|
Uygulatamayacakları yasayı neden yaptılar
anlamak mümkün değil
Ekrem Sarısu - 05 Aralık 2008 Cuma - Posta
Soru: Annem 1961 doğumlu,SSK başlangıcı tarihi 1 Ekim 1986 dır. Kamu kuruluşunda
Geçici işçi olarak Eylül ile Haziran ayları arası çalışmaktaydı, 1 yılda 9 ay
çalışıyordu. İşçi fazlalığı nedeniyle 30 Haziran 1992 tarihinde, geri alınmak
üzere işine son verildi. Tazminatını almamasını, çünkü ileride geri alınacağı
söylendi. Bizde tazminatı almadık. Bu arada annem 28 Şubat 1994 yılında doğum
yaptı ve kardeşim yaşıyor. Sonra 15 Mart 2001 de tekrar işe çağrıldı.
Aynı kurum tarafından. Şuan işe halen devam
etmektedir. Doğum borçlanması yapmak istiyoruz. Ve nasıl yapmamız gerektiğini
bilmiyoruz. Bize yol göstermenizi rica ederim. SGK'a bilgi almak için gittim.
Fakat 1 Ekim 2008 den sonra olan doğumları kapsadığını söylediler. Ayrıca
İnternette okuduğum bir yazıda, çalışan ;çocuğunu doğurmak için veya büyütmek
için işten ayrılmış olabilir diyordu. Annemin sigortalı olmadan öncede 2 doğumu
var. Ama onlardan yararlanma şansı yok herhalde?
Mustafa Arı
Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumu doğum borçlanması tebliğinde yasada olmayan
şartlar getirdi. Söz konusu tebliğde borçlanma yapabilmek için, sigortalı işte
çalışırken doğum nedeniyle işten ayrılma, doğum sonrasında 2 yıl süresince
çalışmama ve bu durumu işverenden alınacak olan onaylı bir belge ile kanıtlama
şartları arıyor. Sizin gibi başvuranlara da 1 Ekim 2008 den sonraki doğumlar
için borçlanma yapılabileceğini belirtiyor. Oysa yasa, doğum borçlanması için
sadece sigortaya tescil, doğum sonrasına 2 yıl süresince çalışmama, doğan
çocuğun yaşaması ve borçlanma bedelinin bir ay içinde ödenmesi şartlarını
arıyor. Hukuk devletlerinde Kanun ne derse o olur. Ama maalesef SGK, kanun
hükmünü değil, kendi hükmünü dayatıyor. SGK nın bu yaklaşımı ile kimse doğum
borçlanması yapamaz.
Dolayısıyla annenizde doğum borçlanması
yapamaz. Yaparda SGK yaptırmaz. Uygulamayacakları, başka bir deyişle
uygulatamayacakları yasayı niye çıkarttılar anlamak mümkün değil. Netice olarak,
Muhtemelen açılan davalar sonuçlanacak ve SGK nın tebliği iptal edilecektir.
Doğum borçlanması için bekleyip gelişmelere göre hareket etmekte yarar var.
Eşiniz prim eksiğinin 120 gününü çalışarak ödemeli
Soru: Eşim 14 Ekim 1970 doğumlu ve ev hanımı. İlk sigortalı işe giriş tarihi 1
Temmuz 1985 dir. 1 yıl SSK’lı çalıştıktan sonra işten ayrıldı. 1999 yılından bu
yana isteğe bağlı prim ödüyorum. Toplam prim gün sayısı 3725 gündür. 20 Şubat
2000 doğumlu bir kızımız var ve sizden öğrenmek istediğim şunlar;
Eşim ne zaman emekli olabilir? Ne kadar prim gün sayısı lazım?
Doğum yasasından yararlanabilir mi? Bize faydası olur mu?
1 Ekim 2008 yasası bizi etkiliyor mu?
4- İnternete göre 1350 işgünü sonra eşimin prim gün sayısı dolacak. Bağ-Kur’a
tabi olmamak için ne yapmamız lazım? SSK’dan emekli olabilmesi için bir
işyerinde ne zaman SSK’lı olarak çalışması lazım? Bu bizim için çok önemli(çünkü
ben bu ay 41 ay 1260 günden bir şey anlamadım).En kısa zamanda bizi
aydınlatmanızı rica ederim.
Mesut Çabuk
Cevap: 1) Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim
ödeme ve 42 yaş şartlarına tabi. Aralıksız 1350 gün daha prim ödeyerek prim
ödemesini 5075 güne tamamlaması şartıyla 42 yaşını dolduracağı 14 Ekim 2012
tarihinde emekli olabilir.
2)Kurumun borçlanma tebliğinde; borçlanma yapabilmek için, sigortalı bir işte
çalışırken doğum nedeniyle işten ayrılmak, doğum sonrası 2 yıl süresince
çalışmamak ve bu durumu işverenden alınacak onaylı belge ile kanıtlama şartları
aranıyor. Eşiniz doğum yaptığında isteğe bağlı prim ödediğinden tebliğe göre
borçlanma yapamaz.
3) 1 Ekim 2008 de yürürlüğe giren yasa eşinizin emekli olma şartlarını
değiştirmiyor. Ancak, 1 Ekim 2008 den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b
sigortasına, eski adıyla Bağ-Kura sayıldığından bu yönüyle etkiliyor.
4) Eşiniz gibi 1 Ekim 2008 den önce sigortalı olanlar primi ödenmiş son yedi
yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli oluyor. 1 Ekim 2008 den itibaren isteğe
bağlı prim ödemeleri de Bağ-Kura sayıldığından eşiniz bu düzenlemeden
etkilenmeden SSK şartlarıyla emekli olabilmesi için; 1350 gün priminin 41
ayını(1230 gününü) isteğe bağlı ödedikten sonra kalan 4 ayını(120 gününü) SSK lı
bir işyerinde çalışarak ödemesi gerekiyor. Aksi takdirde Bağ_Kur şartlarına tabi
olarak, yani en az 7200 gün prim ödeyerek emekli olmak zorunda kalabilir.
20 yıllık sürenin dolacağı 2012 de emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Eylül 1959 doğumluyum. 16 yıl 4 ay 28 gün prim ödemem var. Ne zaman
emekli olabilirim?
Cemile Gül
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmemişsiniz. Sorunuzu, 16 yıl 4 ay 28
gün önce sigortalı olduğunuz ve ara vermeden prim ödediğiniz varsayımına göre
cevaplandıracağız. Sigorta başlangıç tarihinizin 15 Temmuz 1992 olduğu
varsayımına göre, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün ve 49
yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim
ödemeseniz de 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 15 Temmuz 2012
tarihinde emekli olabilirsiniz.
Aylığınızın kızınızın aylığı kesildiğinde yükselir
Soru: Bağ-Kurdan dul maaşı almaktayım. Bir oğlum ve bir kızımda maaş almaktadır.
Oğlum 18 yaşını doldurduğu için maaşı kesildi. Oğlumun kesilen maaşı bana
aktarılır mı? Aktarılırsa hepsi mi? Eğer aktarılırsa benim nereye ve nasıl
başvuru yapmam gerekiyor yoksa otomatik olarak mı aktarılacak?
E.Uslu
Cevap: Eşinizden dolayı yetim aylığı alan kızınız da olduğundan, oğlunuzun
kesilen aylığı sonucu aylık bağlama oranınız değişmez. Ancak, ileride kızınızın
evlenmesi veya sigortalı olarak çalışmaya başlaması halinde, yetim aylığı
kesilmesi halinde, almış olduğunuz aylık oranı yüzde 50 den yüzde 75 e
yükseleceğinden talebiniz üzerine aylığınız artırılır.
SSK dan daha fazla aylık alırsınız
Soru:1 Nisan 1954 doğumlu olan babam 26 Ekim 1976'da SSK 'lı olarak ilk işe
girişli. 120 gün prim ödemesi var. 1 Aralık 1998'de tarım Bağ-Kur sigortalısı
oldu. Ve halen devam ediyor. Sorum babam Bağ-Kura devam ederse ne zaman emekli
olur? SSK'ya geçerse ne zaman emekli olur?(askerlik borçlanması yapmadı) Emekli
olursa (SSK/Bağ-kur) maaş farkı ne olur?
Mustafa Özcan/İzmir
Cevap: Babanızın sigorta başlangıç tarihinin eski olması, emeklilik açısından
SSK yı avantajlı kılıyor. SSK ya geçip, 1260 gün prim öderse, 25 yıl
sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabi olarak, 1260
gün prim ödemesini tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Her şartta SSK da
alacağı emekli aylığı daha fazladır.
Dul-yetim aylığının yanında cenaze yardım ödeneği alınabilir
Soru: Sigortalının vefatından sonra çalışmayan çocuklarına sigortalıdan kalan
maaşın bölünmesi dışında, ayrıca yetim aylığı veya her hangi bir ekstra maaş
bağlanma durumu mümkün mü? Eğer mümkünse nereye başvurmalı ve ne yapılmalıdır?
Yusuf Sarak
Cevap: Ölen sigortalının eş ve çocuklarına maaşının bölünmesi olarak
tanımladığınız husus, eşine dul, çocuklarına yetim aylığı bağlanmasıdır. Ayrıca,
cenaze masrafları için talep üzerine cenaze yardım ödeneği alınabilir. Bunun
dışında ölüm nedeniyle bağlanacak başkaca bir gelir ve aylık yoktur.
İşyerinden kendi isteğinizle ayrıldığınızdan kıdem ve ihbar tazminatı
alamazsınız
Soru: 3 Temmuz 2000 tarihinde otomotiv sektöründe işe başladım. 6 Kasım 2008
tarihinde ise dilekçe vererek istifa ettim. Kıdem dâhil hiçbir tazminatımı
alamadım. Dilekçeme özel nedenlerden dolayı ayrılmak istiyorum diye yazdım.
Üretimde çalışan işten çıkmak isteyenlere tüm haklarını artı iki maaş ikramiye
verdiler. Bakımcı yani kalifiye eleman olduğumu söylediler benim haklarımı
vermediler.
Mahkemeye versem kıdem tazminatımı alabilir miyim?
Taner Uysal
Cevap: İşyerinden kendi isteği ile ayrılanlar ihbar ve kıdem tazminatı
alamazlar. Hatta ihbar önelinde bulunmamışlarsa, işverene ihbar tazminatı ödemek
zorundadırlar. İşinizden kendi isteğinizle ayrıldığınız için Kıdem tazminatı ve
ihbar tazminatı alamazsınız. Varsa ücret alacağınız ile kullanmadığınız
izinlerin parasını alabilirsiniz. Kendi isteğinizle ayrılmasaydınız otomotiv
sektörünün yaşadığı kriz dolayısıyla diğer arkadaşlarınız gibi şirket işinize
son verdiğinde hem kıdem, hem ihbar tazminatı alabileceğiniz gibi diğer
arkadaşlarınız gibi iki maaş ikramiye de alabilirdiniz.
SSK ya geçerseniz 1260 gün yeterli
Soru: 1965 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Ekim 1990 ve 1903 gün prim ödemem var.
Ayrıca, 9 ay esnaf Bağ-Kur ve 8 yıl 2 ay tarım Bağ-Kurum var.1 Ağustos 2008
itibariyle sigortaya girişim oldu. Askerlik borçlanmamı yapmadım. Acaba ne zaman
emekli olabilirim?
Süleyman Çamlıbel
Cevap: Tekrar sigortalı olduğunuz 1 Ağustos 2008 tarihinden itibaren en az 1260
gün prim öderseniz SSK dan emekli olma hakkı elde edersiniz. SSK da emekli olmak
için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına
tabisiniz. 1260 gün(3.5 yıl) prim ödedikten sonra prim ödemeseniz de, 52
yaşınızı dolduracağınız 2017 de emekli olabilirsiniz.
Gerideki değil ilerideki günlere prim ödenebilir
Soru: Annem 1981 yılında SSK ya giriş yaptı.(48 yaşında) Gün satın almak
istiyoruz. Bu konuda bizi bilgilendirebilir misiniz?
Yeşim Özkaynak
Cevap: Ne eski mevzuatımız ne de 1 Ekim 2008 den itibaren yürürlüğe giren yeni
mevzuatımız geçmişteki boş günleri borçlanarak gün kazanmaya izin vermiyor.
Maalesef anneniz gün satın alarak gün kazanıp emekli olamaz. Anneniz gerideki
günlerin değil, ilerideki(gelecekteki) günlerin primlerini ödeyerek emekli
olabilir.
1000 günü isteğe bağlı öderseniz SSK dan emekli olamazsınız
Soru: Doğum tarihim 5 Ocak 1960 dır. 27 Mayıs 1988 tarihinde Bağ-Kur sigortalısı
oldum. Bağ-Kura 11 yıl 7 ay prim ödedim. 20 ay askerlik borçlanması yaptım.
Askerlik süren Bağ-Kur başlangıç tarihimden öncedir. Daha sonra Bağ-Kur
sigortamı kapatarak
1 Nisan 2008 SSK lı olarak çalımlaya başladım 180 gün prim ödedim. SSK
şartlarıyla emekli olabilmek için SSK ya 1000 gün daha prim ödemem gerekiyor.
Kalan 1000 günü çalışarak değil de isteğe bağlı olarak ödesem ne zaman emekli
olabilirim?
Ahmet Konuk
Cevap: 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren yeni yasaya göre isteğe
bağlı prim ödemeleri bu tarihten itibaren yeni adıyla 4/b sigortasına eski
adıyla Bağ-Kura sayılıyor. Kalan 1000 günü isteğe bağlı öderseniz, Bağ-Kura prim
ödemiş olacağınızdan SSK şartlarına tabi olmaz, Bağ-Kur şartlarıyla emekli
olursunuz. SSK şartlarıyla emekli olabilmeniz için 1000 günü SSK lı bir
işyerinde çalışarak ödemeniz gerekiyor.
1000 gün primi çalışarak öderseniz, SSK da 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün
prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olarak istediğiniz zaman emekli
olabilirsiniz.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz ! |