|
|
|
|
|
Prim affında borcunu peşin ödeyemeyen için fırsat henüz kaçmadı |
|
26.09.2008 |
|
| ||
|
Soru: 1 Ocak 2006 senesinden bu güne kadar,
Esnaf sanatkârlar odasına kayıtlı olarak Bağ-Kurluyum. Ancak, bu güne kadar hiç
pirim ödemedim. Son çıkan yapılandırmadan yararlanmak için başvurdum. Borcumu
tek taksit olarak peşin ödeyecektim. Fakat bazı sebeplerden dolayı ödeyemedim ve
günü geçti. Bu güne kadar toplam borcum 9.750 YTL civarında. Bağ-Kurumdan
vazgeçerek bu borcumu sildirebilir miyim? Bu parayı ödeyemiyorum. Ve artık
sigortalı olmakta istemiyorum. Hiç pirim ödememiş olmam bana bu sigortadan
vazgeçme hakkını verir mi? Ya da bu borçtan kurtulmak için nasıl bir yol
izlemeliyim? Yapılandırmadan yararlanmak için başvurdum. Ama ödeyemedim. Bu bana
nasıl bir dezavantaj yaratır? Bakkal dükkânımı bir bucuk sene önce devrettim.
Ama hala sistemde aktif sigortalı olarak gözüküyorum. C.A Cevap: 5 yıl ve daha fazla Bağ-Kur prim borcu olanların prim borcu, sigortalılıklarını durdurmak suretiyle silinebiliyor. 5 yıldan az süre prim borcu olanların prim borçları silinemiyor. 5 yıldan az süre prim borcunuz olduğundan prim borcunuzu sildirmeniz mümkün değil. Ayrıca, af kanunu kapsamında prim borcunuzu peşin ödeme şartıyla yeniden yapılandırıp, borcunuz, başvuru tarihiniz takip eden ay sonuna kadar ödeyememeniz af kanundan yaralanamayacağınız anlamına gelmiyor. Çünkü, borcunu peşin ödemek için başvuruda bulunup sizin gibi peşin ödeyemeyenler, başvuru tarihinden itibaren en geç dört ay içinde yazılı olarak başvurup, borcunu taksitle ödemek istediğini bildirdiğinde, ilk başvuru tarihinde taksit talebinde bulunmuş gibi işlem yapılarak, taksitli ödeme şartlarıyla aftan yararlanmaları mümkün bulunuyor. Bağ-Kura durumunuzu anlatan bir dilekçeyle, 12 veya 24 ay taksitle ödeme şartlarıyla yararlanma talebinde bulunursanız, 12 taksitte ödemeyi tercih ederseniz, gecikme cezası ve gecikme zammının yüzde 55 inden, 24 ay taksit tercihinizde de gecikme cezası ve zammının yüzde 70 inden kurtulursunuz. Fırsat henüz kaçmadı. Acele edin.. Başlangıçtan önceki doğumlar borçlanılamazsa sayısız ihtilafında yolu açılmış olur Soru: 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren geçerli olacak olan sosyal güvenlik yasası kapsamında doğum borçlanması hakkında sizden bilgi almak istiyorum. 9 Kasım 1990 Tarihinde doğum yaptım. İlk sigorta başlangıç tarihim 15 Ocak 1992 dir. Buna göre doğum borçlanması yapabilir miyim? 1992 Yılı olan sigorta başlangıç tarihim 1990 yılına alınabilir mi? Nuray Yonca Cevap: Yeni yasa ile birlikte 1 Ekim 2008 den itibaren uygulanmaya başlayacak olan doğum borçlanmasının usul ve esasları henüz belli olmadı. Ancak, yasada aksine bir hüküm olmadığından, sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar içinde borçlanma yapılacağı kantindeyiz. Sosyal Güvenlik Kurumu yayımlayacağı tebliğde, aksi yönde bir görüş açıklarsa bu yasaya aykırı olur. Ve ortaya sayısız dava çıkar. Yeni yasa, uygulamaya sayısız ihtilafla başlamış olur ki, bu kurumunda tasvip edeceği bir durum değildir. Sonuç olarak, sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumunuz için, borçlanma yapabileceğinizi düşünüyoruz. Ancak iki yıl borçlanma yapamazsınız. Doğum tarihiniz ile sigortalı olarak çalışmaya başladığınız tarih arasındaki 426 günü borçlanabilirsiniz. Borçlanma sonucunda sigorta başlangıç tarihiniz 426 gün geri gider ve emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi olursunuz. Kıdem tazminatınızı icra yoluyla alırsınız Soru: Sorum ve sorunum kıdem tazminatıyla ilgili. 4 Nisan 2000 tarihinde özel bir şirkette işe başladım. 24 Temmuz 2006 tarihinde işten çıkartıldım. Kıdem tazminatımı ödemediklerinden dava açtım. Mahkeme Kıdem tazminatının ödenmesi yönünde karar verdi ve davayı kazandım. Ama 2 yılı aşkın süredir alacağımı alamıyorum. Anlayamadığım davayı kazandığıma göre, bu şirket bana ödeme yapmak zorunda değil mi? Yasalar ne diyor? Kıdem tazminatımı nasıl alabilirim? Mustafa Güllü Cevap: Mahkeme kıdem tazminatınızın ödenmesine karar vermiş. Şirket mahkeme kararına göre kıdem tazminatınızı ödemek zorunda. Hem de faiziyle birlikte. Şirket mahkeme kararına rağmen kıdem tazminatınızı ödemiyorlarsa, sizde cebren alma yoluna gidersiniz. İki seneden beri niye uğraşıyorsunuz. Davanızı takip eden avukatınızla görüşün, kıdem tazminatını icra yoluyla alsın. Emekli aylığı hesaplama usulü üç kere değişti Soru: Bir konu hakkında bilgi almak istiyorum. Yardımcı olursanız çok sevinirim. Babam 1 Haziran 2000 de emekli oldu. Önceki kanuna göre daha fazla emekli maaşı alması gerekiyordu. Fakat, 1999 ya da 2001 tarihinde emekli olanlar, babamdan daha fazla maaş alıyorlar. Bu sistem tekrar eski kanuna döndüğüne göre, babam da eski kanundan yararlanabilir mi? Ve bunun için ne yapılması gerekiyor. Mehtap Koçer Cevap: Emekli aylıkları; 31 Aralık 1999 tarihin kadar ve 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 tarihleri arasında farklı usulde hesaplandı. Yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 den sonra da daha farklı bir usulde hesaplanacak. Sosyal güvenlik sisteminde sorunları çözemeyenlerin, reform adı altında düzenlemelerde ilk yaptıkları iş, emekli aylığı hesaplama usulünü değiştirmek oluyor. Tabi sigortalılar aleyhine. Dolayısıyla bu dönemlerde emekli olanların farklı tutarlarda aylık almaları normal. Ayrıca, emekli aylığını üstünden prim hesaplanan kazanç tutarlarının ortalaması ile, prim ödeme gün sayısı belirliyor. Aynı dönemde emekli olanlarda bile, gerek kazanç farklılığından, gerekse prim ödeme gün sayısı farklılığından emekli aylıkları eşit tutarda olmayabiliyor. Diğere taraftan, sorunuzda belirttiğiniz gibi tekrar eski kanun uygulamasına dönme gibi bir durum söz konusu değil. Sonuç olarak emekli aylığı bağlandığında babanızın bir yıl içinde itiraz etme hakkı vardı. İtiraz etmemiş olduğuna göre, büyük bir ihtimalle babanızın emekli aylığı hesabı doğrudur. Çünkü aylıkları bilgisayar marifetiyle bir program hesaplıyor. Anneniz 3600 günle 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir Soru: Annem 1962 doğumlu. 1988 SSK girişli şu anda 1703 günü var. 4 yıl doğum borçlansak, 3610 günü tamamlasak emekli yapabilir miyiz? Halil Bozkurt Cevap: Yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 den itibaren uygulanma başlayacak olan, doğum borçlanmasının usul ve esasları belli olmadı. Ancak yasaya göre; doğum tarihlerinden itibaren iki yıl süre ile sigortalı olarak çalışılmaması ve çocuğun yaşaması şartıyla borçlanma yapılabilecek. Annenizin doğum yapığı tarihleri ve doğumdan sonra sigortalı olarak çalışıp çalışmadığını bildirmemişsiniz. Şayet doğumlarından sonra iki yıl süresince sigortalı olarak çalışmamışsa, iki doğum için borçlanma yaparak 4 yıl(1440 gün) kazanabilir. Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için aranan, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarını anneniz gibi 24 Mayıs 2011 tarihinden sonra yerine getirenler, 58 yaşını doldurduğu tarihte emekli olabiliyor. Anneniz prim ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2020 yılında 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Aylığınıza konan haczi mahkeme kaldırabilir Soru: Akbank’tan emekliyim. Çalıştığım dönem itibariyle emekli kesintim bankanın özel emekli sandığında toplandı. Emekli oldum sosyal kurumlar içine geçtim. Şu an maaşıma hacız uygulaması ile karşı karşı karşıyayım. Mahkemeye çıktım. Hâkim özel sandıktan emekli olduğumu söyledi. Maaşıma haciz konulamayacağını beyan ettim. Mahkemeyi ileri bir tarihe attı. Daha önce sizin bu konuyla ilgili yazılarınızı okudum. Emekli kişilerin maaşlarında haciz yapılamaz ibareleri okumuştum. Bu konuda bana yardımcı olursanız memnun olurum. Şaban Yamak Cevap: 506 sayılı yasanın geçici 20 nci maddesine göre kurulan özel banka emekli sandıklarının tüzükleri genellikle SSK hükümleriyle aynıdır. Emekli aylığınıza haciz konulamaması lazım. Zaten hâkim de tereddüde düştüğü için, mahkemeyi ileri bir tarihe ertelemiş. Emekli Sandığınızın tüzüğüne bakmanız lazım. Muhtemelen sandıktan alınan emekli aylıklarının haczedilemeyeceğine dair hüküm vardır. İkinci mahkemede o hükmü hâkime ibraz edin. Bağ-Kurlu doğum borçlanması yapamaz Soru: Yeni çıkacak yasadan yararlanır mıyım diye SSK ya gittim. 2 çocuğu olan bayanlar için böyle bir söylenti var, ama çıkar mı çıkmaz mı belli değil dediler. Ricam bizleri bilgilendirmeniz. 1 Eylül 1958 doğumlu bayanım. İlk sigortaya giriş tarihim 6 Eylül 1971 dir. 1 Mart 2002 tarihinde isteğe bağlı SSK'lı oldum. Ve 8 ay prim ödedim. 2005- 2006 tarihleri arasında 1 yıl çalıştım. 2008 Şubat ayından itibaren Bağ-Kura isteğe bağlı ödüyorum. Bağ-Kurluya böyle bir hak var mı? 1980 - 1983 tarihlerinde doğan 2 çocuk annesiyim. Yeni çıkacak yasadan yararlanabilir miyim? Yararlanırsam ne zaman emekliliğimi hak ederim. 607 gün ödenmiş primim var. Mete Güçlü Kavasoğulları Cevap: Öncelikle, SSK’nın çıkar mı çıkmaz mı belli değil dediği yasanın, 8 Mayıs 2008 tarih ve 26870 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 1 Ekim 2008 den itibaren uygulanmak üzere yürürlüğe girdiğini belirtelim. Yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte 1 Ekim 2008 den itibaren uygulanmaya başlayacak olan doğum borçlanmasından SSK lı olan kadın sigortalılar yararlanıyor. Bağ-Kurlular maalesef doğum borçlanmasından yararlanamıyor. Bağ-Kurlu olduğunuz sürece doğum borçlanması yapamazsınız. Ancak, sigortanızı bir yerde çalışarak SSK da devam ettirirseniz borçlanma yapabilirsiniz. 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 18 yıldan fazla süre sigortalı olduğunuzdan, eski yasaya tabisiniz. Doğum borçlanması yaparak üstüne 1553 gün prim ödemek suretiyle prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz(ara vermeden prim öderseniz Ocak 2013 ayında). İsteğe bağlı prim öderken doğum borçlanması yapılamaz Soru:1962 doğumlu SSK girişi Şubat 1975 ayı. Mart 1980 ayına kadar 1405 gün çalışmışlığı var. 1983 yılında ilk çocuğu, 1985 yılında da ikinci çocuğu oldu. Kasım 2007 ayından itibaren de isteğe bağlı olarak ödeme yapıyoruz. Doğum yasasından faydalanabilir miyiz? Annem ne zaman emekli olabilir? Canan Avcı/Bursa Cevap: Doğum borçlanması yeni yasayla birlikte 1 Ekim 2008 den itibaren uygulamaya başlayacak. Doğum borçlanmasının usul ve esasları henüz belli olmadı. Ancak, yasaya göre anneniz doğumlarından sonra iki yıl süre ile sigortalı olarak çalışmamışsa, iki doğumu için borçlanma yaparak 4 yıl kazanabilir. Ancak, annenizin doğum borçlanmasındaki tek sıkıntısı 1 Ekim 2008 den sonra isteğe bağlı primin Bağ-Kura ödenecek olmasında. Borçlanmada aynı tarihte başlayacağından, anneniz 1 Ekimde Bağ-Kur sigortalısı olacak. Bağ-Kur sigortalısı da doğum borçlanması yapamıyor. Doğum borçlanmasına karar verdiğinizde, anneniz isteğe bağlı sigortadan çıkıp, SSK’lı olarak bir işyerinde çalışmaya başlaması halinde, doğum borçlanması yapabilir. Borçlanmadan sonra tekrar isteğe bağlı olarak prim ödemesinde bir sakınca yok. Anneniz 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, emeklilik şartları açısından eski yasa hükümlerine tabi. Doğum borçlanması yaptıktan sonra 755 gün daha prim ödeyerek, prim ödemesini 3600 güne çıkartması şartıyla, 2012 yılında 50 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Prim tamam olsa da yaşı bekleyeceksiniz Soru: 1967 doğumluyum 2 çocuk annesiyim. 1986 yılında işe başladım. Toplam 4409 iş günüm var. Bu prim borçlarımı ödesem emekli olabilir miyim? Yoksa yaşımın dolmasını bekler miyim? Yüksel Kurtkaya Cevap: Sigorta başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1986 ve öncesi bir tarihse emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 42 yaş şartlarına tabisiniz. Sigorta başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1986 dan sonraki bir tarihse, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 43 yaş şartlarına tabisiniz. 666 gün(veya 741 gün) daha prim ödeyerek, 4409 gün olan prim ödemenizi 5075 güne(veya 5150 güne) tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Doğumunuzdan sonra iki yıl süresince sigortalı olarak çalışmamışsanız, eksik günlerinizi doğum borçlanması yaparak ta tamamlayabilirsiniz. Ancak emekli olmak için yaş haddinizin dolmasını beklemek zorundasınız. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 1898 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
