|
|
|
|
|
Ortaklar şirketlerinde sigortalı olamayacak |
|
17.09.2008 |
|
| ||
|
Soru:19 Kasım 1967 doğumluyum. 20 Ağustos 1983 tarihinde, sigortalı olarak
çalışmaya başladım. 1 Mart 1996 tarihinde şu anda ortağı olduğum limitet
şirkette sigortam başlatıldı.(31 Aralık 1998 tarihinde ortak oldum) Takip eden
1999 yılında 235 gün, 2000 yılında 350 gün prim ödendi. 2001 yılından bu güne
kadar eksiksiz ödeme yapıldı. Bugüne kadar toplam 4695 gün prim ödemem var. 1
Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girecek yasa ile ilgili yapmam gereken nedir?
Şayet hisse devri söz konusu olacaksa 2 seçeneğim var. Emekli babama devretsen
olumsuz etkilenir mi? Ya da ikinci seçeneğim 3 ay içerisinde kendi adına okul
açacak eşime devretsem, eşim 2 işyerine birden ortak olabilir mi? Hisse devri
söz konusu ise, 1 Ekim 2008 son tarih midir? Yoksa tanınmış bir süre var mıdır? Levent Reşitoğlu Cevap: Limitet şirket ortakları Bağ-Kur sigortalısı olmak zorundalar. Ancak, şirket ortağı olmadan sigortalı olan ve sigortasına bir gün dahi ara vermeden sigortasını kesintisiz devam ettirenlerin Bağ-Kurlu olması gerekmiyor. 1999 da 235 gün prim ödenmiş. Şayet ara vermişseniz, ara verdiğiniz tarihten itibaren Bağ-Kurlu olmanız gerekiyordu. Ancak, yeni yasa sorunuzu çözüyor. Bağ-Kur’a süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren başlatılacak. Dolayısıyla ara vermişseniz bile, 1 Ekim 2008 den önceki dönem için Bağ-Kurdan kurtulacaksınız. Şirket hisselerinizi eşinize devretmeniz anlamlı görünüyor. Çünkü, nasıl olsa eşiniz okul açtığında Bağ-Kurlu olacak. Bu açıdan bir şirkete daha ortak olmasının bir sakıncası yok. Hisenizi babanıza devrederseniz, babanızın destek primi ödemesi gerekir. 1 Ekim 2008 den önce eşinize hissenizi devrederseniz, şirkette sigortalı olarak çalışmaya da devam edebilirsiniz. Aksi takdirde, ortağı olduğunuz şirkette sigortalı olarak çalışmanız sıkıntılı. Çünkü, yeni yasa şirket ortaklarının, ortağı oldukları şirkette sigortalı olarak çalışmalarını yasaklıyor. 455 gün daha prim ödeyerek, 4695 gün olan prim ödemenizi 5150 güne çıkartmanız şartıyla 47 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Doğum borçlanması eşinizin emekli olma yaşını 4 yaş düşürür Soru: Eşim ile ilgili bir sorum olacaktı.29 Mart 1968 doğumlu eşim, 1 Nisan 2002 tarihinden itibaren sigortalı olarak çalışmaktadır. Başlangıç tarihinden beri eksiksiz ödemeleri devam ediyor. 1987 ve 1992 yılı doğumlu iki tane çocuğumuz var. Yeni yasaya göre, eşim doğum borçlanması ile ne kadar gün kazanabilir? Emekli olma yaşı geri gider mi? Faydası ne kadar olur öğrene bilir miyiz? Hakan Zeten Cevap: Doğum borçlanması, yeni yasanın 1 Ekim 2008 de yürürlüğe girmesiyle birlikte uygulanmaya başlayacak. Doğum borçlanmasına ilişkin usul ve esasları açıklayacak olan tebliğ henüz yayımlanmadı. Ancak, yasada aksine bir hüküm olmadığından eşiniz sigorta başlangıç tarihinden önceki 2 doğumu için borçlanma yaparak 4 yıl kazanabilir. Borçlanma sonucu sigorta başlangıç tarihi 4 yıl geri gider ve emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olur. Doğum borçlanmasıyla eşinizin prim ödeme gün sayılı 1440 gün(4 yıl) artar. Emekli olacağı yaş haddi de 58 den 54 e düşer. Eşiniz doğum borçlanması yapması şartıyla, 2210 gün daha prim ödeyerek, borçlanmayla birlikte 3765 güne yükselecek olan prim ödemesini 5975 güne tamamlaması şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağı 29 Mart 2022 tarihinde emekli olabilir. Yüzde 55 raporla malulen emekli olunmaz Soru: 1955 doğumluyum. 4 yıl önce felç geçirdim. Şuan durumum sol kol hiç tutmuyor sol ayak bastonla bütün atıyorum. Çalışamıyorum para kazanamıyorum. Bu yüzden eşim benden ayrıldı SSK dan %55 rapor aldım. Yalnız sıkıntım şu; malulen emekli nasıl olabilirim? 1973 de 2 yıl firmada çalıştım. Askere gittim, askerden sonra kendi işimi yapmaya başladım. 1988 Bağ-Kura geçtim, Bağ-Kura 7 yıl 2 ay 9 gün prim ödeme var. 1973 de SSK dan 2 yıl çalıştığım işyeri 108 gün pirim yatırmış. SSK ya toplam 288 gün prim ödemem var. Şuan sağlıktan yararlanmam için arkadaşım 6 aydır bir iş yerinde çalışıyor gösteriyor. En kısa zamanda nasıl emekli olabilirim? Sait Atasu Cevap: Malulen emekli olmak için 1800 gün prim ödeme ve çalışma gücünün 2/3 ünün(yüzde 66.66 sının) kaybı gerekiyor. Prim ödemenizi yeterli ancak, rapor oranınız maalesef yetersiz. Yüzde 55 le malulen emekli olunmaz. Ancak, 1 Ekim 2008 de yürürlüğe girecek olan yeni yasa malul aylığında işgücü kaybı oranını yüzde 60 a indiriyor. Şayet 1 Ekimden sonra kurumun sevk edeceği tam teşekküllü hastaneden yüzde 60 oranında işgücü kaybına dair sağlık kurulu raporu alabilirseniz, malulen emekli olabilirsiniz. KEY hesabınızda yanlışlık var Soru: Adıma: 1nci çalıştığım ilden 1 Ocak 1987 ve 31 Aralık 1987 tarihleri arası 12 ay süre için toplam 0.051 YTL, 2 nci çalıştığım ilden 15 Temmuz 1989 ve 15 Temmuz 1990 tarihleri arası 13 ay toplam 0.425 YTL, 3 ncü çalıştığım ilden 15 Ağustos 1992 ve 31 Aralık 1995 tarihleri arası 41 ay 3.28 YTL olmak üzere toplam 3.756 YTL KEY yatırılmış. Arada kalan süreler lojmanda oturduğumdan KEY yatırılmamıştır. KEY hesaplarının başlayış ve bitiş süresi toplamı olan 108 ayın, 66 ayı yatırılmış, 42 ayı yatırılmamıştır. Adına 108 ay KEY yatanın 1.400 YTL üzerinde para aldığını esas alırsak, adına 66 ay KEY yatan biri olarak 523.23 YTL KEY ödemesini eksik olduğu kanaatindeyim. Alacağın KEY miktarının daha fazla olması gerektiği inancındayım. Eksik ödenen KEY imi alabilmem için ne yapmam gerekiyor? Cengiz Soylu-Hatay Cevap: Konut Edindirme Yardımı yapılan 1 Ocak 1987 ile 31 Aralık 1995 tarihleri arasında adına 108 ay boyunca 6.16 YTL yatırılanlar 1.391 YTL KEY ödemesi alıyor. Adınıza 3.75 YTL KEY yatırıldığına göre, yaklaşık olarak en az 800 YTL civarında KEY almanız gerekirdi. Sorunuzda da belirttiğiniz gibi KEY ödemeniz eksik. KEY deki sayısız, yanlış, eksik ve hatalı işlemi göz önüne aldığımızda, KEY hesabınızda yanlışlık olduğu anlaşılıyor. Sorunuzdan sigortalı olarak çalıştığınız anlaşılıyor. İşyerinizin bağı olduğu Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüğüne itiraz ederek hakkınızı arayabilirsiniz. Emekli aylığı ve dul aylığını birlikte alabilirsiniz Soru: Eşim 2001 yılında öldü. SSK dan ben ve kızım dul ve yetim maaşı oluyoruz. Geçmiş deki çalışma hayatımdan dolayı SSK sigortalısıydım. İşten ayrıldıktan 5 yıl sonra ise, dışarıdan isteğe bağlı primlerimi 3 yıldır düzenli ödüyorum. Emekli olduğumda eşimden bağlanan dul maaşım kesilir mi? Yoksa hem eşimden dolayı, hem de kendi emekli maaşımı alabilir miyim? Aysun Kılıç Cevap: SSK dan emekli olduğunuzda da eşinizden dolayı almakta olduğunuz dul aylığınız kesilmeyecek. Aylığınızı almaya devam edeceksiniz. Kendi emekli aylığınız ve eşinizden dolayı da dul aylığı olmak üzere iki aylık alabileceksiniz. Yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 den itibaren, isteğe bağlı sigorta sadece Bağ-Kurda devam edecek. Emekli olmanız için ödemeniz gereken prim 3.5 yıldan fazla ise, prim ödeme gün sayınızı doldurmaya 3.5 yıl kala, isteğe bağlı sigortadan çıkıp, son 1260 gün(3.5 yılı) primi bir işyerinde sigortalı çalışarak SSK ya ödeyin. Aksi takdirde Bağ-Kur şartlarıyla emekli olmak zorunda kalabilirsiniz. Eşiniz eksik günlerini borçlanarak emekli olamaz Soru:1 Ekimde yürürlüğe girecek yasayla ilgili bilgi almak istiyorum. Eşim sigortalı olarak çalışırken ilk çocuğumuz oldu. Doğum izninden sonra çalışmaya devam etti. Ve 2000 yılında işinden ayrılıp ev kadını oldu. 2003 yılında bir çocuğumuz daha oldu. Sorum şu; yeni yürürlüğe girecek yasaya göre eşim SGK ya borçlanıp, bu dönemlerin prim borçlarını ödeyerek eksik günlerini doldurabilir mi? Bu arada eşim için isteğe bağlı sigortalılık için geçen ay müracaat ettik. Ve henüz prim yatırmadık. Ali Duman Cevap: Eşinizin emekli olması için eksik olan günlerini borçlanmak suretiyle kazanıp emekli olma gibi bir usul yok. Maalesef eşiniz borçlanma yoluyla günlerini tamamlayıp emekli olamaz. Ancak, doğum borçlanması yoluyla prim ödeme gün sayısını artırabilir. Yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren uygulamaya başlayacak olan, doğum borçlanması yapabilmek için, doğumdan sonraki 2 yıl süresince sigortalı olarak çalışmamış olmak gerekiyor. Eşiniz birinci doğumundan sonra çalıştığı için, borçlanması yapamaz. Ancak, 2 nci doğumundan sonra çalışmadığı için 2 yıl borçlanma yaparak, 720 gün kazanabilir. Yeni yasa destek primini artırıyor Soru:Doğum tarihim 1 Aralık 1964, sigorta başlangıç tarihimde 1 Ekim 1976 dır. Aralık ayı itibariyle emekliliği hak ediyorum. Aynı işyerinde tekrar çalışmak istiyorum. 1 Ekimden sonra çıkacak olan yasadan emekli maaşım bağlandığında maaşımdan kesinti olarak etkilenir miyim? Ya da şuanda çalışmakta olduğum işyerimden tazminatımı alıp işimden ayrılıp tekrar aynı iş yerinde çalışırsam, yeni yasaya tabi olur muyum? Mahmut Koşan-İzmir Cevap: Aralık ayında kıdem tazminatınızı alarak emekli olduktan sonra, eski işinizde sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle çalışabilirsiniz. 1 Ekim 2008 de yürürlüğe girecek olan yeni yasanın emekli olduktan sonra çalışmanıza mani bir durumu yok. 1 Ekim 2008 den sonra ilk defa sigortalı olacaklar ileride emekli olduklarında, emekli aylığını kestirmeden çalışamayacaklar. Sanırım, bununla karıştırdınız. Sizin gibi 1 Ekim 2008 den önce sigortalı olanlar emekli aylığını kestirmeden destek primi ödeyerek çalışabiliyorlar. Destek primi olarak emekli aylığınızın, Ekim-Aralık 2008 aylarında yüzde 12 si, 2009 yüzde 13 ü, 2010 da yüzde 14 ü 2005 ve daha sonra ise yüzde 15’i kesilecek. Yeni yasa eşinizin emekli olma şartlarını değiştirmiyor Soru: Eşim 3 Ekim 1977 Doğumlu. SSK Girişi 1 Kasım 1992 dir. Şu ana SSK ya çalışarak dan 2.475 gün, isteğe bağlı olarak ta 750 gün olmak üzere toplam 3225 gün prim ödemesi var. Halen de isteğe bağlı olarak prim ödemeye devam ediyoruz. İsteğe bağlı olarak 375 gün daha prim ödeyerek, prim ödemesini 3600 güne tamamladıktan sonra prim ödemezsek, eşim 3600 günle kaç yaşında emekli olabilir? Yeni yasaya göre isteğe bağlı, Bağ-Kura geçecek sanırım, bu durumda eşim; 1) 3600 günden emekli olabilir mi? 2) Ya da yeni yasa ek prim külfetimi getirecek?(5600 gün olduğu söyleniyor) Hangi koşullarda emekli olabilir? Adem BOSTANCI Cevap: 1) Kısmi yaşlılık aylığı için aranan 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarını eşiniz gibi, 24 Mayıs 2011 tarihinden sonra yerine getirenler, 58 yaşını doldurduğu tarihte emekli olabiliyor. Eşiniz 375 gün daha prim ödeyerek prim ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 3 Ekim 2035 tarihinde kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilir. 2) Eşiniz emekli olma şartları açısından yeni yasaya değil, bugünkü yasaya tabi. Yeni yasa eşinizin şartlarını değiştirmiyor. Bugünkü yasaya göre eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesini 5600 güne tamamlaması şartıyla, 49 yaşını dolduracağı 3 Ekim 2026 tarihinde normal emekli olabilir. Çıkan KEY i almanızı itiraza mani değil Soru: 6 Eylül 1994 tarihinde polis Memuru olarak göreve başladım. Aldığım KEY tutarı 20 YTL idi. Acaba aldığım tutar doğrumu? Eğer değilse itiraz süresi ne zaman doluyor? Parayı almış olmam itiraz hakkımı kaldırır mı? Mustafa Hıdır Cevap: Konut Edindirme Yardımı 1 Ocak 1987 ile 31 Aralık 1995 tarihleri arasında yapıldı. Adınıza 15 ay boyunca 1.2 YTL KEY yatırılması lazım. Adına 108 ay boyunca 6.16 YTL KEY yatırılanlar 1.391 YTL aldığından, yaklaşık 250 YTL civarında KEY ödemesi almanız lazımdı. 28 Ekim 2008 tarihine kadar KEY itirazında bulunabilirsiniz. Adınıza çıkan 20 YTL yi almanız KEY itirazınıza mani değil. İtiraz edebilirsiniz. Ücretli olarak çalışan emeklinin ödediği destek priminde artış yok Soru: Emekli olduktan sonra 15 senedir özel sektörde çalışmaktayım.1 Ekimde çıkacak olan yeni yasaya göre, % 30 kesintiyi bizim maaşımızdan mı kesilecek? Yoksa işveren mi ödeyecek? Bu konuda bizi aydınlatır mısınız? Ziya Özanak Cevap: Sizin gibi, Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek ücretli olarak çalışan emeklilerin ödedikleri destek priminin de artış olmayacak. Bugün destek primi oranı yüzde 30 dur. Bunun yüzde 7.5 i ücretli olarak çalışan emeklinin ücretinden kesilmekte. Yüzde 22.5 ini işveren, ödemektedir. Yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren ise, destek primi oranı işin tehlike sınıfına göre yüzde 1 ile 6.5 oranında artarak yüzde 31 yüzde 36.5’ a yükselecek. Ancak artış işveren hissesine yapıldığından emekli etkilenmeyecek, işveren etkilenecektir. Emeklinin ücretinden aynen bugün olduğu gibi 1 Ekim 2008 den sonra da yüzde 7.5 oranında destek prim kesilecek. İşveren ise, işin tehlike sınıfına göre yüze 23.5 ile yüzde 29 arasında destek primi ödeyecek. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 750 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
