|
|
|
|
|
Yeni yasa çalışan Bağ-Kur emeklisine ne getiriyor |
|
07.10.2008 |
|
| ||
|
Yeni yasa çalışan Bağ-Kur emeklisine ne
getiriyor Ekrem Sarısu - 07 Ekim 2008 Salı - Posta Soru: Bağ-Kur emeklisiyim. Emekli aylığı yetişmediğinden çalışmak istiyorum. Ancak, kimi reform kanunu çıktığı için çalışamayacağımı kimi ise çalışacağımı ancak, emekli aylığımın yarısının prim olarak ödeyeceğimi söylüyor. Net bir bilgiye ulaşamadık. Bu konuda bizleri aydınlatabilir misiniz? Metin Demir-Ankara Cevap: İlk defa 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren, 4/a(SSK lılar) ve 4/c(memurlar) sigortalısı olarak çalışmaya başlayanların ileride emekli olduklarında emekli aylıklarını kestirmeden çalışamayacaklarına ilişkin yeni yasa ile getirilen hüküm, sizin gibi eski emeklilerinde kafasını karıştırdı. Ve eski emeklilerinde aylıklarını kestirmeden çalışamayacakları gibi yanlış anlaşılmaya yol açtı. Sizin gibi eski emekliler ve 1 Ekim 2008 den önce sigortalı olanlar, 1 Ekim 2008 den önce olduğu gibi emekli aylıklarını kestirmeden çalışabilecekler. Çalışan emeklilerin destek primi artırıldı Sosyal güvenlik kurumlarından emekli olduktan sonra, emekli aylığını kestirmeden çalışanlardan “Sosyal Güvenlik Destek Primini” alınmaktadır. 1 Ekim 2008 e kadar olan uygumla da destek primi; ücretli olarak çalışanlar ile kendi nam ve hesabına bağımsız olarak çalışanlara farklı oranlarda uygulanırken, bazı emeklilerin aylıklarından, bazı emeklilerin ücretlerinden kesilerek tahsil edilmesine karşın, bazı emekliler de kendisi ödemekteydi. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren uygulamaya giren yeni yasa ile destek primi uygulamasında da, gerek uygulama usul ve esaslarında, gerekse oranlarında önemli değişiklikler yapıldı Bağ- Kurdan emekli olanların ödeyeceği destek primi Bağ-Kurdan emekli olup çalışanlar, ya faaliyetlerine devam ederek çalışmalarını sürdürmekte ya da, ücretli olarak bir işyerinde çalışarak iş yaşamlarını devam ettirmektedir. Kendi nam ve hesabına çalışan Bağ-Kur emeklileri ile ücretli olarak çalışmakta olan Bağ-Kur emeklileri farklı şekilde ve farklı oranda destek primi ödemektedir. Faaliyetine devam eden Bağ-Kur emeklisi Bağ-Kur’dan emekli olup, Bağ-Kur sigortalısı olmasını gerektiren faaliyetlerine devam edenlerin emekli aylıklarından 1 Ekim 2008 tarihine kadar aylıklarının yüzde 10 oranında sosyal güvenlik destek prim kesildi. Yeni yasanın 1 Ekim 2008 den itibaren yürürlüğe girmesiyle birlikte, emekli olup ta faaliyetine devam eden emeklilerin aylıklarından destek primi kesilerek ödenmeye devam edilecek. Ancak, yeni yasa ile destek primi oranları artırılmış olup, 1 Ekim 2008 den itibaren emekli aylıklarından aşağıdaki oranlarda destek primi kesintisi yapılacaktır. - 1 Ekim 2008 ile 31 Aralık 2008 tarihleri arasından yüzde 12, - 1 Ocak 2009 ile 31 Aralık 2009 tarihleri arasında yüzde 13, - 1 Ocak 2010 ile 31 Aralık 2010 tarihleri arasında yüzde 14, - 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren de yüzde 15. Sonuç olarak; Bağ-Kur emeklisi olup, faaliyetine devam edenlerin emekli aylıklarından kesinti suretiyle ödenmekte olan destek primi oranı yüzde 10 dan yüzde 15 e çıkartıldı.Ancak, uygulamaya yumuşak geçiş sağlamak için, 2011 yılına kadar her yıl bir puan artırılarak uygulanacak. Örneğin; Bakkallık yaparken 2005 de Bağ-Kurdan emekli olup, bakkallık işine devam eden, ve 2008 de 600 YTL emekli aylığı alan ve 2008 de aylığından her ay 60 YTL( 600 x % 10) destek primi kesilen Ahmet bey, 1 Ekim 2008 den itibaren yıl sonuna kadar 72 YTL destek primi kesilecektir. Ahmet beyin emekli aylığından 2009 da yüzde 13, 2010 da yüzde 14 ve 2011 den itibaren de yüzde 15 oranında destek primi kesilecektir. Ücretli çalışan Bağ-Kur emeklisi Bağ-Kurdan emekli olup, emekli aylığını kestirmeden ücretli olarak çalışan Bağ-Kur emeklilerin ücretlerinden, yüzde 7.5 oranında destek prim kesildi. İşverende ayrıca ücretin yüzde 22.5’ i oranında işveren hissesi olarak destek primi ödedi. Başka bir ifadeyle 1 Ekim 2008’e kadar ücretini kestirmeden çalışan Bağ-Kur emeklisinden yüzde 7.5, işvereninden de yüzde 22.5i olmak üzere toplam yüzde 30 oranında destek primi tahsil edildi. Yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, emekli aylığını kestirmeden ücretli olarak çalışan Bağ-Kur emeklisinin ücretinden, 1 Ekim 2008 den önce olduğu gibi, ücretinin yüzde 7.5’i oranında destek primi kesilecek. Çalışan emeklinin ödediği destek primi oranında değişiklik olmadı. Ancak, 1 Ekim 2008 den sonra işverenin ödeyeceği destek primi oranına kısa vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan, iş kazası ve meslek hastalığı primi ilave edildiğinden, işverenin ödeyeceği prim oranı; işin tehlike derecesine göre, yüzde 1 ile yüzde 6.5 oranında artarak yüzde 22.5 dan, yüzde 23.5- yüzde 29’a yükseldi. 1 Ekim 2008 den sonra ücretli çalışan Bağ-Kur emeklisi ücretinin yüzde 7.5 oranda, işvereni de tehlike sınıfına göre, yüzde 23.5 ile yüzde 29 arasında değişen oranda destek primi ödeyecek. İşçi ve işveren toplam olarak işin tehlike sınıfına göre, yüzde 31 ile yüzde 36.5 arasında değişen oranda destek primi ödeyecekler. Örneğin: 1 Ekim 2008 den önce bir işyerinde brüt 1000 YTL ücretle çalışan ve ücretinden 75 YTL(1.000 x % 7.5) destek primi kesilen Ahmet bey’in yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 den sonrada ücretinden 75 YTL destek primi kesilecek. Ancak Ahmet beyin işvereni; 1 Ekim 2008 den önce destek primi işveren hissesi olarak aylık 225 YTL( 1.000 x % 22.5) destek primi öderken, 1 Ekim 2008 den sonra(tehlike derecesine göre % 6.5 kısa vadeli prim ödediği varsayımına göre) 290 YTL( 1.000 x % 29) ödenecek. Böylelikle yeni yasanın yürürlüğe girmesinden önce Ahmet bey için toplam(işçi+işveren hissesi ) 300 YTL destek primi ödenirken, 1 Ekim 2008 den sonra 365 YTL destek primi ödenecek. Sözler uçar yazılar kalır, biran önce itiraz edin Soru:1974--2004 tarihleri arasında İ G S A Ş ta ara vermeden çalıştım. Ziraat Bankasından adıma KEY yatırılmadığını öğrendim. SSK’dan sorduğumda paranı alacaksın bir şey yapmana gerek yok biz haber vereceğiz dediler. Daha sonraki üç müracaatımda da dilekçeye gerek yok, haber bekle dendi. Ama ne haber var, ne de hesaba yatan KEY. Bu ayın sonuna kadar bekleyeyim mi? Yoksa ayın onu gibi SSK ya dilekçe vereyim mi? Nurullah Kös Cevap: Konut Edindirme Yardımı(KEY) yapılan 1987-1995 arasında çalıştığınıza göre, 1.391 YTL KEY almanız gerekiyor. Sözle taahhütlere değil, yazılı olarak yapılan taahhütlere bakın. Çünkü, çünkü bir yabancı özdeyişte olduğu gibi, “Sözler Uçar Yazılar Kalır”. İtiraz için ayın sonunu beklerseniz, treni kaçırmış olursunuz. Çünkü; KEY itirazlarının en geç 28 Ekim 2008 tarihine kadar yapılması gerekiyor. Biran önce itiraz dilekçenizi verin. Kurumunuz KEY’ i hesabınıza yatırıp, haber verecekse yine versin. Bir kaybınız olmaz. Bağ-Kurlu kadın doğum borçlanması yapamıyor Soru: 20 Şubat 1961 doğumluyum. Bağ-Kur girişim 13 Şubat 1992’dir. Şimdiye kadar 6000 gün prim ödedim ve ödemeye devam ediyorum. Bağ-kur sigortalısı olmadan önce 1983- 1985 - 1988 ve 1992 yıllarında doğum yaptım. Yeni çıkan yasadan yararlanarak ve kalan 1230 prim gün sayımı ödedikten sonra emekli olabilir miyim? Gülümser İSFEN / Kocaeli Cevap: 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yeni yasayla birlikte yürürlüğe giren doğum borçlanmasından, Bağ-Kur sigortalıları yararlanamıyor. Sadece SSK sigortalıları(yeni yasaya göre 4/a sigortalıları) doğum borçlanması yapabiliyor. Maalesef borçlanma yaparak emekli olamazsınız. 28 Eylül 2008 de yayımlana borçlanma tebliği ile, Kurum yasaya aykırı olarak, sigorta başlangıç tarihinden önce doğum yapan kadınların borçlanma yapamayacağını açıkladı. Doğumlarınız sigorta başlangıç tarihinizden önce olduğunuzdan, SSK ya geçseniz de borçlanma yapamazsınız. Bekleyip gelişmeleri izlemenizde yarar var. Çünkü kurumun hatalı tebliği için iptal davası açılırsa, iptal edileceğine hiç şüphe yok. Tebliğ iptal edilirse, SSK ya geçip borçlanma yapma ihtimaliniz var. Gelişmeleri gazeteniz Postadan takip edin. Bağ-Kur’da emekli olmak için; 20 tam yıl(7200 gün) prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. 1200 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 7200 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Nisan 2012 ayında) 3600 günle 56 yaşını doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz Soru: 30 Temmuz 1956 doğumluyum. 1991 ‘de sigortalı olarak işe başladım. Bu güne kadar 3495 gün pirimim var (Pirim ödemelerim asgari ücrettir.). Yaş haliyle 3600 gün üzerinden ne zaman emekli olabilirim ve ne kadar maaş alabilirim? Güler Cevap: Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için aranan; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarını sizin gibi 24 Mayıs 2005 ile 23 Mayıs 2011 tarihleri arasında yerine getirenler, 56 yaşında emekli olabiliyor. 105 gün daha prim ödeyerek 3495 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 30 Temmuz 2012 tarihinde emekli olabilirsiniz. SSK’dan emekli olmanız hayal değil Soru: Yazınızda yeni çıkan isteğe bağlı sigortalılık kanununa göre 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ödenecek primler bağ-kur statüsünden sayılacağını belirttiniz. Bu durumda benim Aralık 2006’dan beri ödediğim SSK isteğe bağlı primlerim, öncesinde yaklaşık 5 yıllık bağ-kurlu olduğum için ve 1 Ekimden sonrada bağ-kur sayılacağı için son 7 yıl hesabına göre SSK’dan emekli olmam galiba hayal oluyor. Bu konunun doğruluğu nedir ve bana SSK’dan emekli olabilmem için ne önerirsiniz? Tam 2 yıldan biraz fazla prim ödemem kaldı derken (2007 deki ödenmemiş 2 ayı da borçlandım son afla) hayal kırıklığına uğradım bu haberle. İsteğe bağlıyı zor öderken, bir yerde çalışıyor gibi tüm primleri ödemek bizi hayli zorlayacak. Eşim de SSK emeklisi bu konularda bilge olduğunuzu bir yol varsa onu da sizin bileceğinizden eminim. Gülsüm UZUN Cevap: Sorunuzdan emekli olmak için 2 yıllık(720 gün) prim eksiğiniz kaldığı anlaşılıyor. SSK’dan emekli olmanız hayal olmadı. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigorta sorunuzda da belirttiğiniz gibi Bağ-Kur’a sayılacağından, sizde eksik günlerinizi bir işyerinde çalışarak tamamlayıp SSK’dan emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurla hizmet birleşmeniz olduğundan, SSK’dan emekli olabilmeniz için Aralık 2006 tarihinden itibaren SSK’ya ödediğiniz primleri 1260 güne tamamlamanız gerekiyor. Hiçbir işlem yapmadan prim borcundan kurtulacaksınız Soru: 28 Aralık 1975 doğumluyum. 1 Kasım 2000 yılında kendi bilgisayar firmamı kurdum. Ağustos 2007 KPSS’yi kazanıp Milli Eğitime memur olarak çalışmaya başladım. Firmamı da bu tarih itibariyle kapattım. Bağ-Kur’da otomatik olarak kapanıp Emekli sandığına geçmiş oldum. Ekte size Bağ-Kur’a yapmış olduğum ödeme listesini ve borç durumumu gönderiyorum. Bunlara göre var olan borcumun yapmış olduğum hizmetten düşülerek silinmesini istiyorum. Bu mümkün mü? Çünkü şu anki durumum ile bu borcu ödeme şansına sahip değilim. Ne yapmam gerekiyor. Bana bir fikir verirseniz sevinirim. Süleyman ÇOLAKOĞLU Cevap: Bağ-Kur’a 5 yıl ve daha fazla süre prim borcunuz varsa, yeni kanunla getirilen geçici 17.madde hükmüne göre sigortanızı durdurarak prim borcunuzu sildirebilirsiniz. Ek 17. maddeye göre; Sosyal Güvenlik Kurumu bir tebliğ yayınlayarak 5 yıl ve daha fazla süre prim borcu olanlara borçlarını ödemeleri için 6 ay süre verecek. 6 içinde borcunu ödemeyenlerin sigortasını durdurarak prim borcunu silecek. Kurumun yayımlayacağı tebliği bekleyin. Tebliğin yayımlanmasını takip eden 6 ay içinde borcunuzu ödemediğiniz takdirde, sigortanız durdurulur ve prim borcunuz silinir. Prim borcundan kurtulmak için tebliği beklemekten başka yapacağız iş yok. Sorunuzda “…Bağ-Kurda otomatik olarak kapanıp, memuriyete geçmiş oldum..” cümlesi var. Bağ-Kur otomatik olarak kapanmaz. Bağ-Kur sigortanızı kapatmak için Bağ-Kur’dan alacağınız formu vergi dairesine, esnaf siciline veya meslek odanıza tasdik ettirip, Bağ-Kura vermeniz gerekiyor. 25 Yıl Prim 49 Yaşla emekli olabilirsiniz Soru: 23 Şubat 1987-23 Şubat 2003 tarihleri arasında 5547 gün SSK’lı olarak çalıştım. 23 Şubat 2003 tarihiden itibaren devam eden Bağ-Kur ödemelerim şuanda 2012 güne ulaştı. SSK öncesi askerliğimi yaptığımdan dolayı, askerlik borçlanmamı da 550 gün olarak ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? K. Fikret ANDULOĞLU Cevap: 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle 25 tam yıl prim ödeme süresini doldurmaya 8 yıldan fazla 9,5 yıldan az süre kalanlar emekli olmak için; 25 tam yıl prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi bulunuyor. 891 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız tarihte 49 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 3626 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
