|
|
|
|
|
1 Ekim 2008’den önce ödenen primler güncellenmeden iade ediliyor |
|
13.11.2008 |
|
| ||
|
1 Ekim 2008’den önce ödenen primler
güncellenmeden iade ediliyor Ekrem Sarısu - 13 Kasım 2008 Perşembe - Posta Soru: Babamın vefatından sonra dükkânımızı annem devraldı ve Bağ-kurlu oldu. 9 yıl 10 ay sonra dükkânımızı kapattık. Bu arada hiç pirim borcumuz olmadan Bağ-Kurumuzu kapattırdık 5 sene sonra ödediğimiz primleri alabileceğimizi söylediler. Bağ-Kura başvurduk 9 yıl 10 ay içinde ödenen primleri hesaplayıp 1240 YTL para ödemesi gönderdiler. Biz bu paraya almadık itiraz ettik nasıl bir yol izleyelim bizi aydınlatırsanız seviniriz. Alim Efe Cevap: Bağ-Kur sigortalısı olmayı gerektiren faaliyetine son verdikten sonra malûllük veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan kadın ise 60, erkek ise 62 yaşını doldurmuş bulunan sigortalılara ödedikleri primler yazılı istekleri üzerine toptan ödeme (1479 sayılı kanun md. 39) anneniz, söz konusu madde hükmüne göre, 60 yaşını doldurduğu halde yaşlılık aylığına hak kazanamadığından, ödemiş olduğu primler talebi üzerine toptan iade olarak geri ödenmiş. Maalesef ödenen primler 1 Ekim 2008 tarihine kadar faizsiz olarak geri ödeniyor. Dolayısıyla sigortalının eline çok küçük tutarlı sembolik paralar geçiyor. Anneniz gibi sigortalılarda bu duruma haklı olarak tepki gösteriyor. Ancak, maalesef yapacak bir şey yok. Söz konusu bedeli almanızda yarar var. Bu haksız uygulama yeni yasa ile düzeltildi. Toptan ödeme şeklinde iade edilen primler artık güncelleme katsayıları ile güncellenerek iade edilecek. Fakat bu uygulama 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yatırılan primlerin iadesi için geçerli olacak. Annenizin durumunda olduğu gibi 1 Ekim 2008 tarihinden önceki prim ödemelerine güncelleme yok. Eski sistemde 3 aylık prim borcu olanın sigortası kapatılıyor Soru: 2004 Yılında isteğe bağlı Bağ-Kur yatırmaya başladım. 2 Yıl yatırdım. 2 Yıldır yatıramıyorum. Faizi Var mı? Kendiliğinden otomatik olarak kapatıldı. Bir daha ödemeye başlamak için faiz ödemem lazım mı veya affımı beklemem gerekiyor? Oğün Hacısüleymanoğlu Cevap: Bağ-Kur isteğe bağlı sigortada; sigortalının toplam borcunun 3 aylık prim ve ceza tutarından fazla olması hailinde sigortalının daha önce ödediği primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle sigortalılık sona eriyor. Yani kapatılıyor. Dolayısıyla 2 yıldır ödemediğiniz isteğe bağlı sigorta primlerini faiziyle birlikte ödemeniz söz konusu değil. Geçmiş aflarda da bu durumda olanlara herhangi bir kolaylık sağlanmadı. Af beklemenizin bir anlamı yok. Yeniden isteğe bağlıya başvurarak tekrar tescilinizi yaptırıp prim ödemeye başlayın. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren yeni yasa bu soruna da kısmen çözüm getirdi. Yeni sistemde ait olduğu ay dahil 12 ay sonuna kadar primler gecikme cezası ve zammı ile birlikte ödenebiliyor. 12 ayı geçtikten sonra ödenen primler geçerli sayılmıyor ve sigortalıya iade ediliyor. Ancak, sigortalılık kapatılmıyor. Prim borcunu yapılandıranlar 4 taksit Ödediğin de sağlık yardımı almaya başlar Soru: Temmuz ayında çıkarılan kanun ile Bağ-Kur prim borçlarımı 24 ay taksitle yeniden yapılandırdım. Taksit ve carı ay primlerimi düzgün şekilde aksatmadan ödüyorum. Sağlık hizmetlerinden ne zaman faydalanabilirim? Arman Kıymet Cevap: Bağ-Kur prim borçlarını, ödeme kolaylığı yasasından yararlanarak taksite bağlatanlar, dört taksit ödediğinde sağlık yardımı almaya başlayabilirler. İlk dört taksit ödediğinizde sağlık yardımı almaya başlayabilirsiniz. Prim borcunuzu Temmuz 2008 ayında yapılandırmışsanız bugüne 3 taksit ödemişsinizdir. Bir taksit daha ödediğinizde şayet yapılandırılmış borç dışında başka prim borcunuz yoksa, sağlık yardımından yararlanmaya başlarsınız. Askerliğinizi borçlanır boş günleri borçlanamazsınız Soru: Benim 1997 yılında SSK'ya girişim yapılmış ama çalıştığım yerler 2004 yılına kadar hiç prim ödememiş bizimde cahilliğimize gelmiş ve hiç kontrolünü yapmamışız. Sizden öğrenmek istediğim 1997 yılından bu tarihe kadar olan yılları içerisine askerlikte dahil olmak üzere ben borçlanıp yatırabilir miyim? Serkan Tanlak Cevap: Askerlik sürenizi her zaman borçlanabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız borçlanma sigorta başlangıç tarihinizi askerlik süreniz kadar geri götürerek hem sigortalılık sürenizi artırır hem prim ödeme gün sayınızı artırır hem de emekli olacağınız yaş haddini düşürür. Ancak, askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinizden sonra yapmışsanız askerlik borçlanması sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. 1997’den sonraki primi ödenmeyen 7 yılınızı maalesef borçlanma imkânınız yok. Yasalarımız geçmişteki primi ödenmeyen günlerin borçlanılarak kazanılmasına izin vermiyor. Yazılı talepte bulunup, sonucuna göre dava açın Soru: 1996 yılında lise stajım için tekel içki fabrikasında haftanın 3 günü çalışmaya başladım. İlk sigorta kartım orda çıkartıldı ve bana verildi. Daha sonra 2003 yılında eğitimim tamamlanınca aynı SSK numarası üzerinden prim ödemelerim devam etti. Hizmet dökümümü incelediğimde başlangıçta yazan ismin başka olduğunu gördüm. Muhasebecim SSK’da hata yapıldığını kurumdan orda çalıştığıma dair bir belge ile SSK’ya başvurup hatanın düzeltilebileceğini, SSK’da bu hataların sık sık yapıldığını söyledi. Ben de tekel özelleştiği için genel müdürlüğünü aradım oradaki yetkili bana evrakların özel firmaya devredildiğini onlarında zaman aşımından dolayı imha edilmiş olabileceğini söyledi. Şimdi ben ne yapacağım. 7 senem ziyan mı olacak? SSK’dan bu hatanın düzeltilmesini nasıl isteyebilirim? Aysun Ümit Cevap: Çalıştığınız kurumdan yazılı olarak belge isteyin. Şayet kurum sorunuzda belirttiğiniz gerekçelerle belgenizi vermezlerse sosyal güvenlik kurumuna başvurarak durumu anlatıp yanlışlığın düzeltilmesini talep edin (yazılı olarak). Normalde kurum işe giriş bildirgelerinden hareketle yanlışlığı düzeltmesi lazım. Şayet düzeltmez ise yazılı olarak vereceği cevap üzerine iş mahkemesine dava açıp hakkınızı mahkeme yoluyla almaya çalışın. Sosyal güvenlik kurumlarından gelir ve aylık almıyorsanız yetim aylığı bağlanır Soru: Boşanmış kadının SSK emeklisi vefat etmiş babasından maaş ve sağlık yardımı alması için ne şartlar gereklidir? Destek primi ödeyerek alabileceğinizi söylemişsiniz destek primi ne kadardır? Ortalama ve destek primi ödendiğinden sağlık ve maaşından yararlanabiliyor muyuz? Gülay Cevap: SSK sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmayan bu kurumlardan kendi çalışmalarından dolayı gelir ve aylık almayan bekar, evlense de boşanan veya dul kalan kız çocuklarına yaşları ne olursa olsun ana ve babalarından dolayı yetim aylığı bağlar. Sigortalı çalışmıyor, kendi çalışmalarınızdan dolayı sosyal güvenlik kurumlarından gelir ve aylık almıyorsanız babanızdan dolayı SSK’dan yetim aylığı alabilirsiniz. SGK’ ya göre eşiniz doğum borçlanması yapamaz Soru: Eşim 01.07.1964 doğumlu ve 01.12.1982 tarihinde sigortalı olarak işe başladı. 6 ay çalıştıktan sonra işten ayrıldı ve 1985 tarihinde evlendi. 1986, 1988 ve 1992 tarihinde doğum yaptı. 01.01.1998 tarihinde isteğe bağlı tarım sigortasına girdi ve hala devam etmektedir. Şu ana kadar 2180 gün pirim ödedi. Tarım sigortalıları 3600 gün ile emekli olabiliyormuş. Sizden öğrenmek istediğim; Eşim doğum borçlanması yapabilir mi? Yapabilirse ne şekilde ve nasıl yapmalıdır? Salih Bakır Cevap: 1 Ekim 2008 tarihiden itibaren yürürlüğe giren yeni yasaya göre eşiniz iki doğum için doğum borçlanması yapabilir. Çünkü yasa doğum borçlanması için SSK’ya tescil, doğum sonrasında 2 yıl süresince çalışmama, doğan çocuğun yaşaması ve borçlanma bedelinin 1 ay içinde ödenmesi şartlarını arıyor. Ancak, doğum borçlanmasının usul ve esaslarını belirleyen sosyal güvenlik kurumunun tebliğine göre borçlanma yapamaz. Çünkü kurum borçlanma yapmak için sigortalı bir işte çalışırken doğum nedeniyle işten ayrılma, doğum sonrasındaki iki yıl süresince hizmet akdine tabi olarak çalışmama ve bu durumu işverenden alınacak onaylı bir belge ile kanıtlama şartlarını arıyor. Söz konusu tebliğ yasaya aykırı. Muhtemelen önümüzdeki dönemde mahkemece iptal edilecek. Sonucunun gazetemiz Posta’dan takip ederek ona göre işlem yapın. İlk defa sigortalı olunduğu tarihte rahatsızlığı veya özrü olan malulen emekli olamaz Soru: 1981 doğumluyum. 1998 yılında kronik böbrek yetmezliği teşhisiyle haftada 3 gün diyalize başladım. 2 yıl diyalize girdikten sonra 2000 yılında böbrek nakli oldum. 1 Şubat 2001 yılında SSK’lı olarak işe başladım. Daha önce babamın üzerinden Bağ-Kur’da yararlanıyordum. 2004 yılında tekrar diyalize başladım. Bu arada SSK’lı olarak da dönem dönem çalışmaya devam ettim. Ekim 2008 ayı sonu itibaren 1800 günümü SSK’dan dolduruyorum. Acaba malulen emekli olabilir miyim? Kronik hastalığımın SSK’lı olmadan önce var olması bir sorun oluşturur mu? Halen haftada 3 gün diyalize devam ediyorum. Bu konuda bana yardımcı olur musunuz? Ramazan ERTEN / Antalya Cevap: 1 Ekim 2008 de yürürlüğe giren yeni yasaya göre; SSK dan malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve çalışma gücünün yüzde 60 ının kaybedilmiş olması gerekiyor. Ancak; ilk defa sigortalı olduğun tarihte hasta veya özürlü olanlar malulen emekli olamıyor. İlk defa sigortalı olduğunuz tarihte rahatsızlığınız mevcut olduğundan malulen emekli olamazsınız. Ancak, özürlülere tanınan hakla yaş haddi aranmadan erken emekli olmanız mümkün. Çocukların ortadonti tedavisi yapılacak Soru: Evli iki çocuk babasıyım. Sorularım şöyle: 1- İsteğe bağlı sigortalıyım. Sağlık yardımından eşim ve çocuklarım faydalanabilir mi? 2- Çocuklarımın dişlerine tel takılması gerekiyor. SSK bunu karşılar mı? Karşılarsa ne kadarını karşılar? 3-Amcamın SSK ya prim borcundan dolayı 3 ay boyunca emekli maaşı haczedildi. Aftan yararlanarak tüm borcunu kapattı. Kesilen 3 aylık kesintiyi SSK’dan nasıl alacağız? Zeki Vatan Cevap: 1) İsteğe Bağlı sigortalılar 1 Ekim 2008 den itibaren genel sağlık sigortalısı olarak sağlık yardımı almaya başladılar. Eşiniz ve hak sahibi çocuklarınız sigortanız üstünden sağlık yardımı alabilirler. 2)18 yaşını doldurmamış çocukların ortodontik diş tedavilerinde diş tabipleri odasının belirlediği asgari ücret tarifesindeki bedeli ödenmektedir. Ancak, estetik amaçlı yapılan ortodontik diş tedavilerinde sağlık harcamasını SSK karşılamaz. 3)Amcanızın prim borcu yokken emekli aylığına haciz konarak yersiz olarak emekli aylığından kesinti yapılmışsa, SSK ya yazılı olarak başvurarak durumu anlatmanız halinde, yersiz olarak yapılan kesintiler iade edilir. İade edilecek prim yapacağınız masrafı karşılamaz Soru: SSK’ya 3000 gün prim ödenmişliğim var. 61 yaşındayım. Çalışma imkanım ve isteğe bağlı ödeme imkanım yok. Ödenmiş primlerimi geri alabilir miyim? Alabilirsem miktarı ne olur? Özgenur Yurtseven Cevap: 600 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız halinde kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz. Ancak, çalıştığı sigortalı işten ayrılan ve 58 yaşını doldurduğu halde yaşlılık ve malûllük aylığı bağlanmasına hak kazanamayan kadın sigortalılar talepleri halinde ödenen primlerini toptan iade adı altında da geri alabilir. Ancak, ödenen primler faizsiz olarak ödendiği günün değerleri üzerinden iade edildiğinden, ortaya çok küçük tutalar çıkmaktadır. Öyle ki kimi zaman iade edilen para iade almak için sigortalının yaptığı masrafı dahi karşılamamaktadır. Bize göre 600 gün daha prim ödeyerek emekli olmanız daha doğru. Ancak karar sizin. Tabiî ki yazılı talepte bulunarak primlerinizi iade olarak geri alabilirsiniz. . 1260 gün prim öderseniz SSK’dan da emekli olabilirsiniz Soru: 1962 doğumlu bayanım. 1993 yılında iş yerimiz dolayısıyla Bağ-Kur ödemeye başladım daha sonra işyerimizi kapatmak zorunda kaldık ve ben isteğe bağlı olarak Aralık 2005'te tekrar prim ödemeye başladım, hala ödemekteyim. Değişikliklerden sonra primlerimiz arttı, kafalar karıştı, ödemekte de zorlanıyorum. Sorularım şunlar; 1- Primleri nasıl daha kolay ödeyebilirim, çalışarak mı ödememiz gerekiyor? 2- Primimi en düşük rakamdan nasıl ödeyebilirim? 3- SSK’dan nasıl emekli olabilirim? 4- 5600 günle emekli olabilir miyim? Ş. Yeter Cevap: 1- İsteğe bağlı prim ödemek daha avantajınıza 2- 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalı prime esas kazancın alt sınırı (yıl sonuna kadar 638,70 YTL’ dir.) ile prime esas kazancın üst sınırı (yıl sonuna kadar 4.151,55 YTL’ dir.) arasında belirleyeceği aylık kazanç tutarının yüzde 32’si kadar aylık prim ödeyecekler. Dolayısıyla ödeyeceğiniz en az prim tutarı 234,38 YTL’ den az prim ödeyemezsiniz. 3- SSK’dan emekli olabilmeniz için son 7 yılda SSK’ya Bağ-kurdan prim ödemeniz gerekiyor. Bu şartı yerine getirmek için SSK’lı bir işe girerek 1260 gün (3,5 yıl) prim ödemeniz halinde SSK’dan emekli olabilirsiniz. 4- Bağ-Kurdan en erken 15 tam yıl (5400 gün) prim ödeme ve 58 yaş şartlarıyla emekli olabilirsiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız 2020 yılında kısmi yaşlılık aylığıyla Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 1525 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
