|
Bağ-Kur’a 4 Ekim 2000 den önce tescil
yapılamaz
Ekrem Sarısu - 26 Temmuz 2008 Cumartesi - Posta
Soru: 1 Şubat 1981 tarihinde başlayıp 30 Temmuz
1991 arası vergi mükellefiydim. Bayrampaşa dokumacılar derneğinde hala kaydım
mevcut ve esnaf sicilimin açık. İstanbul mali müşavirler ve muhasebeciler
derneği tarafından düzenlenen ve sosyal güvenlik sisteminin masaya yatırıldığı
toplantıda konuşan, sosyal güvenlik kurumu İstanbul il müdür yardımcısı Mustafa
Cerit; Bağ-Kur üyelerine emeklilik yolunu açacak formülü açıkladı. Cerit bir
kişinin geriye dönük hiçbir Bağ-Kur tescili yoksa, yani numara alınmamışsa,
sigortasının 4 Ekim 2000 tarihinden itibaren başlatıldığını hatırlattı. Cerit 4
Ekim 2000 tarihinden önceki sürelerin mahkeme kararıyla, vergi mükellefiyeti
veya başka belgelerle açıklayabildiklerinde, Ekim 2000 e kadar olan sürenin
pirim borcunu ödeyerek aftan yararlanacaklarını, ve yeni yasa ile emekli
olabileceklerini söyledi. Bağ-Kur’da sigortalık tarihi mahkeme kararıyla, 1982
yılına kadar götürülebiliyor diye konuştu. Bu konuyla alakalı bizi
bilgilendirmenizi rica ediyoruz.
İmam Çelik
Cevap: Ortada bir yanlış anlama olmalı. Sayın Mustafa Cerit sosyal güvenlik
konusunda uzmanı ve işin mutfağında olan yetişmiş bir kişidir. Sorunuzdaki
şekilde bir açıklama yapmaz. Çünkü; süresi içinde Bağ-Kur’a kayıt ve Tescilini
yaptırmayanların sigorta hak ve yükümlülükleri 4 Ekim 2000 tarihinden itibaren
başlatılmaktadır(1479 sayılı Kanun Geçici md. 18). Yürürlükte olan yasanın bu
açık hükmü karşısında, sigortalılık niteliği taşıdığı halde süresi içinde
Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların 4 Ekim 2000 den öncesi bir tarihte
sigortalılığının başlatılması mümkün değildir. Mahkemelerde aksi yönde karar
veremez. Çünkü, ortada bir yasa hükmü var. Mahkemeler ancak, yasa hükmü
uygulanmadığı zaman, yasanın uygulanması yönünde karar verebilir. Yoksa, yasanın
önüne geçerek, yasanın amir hükmünün aksi yönünde karar vermesi düşülemez.
Ancak; mahkeme söz konusu yasayı Anayasa’ya aykırı bulursa, İptali için Anayasa
Mahkemesine götürme hakkı vardır. Anayasa mahkemesi de, düzenlemeyi Anayasaya
aykırı bulursa iptal edebilir. Geçici 18 nci maddenin iptal talebi için Anayasa
Mahkemesine götüren mahkeme olmadı. En azından bizde bu yönde bir bilgi yok.
Sonuç olarak, süresi içinde Bağ-Kur kaydını yaptırmayanın sigortalılığı 4 Ekim
2000 den önce başlatılamaz. Ayrıca, yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008
e kadar kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılıkları da 1 Ekim 2008
tarihinden itibaren başlatılacak. Bu tarihten itibaren 6 ay içinde 4 Ekim 2000
tarihinden 1 Ekim 2008 tarihine kadar olan sürede vergi mükellefi olduğunu
belgeleyip, vergi mükellefi olduğu sürelerin tamamı için, prime esas kazancın
taban tutarı(asgari ücret) ile tavan tutarı(asgari ücretin 6.5 katı) arasında
belirleyecekleri kazanç tutarının yüzde 32 si oranında hesaplanarak tebliğ
edilecek olan prim tutarını tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içinde ödenmesi
halinde, söz konusu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek. Yoksa
sigortalılıkları 1 Ekim 2008 den itibaren başlatılacak.
Şirket ortağı olmadan önce sigortalıysanız ve ara vermemişseniz sorun yok
Soru: Gazeteden takip ediyorum. Fakat herkes ayrı bir yorum yapıyor. 7 Kasım
2000 de çalıştığım yerden ilişkim kesildi.15 Aralık 2000 tarihinden itibaren
limitet şirket ortağı olarak çalışıyorum. Muhasebecim SSK’lı olarak devam
edebileceğimi söyledi. Ve bugüne kadar böyle devam etti. Bana yol göstermenizi
rica ediyorum. Yatırmış olduğumuz primler ne olur?
Fuat Çimen
Cevap: Limitet şirket olduğunuz 15 Aralık 2000 den önce(örneğin 14 Aralık 2000
den itibaren) sigortalıysanız ve ara vermeden bugüne kadar SSK ya prim
ödemişseniz, SSK ya ara verene kadar Bağ-Kur’lu olmanıza gerek yok. Çünkü;
şirket ortağı olduğunuz tarihte, çalışmakta olduğunuz işten dolayı SSK’lısınız
ve bu sigortanız ara vermeden devam edip gelmiş. Burada bir sorun yok. Ancak; 7
Kasım 2000 de ara verdiğiniz SSK sigortanız şirket ortağı olduğunuz 15 Aralık
2000 den sonra başlamışsa, burada sorun var. Çünkü, 15 Aralık 2000 tarihinden
itibaren şirket ortaklığınızdan dolayı Bağ-Kur sigortası kapsamındasınız ve
SSK’lı olamazsınız. Şayet bu durumdaysanız bile, ödediğiniz primler boşla
gitmez. Şöyle’ ki,
1)Bağ-Kur’a 15 Aralık 2000 tarihinden itibaren kayıt ve tescilinizi yaptırıp,
5458 sayılı yasanın 16 ncı maddesi hükmünce SSK ya ödemiş olduğunuz primlerin,
aynı dönem Bağ-Kur prim borçlarına mahsubunu talep edebilirsiniz.
2)Bundan sonra ara vermeden SSK’nızı devam ettirebileceğinize inanıyorsanız,
Bağ-Kur’a kayıt olmadan bu şekilde devam edin. Çünkü; yeni yasanın 1 Ekim 2008
tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte, Bağ-Kur’a sizin gibi süresi içinde
kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri, 1 Ekim
2008 den itibaren başlatılacak. Dolayısıyla bu tarihten önceki Bağ-Kur
yükümlülüğünüz ortadan kalkar.
2 nci yolu seçerseniz 1 Ekim 2008 den sonra SSK sigortanıza ara vermemeye bakın.
Ara verdiğiniz gün Bağ-Kur sigortası devreye girer ve bir daha SSK’lı
olamazsınız.
1 Ekim’den önce askerliğini borçlanan daha az prim öder
Soru:3 Eylül 1975 doğumluyum. 4 Ağustos 2004 tarihinden itibaren kendi iş
yerimden dolayı Bağ-Kur sigortalısı olarak çalışmaktayım. 4.derecedeyim.
Emeklilik için kaç yıl daha pirim yatırmam gerekiyor? Ve ne zaman emekli
olacağım? 1 Ekim 2008 tarihine kadar askerlik borçlanmamı yapmamın Bağ-Kur
hesabıma ne faydası olur? Basamak arttırmamın bana faydası olur mu?
Atilla Cansabuncu-İstanbul
Cevap: Sizin gibi 8 Eylül 1999 tarihinden sonra Bağ-Kur sigortalısı olanlar 25
tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarıyla emekli olabiliyor. Ara
vermeden 4 Ağustos 2029 tarihine kadar prim ödeyerek prim ödemenizi 25 tam yıla
çıkartmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 3 Eylül 2035 tarihinde emekli
olabilirsiniz. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, prim ödeme gün sayınız
askerlik süreniz kadar artar. Askerlik sürenizi borçlanmak istiyorsanız, 1
Ekimden önce borçlanmanızda yarar var. Bu tarihten sonra borçlanma bedeli
artıyor. 1 Ekim’den sonra yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle basamak sistemi
ortadan kalkacak ve Bağ-Kur sigortalıları prime esas asgari kazanç tutarı(bugün
için 638.70 YTL) ile prime esas kazancın tavan tutarı(bugün için 4.151.55 YTL)
arasında kalmak şartıyla, beyan edecekleri kazanç tutarı üstünden prim
ödeyecekler. Ancak; Bağ-Kur’lu aynı zamanda işverense yanında çalıştırdığı
sigortalının prime esas kazancından az kazanç beyan edemeyecek. Dolayısıyla, 1
Ekimden sonra belirlenen limitler arasında kalmak şartıyla istediğiniz tutar
üstünden prim ödeyebilirsiniz.
Tekrar askerlik borçlanması yapabilirsiniz
Soru:3 Şubat 1953 doğumluyum. 1 Ocak 1981 de sigortam başladı. Sigorta numaram
13972027 dir. Askerlik borçlanmasından sonra ne zaman emekli olurum? 3600
gün den yararlanabilir miyim? Birde askerlik borçlanması yaptırdım. Fakat
ödemesini yapmadım tekrar borçlanma yapabilir miyim? Yoksa hakkım yandı mı?
Nevzat Yetimoğlu
Cevap: Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz
askerlik süreniz kadar geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık
süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ayrıca, ara
vermeden 816 gün daha prim ödeyerek, askerlik borçlanmanız dâhil, 2784 gün olan
prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 3
Şubat 2011 tarihinde kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz. Askerlik
borçlanması bedelini tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içinde ödememişseniz.
Tekrar borçlanma talebinde bulunabilirsiniz.
Taban aylık bağlanacağından fazla prim ödemenize gerek yok
Soru: Doğum tarihim 25 Şubat 1963 dür. Emekli olabilmem için 5075 gün prim
ödememin yeterli olduğunu biliyorum. Ama, çalıştığım iş yerinde aramızdaki
anlaşmadan dolayı sigorta giderlerini ben ödüyorum. Şu anda daha önceden bir
arkadaşımın 28 günü benim üstümde gözüküyor. Dolayısıyla 5454 gün prim ödemem
var. Birileri dedi ki; gün dolduktan sonra her 300 güne ayrı fark ücreti
ödeniyormuş. Ödemeye devam edeyim mi? Yoksa ödemesem mi? Şaşırdım kaldım.
Örneğin, 5675 olduğunda aynı koşullarda emekli olan kişi ile emekli aylığımız
arasında 20 ile 35 YTL arasında fark olur diyorlar.
Sadettin Gülsoy
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46
yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödeme ve süre şartını yerine getirdiğinizden,
bundan sonra prim ödemeseniz de, 46 yaşınızı dolduracağınız 25 Şubat 2009 da
emekli olabilirsiniz. Emekli aylığını sigortaya bildirilen ve üstünden prim
hesaplanan kazanç tutarı ile, prim ödeme gün sayısı belirliyor. Sigortaya
bildirilen kazanç tutarının yüksek oluşu, üstünden aylık hesaplanacak ortalama
kazanç tutarını yükseltiyor. Bu açıdan ne kadar yüksek kazanç bildirilirse,
emekli aylığı için o kadar iyidir. Prim gün sayısı da aylık bağlama oranını
yükseltiyor. Ne kadar çok prim ödenirse, aylık bağlama oranını yükselttiğinden
emekli aylığı için o kadar iyidir. Örneğin; aylık bağlama oranı, sigortalının
ilk 3600 gün prim ödemesinin her 360 günü için yüzde 3.5, sonraki 5400 günün her
360 günü için yüzde 2 ve daha sonraki her 360 gün için yüzde 1.5 dur. Ancak,
muhtemelen kazançlarınız sigortaya asgari ücret üstünden bildirilmiştir. 300 gün
az prim ödeseniz de, 600 gün fazla prim ödeseniz de emekli aylığınız taban aylık
üstünden bağlanacağından, emekli aylığınızın tutarı değişmez. Yani aylığını
yükselmez. Primi de cebinizden ödediğinize göre, fazla prim ödemenize gerek yok.
Nail Gülsoy’a ait 228 gün prim, yanlışlıkla dosyanıza işlenmiş. SSK ya yazılı
olarak başvurarak, yanlışlığın düzeltilmesini talep edin. İleride emekli
olacağınız zaman sorun olabilir.
Askerliğinizin 100 günü borçlanırsanız bir yıl erken emekli olursunuz
Soru: 29 Mayıs 1963 doğumluyum. Sigortaya ilk girişim 04.09.1985 tarihinde
olmuştur. 1 Mayıs 1983 ile 1 Ocak 1985 tarihleri arasında 20 ay askerlik yaptım.
7500 iş günü prim ödemem bulunuyor. Şu an çalışamıyorum. Kredi çekip askerliğimi
borçlanmayı düşünüyorum. Ama ne zaman emekli olacağım konusunda, SSK’dan bir
türlü gereken cevabı alamadım. Askerlik süremi borçlanırsam ne zaman emekli
olurum? Borçlanmaz ve bundan sonra prim ödemez, yaşın dolmasını beklersem ne
zaman emekli olurum?
Mehmet Ay-Manisa
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi 5300 gün prim ödeme ve 49
yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim
ödemeseniz bile, 49 yaşınızı dolduracağınız 29 Mayıs 2012 tarihinde emekli
olabilirsiniz.
Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinizden önce yaptığınızdan borçlanmanızda
yarar var. Ancak, 600 gün olan askerlik sürenizin tamamını borçlanmanıza gerek
yok. 100 gününü borçlanırsanız; sigorta başlangıç tarihiniz 100 gün geri gider
ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş
şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 48 yaşınızı
dolduracağınız 29 Mayıs 2011 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Bağ-Kur emekliye yetim aylığı bağlamaz
Soru: 1983 senesinde babamı kaybettim. Babam Bağ-Kur’luydu. Babam öldükten sonra
maaş anneme bağlandı. Ben sigorta emeklisiyim, babamdan maaş alabilir miyim?
Filiz OKYAY
Cevap: Bağ-Kur; sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmayan, kendi
çalışmalarından dolayı bu kurumlardan gelir ve aylık almayan bekâr, evlenmiş
olsa da boşanan veya dul kalan
Kız çocuklarına ana ve babalarından dolayı yetim aylığı bağlar. Kendi
çalışmanızdan dolayı SSK dan emekli aylığı aldığınız için Bağ-Kur’dan yetim
aylığı alamazsınız.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
