Varlık Barışı kanunlaştı

 

16.11.2008

 

Arşiv Arama

 

Önceki Sayfa

 

Varlık Barışı kanunlaştı

Ekrem Sarısu - 16 Kasım 2008 Pazar - Posta

Soru: Varlık Barışı Kanunu ne oldu? Yurtdışındaki varlıklar nasıl getirilecek? Vergi alınacak mı? Varlık getirenin ne gibi karı olacak?

Necip Ata-İstanbul

Cevap: Kamuoyunda “Varlık Barışı” olarak adlandırılan yasa tasarısı TBMM sinin 13 Ekin 20008 tarihli oturumunda kabul edilerek Cumhurbaşkanına imzaya gönderildi.

Varlık Barışının amacı ne


Tüm ülkeleri olduğu gibi Türkiye’yi de etkisi altına alan ekonomik krizin etkilerini azaltmak için hazırlayıp 5811 sayılı “Bazı varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun” öncelikle Türk vatandaşlarının yurtdışında bulunan ve tutarı 100 milyar doların üstünde olduğu tahmin edilen varlıklarının Türkiye’ye getirilmesi amaçlanıyor. Aynı şekilde gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye içinde bulunan ve işletmelerinin kayıtlarında yer almadığından, “yastık altı” olarak adlandırılan varlıklarının, sermaye olarak konulmak suretiyle işletmelerin mali yapıların güçlendirilmesi amaçlanıyor. Bu sayede; Ülkenin döviz ihtiyacı karşılanacak. Ekonomiye’ deki durgunluk giderilerek, küresel kriz en az hasarla atlatılacak.

Hangi varlıklar yararlanıyor

Yasadan; gerek yurtdışındaki, gerekse Türkiye’deki atıl vaziyetteki; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile varlığı kanaat verici bir belgeyle ispat edilen taşınmazlar (gayrimenkuller) yararlanacak. 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle yurtdışında olduğundan dolayı atıl durumda olan varlıklar, yasanın yayımlandığı ayı izleyen üçüncü ay sonuna kadar Türkiye’ye getirilerek ekonomiye kazandırılarak. Türkiye de bulunmasına karşın gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle defter kayıtlarında işletmelerinin öz kaynakları içinde yer almayan söz konusu varlıkları, kanunun yayımlandığı ayı izleyen üçüncü ay sonuna kadar Yeni Türk Lirası cinsinde rayiç değeri üstünden vergi dairesine beyan ederek işletmenin sermayesine ilave edilerek işletmelerin sermaye yapıları güçlendirilecek ve atıl varlıklar ekonomiye kazandırılarak aktif hale getirilecek.

Varlıklardan alınacak vergi

Gerek yurtdışından Türkiye’ye getirilecek olan gerekse Türkiye’de olup da defter kayıtlarında yer almayan varlıklardan bir miktarda gelir de elde edilecek. Yurtdışından getirilecek varlıkların Yeni Türk Lirası cinsinden rayiç değeri üstünden yüzde 2, Türkiye’deki varlıkların rayiç değeri üstünden yüzde 5 oranında(tasarıda yüzde 10 du TBMM sinde 5 e düşürüldü) vergi alınacak. Tarh edilen vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı takip eden ay sonuna kadar ödenecek.

Varlık beyan edenlerin karı ne olacak

Gerek yurtdışındaki varlıklarını Türkiye’ ye getiren, gerekse Türkiye’de bulunan varlıklarını işletmelerinin sermayesine ilave eden Varlık sahiplerinin kazanımlarını da şu şekilde sıralayabiliriz.

-Beyan edilen varlıklar için 1 Ocak 2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak hiçbir suretle vergi incelemesi yapılmayacak. Ancak diğer nedenlerle 1 Ocak 2008 den önceki dönemler için yapılan vergi incelemesi sonucunda buluna gelir, kurumlar ve Katma Değer Vergisi matrah farklarından, beyan edilen varlıkların tutarları düşülecek.

Ayrıca, tam mükellefiyete tabi gerçek kişiler ile kurumların;

-Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumlara ilişkin iştirak hisselerinin satışından doğan kazançları,

-Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumlardan elde ettikleri iştirak kazançları,

-Yurt dışında bulunan işyeri ve daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri ticari kazançları,

30 Nisan 2009 tarihine kadar elde edilenler de dahil olmak üzere, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 31 Mayıs 2009 tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmesi kaydıyla gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulmayacak.

-Tam mükellefiyete tabi gerçek kişiler ile kurumların kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumların tasfiyesinden doğan kazançları, 31 Ekim 2009 tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmiş olması kaydıyla gelir ve kurumlar vergisine tabi tutulmayacak.

Mevduata güvence yetkisi bakanlar kuruluna

Yasa yapılan bir diğer düzenlemede, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulunda olan mevduat güvencesine ilişkin yetkiler iki yıl süresice doğrudan Bakanlar Kuruluna verildi. Bakanlar Kurulu bu süre içinde tasarruf mevduatının ve gerçek kişilere ait katılım fonunun ve sigortaya tabi olacak diğer mevduatının ve katılım fonlarının kapsamını ve tutarını ve sigorta kapsamı dışında tutulacak mevduatın ve katılım fonlarının niteliğini belirlemeye yetkili olacak. Bakanlar kurulunda güvenceye tabi tutulan Mevduat ve Katılım Fonları Tasarruf mevduatı Sigorta Fonu tarafından sigorta edilecek.

Bu düzenlemeden iki yıl süresince banka mevduat hesaplarındaki ve katılım fonlarındaki paralara tam güvence verileceği anlaşılıyor.

Eş kocasının sigortasından sağlık yardımı alabilir

Soru: 1963 doğumlu bayanım. SSK girişim Nisan 1997 çalışarak 1080 kalan isteğe bağlı 2980 işgünüm var. 3600 iş günü ile emekliliği düşünüyorum. Kalan primlerimi öderken genel sağlık sigortasına dâhil olacağım primler bitince yaşımı beklerken, tekrar eşimin sağlığından faydalanabilecek miyim? Çocukların hakkında olduğu gibi bir daha sağlık yardımı alamayacak mıyım?

Belkıs İpek

Cevap: Prim ödemenizi doldurup, emekli olacağınız 58 yaşınızı doldurmayı beklerken, aktif sigortalı olmayacağınızdan, bakmakla zorunlu kişi olarak eşinizin sigortasından sağlık yardımı alabilirsiniz.

Geçici vergi borcu 18 ay taksit imkânından yararlanamıyor

Soru: Vergi dairesi adına düzenlenmiş 7 adet firma çeki tanzim ederek vergi dairesine verdim. Geçen süren içerisinde; söz konusu borcun 19.000,00 YTL kısmı ödenmiş, 8.000,00 YTL’ nin ise henüz vadesi gelmemiştir. Bugün itibariyle de toplam 20.000,00 YTL borcumuz bulunmaktadır. Yeni çıkan yasadan yararlanmak suretiyle; söz konusu 20.000,00 YTL borcu 18 eşit taksitle yapılandırmak ve 8.000,00 YTL vadesi gelmemiş olan çekleri iade almak üzere vergi dairesine başvuruda bulundum.

Vergi dairesi; söz konusu çekleri iade etmeyeceğini, vadesi geldiğinde geçici vergi borcumuza karşılık tahsil edeceğini ve geri kalan 12.000,00 YTL borcu taksitlendirebileceğini beyan etti.

Merak ettiğim; vergi dairesinin bu uygulaması doğru mudur? Mağduriyetimin ortadan kaldırılması için nereye ve nasıl başvurabilirim?

Erol Aykut

Cevap: Maliye Bakanlığınca 30 Ekim 2008 tarihli Resmi gazetede yayımlanan 4 sıra nolu Tahsilat genel tebliği ile vergi borçlarına, yıllık yüzde 3 tecil faizi uygulanmak suretiyle 18 ay taksitle ödeme imkanı getirildi. Taksitlendirmeden yararlanacak vergi borçlarını tebliği şu şekilde; “Bu Tebliğ kapsamında tecil edilebilecek alacaklar, 1 Eylül 2008 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde bu Tebliğin yayımı tarihine kadar ödenmemiş olan ve Devlete ait olup Bakanlığımıza bağlı vergi dairelerince takip ve tahsil edilen, 2008 yılı gelir ve kazançları için tahakkuk eden geçici vergi ve bu vergi ile birlikte ödenmesi gereken damga vergisi hariç, tüm amme alacaklarıdır.”

Açıklamış bulunuyor. Tebliğdeki açılamadan anlaşılacağı gibi, 2008 yılı gelir ve kazançları için tahakkuk eden geçici vergi borçları ve bu vergi ile birlikte ödenmesi gereken Damga vergisi taksitlendirmeden yararlanamıyor. Başka bir ifade ile geçici vergi borçları 18 ay taksitle ödenemiyor. 8.000.- YTL Geçici vergi borcunuz taksitlendiremeyeceği için vergi dairesi çekinizi iade etmemiş. Vadesi geldiğinde çek tahsilâtı ile geçici vergi borcunuzu kapatacak. Yapılan işlem doğru.

Yurtdışı borçlanması yaparsanız aylığınızı kestirmeden çalışamazsınız

Soru: 8 Temmuz 1955 doğumluyum. SSK giriş tarihim 10 Ekim 1990 dır. 3560 gün prim ödemişliğim var. 6 ay yurtdışı (Bulgaristan’dan) borçlanma yapsam, 3600 günden emekli olabilir miyim?

Şükriye Erek

Cevap: 3600 günle emekli olmak için aranan 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarını sizin gibi, 24 Mayıs 2008 ve 23 Mayıs 2011 tarihleri arasında yerine getirenler 56 yaşını doldurduğu tarihte emekli olabiliyor. Prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla 56 yaşınızı dolduracağınız 8 Temmuz 2011 tarihinde emekli olabilirsiniz. Ancak, yurtdışı borçlanmasıyla emekli olanlar, emekli aylığını kestirmeden çalışamıyorlar. Emeklilik döneminde çalışmayı düşünüyorsanız. Prim eksiğinizi ya isteğe bağlı ödeyerek ya da çalışarak tamamlayın. Bulgaristan çalışmanızı borçlanmayın.

Eşinizin 1846 gün daha prim ödemesi gerekiyor

Soru: Eşim 1960 doğumlu. 14 Nisan 1990’da işe başladı. Şu ana kadar isteğe bağlı primleri dâhil ödenmiş 3529 günü var. Mart ayında prim ödemesini durdurduk. Acaba eşim ne zaman emekli olacak? Ne yapmamız lazım? Eşim raporlu yüksek tansiyon hastası.

Cevap: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle eşiniz gibi 12 yıldan fazla 13 yıldan az süredir sigortalı olanlar, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Eşiniz,1846 gün daha prim ödeyerek prim ödemesini 5375 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Şayet rahatsızlığı sigorta başlangıç tarihinden önce yoksa, yüzde 60 oranında rapor alabilirse, malulen de emekli olabilir.

Eşinizin çeyiz parası alması annesinin aylığının kesilmesine yol açmaz

Soru:18.10.2008 tarihinde evlenmiş olduğum eşim babasından ölüm aylığı almaktaydı. Sosyal güvenlik kanununda evliliği halinde çeyiz parası verilmesi açıkça belirtilmiştir. Eşim 11.11.2008 tarihinde Bakırköy SSK Müdürlüğüne gidip bu hususta müracaatta bulundu. Görevli ve ilgili memur kendisine çeyiz parası aldığı taktirde kendisi ile beraber ölüm aylığı alan annesinin iki yıl boyunca ölüm aylığı alamayacağını beyan etmiştir. Bu husus doğru ve yasal mıdır? Yasal değilse nasıl alacağımızı bize açıklarsanız sevinirim.

Cevap: SSK dan yetim aylığı almaktayken evlenen eşiniz, 24 aylık tutarında peşin olarak evlilik yardımı(çeyiz parası) alabilir. Eşinizin boşanması halinde ise, evlilik yardımı aldığı tarihten itibaren 24 ay süre geçmediği sürece tekrar yetim aylığı bağlatamaz. Eşinizin evlilik yardımı alması eşinden dolayı dul aylığı allan annesinin aylığının 24 ay kesilmesi gibi bir sonuç doğurmaz. Ancak, anneden başka aylık alan yoksa, evlilik yardımı aldıktan 24 ay sonra annenin aylığının yükseltilmesi gerekir. Belki bu hususu belirtilmiştir. Muhtemelen ortada yanlış anlaşılma var. Eşinizin evlilik yardımı aldığında annesinin aylığı kesilmez. Yazılı başvuru yaparak evlilik yardımı talep etsin. Kurum aksi yönde işlem yapamaz.

840 gün daha prim ödediğinizde emekli olabilirsiniz


Soru: İlk sigortalı işe ilk giriş tarihim 1 Ağustos 1984 olup bugüne kadar toplam 4385 gün prim ödemem var. Halen bir kamu kurumunda daimi geçici işçi olarak çalışmaktayım. Doğum tarihim 6 Haziran 1959 dur. Bu bilgilere ne zaman emekli olabilirim?

Abdullah Gülhan-Nevşehir

Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. 840 gün daha prim ödeyerek 4385 gün olan prim ödemenizi 5225güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermede prim öderseniz(Aralık 2010 ayı sonunda)

İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz.

 

Ekrem Sarısu

 

Okunma: 1094

Diğer Yazıları

 


Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı

 

Varlık Barışı kanunlaştı