|
|
|
|
|
Elden ücret ödeme tarihe karışıyor |
|
19.11.2008 |
|
| ||
|
Elden ücret ödeme tarihe karışıyor Ekrem Sarısu - 19 Kasım 2008 Çarşamba - Posta Soru: Ücretlerinde kiralar gibi, bankaya ödeneceği söyleniyordu. Buna ait bir düzenleme yapıldı mı? Çalıştırdığımız personelin ücretlerini, eskiden olduğu gibi elden ödeyebilir miyiz? Yoksa memurlarda olduğu gibi işçi adına bankaya mı yatıracağız? İsmet Dayıoğlu-Ankara Cevap: Ücretlerin banka kanalıyla ödenmesine ilişkin olarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca; “ Ücret, Prim, İkramiye Ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Daire Yönetmenlik” 18 Kasım 2008 tarih ve 27058 sayılı Resmi gazetede yayımlandı. Söz konusu yönetmenliğe göre; işçi, gazeteci, gemi adamının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkakı, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren bankalarda(mevduat ve katılım bankaları) çalışan adına açılacak özel hesaba yatırılacak. Yapılan her türlü ödemelerde ödemelerin niteliği, banka hesabının açıklamasında belirtilecek. Gazetecilerin durumu 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanuna tabi olarak Türkiye’ ye genelinde en az 10 gazeteci çalıştıran işverenler, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren çalıştırdıkları gazeteciye, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren o ay yapacakları her türlü ödemeden, kanuni kesintiler düştükten sonra kalan net tutarı, bankalar aracılığıyla ödeyecekler. Elden ücret ödeyemeyecekler. İşveren 5953 sayılı yasaya tabi olarak çalıştırdığı gazeteci dışında, 4857 sayılı İş Kanunda işçi tanımına giren kimseleri de çalıştırması halinde, çalıştırılan gazeteci sayısı ile işçi sayısı toplamının en az 10 olması durumunda, çalıştırılan gazeteci ve işçiye yapacakları her türlü ödemeden kanuni kesintiler düştükten sonra kalan kısmı bankada gazeteci ve işçi adına açılacak olan özel banka hesabına yatıracaklar. Bankaya yatmayan gazeteci ücretinin cezası Bu zorunluluğa uymayan, yani gazetecinin ücretini banka vasıtasıyla ödemeyip, elden ödeyen işverene, her gazeteci ve işçi için 1.500.- YTL idari para cezası kesilecektir(yasada hata yapılmış YTL yerine Türk Lirası olarak geçmiş. Ancak, uygulamanın başlayacağı 1 Ocak 2009 dan itibaren YTL den TL ye geçileceğinden hatanın bir önemi bulunmuyor.) Gemi adamlarının durumu 854 sayılı Deniz İş Kanununa tabi olarak Türkiye genelinde en az 10 gemi adamı çalıştıran işverenler veya işveren vekilleri, çalıştırdıkları gemi adamına, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren, o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, çalışan adına açılacak olan özel banka hesabına yatıracaklar. İşveren veya işveren vekili ile gemi adamı arasında, yazılı olarak Deniz İş Kanununun 6 ncı maddesinde belirtilen unsurları içerecek şekilde yapılan hizmet akdinde, ücretin ödeme zamanı ve yeri ile gemi adamının ücret vb. ödemelerinin yapılacağı banka hesap numarası da belirtilecektir. Gemi adamında bankaya yatmayan ücretin cezası Gemi adamının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesabına yatırmayan işveren, işveren vekili hakkında, bu durumda olan her gemi adamı için 1.200.- YTL bin iki yüz Yeni Türk Lirası idari para cezası kesilecek. İş Kanununa tabi işçinin ücreti de bankaya İşyerlerinde İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı(üçten fazla sayıda işçi çalışan işyerleri) işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 10 olması hâlinde, çalıştırdıkları işçiye, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankaya özel olarak işçi adına açılan banka hesabına ödeyecekler. Elden ücret ödemesi yapamayacaklar. Bankaya yatırılmaya işçi ücretinin cezası İş yerleri 4867 sayılı İş Kanunun tabi olduğu halde işçilerinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesabına ödemeyen işverenler, işveren vekili veya üçüncü kişiler adına işçi ve her ay için 100.- YTL İdari Para Cezası kesilecek. Banka olmayan yerde ne yapılacak Çalıştırdığı personelin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını banka aracılığıyla ödeme yapması gereken işverenler, işveren vekilleri veya üçüncü kişiler, işyerlerinin bulunduğu mahalde banka şubesi bulunmaması ya da çalışanlara banka aracılığıyla ödeme yapılmasına imkân bulunmaması hâlinde ödemeler, T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü şubeleri(postane şubeleri) aracılığıyla yapılacak. Esnaf şimdilik ücreti elden ödemeye devam edecek En çok üç işçi çalıştıran işyerleri Borçlar Kanununa tabi bulunuyor. Esnaf ve sanatkar olarak adlandırılan ve Borçlar Kanununa tabi olarak işçi çalıştıran iş sahiplerince, işçisine yaptığı ücret ve aynı nitelikte her türlü ödemelerden öncelikle kanunî kesintiler yapıldıktan sonra işçiye net olarak ödenecek bakiye tutarının bankalar aracılığıyla ödenmesi hususunda iş sahiplerine zorunluluk getirilip getirilmemesi ve bu zorunluluğun kapsamı hususunda söz konusu yönetmenlikle, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ile Hazine Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı tarafından müştereken belirlenmesi için yetki verildi. Adı geçen bakanlıklar bir yönetmenlik çıkartarak esnaf ve sanatkârın işçilerine ödedikleri ücret ve aynı nitelikteki ödemeleri bankalar aracılığıyla ödeme zorunluluğu getirene kadar, Borçlar kanunun tabi olarak işçi çalıştıran esnaf ve sanatkârlar ücretlerini bugün olduğu gibi elden ödeyebilecekler. Yanlış zamanda yapılan doğru düzenleme Ülkenin en önemli sorunlarından biri olan kayıt dışı istihdam iki şekilde işliyor. 1-Çalışanın hiç kayıtlara alınmaması. Bu durumda çalışan SSK ya bildirilmiyor. Dolayısıyla, çalışana ödenen ücretten vergi ve prim kesintileri yapılmıyor. Devletin yapılmayan kesintiler kadar kaybı oluyor. 2- Çalışanın ücreti tam gösterilmiyor. Bu durumda çalışan SSK ya bildirilmiyor. Ancak, çalışanın aldığı ücret defter kayıtlarında tam gösterilmiyor. Genellikle asgari ücret üstünden gösteriliyor. Bu durumda da çalışana ödenen gerçek ücret ile asgari ücret arasındaki farkın vergi ve prim kaybı oluyor. Ücretlerin bankacılık sistemi üstünden ödenmesine ilişkin zorunluluk daha ziyada 2 nci şıktaki kayıt dışılığı önlemeye yönelik olduğu anlaşılıyor. Çünkü, birinci şıktaki zaten çalışanı kayda almadığı için, ücretini nereye ödeyeceği gibi bir kaygısı da yok. Yönetmenlik maalesef yine kayda giren kayıt altındaki işvene yükümlülük getiriyor. Hem de talihsiz bir zamanda. İşverenler kriz nedeniyle işçi çıkartmaya başladığı ve moralinin sıfır olduğu bir dönemde. Bu yönetmenlik dahi işçi çıkartayım mı? Çıkartmayım mı? ikilemi içinde olan işverene işçi çıkartma yönünde karar verdirecektir. Krizin etkileri atlatıldıktan sonra çıkartılması gereken bir yönetmenlik, en olmayacak zamanda çıkartılmıştır. Yanlıştan dönme erdemdir kurumda yanlıştan dönebilir dava açmak için bekleyin Soru: Eşim 26.02.1960 Doğumlu. 01.01.1990 tarihinde SSK’da sigortalı olarak çalışmaya başladı. 31.08.1993 tarihinde ayrıldı (1320 gün). Hiç ara vermeden 31.10.2008 tarihine kadar SSK isteğe bağlı ödedi (6540 gün). (Başladığı günden beri bir gün dahi boş günü yok). Bu durumda eşim 7860 prim ödemesiyle 01.01.2010 tarihinde emekli olacak. Şimdi Bağ-Kur’a prim ödeyeceğiz. Ancak, herhangi bir hata yapmak istemiyorum. Ziraat bankasına ödeme yapma dışında bir işlem yapmayacak mıyız? Eşim sigortalı olmadan önceki tarihte bir doğum yaptı. SSK tebliğine göre borçlanma hakkından yararlanamıyor. Cevap yazılarınızda mahkemeye başvurmamızı söylüyorsunuz. Hemen başvuralım mı? SSK bu yanlışından döner mi? Bekleyelim mi? Zira ona göre Sigortalı bir işyerinden göstereceğim. Mustafa Gür Cevap: Eşiniz isteğe bağlı prim ödemesine devam edecek. Yapacağınız herhangi bir işlem yok. İsteğe bağlı prim ödemesi 4/b sigortasına(Bağ-Kura) sayılsa da, eşinizin 1 Ocak 2010 tarihine kadar ödeyeceği prim 1260 günden(3.5 yıldan) az olduğu için SSK dan emekli olacak. Sorunuzda da belirttiğiniz gibi kurum tebliğine göre eşiniz doğum borçlanması yapamıyor. Kurumun tebliği yasaya aykırı olduğu gibi Bakanın açıklamalarına da aykırı. Çünkü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı sayın Faruk Çelik defalarca gerek Televizyonlarda gerekse yazılı basında, Doğum borçlanmasının askerlik borçlanması gibi uygulanacağını açıkladı. Yanlıştan dönmek erdemdir. Kurum yanlıştan dönebilir. Dava açmak için makul bir süre beklemenizde yarar var. Babanızdan dolayı yetim aylığı alabilirsiniz. Soru: 48 yaşında ev hanımıyım. Eşimden boşanma aşamasındayım. Babam emekli sandığından emekliydi. Boşandıktan sonra; yeni kanuna göre, babamdan dul ve yetim aylığı alabilir miyim? Hayriye GÖK Cevap: Emekli sandığına tabi olarak çalışmayan ve kendi çalışmalarından dolayı emekli sandığından gelir ve aylık almayan bekâr, evlenmiş olsa da boşanan veya dul kalan kız çocukları yaşları ne olursa olsun anan ve babalarından dolayı emekli sandığından yetim aylığı alabilir. Babanızdan dolayı emekli sandığından yetim aylığı alabilirsiniz. 8 Eylül 1999 dan sonra sigortalı olanların işi zor Soru: 1960 doğumlu bayanım. İsteğe bağlı Bağ-Kur girişim Temmuz 2008 dir. SSK şartıyla emekli olmak için Bağ-Kura böyle devam edip, son 1261 günü SSK’lı çalışarak ödesem, 3600 günle SSK emeklisi olabilir miyim? Ya da SSK’dan 3600 işgünü ile emeklilik için nasıl bir yol izlemeliyim. Seda İpek Cevap: 8 Eylül 1999 tarihine kadar ilk defa sigortalı olanlar 3600 gün prim ödemesiyle emekli olabiliyordu. Şayet 8 Eylül 1999 dan önce sigortalı olsaydınız sorunuzda belirttiğiniz gibi 3600 gün prim ödemenizi doldurmak şartıyla 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirdiniz. Ancak, bu tarihte uygulamaya konan ve kamuoyunda “mezarda emeklilik yasası” olarak adlandırılan 4447 yasa ile, emeklilik şartları değiştirilerek emekli olma zorlaştırıldı. Sizin gibi 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlar iki şekilde emekli olabiliyor. 1- 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartıyla. 2- 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak. Maalesef emekli olabilmek için ya 7000 gün ya da 4500 gün prim ödemeniz gerekiyor. Ayrıca, 1 Ekim 2008 den önce sigortalı olanların; primi ödenmiş son yedi yılda fazla prim ödediği kurumdan emekli olacağından, prim ödemenizi doldurmaya 1261 gün kalana kadar isteğe bağlı olarak prim ödeyip, son 1261 günü SSK ya tabi bir iş yerinde çalışarak ödemeniz halinde, belirtilen şartlarla SSK’ dan emekli olmanız mümkün bulunuyor. Okula devam ettiğiniz sürece 25 yaşını doldurana kadar yetim aylığı kesilmez Soru: 1985 doğumluyum. Açık öğretimden eğitimimi sürdürüyorum. Babamdan okuduğum için yetim maaşı alıyorum. Babam SSK emeklisi. Normalde tecilliyim. Ben simdi tecilimi bozdursam. Eğitime askerde devam etsem. Açık öğretimi iptali söz konusu değil yani. Askerde yetim maaşı kesilir mi? Muzaffer Cevap: Yüksek öğrenime devam ettiğiniz sürece 25 yaşınızı doldurana kadar yetim aylığı alabilirsiniz. Yetim aylığı 25 yaşınızı doldurduğunuzda veya sigortalı bir işe girdiğinizde kesilir. Bunun dışında kesilmez. Zorunlu sigorta kapsamında olan isteğe bağlı sigortalı olamaz Soru: 1978 doğumluyum. 1996 yılından bugüne kadar isteğe bağlı sigortalıyım. 1 Ekim 2007 tarihi itibariyle kendi adıma işyeri açtım. Muhasebecim, 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kur'a geçmem gerektiğini söylüyor. Lütfen bu konuda beni aydınlatır mısınız? Berna Alpagut Şenel Cevap: Zorunlu sigorta kapsamında olanlar isteğe bağlı sigortalı olamazlar. 1 Ekim 2007 tarihinde kendi adınıza açmış olduğunuz işyeri, zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olmanızı gerektiren bir faaliyettir. 1 Ekim 2007 den itibaren Bağ-Kur sigortalısı olmanız gerekiyordu. Ancak, Bağ-Kura sizin gibi süresi içinde kayıt ve tescil olmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren başlatılacak. Yeni yasa ile 1 Ekim 2008 tarihinden önceki sigortalılık yükümlüğünüzden kurtuluyorsunuz. Ancak, muhasebecinizin de belirttiği gibi 1 Ekim 2008 den itibaren Bağ-Kur sigortalı olmanız gerekiyor. Zaten 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılacağından, tescilinizi yaptırıp, isteğe bağlı yerine zorunlu Bağ-Kura prim ödemenizde bir kaybınız olmaz. İsteğe bağlıya yüzde 32 oranında prim öderken, zorunlu sigortaya ise yaptığınız işin tehlike sınıf ve dercesine göre yüzde 33.5 ile yüzde 39 arasında prim ödersiniz. Çeyiz parasını nikâh yaptıktan sonra alabilirsiniz Soru: Size danışmak istediğim konu yetim maaşı ve çeyiz parası ile ilgili. Babamdan yetim maaşı bağlandı ve iki yıldır almaktayım. Haziranda evlenmeyi düşünüyorum. Çeyiz parasını evlenmeden önce mi? Evlendikten sonramı alabiliyorum? Şu an çeyiz için bu paraya ihtiyacım olduğundan, aldığım maaştan vazgeçsem çeyiz parasını alabiliyor muyum? İkincisi bu parayı almak için nereye hangi evraklarla başvurmam gerekiyor? Son olarak, babam SSK emeklisiydi, çeyiz parası olarak tam olarak ne kadar alabiliyorum? Defne Yıldız Cevap: Evlenme ödeneğini(çeyiz parasını) evlendikten sonra alabilirsiniz. Evlenme ödeneğinin ödenmesi için hak sahiplerinin bir dilekçe ile Kuruma başvurması gerekir. Evlenme tarihi nüfus kütüğüne işlenmemişse, dilekçeyle birlikte evlenme cüzdanının bir örneğinin de Kuruma verilmesi zorunludur. Nikâh yaptıktan sonra bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne, ekinde evlenme cüzdanınızın bir örneğini de ekleyeceğiniz bir dilekçe ile başvurmanız halinde, bir defaya mahsusu olmak üzere ve peşin olarak 24 yetim aylığınız tutarında evlenme ödeneği alırsınız. Evlenme ödeneği aldıktan sonra boşanmanız halinde iki yıl süre geçmedikçe tekrar yetim aylığı allamazsınız. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 4403 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
