|
Kardeşiniz prim borcunu sildiremez ancak
aftan yararlanır
Ekrem Sarısu - 23 Temmuz 2008 - Çarşamba - Posta
Soru: Kardeşim geçen yıl Ocak ayında Bağ-Kur’a giriş yaptı. 11 ay sonra
Bağ-Kur’dan çıktı. Fakat 11 ay boyunca hiç Bağ-Kur primi ödemedi. Bu nedenle
2.700 YTL prim ve ceza geldi. 11 aylık hakkından feragat ettiğinde bu borcu
silinir mi? Borcu ödememenin bir yolu var mıdır?
Ömür
Cevap: Bağ-Kur’a 5 yıl ve daha fazla süre prim borcu olanlar, Ek.19 ncu madde ve
2007/47 sayılı genelge hükümlerine göre, sigortalılıklarını durdurmak suretiyle
prim borçlarını sildirebiliyor. Ancak, 5 yıldan az süre prim borcu olanlara bu
tür bir hak tanınmadığından borçları silinmiyor. Bu yönüyle fazla prim borcu
olan ödüllendirilirken az prim borcu olanlar cezalandırılıyor. Maalesef
kardeşinizin 11 aylık prim borcu silinmez. Ancak; kardeşiniz Af Kanundan
yaralanarak prim borcunu ödeyebilir. Bunun için en geç 28 Temmuz 2008 mesai
saati sonuna kadar Bağ-Kura, aftan yararlanmak için yazılı olarak başvurup,
başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde prim borcunun aslı ile, gecikme cezası
ve zammının yüzde 15 ini ödemesi halinde, gecikme cezası ve zammı borcunun yüzde
85’i silinir.
Af kanunu kardeşiniz için bir şans kaçırmasın.
1 Ekim 2008 e kadar yürürlükte olan yasa keyfi olarak uygulanmıyor
Soru:15 Temmuz 2008 günü posta gazetesindeki köşenizde benimde merakla cevap
aradığım bir konuya değinmişsiniz. 1999 da vergi kaydım olmasına rağmen 4 Ekim
2000 tarihinde Bağ-Kur sigortalısı oldum. Ağustos 2004 ayında işyerimi
kapattığımı Maliye’ye bildirerek vergi kaydımı da kapattım. Son iki yıldır da
SSK lı olarak çalışmaktayım. Son düzenlemelerden yararlanmak üzere araştırma
yaparken Bağ-Kur borcumu sildirilebileceğimi öğrendim. Ancak, sizin de yazınızda
belirttiğiniz gibi, 5 yıl ve daha fazla süre prim borçları yararlandığından
benim durumuma uymuyor gibi gözükmekte. Zira Bağ-Kur başlangıcım ile vergi
kaydımı kapattığım süre içinde yaklaşık 4 yıllık bir borcum olduğu anlaşılıyor.
Ancak, Bağ-Kur kaydımı henüz kapatmadığımdan, hala aktif sigortalı görünmekte ve
sürekli borçlanmaktayım. Bu durumda, Ek 19. maddeden ve 2007/47 sayılı
genelgeden faydalanıp borçlarımı sildirebilir miyim? Bağ-Kur’a telefonla
sorduğumuzda, bu uygulamanın Haziran ayı sonu itibariyle kaldırıldığını ve
sadece yeni af düzenlemesinden faydalanabileceğim söylendi. Sizden gelecek
cevaba göre hareket etmek arzusundayım. Bu doğrultuda mahkeme yolu da
gösterirseniz de, zaman geçirmeden değerlendirmek istiyorum.
Zafer Okyay-Mersin
Cevap: Bağ-Kur’a 5 yıl ve daha fazla prim borcu olanların Ek 19 ncu madde ve
2007/47 sayılı genelge hükmünce, sigortalılığın durdurularak prim borcunun
silinmesine ilişkin uygulama, 1 Ekim 2008 tarihine kadar yürürlükte. Haziran ayı
sonu itibariyle kaldırıldığı bilgisi doğru değil. Vergi kaydınızı kapatmanıza
rağmen, meslek odası sicil kaydınız kapatmadıysanız, Bağ-Kur’a 5 yıldan fazla
süre prim borcunuz vardır. Nitekim, kayıtlarda da aktif sigortalı olarak 5
yıldan fazla prim borcunuz göründüğünden, sigortanızı durdurarak prim borcunuzu
sildirebilirsiniz. Yazılı olarak başvurun. Talebinizi reddederlerse İş
Mahkemesine dava açın. 1 Ekim 2008 e kadar yürürlükte olan yasa maddesini keyfi
olarak uygulamıyorlar.
Aylığını kestirmeden çalışan emekli destek primi ödemek zorunda
Soru: Ben 2002 Şubat ayında SSK’dan emekli oldum, şirket fatura karşılığı
çalışmalarıma devam etmemi istedi. Mart 2002 den itibaren vergi mükellefiyim.
Benim muhasebecim SSK’dan emekli olmama rağmen her ay Bağ-Kur’a sosyal güvenlik
destekleme primi adı altında 75 YTL para yatırmam gerektiğini, geçmiş dönemlerde
ödeme yapmadığım için 3.650.- YTL birikmiş borç olduğunu, bu ayın sonuna kadar
ödeme yaparsam belli miktarda indirim söz konusu olabileceğini söylüyor.
Diğer arkadaşların muhasebecileri olayın mahkemede olduğu şimdilik beklememiz
gerektiğini bildiriyorlar. Kafa karışıklığımızı giderebilmek için sizin
bilgilerinize ihtiyacımız var, lütfen bizi bu konuda bilgilendirebilirseniz
şimdiden çok teşekkür ederiz.
Kemal Erüstün
Cevap: Bağ-Kur sigortalısı olup emekli aylığı bağlattıktan sonra, emekli
aylığını kestirmeden faaliyetine devam edenlerin emekli aylıklarından her ay,
aylıklarının yüzde 10 u kadar “Sosyal Güvenlik Destek Primi” kesilir. Bu
uygulama, 8 Eylül 1999 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 4447 sayılı yasa’nın 38
nci Maddesiyle 1479 sayılı yasaya eklenen Ek 20 nci madde hükmüyle getirildi. Ve
Aynı tarihten beri uygulanmaktadır.
2 Ağustos 2003 tarihinden itibaren de 4956 sayılı yasanın 44 ncü maddesiyle
Destek primine ilişkin Ek Md. 20 ye eklenen ve aynı tarihte yürürlüğe giren
fıkra hükmüyle de; Sosyal Güvenlik Kurumlarından birinden emekli olup,
Bağ-Kur’lu olmayı gerektiren faaliyette bulunanların Bağ-Kur’a her ay Sosyal
Güvenlik Destek Primi ödeme yükümlüğü getirildi. Arkadaşlarınızın belirttiği
gibi destek primi uygulaması mahkemede değildir. Mahkemelik bir durumu da
yoktur.
Muhasebeciniz haklı. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından ( 1
Nisan 2003 den ) itibaren Bağ-Kur’a her ay 12 nci basamak gelir tutarının yüzde
10 u kadar(1 Temmuz 2008 den itibaren aylık 75.10 YTL) sosyal güvenlik destek
primi ödemeniz gerekiyor.
Bağ-Kur’a kaydınızı yaptırıp ödemeniz gereken geçmiş döneme ait destek
primlerinizi hesaplatın. Af Kanunu sizin için bulunmaz fırsat. En geç 28 Temmuz
2008 mesai saati sonuna kadar prim borçlarınızı af kapsamında ödemek için
Bağ-Kur’a yazılı olarak başvurup, başvuru tarihini takip eden bir ay içinde prim
borcunun aslı ile gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun yüzde 15 ini ödemeniz
halinde, gecikme cezası ve aslının yüzde 85 i silinir. Ayağınıza gelen af
fırsatını kaçırmayın.
Prim silinmesi ve Af Uygulamasının zamanlaması yeni mağdurlar yarattı
Cevap: 1984 yılından beri Bağ-Kur’lu olarak çalışmaktayım. Fakat işlerim
nedeniyle 2000 yılından sonra prim borcumu yatıramadım. Bağ-Kur Ek 19 ncu madde
hükmünden yararlanarak sigortamı durdurmak suretiyle 8 yıl sildirdim. Fakat daha
sonra Af Kanunu çıktı. Af Kanunu çıkacağını bilseydim, borcumu sildirmezdim.
Şimdi emekli olabilmem için af yasasından yaralanabilir miyim? Günlerimi kazanıp
emekli olmak için Bağ-Kur’a müracaat ettim. Şu anki prim üzerinden borç
çıkartıldı. Aftan yararlanabilir miyim? Veya daha az bir prim ödeyerek emekli
olabilir miyim?
Cem Demir
Cevap: 5 yıl ve daha fazla prim borcu olanlar Ek 19 ncu madde hükmüne göre
sigortalılıklarını durdurarak prim borçlarını sildirebiliyor. Silinen borca
ilişkin süreler sigortalılık süresi olarak dikkate alınmıyor. Ancak, ileride
sigortalı isterse günün cari değerleri üstünden hesaplanan primlerini ödeyerek
günlerini tekrar kazanabiliyor.
8 yıllık prim borcunuzu Ek 19 ncu madde hükmünce sildirmiş, daha sonrada
günlerinizi geri kazanmak için yazılı başvuruda bulunarak prim borcunuzu tekrar
hesaplatmışsınız. Yeni hesaplanan prim borcu içinde gecikme cezası ve zammı
olmadığından aftan yararlanacak bir durumunuzda yok. Aftan yararlanamazsınız.
Hesaplanan prim borcunuzu öderseniz günleriniz geri kazanabilirsiniz.
Ek 19 ncu madde ile Af Kanununun zamanlaması yanlış oldu. Önce Af kanunu
çıkartılsa, af kanunundan yararlanarak prim ödemeye fırsat verilse ve daha sonra
af kanunun göre de prim borcunu ödeyemeyenlere Ek 19 madde getirilerek prim
borçlarının silinmesine olanak tanınsaydı, daha yerinde olurdu. Sizin gibi pek
çok mağdur ortaya çıkmazdı. Maalesef daha az prim ödeyerek emekli olunacak bir
yol yok.
2.5 kat fazla destek primi ödemişsiniz daha ne istiyorlar
Soru: 1986 yılında SSK’dan emekli oldum. 1997 yılın da bir Ltd kurup yüzde 5
hisse ile ortak oldum. 24 Temmuz 2003 tarihinde büro açıp aynı zaman da gelir
vergisi mükellefi oldum. Dolayısıyla Bağ-Kur müracaat ederek, kaydımı yaptırıp
31 Temmuz 2004 tarihine kadar Bağ-Kur’a destek primi ödedim. Aynı tarih de bu iş
yerini kapatarak bir şirkette yine destek primi ödeyerek ücretli olarak
çalışmaya başladım. Bu şirketten 1 Nisan 2008 ayrıldım. Şimdi şirket
ortaklığımdan dolayı Nisan-Haziran 2008 dönemi için destek pirimi ödemek
istiyorum. Bağ-Kur’a gittiğim de: SSK’ya ödemiş olduğum destek priminin kabul
etmediklerini, genelgelerinde böyle bir şeyin olmadığını, SSK’dan ödediğim
destek primlerinin Bağ-Kur’a devredip edemeyeceklerini sormamı,
devredebileceklerse devirle ilgili kanunu getirmemi istediler. Oysaki sizin 27
Haziran 2008 tarihli yazınız da destek primi ödeniyorsa, ikinci destek primine
gerek yok demiştiniz. Ben bu durumda ne yapacağımı şaşırdım. Hem bu kurumlar bir
çatı altın da birleşmedi mi? Bir açıklama yaparsanız memnun olurum.
Z.Mümtaz
Cevap: Limitet şirket ortaklığınızdan dolayı, 1 Nisan 2003 tarihinden itibaren
Bağ-Kur’a Sosyal Güvenlik Destek primi ödemeniz gerekirken, vergi mükellefi
olarak çalışmanızdan dolayı, 24 Temmuz 2003 den sonra destek primi ödemeye
başlamışsınız. 31 Temmuz 2004 tarihinde işyerinizi kapatarak, aynı tarihten
itibaren de, sigortalı olarak çalışmanızdan dolayı SSK’ya destek primi ödemeye
başlamış ve işinizden ayrıldığınız 1 Nisan 2008 e kadarda destek primi ödemenizi
devam ettirmişsiniz. Oysa, işyerinizi kapattıktan sonrada şirket ortaklığınızdan
dolayı, Bağ-Kur’a destek primi ödemeye devam etmeniz gerekiyordu. Bu açıdan
Bağ-Kur kendisine destek primi ödemenizi istiyor. Bağ-Kur haklı. Ancak, 1 Temmuz
2008’e kadar olan verileri göz önüne alırsak, Bağ-Kur’a aylık 71.50 YTL destek
primi ödeyeceğiniz yerde, SSK ya aylık 183.- YTL destek primi ödemişsiniz. Başka
bir ifadeyle her ay ödemeniz gereken primin 2.5 katından fazla prim ödemişsiniz.
Sonuç olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun zararına değil karına olan bir iş
yapmışsınız. Bu açıdan bakıldığında çekineceğiniz bir durum yok. Çünkü; fazla
prim ödemişsiniz diye kimse size ceza kesemez. Böyle bir işlem eşyanın tabiatına
aykırıdır. Bağ-Kur’daki memur, genelgelerine göre SSK ya destek primi
ödeyemeyeceğinizi belirtmiş. Memura sorun bakalım, destek primine ilişkin
genelge var mı? Varsa göstermesini isteyin. Olmayan genelgeyi nasıl gösterecek
bakalım. Yasa da memurun dediği yönde bir uygulama yapılacağına dair hüküm yok.
Sonuçta fazla destek primi ödemişsiniz. Destek primi ödediğiniz süreler için
destek primi alamazlar. Çok istiyorlarsa, 5458 sayılı yasanın 16 ncı maddesine
göre; SSK ya ödediğiniz destek primlerinin aynı dönem ve 1 Nisan 2003 ile 1
Ağustos 2003 arası ve 1 Nisan 2008 den sonraki destek primi borçlarınıza
mahsubunu ve artan prim ödemenizin de iadesini talep edin. Kabul etmez de destek
primi isterlerse, İş Mahkemesine dava açın.
Yeni yasa prim iadelerini faiziyle birlikte yapacak
Soru: Annem Bağ-Kur’da isteğe bağlı sigortalı olmuştu. 1999 senesin de, 1-2 ay
prim ödedi. Sonra 2 sene ödemedi. Ama daha sonra tamamını hesaplattık 2 milyar
800 milyon ödedik. 2002 de bu arada babamı kaybettik. 2-3 ay daha ödeyemedik 3
ay sonra tekrar ödemek için gittiğimizde bize Bağ-Kur’la ilişiğimizin
kesildiğini ve artık sağlık sigortasından faydalanamayacağımızı söylediler.
Sigortamızı iptal ettirdik. İçerideki paramızı istedik onu da ancak 60 yaşına
gelince alabileceğimizi söylediler.Ne yapmamız lazım? Devletin kendi parası olsa
faiziyle alır. Ama biz kendimize ait olan parayı alamıyoruz. Kaç sene geçti.
Aslında bu parayı faiziyle almamız gerekmiyor mu? Bir kaç kere de dilekçe
verdik. Ama hep aynı yanıt geldi.
Serda Ünal
Cevap: Sorunuzdan annenizin yaklaşık 2.5 yıl prim ödemesi olduğu anlaşılıyor. Üç
aydan fazla prim borcu olduğunda isteğe bağlı sigortalık sonlandırılıyor(1479
sayılı Kanun Md.79). Annenizde üç aydan fazla süre prim ödemediğinden sigortası
kapatılmış. Ancak, dilekçe vererek tekrar açtırılabilirdiniz. Ancak, tercihinizi
sigortayı terk etmekten yana kullanmış ve ödediğiniz primleri alarak sigortayı
tasfiye etmeyi düşünmüşsünüz. Bağ-Kur’da kadın 60 erkek sigortalı 62 yaşını
doldurduğu halde ödediği prim tutarı emekli olmasına yetmiyorsa, yazılı talepte
bulunarak ödediği primleri “toptan ödeme” adı altında geri alabiliyor(1479
sayılı kanun Md.39)
Primlerin faizsiz iade edilmesi hususundaki eleştirinizde son derece haklısınız.
Mevcut yasalarımıza göre, primler faiz uygulanmadan iade ediliyor. Ancak; 1 Ekim
2008 den itibaren yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, iade edilen
primlere faiz uygulanacak. Anneniz 60 yaşını doldurduğunda ödemiş olduğunuz
primleri yeni yasa kapsamında faiziyle birlikte geri alabileceksiniz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz.
|
