda emekli olabilir miyim?
Halil Kaya
Cevap: Kısmi yaşlılık aylığı için aranan 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün
prim ödeme ve 55 yaş şartlarını sizin gibi, 24.05.2008 ila 23 Mayıs 2011
tarihleri arasında yerine getirenler, 58 yaşını doldurduğunda emekli olabiliyor.
Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı
dolduracağınız 2013 de, kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz.
Sorunuzdaki bahsi geçen okurumuz, kadın olduğu için kısmi yaşlılık aylığı için
aranan 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün ve 50 yaş şartlarını 24 Mayıs 2005
ile 23 Mayıs 2008 tarihleri arasında yerine getirdiğinden 54 yaşını doldurduğu
tarihte kısmi yaşlılık aylığına hak kazanıyor. Mevcut yasamızda kadınlara
pozitif ayrımcılık yapılmış bulunuyor.
SSK dan 2012 de Bağ-Kurdan 2016 da emekli olabilirsiniz
Soru: 1961 doğumluyum. 1 Ocak 1985 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalısı
oldum. 16 Temmuz 1998 tarihinde Bağ-Kur’um son bulmuştur. 1 yıl isteğe bağlı
ödemede bulundum. 14 yıl 5 ay 16 gün ödenmiş primim vardır. Emekli olabilmem
için daha ne kadar prim ödemem lazım? Eğer kalan prim ödeme süremi SSK’da isteğe
bağlı olarak ödersem, avantaj sağlar mı?
Safiye BAYRAM/Bursa
Cevap: Bağ-Kurdan emekli olmak için en az 15 tam yıl prim ödemek gerekiyor.
Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için aranan 15 tam yıl prim ödeme ve 50
yaş şartlarını yerine getirmeye 1 Ekim 1999 tarihi itibariyle sizin gibi 10
yıldan fazla kalanlar, 55 yaşını doldurduğunda emekli olabiliyor. 194 gün daha
prim ödeyerek prim ödemenizi 15 tam yıla çıkartmanız şartıyla, 55 yaşınızı
dolduracağınız 2016 da Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz.
SSK ya geçip 1 Ağustos 2008 den itibaren ara vermeden1260 gün(3.5 yıl) prim
ödemeniz halinde, 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 41 yaş
artlarına tabi olarak, Şubat 2012 ayında emekli olabilirsiniz.
933 gün eksiğiniz kaldığından isteğe bağlıya devam edebilirsiniz
Soru: 11 Ağustos 1962 doğumluyum. 4 Ağustos 1978 tarihinde sigortalı olarak işe
başladım. 217 gün sigorta primi ödemem var. 1 Ekim 2001’den itibaren isteğe
bağlı sigortaya prim ödemeye başladım. Ve halen ödemekteyim. Yeni Yasa’dan
etkilenme durumum var mı? Kısmi emekli ne zaman olabilirim? Böyle ödemeye devam
edeyim mi? Yoksa bir iş yerinde çalışmam mı lazım?
Sevgi KÖKSAL/Ankara
Cevap: Emekli olma şartları açısından yeni yasaya değil, bugünkü yasaya
tabisiniz. Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için aranan, 15 yıl
sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarını sizin gibi, 24
Mayıs 2011 tarihinden sonra yerine getirenler, 58 yaşını doldurduğunda emekli
olabiliyor. 933 gün daha prim ödeyerek, 2667 gün olan prim ödemenizi 3600 güne
tamamlamanız şartıyla 58 yaşınızı dolduracağınız 11 Ağustos 2020 tarihinde kısmi
yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz. 1 Ekimden sonra isteğe bağlı prim
ödemeleri Bağ-Kur sigortasına yapılacak. Ancak 1260 günden az prim
ödeyeceğinizden sizin için sorun yok. İsteğe bağlı sigortaya 933 gün prim
ödeyebilirsiniz.
2009 da emekli olabilirsiniz
Soru:1953 doğumluyum. 1984 yılında Bağ-Kur’lu oldum. 14 yıl 5 ay Bağ-Kur primi
ödedim. Mükellef olmadığım yıllarda SSK ya 1257 gün prim ödemem var. 2005
yılında Bağ-Kur’dan çıktım. 30 Mart 2005 tarihinden bu tarafa kesintisiz
sigortalı olarak çalışıyorum ve primimi ödüyorum. Ne zaman emekli olurum?
Cumali ÖZKAN
Cevap: 30 Eylül 2008 tarihine kadar aralıksız prim öderseniz, son yedi yılda SSK
ya Bağ-Kurdan fazla prim ödemiş duruma geçerek, SSK şartlarıyla emeklilik hakkı
edersiniz. SSK da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim
ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. 30 Eylül 2008 den sonra prim ödemeseniz
de, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 2009 da emekli olabilirsiniz.
Özürlü hakkıyla 3760 gün prim ödediğinizde emekli olabilirsiniz
Soru: 25 Eylül 1993 tarihinde sigortalı oldum. Toplam 2619 prim gün sayım var ve
halen çalışmaktayım. % 40 özürlü raporum var. Vergi indiriminden
yaralanmaktayım. Askerlik borçlanmamı yaparsam, ne zaman emekli olabilir?
O.C.
Cevap: 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle sizin gibi 9 yıldan fazla 12 yıldan az
süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3. derece özürlüler emekli
olmak için; 16 yıl sigortalılık süresi ve 3760 gün prim ödeme şartlarına tabi
bulunuyor. 1141 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 3760 güne tamamlayacağınız
tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması yaparsanız, borçlandığınız
süre kadar az prim ödeyebilirsiniz. Örneğin; 18 ay askerlik yapmışsanız,
borçlandıktan sonra 601 gün daha prim ödeyerek Nisan 2010 da emekli
olabilirsiniz.
60 yaşınızı doldurduğunuzda emekli
Olamazsanız primlerinizi geri alabilirsiniz
Soru: 1960 doğumlu ev hanımıyım. 18 Aralık 1998 tarihinde isteğe bağlı
(sağlıksız) Bağ-Kur primi ödemeye başladım. Sadece 2005 tarihinde bir yıl
dondurdum. Şimdi ödeme güçlüğü çekiyorum. Bağ-Kur’umu iptal etsem paramı
alabilir miyim? Eğer ödemeye devam edersem, ne zaman emekli olurum? Eşim SSK
emeklisi, ölüm halinde (ikimizden biri) emekli aylıklarını nasıl alırız?
Fatma
Cevap: Bağ-Kurdan emekli olmak için en az 15 tam yıl(5400 gün) prim ödemek
gerekiyor. Prim ödemenizi 15 tam yıla çıkartmanız şartıyla 55 yaşınızı
dolduracağınız 2015 de kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz.
Bugün için ödediğiniz primleri geri alarak sistemden ayrılamazsınız. Ancak; 60
yaşınızı doldurduğunuz tarihte, prim ödemeniz emekli olmanıza yetmezse,
ödediğiniz primleri “toptan ödeme” adı altında geri alabilirsiniz.
Eşiniz emekli olduğu için, sizde ölüm aylığı için aranan 1800 günden fazla prim
ödemenizi olduğundan, birinizin vefatı halinde hayatta kalan eşe ölüm(dul)
aylığı bağlanır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz.
|
