|
|
|
|
|
İş kazası sonucu yüzde 10 işgücü kaybı olursa geliri bağlanır |
|
16.09.2008 |
|
| ||
|
Soru: 10 Mart 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 10 Mart 1981, Prim ödeme gün
sayım 4.607 gündür. 2008 de 2 günlük işçi iken madenden düşerek iş kazası
geçirdim. Belim kırık omurilik zedeli. İş yapma kapasitem yok. Ama yatalak
değilim. İş kazasından ve normal emeklilikten nasıl faydalanabilirim? Henüz iş
göremezlik raporumu alamadım. Yardımcı olursanız sevinirim. Hüseyin Durukan Cevap: İş göremezlik hali sonunda, kurumun sevk edeceği hastane sağlık kurulundan iş kazası sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 10 azalma olduğu tespit edilmesi halinde, sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. Normal emekli olmak içinde 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. 486 gün daha prim ödeyerek(isteğe bağlıda olabilir) prim ödemenizi 5075 güne tamamlamanız şartıyla, 46 yaşınızı dolduracağınız 10 Mart 1964 tarihinde emekli olabilirsiniz. En az yüzde 40 özürlü raporu alabilirseniz, vergi indirimi de alıp 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olarak yaş aranmadan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Malulen emeklilikte işgücü kaybı oranı yüzde 60’a iniyor Soru: 2004 te vıpple ameliyat oldum. Pankreas kanseri teşhisi kondu. Kemoterapi gördüm. Ameliyat olduğum zaman 1800 günüm dolmamıştı. 10 ay raporlu geçirdim. Malulen emekli olmak için gereken 1800 günü doldurmak amacıyla tekrar çalışmaya başladım. Özürlü olarak çalışmadım, normal çalıştım. 3 ay sonra 1800 gün dolacak. Malulen emekli olma şansım var mı? Çalışamaz raporu alırsam, çalıştığım süre sorun olur mu? Cem Cevap: Emekli olmak için çalışma gücünün 2/3’nün(yüzde 66.66 sının) kaybı ve sorunuzda belirttiğiniz gibi 1800 günde prim ödemesi gerekiyor. Prim ödemenizi 1800 güne tamamlayacağınız tarihte, yeni yasa yürürlüğe girmiş olacak. Yeni yasa malulen emeklilikte aranan iş gücü kaybı oranının yüzde 60’a indiriyor. Prim ödemenizi 1800 güne tamamlamanız şartıyla, kurumun sevk edeceği tam teşekküllü hastaneden en az yüzde 60 iş gücü kaybına dair sağlık kurulu raporu alabilirseniz, malulen emekli olabilirsiniz. Alacağınız rapor nedeniyle, geçmiş dönemdeki çalışmanıza ilişkin sorun çıkmaz. 56 yaşını dolduracağınız 2012 de emekli olabilirsiniz Soru: Doğum tarihim 1 Ocak 1956, işe giriş tarihim 1 Haziran 1997’dir. Özel bir şirkette çalışıyorum. 3 çocuğum var. 1 Ekim 2008 de yürürlüğe girecek yasaya uygun olarak, işe giriş tarihimden önce Dünya’ya geldiler. İki çocuk için 4 yıllık borçlanma yaptıktan sonra, ne zaman emekli olabilirim? Sultan Sapaz Cevap: 1 Ekim 2008 de yeni yasanın uygulanmaya başlamasıyla birlikte, doğum borçlanması da başlayacak. Doğum borçlanmasının usul ve esasları henüz açıklanmadı. Ancak, yasada aksine bir hüküm olmadığından, sigorta başlangıç tarihinizden önceki iki doğumunuz için borçlanma yaparak 4 yıl(1440 gün) kazanabilirsiniz. Borçlanma sigorta başlangıç tarihinizi de 4 yıl geri götürerek emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. Prim ödemenizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Haziran 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz. Ayrıca toplam 3600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2012 tarihinde de kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz. Yüksek kazanç üstünden uzun süre prim ödenmesi emekli aylığını yükseltir Soru: 27 Aralık 1962 doğumluyum. SSK giriş tarihim 27 Aralık 1977 dir. Bugüne kadar 1734 gün prim ödemem var. 6 Haziran 1990 ile 15 Ağustos 2005 tarihleri arasında Bağ - Kur a prim ödedim. Eylül 2008 de tekrar SSK’ lı olarak işe başladım. Ne zaman emekli olabilirim? Ayrıca primlerimi tavandan ödememizin emekli maaşımıza katkısı ne olur? Yüksek ödememiz bir fayda sağlar mı? Çağrı Akiş Cevap: Emekli olmak için SSK da; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli gibi görünse de, primi ödenmiş son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olunduğundan, SSK şartlarıyla emekli olabilmeniz için, tekrar sigortalı olduğunuz Eylül 2008 ayından itibaren SSK’ ya en az 1260 gün(3.5 yıl) prim ödemeniz gerekiyor. Prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Emekli aylığını SSK ya bildirilen ve üstünden prim ödenen kazanç tutarı ile, prim ödeme gün sayısı belirliyor. Yüksek kazanç üstünden, uzun süre prim ödenmesi emekli aylığını yükseltiyor. Babanızın 1977 başlangıcı SSK yı avantajlı kılıyor Soru: Babam 1961 doğumlu ve 47 yaşında. Kendisi tarım Bağ-Kurlu. 1390 gün prim ödemesi var. Ayrıca 1977 yılından SSK ya 69 gün prim ödemesi var. Muhasebecileri gezdik, dolaştık. En kısa yoldan nasıl emekli olunabilir diye sorduk. Genellikle şu cevabı verdiler: babamın tarım bağ-kurla ilişkisi kesilecek. Ardından birisinin yanında çalışıyor görünecek. Yeni yasa çıkıncaya kadar bu şekilde devam edecek. Yeni yasa yürürlüğe girerse, hemen isteğe bağlı sigortaya geçecek. Ödemeleri yapacak ve 3,5 yıl ödeme yaptıktan sonra, yaşı da tutuyorsa emekli olabilecek. Eğer 1 Ekime kadar sigortaya geçmezse, artık devamlı Bağ-Kurlu olacak. Sigortaya geçemeyecek ve bu şekilde en az 9 sene sonra emekli olunabilecek dediler. Biz de muhasebecilerin dediklerinden yola çıkarak şuan tarım Bağ-Kurunu iptal edilmek üzereyiz. Babamı birisinin yanında çalışıyor olarak gösteriyoruz. Ve birkaç güne kadar babam sigortalı olacak. Şimdi size sorum şu: Muhasebecilerin dedikleri doğru mu? Yani biz bu işlemleri yaptırarak doğru yolda mıyız? Kısa yoldan bu şekilde mi emekli olunuyor mu? Ayrıca babam birisinin yanında çalışıyor olarak görünürse, ilaç yardımından faydalanabilecek mi? Babam isteğe bağlı sigortaya geçerse, aylık ne kadar prim ödeyecek? Ve isteğe bağlı sigortalıyken ilaç yardımından faydalanabilecek mi? Cevap: Muhasebeciler bu konuların profesyonelleri ve uzmanlarıdır. Sorunuzda belirttiğin yanlış bilgileri vermezler. Muhtemelen yanlış anlaşılma olmuştur. Çünkü; babanız isteği zaman SSK lı olabilir. Bugünde, yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 den sonrada sigortalı olabilir. Bu hususta bir kısıtlama yok. Babanız 3.5 yıl çalıştıktan sonra, SSK dan emekli olamaz. Ancak, SSK şartlarıyla emekli olma hakkını elde eder. Emekli olmak için aranan prim ödeme, yaş ve sigortalılık şartlarını yerine getirdiği zaman emekli olabilir. Yeni yasadan sonra isteğe bağlı sigortalı olarak devam ederse, Bağ-Kur şartlarıyla, yani; en az 9000 gün prim ödeyerek emekli olabilir. Çünkü; 1 Ekim 2008 den sonra isteğe bağlı sigorta Bağ-Kur şartlarıyla devam edecek. Babanızın 1977 yılındaki başlangıcı SSK dan erken emekli olma avantajı sağlıyor. SSK da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartların tabi. Babanızın bugünden SSK lı olmasına gerek yok. Tarım Bağ-Kuruna 2160(72 ay) gün daha prim ödeyerek prim ödemesini 3619 güne tamamladıktan sonra Tarım Bağ-Kurundan ayrılıp, SSK lı olarak 1381 gün prim ödediğinde SSK dan emekli olabilir.1 Ekim 2008 den itibaren Genel Sağlık sigortası kapsamında herkes sağlık yardımı alacak. Yeni yasa ile Bağ-Kurdan kurtulursunuz Soru: 1998 - 2006 arası şahıs şirketi açıp kapattım. Bağ-Kura kayıt olmadım. İnternetten sorgulamamda Bağ-Kur kaydım çıkmadı. İleride çıkacak olan borcu Bağ-Kur haklarımdan feragat ederek sildirebilir miyim? Hüseyin-İstanbul Cevap: Bağ-Kura sizin gibi süresi içinde kayıt ve tecil yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri 4 Ekim 2000 tarihinden itibaren başlatılmaktadır. Bugün için Bağ-Kur yükümlülüğünüz 4 Ekim 2000 tarihinden itibaren başlamaktadır. Bu tarihten itibaren zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olmanız gerekir. Ancak, 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girecek olan yeni sosyal güvenlik yasası, sorunuzu kökten çözecek. Çünkü, yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri, 4 Ekim 2008 tarihinden itibaren başlatılacak. Yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte Bağ-Kurdan kurtulursunuz. “Evrakları imha ettim” KEY ödememe gerekçesi olamaz Soru: 1978 tarihinde kamu kuruluşunda devlet memuru olarak işe başladım. 1998 yılında aynı kurumdan emekli oldum. Ziraat bankasından KEY ödemem olmadığı söylendi. Kuruma itiraz dilekçemi verdim. Ancak; kurumum arşivde bulunan geçmiş yıllara ait evrakların imha edilip SEKA’ya gönderildiğini söylediler. Bu durumda ne yapmam gerekir? Kurumdan nasıl bir yazı almalıyım? Nursel Yıldız-Mersin Cevap: Özlük dosyaları imha edilmez. Bir kamu kurumu; evrakları SEKA ya göndererek imha ettim gerekçesi ile, kişinin hakkını ihlal edemez. Burası hukuk devletidir. Konut Edindirme Yardımı Yapılan 1987-1999 tarihleri arasında o kamu kurumunda çalıştığınız Devletin en az birkaç kurumunda kayıtlıdır. Ola’ ki itirazının sonucunda da KEY’ inizi ödemezlerse, dava açarak hakkınızı yargı yoluyla alırsınız. Sonuç olarak Türkiye bir hukuk devletidir. Yargı hakkınızı almanızı sağlayacaktır. 108 ay boyunca adına KEY ödenenler 1.391 YTL KEY ödemesi almaktadır. Adınıza 108 ay KEY yatırılmış olması gerektiğinden 1.391 YTL KEY almanız lazım. Primlerinizi günün değerleri üstünden öderseniz günlerinizi geri kazanabilirsiniz Soru: 8 Ocak 1936 doğumluyum. 6 Ocak 1981 de Bağ-Kur girişim var. 1 Haziran 2008 de kaydımı sildirdim. Şimdi aftan yararlanmak istiyorum. 70 yaşını geçtim. Aftan yararlanabilir miyim? Mustafa Bostancı-Ankara Cevap: Bağ-Kur Kanunun Ek 19 ncu maddesince sigortalılığını sizin gibi durdurarak, prim borçlarını sildirenler aftan yararlanamadılar. Dolayısıyla aftan yararlanamazsınız.(zaten sürede geçti) Ancak, sildirdiğiniz primleri günün cari değerleri üstünden ödeyerek, günlerinizi geri kazanmanız mümkün. İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz Soru: 5 Eylül 1961 doğumluyum. 30 Temmuz 1984 de sigortalı olarak çalışmaya başladım. 6 Ekim 1985 de işten ayrıldım. Daha sonra 6 Ekim 1985 tarihinden sonra Bağ-Kur sigortam başladı. 4 Ekim 1982 ve 4 Temmuz 1984 tarihlerinde askerde idim. Askerlik borçlanması yaparak askerliğimi saydırdım. Sadece 1.000 YTL Bağ-Kur prim borcum kaldı. Ne zaman emekli olabilirim? Olcay Başar Cevap: Askerlik borçlanmanız, sigorta başlangıç tarihinizi askerlik süreniz kadar(20 ay kabul edilmiştir) geri götürerek, Bağ-Kur’dan emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 25 tam yıl prim ödemeniz olduğundan, 47 yaşınızı doldurduğunuz 5 Eylül 2008 tarihinden itibaren emekliliği hak etmiş durumdasınız. 1.000 YTL prim borcunuzu ödemek kaydıyla istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. 3600 günde 2024 de doğum borçlanmasıyla 2009 de emekli olabilirsiniz Soru:15 Mart 1966 doğumluyum. 6 Ekim 1986 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladım. 3477 gün ödenmiş primim var. 3600 iş günü ile emekli olup maaş alabilir miyim? 3600' den emekli olamaz isem 1990-1996-2004 doğumlu 3 çocuğum var. Bu çocuklar için doğum borçlanması yapabilir miyim? Kaç yıl doğum borçlanması yapılabilinir? Doğum borçlanması nasıl olur? Bu şartlarda hangi tarihte emekli olabilirim? Neziha Köksal Cevap: Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için aranan 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarınız sizin gibi 24 Mayıs 2011 tarihinden sonra yerine getirenler 58 yaşını doldurduğu tarihte emekli olabiliyor. 123 gün daha prim ödeyerek 3477 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 15 Mart 2024 tarihinde kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz. Yeni yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 den itibaren uygulanmaya başlayacak olan doğum borçlanması ile, iki çocuğunuz için borçlanma yaparak 1440 gün(4 yıl) gün kazanmanız mümkün. Ancak, doğum borçlanması yapabilmeniz için doğumdan sonraki 2 yıl süresince sigortalı olarak çalışmamak gerekiyor. Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Şayet 3 doğumunuzdan ikisinde doğumdan sonra 2 yıl süresince sigortalı olarak çalışmamışsanız 2 doğum borçlanması yaptıktan sonra 233 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Haziran 2009 ayında) Yurtdışı borçlanmasıyla emekli olan emekli aylığına kestirmeden çalışamaz Soru:1989 Bulgaristan göçmeniyim. O zamandan beri SSK’lı olarak çalışmaktayım. Emekli olmam için, 6500 prim günüm var. Emekli olmama 6 sene kaldı. Bu kalan 6 seneyi Bulgaristan çalışmamı borçlanarak SSK ya ödeyerek emekli olduğum zaman, aynı iş yerimde veya başka işyerimde çalışabilir miyim? H.F. Cevap: Yurtdışı çalışma süresini borçlanarak emekli olanlar diğer emekliler gibi emekli aylığını kestirmeden, sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışamıyor. Emekli aylığını kestirerek çalışabiliyorlar. Bulgaristan çalışmanızı borçlanarak emekli olmanız halinde, emekli aylığınızı kestirmeden çalışamazsınız. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 1388 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
