Sigortalının Anası Ağlatılıyor Ama Kanunu Uygulamayanlardan Hesap Sorulmuyor

 

03.11.2008

 

Arşiv Arama

 

Önceki Sayfa

 

Sigortalının Anası Ağlatılıyor Ama Kanunu Uygulamayanlardan Hesap Sorulmuyor

Ekrem Sarısu - 03 Kasım 2008 Pazartesi - Posta

Soru: 27 Ekim 2008 tarihli posta gazetesindeki yazınızda 30 Nisan 2008 itibari ile 5 yıldan prim borcu olanlar borçtan kurtulacak diye beyan etmiştiniz. Ancak ben bu kanunla ilgi bağlı bulunduğum Bağ-Kura dilekçe göndermeme rağmen dilekçem işleme alınmadı. 5458 sayılı Kanunun ek 19 maddesi 8 Mayıs 2008 tarihinde durdurulmuş bu kanunun yerine 1 Ekim2008 tarihinde 5754 sayılı Kanunun geçici 17. maddesi kapsamında yürürlüğe girmiş bilgisini aldım. Sizden ricam bu Kanunu ne zaman ve nasıl uygulanacağı hakkında bilgi verir misiniz?

Hacı Ömer

Cevap: Son yıllarda Bağ-Kurda yapılan en güzel düzenleme; Bağ-Kur’a 5 yıl ve daha fazla prim borcu olanların sigortalılıklarının durdurularak, prim borçlarının silinmesine ilişkin 5458 sayılı yasa ile Bağ-Kur kanununa eklenen Ek 19 ncu madde hükmüydü. Hem kurumu hem sigortalıları pek çok dertten kurtaracak bu güzel düzenleme, maalesef Bağ-Kurun keyfi tutumu yüzünden doğru dürüst uygulanmadı. Çünkü; yasa 1 Nisan 2006 tarihinde yürürlüğe girmesine rağmen, konuya ilişkin olarak 14 Haziran 2007 tarihinde SGK’ ca yayımlanan 2007/47 sayılı genelge tarihine kadar da uygulanmadı. 1 Ekim 2008 tarihine kadar yürürlükte olan Ek 19 ncu madde hükmü, 8 Mayıs 2008 tarihli Resmi gazetede yayımlanan 5754 sayılı Kanun ile 5510 sayılı yasaya eklenen geçici 17 nci maddenin geriye yönelik olarak 30 Nisan 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe konmasından sonra uygulaması durduruldu. Ve yasa uygulanmadı. Bir hukuk devletinde bireyin lehine hüküm içeren yürürlükte olan bir yasanın uygulanmamasının anlaşılabilir hiçbir tarafı yok.

Gelişmiş bir ülkede örneğin, yıllardan beri girmeye çalıştığımız bir Avrupa ülkesinde bu uygulama olsa, yasayı uygulamayanların(Bakanından, masa memuruna kadar) tamamı ya istifa eder, ya da görevinden alınırdı. Ayrıca, haklarında ceza davası ve yasanın uygulanmamasından zarar görenlerin zararlarının tazmini için tazminat davaları açılırdı. Ancak, sadece adımız hukuk devleti olduğundan, kurumun keyfi uygulaması hiç kimsenin umurunda değil. Ne gariptir ki yasayı çıkartan Hükümet Yetkilileri dahi gıkını çıkartmıyor. Demek ki, SGK’ nın TBMM sinin üstünde olduğuna SGK gibi Hükümet yetkilileri de inanıyorlar.

Hadi Ek 19 ncu maddeyi uygulamadın. O zaman 30 Nisan 2008 de yürürlüğe giren ve Ek 19 a göre sigortalının oldukça aleyhine olan Geçici 17 nci madde hükmünü aradan 6 ayı aşkın süre geçmesine rağmen neden uygulamadın? Bunun haklı bir cevabı da yok. Reform adı altında tüm sosyal güvenlik mevzuatını değiştiren kanun çıkartıyorsun. Çıkarttığın kanunun en önemli kısmı keyfi olarak uygulanmıyor. Sigortalıyı perişan ediyorsun. Bu anlayışla daha çok reformlar yaparız. Ama sorunlar hep aynı yerde durur. Çünkü, sonuçta yasaları insanlar uyguluyor. Yasadan önce yasayı uygulayan insanı eğiteceksin. Hukuku tanıtacak ve hukuka ve yasaya saygılı olmayı öğreteceksin ki, yasalar başarıyla uygulanabilsin.

Sonuç olarak, 5510 sayılı yasaya 5474 sayılı yasanın 73 nci maddesi ile eklenen ve 30 Nisan 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Geçici 17 nci madde hükmüne göre; 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle Bağ-Kur’a 5 yıldan fazla prim borcu olanlar için sosyal güvenlik kurumu bir tebliğ yayınlayarak, prim borçlarının tebliğin yayımı tarihini takip eden tarihi takip eden aybaşından itibaren 6 ay içinde ödenmesini isteyecek. Prim borcunu bu süre içerisinde ödemeyenlerin sigortalılıkları durdurularak, prim borçları silinecek. Silinen borca ilişkin olan süreler sigortalılık süresi olarak dikkate alınmayacak. Ancak, ileride silinen borçlar günün değerleri üzerinden primlerinin ödenmesi halinde günler tekrar kazanılabilecek. Tebliğin yayımını takip eden aybaşından itibaren 6 ay sonra borçtan kurtulursunuz.

İsteğe bağlı sigortalı genel sağlık sigortası primi ödemek zorunda


Soru: 13 Nisan 1965 doğumlu bir bayanım. 2001 Şubat ayında isteğe bağlı olarak Bağ-Kur a pirim ödemeye başladım. Bu 12. basamak ve sağlık pirimi yoktu. 30 Ekim 2008 tarihinde bankaya prim ödemeye gittiğimde 153 YTL ödeyeceğimi beklerken benden 301 YTL istediler nedeni sorduğumda yeni kanuna göre 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren sağlığında ödenmek zorunda olduğumu söylediler. Beyimin SSK’dan emekli olduğunu zaten onun sağlığından şu an faydalandığımı söyledim. Bağ-Kuruma da sağlık pirimi bu yüzden istememiştim. Bunu sağlık pirimi ödemeden devam ettirebilir miyim? Ne yapmamı önerirsiniz. Ya da 2 ay bir yerde SSK’lı çalışıp sonra isteğe bağlı SSK’lı olabilir miyim? Bu kurumda da sağlık zorunlumu çünkü ben zaten şu an eşimin sağlığından faydalanıyorum. Bana bu prim çok geliyor ödemede zorluk çekiyorum. Bu kuruma geçersem artıları ve eksileri nelerdir.

Nurgül BİLİK

Cevap: Sorunuzdan Bağ-Kur’a isteğe bağlı prim ödediğiniz anlaşılıyor. Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalılar genel sağlık sigortası kapsamına alındı. İsteğe bağlı sigortalı bu tarihten itibaren prime esas kazancın taban tutarı (yıl sonuna kadar 638,70 YTL) ile tavan tutarı (4.151,55 YTL) arasında belirleyeceği kazancın yüzde 32’si kadar prim ödeyecek. Buna karşılık 1 Ekim 2008’den önce alamadığı sağlık yardımını alacak. Bu tarihten itibaren herkes kendi sigortasından sağlık yardımı alacağından artık eşinizin sigortasından sağlık yardımı alamazsınız. SSK’da isteğe bağlı sigorta 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren kalktı. SSK’ya isteğe bağlı prim ödeyemezsiniz.

3600 günle 58 yaşınızı doldurduğunuzda emeklisiniz

Soru: 1 Ocak 1962 doğumluyum. 6 Ocak 1983 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladım. 2004 tarihine kadar çalışmadığım zamanlardan dolayı ara boşluklarım oldu. Ancak, 7 Ocak 2004 tarihinde tekrar kesintisiz olarak bir temizlik şirketinde çalışmaya başladım. Bugüne kadar toplam 2330 gün prim ödemem var. Yeni çıkan yasaya göre “Doğum borçlanmasını” nasıl yapabilirim? 7 Ekim 1994 tarihinde yüzde 50 zihinsel özürlü ilk çocuğum oldu ve 2. çocuğum sağlıklı olarak 27 Ocak 1999’da doğdu. Bu duruma göre yeni çıkan bu yasadan nasıl yararlanabilirim ve sigorta borçlanmamı nasıl ödeyebilirim? Ayrıca “Doğum Borçlanması” kanunundan yararlandığım takdirde 3600 günle emekli olabilir miyim ve son olarak ne zaman kaç yaşında emekli olabilirim.

Aycan ÖZDEMİR

Cevap: Sosyal güvenlik kurumunun doğum borçlanmasının usul ve esaslarını belirleyen tebliğine göre borçlanma yapabilmek için: sigortalı bir işte çalışırken doğum nedeniyle işten ayrılmak, doğum sonrası 2 yıl çalışmamak, bu durumu işverenden alınacak onaylı belge ile kanıtlamak, doğan çocuğun yaşaması ve borçlanma bedelinin bir ay içersinde ödenmesi gerekiyor. Çalıştığınız işyerinde doğum nedeniyle ayrılmış, doğum sonrasında 2 yıl süreyle çalışmamışsanız ve işverenden onaylı belge alabiliyorsanız doğum borçlanması yapabilirsiniz. Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilmek için: 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1270 gün daha prim ödeyerek, 2330 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2020 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Çalışarak 531 gün daha prim ödemelisiniz

Soru: SSK’dan emekli olmak istiyorum bana yardımcı olur musunuz? Bağ-Kur’a borcum vardı kapattım sigortam halen devam etmekte. 22 Mart 1985-4 Eylül 2000 yılları arasında 9 yıl 2 ay 10 gün Bağ-Kura hizmetim var. 1978 yılında SSK girişim olmuştu. Toplamda 3617 gün SSK’da primim var. Son 7 senenin 3,5 senelik olan bölümü SSK’dan 1159 gün var. 2005’den beri sigortam devam etmekte.

Ahmet Duru

Cevap: SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. SSK’ya çalışarak 531 gün daha prim ödeyerek, toplam 4469 gün prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Haziran 2010’da).

Eşinizin 1733 gün daha prim ödemesi gerekiyor

Soru: Eşim 18 Temmuz 1991 yılında sigortaya giriş yaptı. SSK’dan toplam 267 günü var. Daha sonra evlilik derken isteğe bağlıya çevirdik. İsteğe bağlıda giriş 1999 yılının 3. ayıdır. O zamandan bu güne sürekli kesintisiz yatmıştır. Hala da devam ediyor. Şu anda SSK’dan 267 gün isteğe bağlıdan 3450 gün yani toplamda 3717 günü bulunmaktadır. Bu yeni çıkan kanuna göre ne yapmamızı önerirsiniz. Kafamız iyice karıştı.

Metin Mustafa Bırak

Cevap: Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi. 1733 gün daha prim ödeyerek, 3717 gün olan prim ödemesini 5450 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigorta Bağ-Kur’a sayıldığından, eşiniz 1733 gün primin 1230 gününü (41 ayını) isteğe bağlı, kalan 503 gününü de SSK’lı bir işte çalışarak ödemeli.

3600 günle emekli olmak isteyene SSK tazminat alabilir yazısını vermiyor

Soru: 1 Şubat 1971 doğumluyum. Kasım 1988 yılı ilk yatmış prim ödeme başlangıcım ve şu anda 5410 gün yatmış prim günüm var. Halen son 11 senedir aynı şirkette çalışmaktayım. Benim size danışmak istediğim bir akrabamda aynı benim yaşımda ve
prim ödeme gün sayısına sahip fakat işyerinden kendi işini kurma sebebi ile istifa edip ayrılacağı zaman dediğine göre 1988 ve 1991 yılları arası sigorta girişi olanlar 15 yıl sonunda ve 3600 günü doldurduğunda çalıştığı şirketten kıdem tazminatı hakkını istifa etse bile alabiliyormuş ki aldığına da şahidiz. Acaba bu kanun var ise nedir? Ve doğruluğu nedir? Gerçekten böyle bir hakkımız var mı?

Yalçın Yılmaz

Cevap: Emekli olmak için aranan sigortalılık süresi ve prim ödeme şartını yerine getirip emekli aylığı bağlanması için sadece yaş haddinin dolmasını bekleyenler, kıdem tazminatını alarak işlerinden ayrılabilir. Emekli aylığı bağlanmasını çalışmadan bekleyebilecekleri gibi, herhangi bir işte çalışarak, hatta ayrıldığı işyerinde çalışarak da bekleyebilirler. Sigortalılık süresi ve prim gününü tamamlayan SSK’da bu durumu göstereceği bir belge alarak işverenine ibraz ettiği zaman işveren kıdem tazminatını ödemek zorunda.

SSK normal emeklilik için bu yazıyı verirken, yasada olmamasına rağmen kısmi yaşlılık aylığı, yani 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödemesini tamamlayıp aranan yaş haddini doldurduğunda kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak isteyenlere bu yazıyı vermiyor. Bu durum hukuki olmadığından, mahkemeye gidenlerin yargı yoluyla bu hakkı alacağını düşünüyoruz.

Özürlü hakkıyla 17 yılı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz

Soru:14 Mart 1972 doğumluyum. İşe girişim 10 Ocak 1995’dir. Yüzde 40 özürlü olduğumdan vergi indiriminden faydalanıyorum. Toplam 4100 gün prim ödeme var. 3 Ocak 2008’de işten çıkartıldım. Ortopedik rahatsız olduğum için çalışamıyorum. Primim yeterli mi? Ne zaman emekli olacağım? Kimseden doğru bir cevap alamadım.

Hasan Ali Çetenak

Cevap: 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle sizin gibi, 6 yıldan fazla 9 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3. derece özürlüler emekli olmak için; 17 yıl sigortalık süresi ve 3920 gün prim ödeme şartına tabi. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, yaş haddi aranmadan 17 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız, 10 Ocak 2012 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Eşiniz 44 yaşını doldurduğunda emekli olabilir


Soru: Eşim 1973 doğumlu. 1987 yılında sigortalı olarak işe başlamış. 1990 yılında işten ayrılıp isteğe bağlı olarak primlerini dışardan ödemeye devam ettik. 1999 yılı Gölcük depremi sonrası maddi olanaksızlıklar nedeniyle prim ödemesini dondurduk. Şimdi tekrar başlarsak, kaç yıl sonra emekli olur? Ayrıca; yapmamız gereken işlemler ve hazırlamamız gereken belgeler nelerdir.

Hakan Batan

Cevap: Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabi. Eşiniz prim ödemesini 5335 güne tamamlaması şartıyla, 2017 de 44 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Ancak, 1 Ekim 2008 den itibaren isteğe bağlı sigorta Bağ-Kurda devam ediyor. Prim eksiğiniz 1260 günden fazlaysa, eşiniz son 1260 gün primini SSK lı bir işte çalışarak ödemesi gerekiyor.

İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz.

 

Ekrem Sarısu

 

Okunma: 1307

Diğer Yazıları

 


Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı

 

Sigortalının Anası Ağlatılıyor Ama Kanunu Uygulamayanlardan Hesap Sorulmuyor