|
|
|
|
|
Doğum her kadını 4 yıl erken emekli etmiyor |
|
09.09.2008 |
|
| ||
|
1966 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 1 Ocak 1985 dir. 2 doğum yaptım.
Birinci doğumu 20 Temmuz 1988 tarihinde yaptım. Doğumdan önce SSK’ ya bağlı
çalışıyordum. Doğum izninden sonra 1 Eylül 1988 tarihinde işe başladım. 15 gün
çalıştıktan sonra, 16 Eylül 1988 tarihinde işi bıraktım. 1993 e kadar
çalışmadım. 2. doğumumu 15 Kasım 1995 tarihinde yaptım. 1998’e kadar çalışmadım.
Şu an çalışıyorum. 3600 gün prim ödemem var. 4 yıl erken emeklilik yasasından
yararlana bilir miyim ? Aysun Topaç Cevap: Öncelikle doğum borçlanmasının erken emeklilik yasası olmadığının altını çizelim. Yeni yasa ile getirilen ve 1 Ekim 2008 den itibaren yürürlüğe girecek olan doğum borçlanmasını, geçtiğimiz günlerde bir gazetenin manşete taşıyarak, kadınlara 4 yıl erken emeklilik şeklinde vermesi, maalesef kamuoyunu yanlış yönlenmesine sebep oldu. Çünkü; haberi duyan tüm kadınlarımız 4 yıl erken emekli olma peşine düştüler. Oysa işin aslı hiçte gazetenin manşete taşıdığı haber gibi değil. Şöyle’ ki:1- Doğum borçlanmasından devlet memuru kadınlar yararlanamıyor. Haberde yer aldığı şeklinde 4 yıl değil, 4 gün bile doğum borçlanmasıyla devlet memuru kadının erken emekli olması söz konusu değil. Ayrıca devlet memurları kadınların doğum borçlanmasına ihtiyaçları da yok. Çünkü doğum iznini kullanan kadın memur 1 yıl ücretsiz izin alabiliyor. Çalıştığı dairenin izin vermeme gibi bir lüksü yok. Doğum izni isteyen kadına izin verilmek zorunda. Kadın memur daha sonra isterse kullandığı doğum iznini borçlanarak günlerini kazanabiliyor. Haberde verilen örnekte, 23 yıl hizmeti olan kadın sigortalının istifa ederek 1 gün SSK lı olup, 2 çocuk için 4 yıl borçlanarak emekli olması da, gerçekle ilgisi olmayan teorik bir örnek. Nedeni de, 23 yıl hizmet süresi olan bir memur, 23 yıllık emekli ikramiyesini yakarak, üstüne de yaklaşık 10 bin YTL borçlanma bedeli ödeyerek emekli olması hayatın doğal akışına terstir. Çünkü; aldığı ücrete göre değişmekle birlikte, yaklaşık 40 bin YTL emekli ikramiyesinden vazgeçmek, üstüne de 10 bin YTL borçlanma bedeli ödemek, 50 bin YTL karşılığı 4 yıl borçlanmak anlamına geliyor. Bunu yapacak insanın çok varlıklı olması lazım. Zaten çok varlıklı insanında 50 YTL den vazgeçerek, 4 yıl erken emekli olmasına gerek yok. Çünkü; örnekteki kadın memur 20 yılını doldurduğundan işinden ayrılabilir. Emekli aylığı da 4 yıl sonra bağlanır. Kıdem tazminatını da 4 yıl sonra alır. Bu imkânı varken, akıl sağlığı yerinde olan hiçbir memur istifa ederek maliyeti 50 YTL olan 4 yıl borçlanma yapmaz. Yapmasına da gerek yok. 2- Doğum borçlanmasından Bağ-Kur sigortalıları da yararlanamıyor. Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan mimar, mühendis, doktor, muhasebecilik gibi serbest meslek erbabı olan kadınlar ile, şirket ortağı olan veya ticari faaliyette bulunan kadın Bağ-Kurlular da 4 yıl erken emekliği bırakın, 4 gün doğum borçlanması yapamıyor. Doğum borçlanması için muayenehanesini kapatıp, sigortalı olarak çalışmaya başlayacak kadın doktor olmayacağı gibi, herhangi bir kadın Bağ-Kurlu işini terk edip SSK’ lı olsa bile, borçlanacağı süre olmaz. Çünkü; Bağ-Kur’da doğumdan sonra izin kullanma, çalışmama gibi bir nedenden dolayı prim ödememe gibi bir durum yoktur. Kendi işi olduğu için doğumdan sonra kadın Bağ-Kur’lu evinde yatsa bile, primini yatırdığı için doğum borçlanması yapacak boş süre kalmamaktadır. 3-Doğum borçlanmasından SSK lı kadın sigortalılar yararlanmaktadır. Tabi ki aranan şartları taşımaları haline. Öncelikle doğum yapılan tarihten sonra iki yıl sigortalı olarak çalışmamış olmak gerekiyor. Yani kadın sigortalı doğum yapacak. Doğum yaptığı tarihten sonra işinden ayrılarak iki yıl çalışmayacak. Çocuğuna bakacak. Çocuk sağ doğacak ve borçlanma yapılan tarihte yaşayacak. Ve borçlanma bedeli bir ay içinde ödenecek. Bir çocuk için 2 yıllık en az borçlanma bedeli borçlanma beldi 4.903 YTL dir. 2 çocuk için toplam 4 yıllık borçlanma bedeli ise 9.806 YTL dir(yıl sonuna kadar olan tutarlar. Yeni yılda bu tutarlar artacak). Bu tutarın bir ay içinde ödenmesi gerekiyor. Doğum iznini(8 hafta) kullandıktan sonra işinde çalışan kadın SSK’lıda doğum borçlanması yapamayacak. Çünkü, doğumdan sonra sigortalı olarak çalıştığı için borçlanabileceği boş günü yok. Doğum borçlanmasının usul ve esaslarını Sosyal Güvenlik Kurumu henüz açıklamadığı için, ortada çeşitli görüşler olmasına karşın, bize göre; Sigorta başlangıç tarihinden önce doğum yapan kadının borçlanamayacağına dair yasada bir hüküm olmadığından, sigorta başlangıç tarihinden önce doğum yapmış olan kadın sigortalılar da, doğum borçlanması yapabilirler. Ve sigorta başlangıç tarihleri, borçlandıkları süre kadar geri gider. 8 Eylül 2003 tarihinden önce sigortalı olan ve 2 çocuk için borçlanma yapanlar ile 8 Eylül 2001 den önce sigortalı olan ve 1 çocuk için borçlanma yapanların, emekli olacağı yaş ve prim ödeme günü düşer. Ve daha erken emekli olabilirler. Bu açıklamalardan sonra gelelim sizin durumunuza. İlk doğumunuzda 15 gün çalışmış olduğunuzdan, 705 gün borçlanabilirsiniz. İkinci doğumunuzdan sonra çalışmadığınızdan 720 günün tamamı olmak üzere, toplam 1425 gün borçlanma yapabilirsiniz. Borçlanma sonucu prim ödemeniz 5025 güne çıkar. 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 41 yaş şartlarına tabi olarak, borçlanma bedelini ödediğiniz tarihte emekli olabilirsiniz. Tabi ki borçlanmayı yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 den itibaren yapacaksınız. Eşiniz eksik primini Bağ-Kura ödese de SSK dan emekli olur Soru: Eşim 1986 SSK girişli yaklaşık 5 yıllık bir süre çalıştıktan sonra işten ayrıldı ve o zamanlar biz isteğe bağlı sigortaya başlamadık. Daha sonra 2001 yılında isteğe bağlıya başladık. 2007 yılının Ekim ayında eşim yasa gereği emekli olabiliyordu fakat prim eksiği olduğu için ve borçlanma yapamadığımız için 2011 yılına kadar prim ödememiz gerekiyor. Ekim ayında devreye girecek bir yasa ile isteğe bağlıların statüsü Bağ-Kur’lu statüsüne geçecek diye okumuştum. Bu eşimin durumunu etkiler mi yoksa isteğe bağlı sigorta primi ödemeyi bırakıp, bir işyerinden sigortalımı olması gerekir? Birde kadınlarda doğum nedeniyle çocuk sayısına göre borçlanma gibi bir yasa çıkacakmış. Ekim ayından sonra 1 iş günü bile bir işyerinde sigortalı olursa borçlandırmaya başvurabiliyor ve aradaki farkları ödeyip emekli olabiliyormuş. Bu konuda da bize yol gösterirseniz çok sevinirim. Yardımlarınız için şimdiden teşekkür ederim. Ümit Manavoğlu Cevap: Yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte 1 Ekim 2008 den itibaren isteğe bağlı sigorta Bağ-Kurda devam edecek. SSK’ ya isteğe bağlı prim ödenemeyecek. Ancak eşiniz bu durumdan etkilenmeyecek. Çünkü, primi ödenmiş son yedi yılda fazla prim ödenmiş olan kurumdan emekli olunduğundan, 1 Ekim 2008 den Bağ-Kur isteğe bağlıya 1260 günden(3.5 yıldan) az prim ödeyeceğinden son yedi yılda SSK ya fazla prim ödemiş olacak. Sorunuzda verdiğiniz bildiler doğruysa, eşiniz 2011de prim ödemesini tamamlayıp emekli olacağından, 1 Ekim 2008 den itibaren isteğe bağlı prim ödemesi Bağ-Kura sayılsa da, 2011 de SSK dan emekli olabilecek. Bağ-Kur kaydı 1991 den değil 4 Ekim 2000 den başlar olur Soru: 1991 yılında esnaf sanatkârlar odasına ve vergiye kayıt oldum. Bağ-Kur’a kayıt yaptırdığımı bilmiyorum. Bağ-Kur da kaydım çıkmıyor. Esnaf sanatkârlar odasına ve vergiye kayıtlı olduğum için zorunlu Bağ-Kurlu sayılmıyor muyum? Bu haktan nasıl yararlanabilirim? Ne yapmam gerekli? En kısa zamanda cevaplarsanız çok sevinirim. Baran Taner Cevap: Sizin gibi Bağ-Kura süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri, 1 Ekim 2000 tarihinden itibaren başlatılmaktadır. Dolayısıyla 1991 den itibaren Bağ-Kur kaydı mümkün değil. Şayet faaliyetiniz ve vergi kaydınız devam ediyorsa, 4 Ekim 2000 tarihinden itibaren Bağ-Kura kayıt ve tescilinizi yaptırabilirsiniz. 8 Eylül 2008 Pazartesi mesai saati sonuna kadar kaydınızı yaptırıp prim borçlarınızı hesaplatabilirseniz, aynı gün Aftan yararlanmak için başvuru yapıp, Ekim ayı sonuna kadar prim aslı ile gecikme zammının yüzde 20 sini peşin ödemeniz halinde, gecikme zammının kalan yüzde 80 silinir. Bu yolla gecikme zammının yüzde 20 sini ödeyerek, yaklaşık 8 yıl gün kazanmış olursunuz. Bağ-Kur’da yeni milat 1 Ekim 2008 Soru: Ağabeyimin doğum tarihi 27 Ekim 1968 dir. 9 Nisan 1987 tarihinde sigorta olarak çalışmaya başlamış ve 1237 gün çalışarak 360 günde isteğe bağlı olmak üzere 1597 gün prim ödemesi var. 1997 yılında ortak olarak Ltd şirket kurmuştur ve Bağ-Kura hiçbir kayıt yaptırmamıştır. Yazılarınızda 1 Ekim 2008 tarihinin Bağ-Kur için milat olduğunu belirtmişsiniz. Bu durumda ağabeyimin; 1) Emekli olabilmesi için SSK mı Bağ-Kur mu avantajlı? 2) SSK olarak devam edebilmesi için ne yapmalı? 3) SSK olamıyorsa 01.10.2008 itibarı ile Bağ-kura kaydını yapıp eski için borçlanmadan Bağ-Kur’lu olabilir mi? Tufan Demirel Cevap: 1) Ağabeyiniz emekliliği açısından SSK daha avantajlı. 2) SSK’lı olarak devam etmesi için ara vermeden sigortalı olarak çalışması gerekir. 3) Yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, ağabeyiniz gibi Bağ-Kur’a süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri 1 Ekim 2008 den itibaren başlatılacak. 1 Ekim 2008 den itibaren Bağ-Kurlu olabilir. Ağabeyiniz SSK da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Ağabeyiniz 1 Ekim 2008 den sonra Bağ-Kura kayıt olup 6.5 yıl(2340 gün) prim ödedikten sonra, Bağ-Kurdan çıkıp SSK lı bir işe girerek 1288 gün prim ödemesi halinde, Kasım 2018 ayında SSK dan emekli olabilir. Önerilen doğru SSK avantajınıza Soru: 1981 yılında 75 gün sigorta başlangıcım var. Daha sonra 1991 yılında ticarete başlayarak bugüne kadar Bağ-Kurlu olarak prim yatırdım. Emekli olabilmek için sigortaya geçip 3,5 yıl prim yatırmam önerilmektedir. Bu değişiklik durumumu nasıl etkiler? Şu anki şartlarda en uygun şekilde nasıl ve ne zaman emekli olabilirim? Öneriniz nedir? Mustafa Ertekin – Bolu Cevap: Bağ-Kurdan emekli olmak için en az 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemek gerekiyor. 1981 sigorta başlangıcınız SSK’dan emekli olmanızı avantajlı kılıyor. SSK da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz SSK’dan emekli olmaya yeterli gibi görünse de, son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olunduğundan, Bağ-Kurunuzu sonlandırıp SSK ya geçerek en az 1260 gün(3.5 yıl) prim ödemeniz gerekiyor. SSK’da prim ödemenizi 1260 güne çıkartacağınız tarihte, 46 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olursunuz. Doldurmuyorsanız 46 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin 100 gününü borçlanmanız yeterli Soru: 11 Eylül 1962 doğumluyum. İlk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığım tarih 1 Eylül 1985 dir. 1 Mart 1982 ila 30 Kasım 1983 arası askerliğimi yaptım. Yani ilk sigortalılığım askerlik sonrası oldu. 1985 - 2008 tarihleri arası sadece 45 gün prim eksiğim var. SSK kayıtlarına göre 2012 tarihinde emekli olabileceğim. Ancak; askerlik borçlanması için başvurursam daha erken emekli olup olamayacağımı söylerseniz çok sevineceğim. Eğer erken emekliliğime katkısı olmayacaksa, boşuna askerlik borçlanması için para ödemiş olacağım. Yunus Zeybel Cevap: Başlangıç tarihinize göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 48 yaşınızı dolduracağınız 11 Eylül 2012 ye kadar prim ödemenizi 5225 güne tamamlayabiliyorsanız, askerlik sürenizin tamamını borçlanmanıza gerek yok. Askerlik sürenizi 100 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5225 gün prim ödemiş olmak şartıyla 48 yaşınızı dolduracağınız 11 Eylül 2012 tarihinde emekli olabilirsiniz. Sonuç olarak 100 gün askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olursunuz. Ancak, askerliğinizi Eylül ayı içinde borçlanın 1 Ekim 2008 den itibaren borçlanma bedeli yaklaşım yüzde 62 artacak artacak. 1 Ekimdeki yasa, kıdem tazminatını değiştirmiyor Soru: 10 Yıldır bir firmada sigortalı olarak çalışıyorum. Biz bayanlara tanınan evlendikten 1 sene içinde işten ayrılmamız durumunda tazminatımızı alma hakkımız bulunuyor. Şimdi yeni çıkacak kanuna göre biz bu hakkımızdan yararlanamayacak mıyız? Ben 2009 da evlenmeyi düşünüyorum. Bu hakkım ne olacak. Hande Kabak Cevap: 1 Ekim 2008 de yürürlüğe girecek olan yeni sosyal güvenlik yasası kıdem tazminatında değişiklik yapmıyor. Geçtiğimiz dönem de; kıdem tazminatının değiştirilerek, işsizlik sigortasına benzer bir fon kurulması, işverenlerin fona her ay, kıdem tazminatı karşılığı olarak ödeme yapması ve kıdem tazminatının işveren yerine, fondan ödenmesine ilişki bazı yasa tasarı taslakları ortalarda dolaşmasına karşın, TBMM sine gelen bir yasa tasarısı olmadı. TBMM sinin yeni çalışma döneminde de yıl sonuna kadar başta bütçe kanunu olmak üzere gündem dolu. Bu durum da kıdem tazminatı en erken yeni yılda değiştirilebilir gibi görünüyor. 2009 da kıdem tazminatını değiştiren yasa yürürlüğe konmadan evlenmeniz halinde, kıdem tazminatınızı alarak işinizden ayrılabileceğinize hiç kuşku yok. Ancak; yasa değiştirilmeden ve yeni yasanın ne gibi hükümler içerdiği ortaya çıkmadan evlendiğinizde, kıdem tazminatını alarak işten ayrılıp ayrılamayacağınızı bilmek mümkün değil. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 8296 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
