|
|
|
|
|
Emekli sandığından emekli olmak için SSK’lı veya Bağ-Kur’lu olmamanız gerek |
|
18.07.2008 |
|
| ||
|
Emekli sandığından emekli olmak için SSK’lı
veya Bağ-Kur’lu olmamanız gerek Ekrem Sarısu - 18 Temmuz 2008 Cuma - Posta Soru: Ordu mensubuyum. 2002 yılında 5434 sayılı yasa gereği 20 fiili hizmet yılımı doldurup açıktan emekliliği beklemeye karar verdim. 42 yaşını doldurduğumda emekli aylığı bağlanacak. Ancak kurumumdan istifa ederek ayrılmış sayılacağımdan, kendi nam ve hesabıma iş yapamayacağım, ya da bir yerde çalışamayacağım hükmü de aynı kanunla belirtilmiş durumdadır. Bu durumda kendi adıma kayıtlı bir iş yaptığımda, emekli sandığı sisteminden otomatik olarak çıkartılıp Bağ-Kura dâhil edilir ve emeklilik yaşı uzar deniliyor. Birde, sağlık karnem alınacağı için yeni sosyal güvenlik yasasında bir miktar destek primi ödeyerek, sağlık güvencesi devam ediyormuş deniliyor. Bu konulardaki son durumlar hakkında net bilgi verebilirseniz memnun olurum. Cem Sivri Cevap: Emekli Sandığından emekli olmak için aranan Fiili hizmet süresi şartını yerine getirip, emekli aylığı bağlanacak yaş haddini çalışmadan beklemek üzere işinizden ayrılmışsınız. Bu durumda; 42 yaşınızı dolduracağınız tarihte hem emekli aylığınız bağlanır, aynı tarihte emekli ikramiyenizi alırsınız. Ancak, hak kaybına uğramamak için 42 yaşınızı dolduracağınız tarihe kadar, SSK veya Bağ-Kur sigortalısı olmanız gerekiyor. Çünkü; SSK lı veya Bağ-Kur’lu halinde emekli ikramiyenizi alamayacağınız gibi, bu kurumlara 1260 gün(3.5 yıl) ve daha fazla prim ödediğiniz takdirde, emekli aylığınızı da SSK veya Bağ-Kurdan almak zorunda kalırsınız. Çünkü; emekli ikramiyesi alabilmeniz için, en son Emekli Sandığı iştirakçisiyken emekli olunması gerekiyor. Ayrıca primi ödenmiş son yedi yılda, fazla prim ödenen sosyal güvenlik kurumundan emekli olunduğundan, 42 yaşınızı doldurana kadar SSK ya veya Bağ-Kur’a 1260 gün ve daha fazla prim ödediğiniz takdirde bu kurumlardan emekli olmak zorunda kalırsınız. Sonuç olarak; emekli ikramiyenizi alarak, Emekli Sandığından emekli olmak istiyorsanız; 42 yaşınızı doldurana kadar, Bağ-Kur kapsamına giren bir faaliyette bulunmamanız ve SSK’lı olmanızı gerektirecek bir işte çalışmamanız lazım. Ayrıca yeni sosyal güvenlik yasasının 1 Ekim 2008 den itibaren yürürlüğe girmesiyle birlikte, zorunlu olarak genel sağlık sigortalısı olacak ve prim ödeyerek sağlık yardımı alacaksınız. Yüzde 20 raporla vergi indirimi alınmaz Soru: 29 Haziran 1978 doğumluyum. 3587 gün sigortalıyım. 2005 yılında ankilozan spondilit hastası oldum. Son olarak 20 Nisan 2008 tarihinde iki taraflı kalça protez ameliyatı oldum. Daha önce vergi indiriminden yararlanmak için iki defa müracaat ettim. İkisinde de yüzde 20 verdiler. Acaba tekrar müracaat etsem bu oran yükselir mi? Ali Atik Cevap: Vergi indiriminden yararlanmak için en az yüzde 40 oranında özürlü olmak gerekiyor. İki defa müracaat etmenize rağmen yüzde 20 özürlü raporu veriliyorsa, demek ki özür dereceniz yüzde 20. Rahatsızlığınızda bir ilerleme yoksa, yeni bir müracaat durumunuzda da yine aynı oranda rapor alırsınız. Maalesef yüzde 20 özürle vergi indirimi alamazsınız. Kıdem tazminatının son alınan ücret üstünden hesaplanması işçinin lehine Soru: Gazetedeki köşe yazınızı okudum. ''.Kıdem tazminatı uygulamasında değişiklik yapılmadı. Her yıl için son aldığınız ücretinizin brüt tutarı kadar kıdem tazminatı alacaksınız… '' diye bir cümleniz var. Evdekilerle biraz münakaşa ettik. Bu cümleyle ilgili olarak. Benim anlamadığım nokta şu; örneğin 5 sene bir şirkette çalışmışım. Bu beş sene boyunca aldığım aylık ücretlerin hiç bir önemi olmadan sadece son sene son ücretimle bağlantılı bir tazminat mı alacağım? Bir de 20 Ekim’de emekliliğimi istersem, kıdem tazminatım hesaplanırken Eylül’den mi? Yoksa Ekimin 20 günlük suresi içinden mi hesaplanacak? Erkan Yılmaz Cevap: Kanun koyucu kıdem tazminatının hesabında son ücreti dikkate alması, işçi lehine bir uygulamadır. Çünkü; en son ücret zamları da içeren en yüksek ücrettir. Yüksek ücret üstünden kıdem tazminatı hesaplanması da, çalışanın yüksek tutarda kıdem tazminatı alacağı anlamına gelmektedir. 5 yıl çalıştığınız şirkette son aldığınız ücret baz alınarak kıdem tazminatı hesaplanması sizin lehinize bir durumdur. Örneğin; 5 yıl önce 1.000 YTL ücret alan birinin 5 yıl sonra 1.500 YTL ücret alıyorsa, kıdem tazminatının son ücreti olan 1.500 YTL üstünden hesaplanması onun avantajınadır. 20 Ekimde emekliliğinizi isterseniz, 20 Ekime kadar hak ettiğiniz kıdem tazminatınızın tamamını alacaksınız. Bir yıldan az olan sürelerin kıdem tazminatı da orantılı olarak hesaplanacak. Babanızın askerlik borçlanmasını yaptırıp aylık bağlatabilirsiniz Soru: Bir kaç tane sorum var: 1) Babam Nisan 2008 ayında vefat etti. Annem dul kalması üzerine dedemden yetim aylığı almaya hak kazandı. Yetim aylığı bağlanması için başvuru yaptık. Babamın SSK’ya girişi 1982 yılı olup, ölüm tarihine kadar, 613 gün prim ödemesi var. Babamın prim ödemesini, askerlik borçlanmasıyla 900 güne tamamlayıp, ölüm aylığı alınabilir mi? 2)Annem babamdan ölüm aylığını, dedemden de yetim aylığı alabilir mi? 3)Öğrenciyim. Bende ölüm aylığından faydalanabilir miyim? Ve oranı ne olur? Acil olarak cevaplarsanız sevinirim. Çünkü yeni kanundan önce bunları yapmam gerekiyor. Cemal Işıldak Cevap: 1)1 Ekim 2008 tarihine kadar yürürlükte olan mevcut yasaya göre, 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün prim ödemesi olan sigortalının ölümü halinde, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmaktadır. Babanızın askerlik süresinin 287 gününü borçlanmak suretiyle, 613 gün olan prim ödemesini 900 güne tamamlayıp hak sahiplerine ölüm aylığı bağlatabilirsiniz. 2)Dedeniz SSK lı değilse, yani Bağ-Kur veya Emekli Sandığına tabiyse, anneniz dedenizden yetim, babanızdan dul aylığı alabilir. Ancak, dedenizde babanız gibi SSK ya tabi ise, iki aylık alamaz. Aylıklardan tutar itibariyle yüksek olanı alır. 3) Orta öğrenimdeyseniz 20, yüksek öğrenimdeyseniz 25 yaşınızı doldurana kadar babanızdan dolayı yetim aylığı alabilirsiniz. Aylık bağlama oranınız yüzde 25 dir. Emeklilik evrakınız postadadır Soru: Eşim 5 Mayıs 2008 de emeklilik hakkını elde etti. 12 Mayıs 2008 işlemlerine başladı. Askerliği de borçlandı. İnternette emekli olduğu da görünüyor. Acaba maaş ne zaman bağlanır? Daha çok bekler miyiz? Fatma Şentürk Cevap: İnternette emekli olduğu görünüyorsa evrakları postadadır. Kısa sürede elinize geçer. Birkaç gün içinde evraklarınız gelmezse SSK ya giderek elden takip edin. Bir müddet gecikme olda da, Haziran ayından itibaren aylık bağlanacağından, eşiniz geçmiş ayların aylığını toplu olarak alırsınız. İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz Soru:1 Haziran 1962 doğumluyum. 25 Mart 1981 tarihinden itibaren iş yerimden dolayı Bağ-Kur’lu oldum. O günden bu güne kadar aralıksız olarak prim yatırdım. Bağ-Kur’da emekli olmak için prim ödeme günümün dolduğunu hesapladılar. Ve prim borcumu yeni af kanunundan yararlanarak yatırdım. Yalnız Bağ-Kur’dan 10 Nisan 1983 ile 1 Ocak 1986 arasında maliye kaydım gözükmediğinden dolayı, emeklilik yaşımın 46 değil 47 yaş olacağını belirttiler. Daha sonra söz konusu dönemde asker olduğumdan askerlik süremi borçlandım ve bedelini ödedim. Bu borcu ödemem karşılığında (askerlik borcu) yaş sınırımın geri geleceğini ve emeklilik talebimin kabul edileceğini söylediler. Yukarıda yapmış olduğum işlemler çerçevesinde, emekli olup olamayacağım hakkında bilgi almak istiyorum. Yardımcı olursanız sevinirim. Ferit KERVAN Cevap: 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle 25 tam yıl prim ödeme süresini doldurmaya sizin gibi, 3.5 yıldan fazla 5 yıldan az süredir sigortalı olanlar emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Emeklilik için aranan şartları yerine getirdiğinizden, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Yurtdışı çalışma süresini borçlanarak emekli olan aylığını kestirmeden çalışamaz Soru: 1963 doğumluyum. Bulgaristan’da 5 yıl sigortalı olarak çalıştım. Türkiye’de sigorta kartım 1991 yılında çıktı. Fakat işveren çalışma sürelerimi 1 Eylül 1992 tarihinden sonra bildirmiş. Şu anda 5000 gün prim ödemem var. Eğer yurt dışı borçlanması yaparsam, başlangıç tarihim 1991 den mi? Yoksa 1992 den mi sayılacak? Ayrıca emekli olduktan sonra yasal olarak çalışmaya devam edebilir miyim? Borçlanarak emekli olursam çalışarak emekli olmama göre, ne kadar emekli maaşım değişir? Gülten Adalı Cevap: Sigorta başlangıç tarihi olarak adınıza ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenen 1 Eylül 1992 dikkate alınacaktır. Ancak; bir yanlışlıkta olabilir. 1991 deki işvereninizle görüşüp, günlerinizin neden bildirilmediğini araştırın. 1992 başlangıcınıza göre emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 49 yaş şartına tabisiniz. 600 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Eylül 2012 tarihinde 49 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 2012 yılı içinde 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Şayet Türkiye’ye zorunlu göç kapsamında gelmişseniz, Bulgaristan’daki çalışmanızın 4 yıl 2 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz borçlandığınız süre kadar geri gider ve emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanma bedelini ödediğinizi de hemen emekli olabilirsiniz. Yurtdışı çalışma sürenizi borçlanarak emekli olmanız halinde, emekli aylığı alırken çalışamazsınız. Emekli aylığınız kestirerek çalışabilirsiniz. Mirası reddetseniz de yetim aylığı alabilirsiniz Soru: Babam 13 Temmuz’da vefat etti. Babamın kredi kartları borcu var. Bu borçları benden talep ederler mi? Babam SSK'dan emekli. Reddi miras davası açarsam, kredi kartı borçları silinmiş olur mu? Reddi miras davası açtığım zaman, babamdan kalan maaşı da reddetmiş olur muyum? Bu davayı açmazsam ne olur? Kredi kartlarının bu hafta ödenmesi gerekiyor. Ne yapmam gerekiyor? Sedef Gürbüz Cevap: Babanızın kredi kartı borçları babanızın kanuni mirasçılarından istenir. Mirası reddetmeniz halinde babanızın malları da borçları da Devlete kalır. Babanızın borçlarından dolayı sorumlu olmazsınız. Yani kredi kartı borçlarını ödemezsiniz. Mirası reddetseniz de babanızdan dolayı yetim aylığı bağlanır. Mirası reddetmekle yetim aylığı hakkınızı reddetmiş olmazsınız. Sosyal güvenlik hakları devredilemez, vazgeçilemez, Anayasal haklardandır. Bekarsanız, evleniş olsanız da boşanmış veya dul kalmışsanız ve sigortalı olarak çalışmıyorsanız babanızdan dolayı SSK dan yetim aylığı alabilirsiniz. Babanızdan borçtan başka kalan bir mal varlığı yoksa, vakit geçirmeden mirası reddedin İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 2292 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
