İşveren kıdem tazminatını ödememe gibi bir lüksü yok

İşveren kıdem tazminatını ödememe gibi bir lüksü yok


17.11.2008

Arşiv Arama Önceki Sayfa

	İşveren kıdem tazminatını ödememe gibi bir lüksü yok Ekrem Sarısu - 17 Kasım 2008 Pazartesi - Posta Soru: Ben 1 Şubat 1989 tarihinde işe başladım. Halen de aynı işyerinde çalışıyorum. 20. yılımı, 1 Şubat 2009'da dolduracağım ve 18 Nisan 2013'de de emekli maaşı almaya başlayacağım. 1 Şubat 2009 tarihinde, emekli olma konusunda öncelikli olan süreyi doldurmuş olmam nedeniyle, işyerimden ayrılmam durumunda, tüm haklarımı alabilir miyim? Yoksa, işveren yaşı bekleyecek olmama bağlı olarak, emekli olmam için gereken şartlara haiz olmadığımı öne sürerek, haklarımı vermeyip beni 2013 yılına kadar çalışmak zorunda bırakabilir mi? Gülfem YOLALAN Cevap: Emekli olmak için aranan üç şarttan prim ödeme ve sigortalılık süresi şartını yerine getirerek emekli aylığı bağlanması için sadece yaş haddinin dolmasını bekleyenler, isterlerse kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabilirler. Sorunuzdan emekli olmak için prim ve süre şartını 1 Şubat 2009 da dolduracağınız anlaşılıyor. 1 Şubat 2009 da kıdem tazminatınız alarak işinizden ayrılabilir ve emekli aylığı bağlanacak olan yaş haddinizin dolmasını çalışmadan bekleyebileceğiniz gibi, her hangi bir işyerinde hatta ayrıldığınız işyerinde çalışarak da bekleyebilirsiniz. Bu yasa hükmüdür işverenin kıdem tazminatını ödememek gibi bir lüksü olamaz. Yapacağınız şey; Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne başvurarak prim ve süre şartını yerine getirip emekli olmak için yaş haddinin dolmasını dolayısıyla kıdem tazminatını alarak işinizden ayrılabileceğinize dair bir yazı alarak işverene ibra etmektir. 1 Ekimden itibaren isteğe bağlı prim ödeyen çocuğu üstünden sağlık yardımı alamaz Soru: 1 Şubat 1959 doğumlu boşanmış bir bayanım. 1 Mayıs 1999 yılında 32 gün Sigorta başlangıcım oldu. Kasım 2002 yılında 2130 gün isteğe bağlı ödedim. Toplam 2162 günüm var. 2 tane çocuğum var. Biri serbest çalışmakta, diğer deniz kuvvetlerinde memur (bu çocuğu bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak beyan ettiği için sağlık hizmetini Gata' dan alıyorum) Anne ve babam sağ, babam Almanya'dan emekli, annem; toplu prim ödemesi yaparak sadece emekli maaşı alıyor. sağlık hizmetinden faydalanamıyor. Sorularımız: 1- Ne kadar daha prim ödemem gerekiyor? Ve ne zaman emekli olabilirim? 2- Primleri ödemeye devam edersem, Bağ-kur'lu gibi muamele göreceğim. Ve bu nedenle yatacak olan primin daha yüksek ve bağlanacak maaşın daha düşük olacağı doğru mu? Bu nedenle Bağ-Kurlu muamelesi görmemek için son üç buçuk yılı SSK'dan ödemek mi gerekli? 3-Yeni yasa sonrasında isteğe bağlı sigorta pirimi ödeyenlerde sağlık hizmetinden faydalanacakları için, pirim ödemeye devam edersem, kızım aracılığı ile Gata' dan aldığım sağlık hizmeti son bulur mu? 4- Toplu prim ödemesi yaparak sadece emekli maaşı almakta olan annemin vefatı durumunda, annemin emekli maaşından faydalanma olasılığı mevcut mudur? 5- Bugüne kadar isteğe bağlı olarak yatırılan primlerin bir şekilde geri alınması veya başka bir sisteme (bireysel emeklilik gibi) aktarılması mümkün mü? Gülçin Yüney Cevap:1) Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 3812 gün daha prim ödeyerek, 2162 gün olan prim ödemenizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz(ara vermeden prim öderseniz Temmuz 2019 ayında). Ayrıca 1438 gün daha prim ödeyerek, 2162 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 59 yaşınızı dolduracağınız 2017 tarihinde kısmi yaşlılık aylığı ile de emekli olabilirsiniz. 2) 1 Eklim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olunduğundan, 1 Ekim 2008 den itibaren isteğe bağlı sigortaya 1260 günden(3.5 yıldan) fazla prim ödeyenler, Bağ-Kur şartlarıyla emekli olmak zorunda kalabilirler. Bağ-Kura tabi olmamak için sorunda belirttiğiniz gibi primin son 1260 gününü(3.5 yılını) SSK lı bir işyerinde çalışarak ödemek gerekiyor. Bağ-Kurdan emekli olmak için en az 7200 gün prim ödemeniz gerekir. Bunun dışında 1 Ekim 2008 den sonra ödenene prim ve aylıklar açısından SSK ve Bağ-Kur arasında fark yoktur. 3) İsteğe bağlı sigortalılar 1 Ekim 2008 den itibaren sağlık yardımı almaya başladığından, isteğe bağlıya devam etmeniz halinde kızınızın üstünden sağlık yardımı alamazsınız. 4) Anneniz in vefatı halinde sigortalı olarak çalışmıyor ve evlenmemmiş olursanız yetim aylığı alabilirsiniz. 5) 58 yaşını doldurduğu halde prim ödeme gün sayısı emekli aylığı bağlanmasına yeterli olmayanlar, ödedikleri primleri toptan ödeme adı altında geri alabilir. Bunun dışında prim iadesi veya ödenen primlerin bireysel emeklilik sistemine devri mümkün değildir. Ya 1350 gün daha prim ödeyeceksiniz ya da 59 yaşını bekleyeceksiniz Soru: 1953 doğumluyum. 1977 de sigortalı olarak çalışmaya başladım. 3650 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? İsmail Gülühan Cevap: Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 yıl 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. 1350 gün daha prim ödeyerek 3650 gün olan prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca, bundan sonra prim ödemeseniz de 59 yaşınızı dolduracağınız tarihte kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz. Anayasa Mahkemesi kararları geriye yürümez Soru: 1953 doğumluyum. 10.02.1971 yılında sigorta girişim oldu. Yurt içi 777 prim gün sayım var. Yurt dışı (Almanya) pirim gün sayım 1751 gün. Mayıs 2008’den beri de isteğe bağlı ödüyorum. 1986 yılında üniversitede okurken bir oğlum oldu. Doğum borçlanması yapabilir miyim? Yurtdışı borçlanmasını ne sakilde yapabilirim? Yasa iptal edilirse bütün haklarımızın yanacağı ve isteğe bağlı ödeme yapanların emekli olamayacakları söyleniyor. Bu sebepten tanıdık işyerlerinde çalışıyor gösterenler var. Bu ne demek böyle şey olur mu? Yurtdışı borçlanmamı emekliliği hak ettiğim tarihte ödeyebilir miyim? Şefika Hatice ÖZALAN Cevap: Yasada aksine bir hüküm olmadığından doğum borçlanması yapmanız lazım. Ancak, borçlanmanın usul ve esaslarını belirleyen Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) tebliğine göre, doğum borçlanması yapamazsınız. Çünkü SGK sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumları için borçlanma yapılabileceğini açıkladı. Ayrıca, sigortalı bir işte çalışırken doğum nedeniyle işten ayrılmak, doğum sonrasında iki yıl süresince çalışmamak ve bu durumun işverenden alınacak onaylı belge ile tevsik edilmesini istiyor. Ancak, bu tebliğ yasaya aykırı. Dava açılması halinde iptal edileceğini düşünüyoruz. Dava açarak yasal hakkınızı mahkeme yoluyla alabileceğiniz kanaatindeyiz. Yasanın iptal edilmesi ve haklarınızın kaybı söz konusu olmaz. Kazanılmış haklar korunur. Çünkü; Anayasa Mahkemesi Kararları geriye dönük uygulanmaz. Rahat olun. Gelişmelere bakılırsa, Anayasa Mahkemesi yasayı iptal etmeyecek gibi görünüyor. İptal etse bile, dava açılan maddeleri iptal eder. Yasanın tamamının iptali söz konusu değil. 1 Ekim 2008 den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b sigortasına(Bağ-Kura) sayılıyor. 1 Ekim 2008 den önce sigortalı olanları, primi ödenmiş son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olacak. Bu bağlamda 1 Ekim 2008 den sonra isteğe bağlı sigortaya 1260 gün ve daha fazla prim ödeyenler son yedi yılda Bağ-Kura SSK dan fazla prim ödeme duruma geçeceğinden, Bağ-Kur şartlarıyla emekli olma durumunda kalacaklar. Bu duruma düşmek istemeyen bazı sigortalılar, 1 Ekimden itibaren isteğe bağlı prim ödeme yerine, SSK lı bir iş yerinde çalışarak sigortalılıklarını sürdürmektedir. Ancak, 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle emekli olmasına 1260 günden az süre kalanların isteğe bağlıya prim ödemesinde bir mahsur yok. Fazla süre kalanların ise son 1260 gününü(3.5 yılını) SSK lı bir işte çalışmak şartıyla ödemeleri halinde, kalan prim eksiğini isteğe bağlı olarak ödemelerinde bir sakınca bulunmuyor. 1 Ekim 2008 den önce sigortalı olan son yedi yılda fazla prim ödediği kurumdan emekli olacak Soru: Yeni SGK yasasına göre, Bağ-Kurdan SSK’ya geçişte ki 3,5 yıl prim ödeme kanununda bir değişiklik oldu mu? Semih Yavuz Cevap: 1 Ekim 2008 den önce sigortalı olanların emekli olacağı kurumu, primi ödenmiş son yedi yılda(prim ödenmiş son 2520 gün) belirliyor. Primi ödenmiş son 2520 günde hangi kuruma fazla prim ödenmişse, o kurumdan emekli olunuyor. Örneğin; Ahmet beyin son yedi yılda 1230 gün SSK ya, 1290 günde Bağ-Kura prim ödendiğini varsayalım. Bu sigortalı son yedi yılda Bağ-Kur’a SSK dan fazla prim ödendiğinden, Bağ-Kur şartlarına tabi olarak Bağ-Kurdan emekli olacaktır. Son yedi yılda sosyal güvenlik kurumlarına eşit sayıda prim ödenmişse, en son tabi olunan Sosyal güvenlik kurumundan emekli olunuyor. Örneğin; son yedi yılda 1260 gün Bağ-Kura 1260 günde SSK ya prim ödendiğini ve son prim ödenen kurumunda SSK olduğu varsayalım. Sigortalı son yedi yılda Bağ-Kura ve SSK ya eşit sayıda prim ödediğinden, en son olarak tabi olduğu SSK şartlarıyla, SSK dan emekli olacaktır. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren ilk defa sigortalı olanların emekli olacağı kurumu tespit etmek için tüm çalışma hayatı boyunca ödediği primlere bakmak gerekiyor. Çünkü, 1 Ekim 2008 den itibaren ilk defa sigortalı olanlar tüm çalışma hayatı boyunda fazla prim ödediği kurumdan emekli olabiliyor. Örneğin; ilk defa 10 Ekim 2008 de sigortalı(4/a lı ) olarak çalışma hayatına atılan Ahmet beyin 2000 gün 4/c ye(memur), 3000 gün 4/a ya(SSK ya) 2200 günde 4/b ye(Bağ-Kura) prim ödediğimizi varsayalım. Ahmet çalışma hayatı süresince ödediği 7200 gün prim içinde 4/a sigortasına fazla prim ödediğinde 4/a sigortası(SSK) şartlarıyla emekli olacaktır. 21 Ekim 2009 da emekli olabilirsiniz Soru: 21 Ekim 1963 doğumluyum Bağ-Kur giriş tarihim 20 Nisan 1982 dir. Primlerimin hepsini ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Volkan İlker Cevap: 1 Haziran 20002 tarihi itibariyle 25 tam yıl prim ödeme süresini doldurmaya sizin gibi 3.5 yıldan fazla 5 yıldan az süre kalanlar, 25 tam yıl prim ödeme ve 46 yaş şartlarıyla emekli olabiliyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 46 yaşınız dolduracağınız 21 Ekim 2009 da emekli olabilirsiniz. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz.

Ekrem Sarısu Okunma: 3269 Diğer Yazıları
	Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı