|
Tebliği iptal ederlerse eşiniz borçlanma
yapabilir
Ekrem Sarısu - 14 Kasım 2008 Cuma - Posta
Soru: Eşim 10 yıl kadar çalıştıktan sonra iş yeri kapandığı için işten mecburi
çıkmak zorunda kaldı. Şu anda mevcut 1703 günü bulunmaktadır. İşten
çıkarıldıktan sonra 2001 yılında bir çocuğumuz oldu. Aralık ayında bir çocuğumuz
daha olacak. Her iki çocuktan dolayı (doğumdan dolayı) eşim sigorta borçlanması
yapılıp yapılmayacağının bildirilmesini arz ediyorum.
Faruk Güneş - Nazilli
Cevap: 1 Ekim 2008 tarihiden itibaren yürürlüğe giren yeni yasaya göre eşiniz
doğum borçlanması yapabilir. Çünkü yasa doğum borçlanması için SSK’ya tescil,
doğum sonrasında 2 yıl süresince çalışmama, doğan çocuğun yaşaması ve borçlanma
bedelinin 1 ay içinde ödenmesi şartlarını arıyor. Ancak, doğum borçlanmasının
usul ve esaslarını belirleyen sosyal güvenlik kurumunun tebliğine göre borçlanma
yapamaz. Çünkü kurum borçlanma yapmak için sigortalı bir işte çalışırken doğum
nedeniyle işten ayrılma, doğum sonrasındaki iki yıl süresince hizmet akdine tabi
olarak çalışmama ve bu durumu işverenden alınacak onaylı bir belge ile kanıtlama
şartlarını arıyor. Söz konusu tebliğ yasaya aykırı. Muhtemelen önümüzdeki
dönemde mahkemece iptal edilecek. Sonucunun gazetemiz Posta’dan takip ederek ona
göre işlem yapın.
Sağlık Yardımı almada sigortalılar arasındaki fark giderildi
Soru: Eşim SSK emeklisi, ben emekli sandığına bağlı kamu bankasında çalışıyorken
16 yaşındaki oğlum için sağlık yardımından yararlanıyordum. Şimdi emekli
sandığına bağlı olarak emekliliğimi talep ettim. Emekliliğim durumunda oğlumun
sağlık yardımı için SSK mı yoksa emekli sandığına bağlı sağlık yardımından
yaralanmasının hangisinin imkanlarının daha faydalı olabileceği tereddüdü
içindeyim. Bu hususta yardımlarınızı istiyorum. Emekli sandığını tercih etmem
halinde izleyeceğim yol hakkında da bilgilendirmenizi rica ederim.
Neriman KÖSE
Cevap: Emekli olmanız durumunda çocuğunuzun SSK emeklisi olan babasının veya
Emekli Sandığı emeklisi olduğunuzda sizin üzerinizden sağlık yardımı almasını
boş yere araştırarak kendinizi yormayın. Yeni yasa kapsamında SSK - Bağ-kur-
Emekli sandığı ayrımı kalktı. Tüm sigortalılar ve emekliler genel sağlık
sigortası kapsamında aynı norm ve standartta sağlık yardımı alacaklar.
Çocuğunuzun babası üstünden SSK’dan alacağı sağlık yardımının sizin üstünüzden
sağlık yardımı almasından hiçbir farkı yok.
SSK hakkınızı kaybetme korkunuz yersiz
Soru: Ben 04.04.1957 doğumluyum. SSK girişim 10.11.1989’da oldu. Ekim 1991
tarihinden itibaren de isteğe bağlı sigorta pirimi ödedim. Ödediğim gün sayısı
5580 iş günü. Son prim ödemem 15.05.2007. SSK görevlilerinden aldığım bilgiye
göre 20 yıl, 46 yaş, 5375 gün şartlarına göre 9.11.2009 tarihinde emekli
olacaktım. Yani emekliliğimi bekliyorum. Bu arada babamızın vefatı dolayısıyla
verasetten vergi mükellefi oldum. Duyumlarıma göre vergi mükellefi olduğum için
Bağ-Kur’a geçmem gerekiyormuş. Ben bunu bilmiyordum. 5580 iş günü prim ödediğim
için prim ödemeyi de kestim.
Emekliliğimi bekliyordum. Sorularım
şunlar;
1- Aynı şartlarda bu güne göre emekli
olabilecek miyim?
2- Bağ-kura geçmediğim için bu hakkımı kaybedecek miyim?
3- Beklemede kalsam SSK’dan emekli olabilir miyim?
4- Bu tabloya göre nasıl bir yol çizmeliyim?
5- Hakkımı kaybedeceğim diye çok korkuyorum. Beni aydınlatırsanız çok sevinirim.
Gül Büyüksayar
Cevap: 1- Bağ-Kura 1260 gün (3,5 yıl) ve daha fazla prim ödemeniz halinde
Bağ-Kur şartlarıyla emekli olmak zorunda kalacağınızdan sorunuzda belirttiğiniz
SSK şartlarıyla emekli olamazsınız.
2- Ne zaman vergi mükellefi olduğunuzu belirtememişsiniz. Ancak, yeni yasa
bağ-Kur sorunuzu çözüyor. Çünkü sizin gibi Bağ-Kura süresi içinde kayıt ve
tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008
tarihinden itibaren başlatılıyor. Dolayısıyla bu tarihten önceki Bağ-Kur
yükümlülüğünüzden kurtulmuş bulunuyorsunuz. Bu açıdan SSK yönünden bir hak
kaybınız olmayacak.
3- Vergi mükellefiyetinizi kapatarak faaliyetinize son vermediğiniz sürece, 1
Ekim 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalısı olmak zorundasınız.
4- Ya vergi mükellefiyetinizi kapatıp faaliyetinize son vererek Bağ-kur
zorunluluğundan çıkıp SSK’dan emekli olmak için 20 yıllık sigortalılık sürenizi
dolduracağınız 10 Kasım 2009 tarihini bekleyeceksiniz. Ya da Bağ-Kura kayıt olup
10 Kasım 2009’a kadar prim ödeyip yine bu tarihte SSK’dan emekli olacaksınız.
5- Hakkınızı kaybetme korkunuz yersiz.
Askerliğinizi başlangıçtan önce yaptığınızdan borçlanmanız avantajlı
Soru: 1957 doğumluyum. SSK başlangıcım 1986-480 gün ödenmiş primim var.
2003/2008 yılları arasında Bağ-Kurlu olarak 1700 gün ödedim. Şimdi 3 aydır
SSK'lı olarak çalışmaktayım, Ne zaman ve nasıl emekli olabilirim ve askerlik
borçlanması yaparsam ne gibi avantajım olur.
NİHAT KARACA
Cevap: SSK’dan emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi 5300 gün prim ödeme
49 yaş şartlarına tabisiniz. SSK’ya 3030 gün daha prim ödeyerek toplam 2270 gün
olan prim ödemenizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Sorunuzdan askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinizden önce yaptığınız
anlaşılıyor. Askerliğinizi borçlanmanız halinde sigorta başlangıç tarihiniz
askerlik süreniz kadar (18 ay kabul edilmiştir) öne gider ve emekli olmak için
25 yıl sigortalılık süresi 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi
olursunuz. Askerliğinizi borçlandıktan sonra 2415 gün daha prim ödeyerek
borçlanma dâhil 2810 gün olan prim ödemenizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte
emekli olabilirsiniz.
45 yaşını doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz
Soru: Ben 9 Mart 1967 doğumluyum. Mayıs 1986 yılında SSK’ya bağlı olarak işe
başladım. 5 ay pirimim ödendikten sonra işten ayrıldım. 8 Ocak 1988 yılında
Emekli Sandığı’na bağlı olarak Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı sivil memur
(657’ye tabi) olarak işe başladım. Doğum izinlerimi ödedim. Emekli olabileceğim
tarihi bana hesap ederseniz çok sevinirim.
Leyla Babayiğit
Cevap: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle 20 tam yıl fiili hizmet süresini
doldurmaya sizin gibi 6 yıldan fazla 7 yıldan az süre kalanlar emekli olmak için
20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 45 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Hizmet
süreniz yeterli olduğundan 45 yaşınızı dolduracağınız 9 Mart 2012 tarihinde
emekli olabilirsiniz.
Emekli olduğunuzda eşinizden aldığınız dul aylığı kesilmeyecek
Soru: Ben 16.12.1961 doğumlu bir beyim. 01.02.1990 sigortalı işe giriş tarihim.
Toplam prim sayım 5975. Yurtdışı borçlanmaya başvurdum fakat eşimin malûlen
emekli olması ve vefatından dolayı bana maaş bağlanmasından dolayı borçlanma
isteği reddedildi. Ben ne zaman ve ne şekilde emekli olabilirim? Eğer ben 25
yılı doldurursam emekli olduğumda eşimin maaşını alabilir miyim?
Deniz Ak
Cevap: Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi 5525 gün prim ödeme ve 52
yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim
ödemeseniz de 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Şubat 2015’de
emekli olabilirsiniz. Sorunuzdan askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce
yaptığınız anlaşılıyor. Şayet askerliğinizi borçlanmadıysanız askerlik sürenizi
borçlanarak 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2014’de emekli olabilirsiniz.
Emekli olduğunuzda eşinizden dolayı almakta olduğunuz dul aylığınız
kesilmeyecek. Eşinizden dolayı almakta olduğunuz aylığı bugün olduğu gibi almaya
devam edeceksiniz.
Prim borcundan kurtulmak için tebliği bekleyeceksiniz
Soru: Gazetesindeki bir yazınızda 30 Nisan 2008 itibari ile 5 yıldan prim borcu
olanlar borçtan kurtulacak diye beyan etmiştiniz. Ancak ben bu kanunla ilgi
bağlı bulunduğum Bağ-Kura dilekçe göndermeme rağmen dilekçem işleme alınmadı.
5458 sayılı Kanunun ek 19 maddesi 08.05.2008 tarihinde durdurulmuş bu kanunun
yerine 01.10.2008 tarihinde 5754 sayılı kanunun geçici 17. maddesi kapsamında
yürürlüğe girmiş bilgisini aldım. Sizden ricam bu kanunu ne zaman ve nasıl
uygulanacağı hakkında bilgi verirseniz sevinirim.
Hacı Ömer
Cevap: Bağ-Kurla ilgili son yılların en güzel yasası; 5 yıl ve daha fazla prim
borcu olanların sigortalılıklarının durdurularak, prim borçlarının silinmesine
ilişkin 5458 sayılı yasa ile Bağ-Kur kanununa eklenen Ek 19 ncu madde hükmüydü.
Hem kurumu, hem sigortalıları pek çok dertten kurtaracak bu güzel düzenleme,
maalesef Bağ-Kurun keyfi tutumu yüzünden doğru dürüst uygulanmadı. Çünkü; yasa 1
Nisan 2006 tarihinde yürürlüğe girmesine rağmen, konuya ilişkin olarak 14
Haziran 2007 tarihinde SGK’ ca yayımlanan 2007/47 sayılı genelge tarihine kadar
da uygulanmadı. 1 Ekim 2008 tarihine kadar yürürlükte olan Ek 19 ncu madde
hükmü, 8 Mayıs 2008 tarihli Resmi gazetede yayımlanan 5754 sayılı Kanun ile 5510
sayılı yasaya eklenen geçici 17 nci maddenin geriye yönelik olarak 30 Nisan 2008
tarihinden itibaren yürürlüğe konmasından sonra uygulaması durduruldu. Bir hukuk
devletinde bireyin lehine hüküm içeren yürürlükte olan bir yasanın uygulanmaması
suçtur. Gelişmiş bir ülkede örneğin, yıllardan beri girmeye çalıştığımız bir
Avrupa ülkesinde bu uygulama olsa, yasayı uygulamayanlardan hesap sorulur.
Haklarında cezalandırılmaları ve tazminat ödemeleri için davaları açılırdı.
Ancak, sadece adımız hukuk devleti olduğundan, kurumun keyfi uygulaması hiç
kimsenin umurunda değil. Hadi Ek 19 ncu maddeyi uygulamadın. O zaman 30 Nisan
2008 de yürürlüğe giren ve Ek 19 a göre sigortalının oldukça aleyhine olan
Geçici 17 nci madde hükmünü aradan 6 ayı aşkın süre geçmesine rağmen neden
uygulamadın? Bunun da haklı bir yanı yok. Reform adı altında tüm sosyal güvenlik
mevzuatını değiştiren kanun çıkartıyorsun. Çıkarttığın kanunun en önemli bir
kısmını keyfi olarak uygulamıyor, sigortalıyı perişan ediyorsun. Bu anlayışla
daha çok reformlar yaparız. Ama sorunları ortadan kaldıramayız. Çünkü, yasaları
insanlar uyguluyor. Yasadan önce yasayı uygulayan insanı eğiteceksin. Hukuku
tanıtacak ve hukuka ve yasaya saygılı olmayı öğreteceksin ki yasalar başarıyla
uygulanabilsin.
Sonuç olarak; 5510 sayılı yasaya 5474 sayılı yasanın 73 nci maddesi ile eklenen
ve 30 Nisan 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Geçici 17 nci madde hükmüne
göre; 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle Bağ-Kur’a 5 yıldan fazla prim borcu
olanlar için sosyal güvenlik kurumu bir tebliğ yayınlayarak, prim borçlarının
tebliğin yayımı tarihini takip eden tarihi takip eden aybaşından itibaren 6 ay
içinde ödenmesini isteyecek. Prim borcunu bu süre içerisinde ödemeyenlerin
sigortalılıkları durdurularak, prim borçları silinecek. Silinen borca ilişkin
olan süreler sigortalılık süresi olarak dikkate alınmayacak. Ancak, ileride
silinen borçlar günün değerleri üzerinden primlerinin ödenmesi halinde, günler
tekrar kazanılabilecek. Tebliğin yayımını takip eden aybaşından itibaren 6 ay
sonra borçtan kurtulursunuz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |